Από τη Γιώτα Δημητριάδη

 Ηθοποιός και Mezzo-Soprano, η Χριστίνα Φρονίστα γεννημένη στην Αθήνα έλαβε  ελληνογερμανική σχολική εκπαίδευση. Η αγάπη της για το θέατρο την οδήγησε στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης από όπου και αποφοίτησε το 2001. Δούλεψε ως ηθοποιός σε θεατρικές παραστάσεις στην Αθήνα και παράλληλα έκανε μάθηματα τραγουδιού στο Βερολίνο, αποκτώντας γνώσεις στις τεχνικές του Belting, λυρικού τραγουδιού και Mixed Voice.  

Στο καλοκαιρινό Φεστιβάλ στο Chorin το 2016 ανέλαβε το ρόλο της Αδελαΐδας στο Vogelhändler του Carl Zeller. Την ίδια περίοδο ανέλαβε το ρόλο της Kate στο Girls Night στο Βερολίνο (Musical).

Ανήκεις στην μερίδα των καλλιτεχνών που μέσα στην καραντίνα παρέμειναν δημιουργικοί. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το "Quarantine Radio Stories";

Η ιδέα για το "Quarantine Radio Stories“ μου ήρθε τις πρώτες μέρες της καραντίνας, όταν ξαφνικά μου απαγορεύτηκε να εξασκήσω τη δουλειά μου. Όταν δηλαδή ακυρώθηκαν οι συναυλίες, οι παραστάσεις και όλες οι εκδηλώσεις. Θέλησα να βρω ένα τρόπο να κάνω τη δουλειά μου λαμβάνοντας υπόψη τις καινούριες συνθήκες, να παίξω δηλαδή και να ερμηνεύσω λογοτεχνικά κείμενα. Έτσι σκέφτηκα το ραδιόφωνο ως μέσο και τις αναγνώσεις που είχα ήδη παρουσιάσει σε διάφορες εκδηλώσεις στο Βερολίνο. Από τη στιγμή που διαμορφώθηκε σαν ιδέα, η υλοποίησή του ήταν πολύ εύκολη. Ηχογράφησα, λοιπόν, με το κινητό μου τηλέφωνο τα κείμενα. Τα περισσότερα έχουν ήδη παρουσιαστεί σε παρουσιάσεις βιβλίων ή σε εκθέσεις έργων τέχνης κ.α. Επειδή μιλώ και ερμηνεύω σε τέσσερις γλώσσες, αποφάσισα να ηχογραφήσω και στις τέσσερις. Δυσκολεύτηκα στην παρουσίασή τους στο ίντερνετ, ιδιαίτερα στο YouTube, επειδή είναι χώρος, στον οποίο παρουσιάζονται βίντεο. Η ομάδα των Greek Berliners, https://www.greekberliners.com, με υποστήριξε από την αρχή, δημιουργώντας τα βίντεο, ανεβάζοντάς τα και υποστηρίζοντάς τα με την τεχνογνωσία που χρειάζεται το ίντερνετ. Επίσης έδωσε χώρο στο έργο αυτό στη σελίδα τους, χωρίς κόστος. Και λόγω των περίπου 20.000 μελών τους έγινε το έργο γνωστό σε περισσότερους ακροατές. Ταυτόχρονα έκανε γνωστό το έργο σε δυο ραδιοφωνικές εκπομπές, που ασχολούνται με θέματα των Ελλήνων του Εξωτερικού. Επιπλέον με έφεραν σε επαφή με τη Νατάσσα Βησσαρίωνος και την εκπομπή της ¨Κουβέντες μακρινές¨ στο ραδιοφωνικό σταθμό ¨Φωνή της Ελλάδας¨ της ΕΡT https://webradio.ert.gr/i-foni-tis-elladas/, στην οποία παρουσίασα τη δουλειά μου. Στην πορεία των ηχογραφήσεων συνειδητοποίησα, ότι το ραδιόφωνο ως μέσο, αλλά και η ηχογράφηση της ερμηνείας ενός κειμένου ή ρόλου μου αρέσει πάρα πολύ. Κάνω ακριβώς την ίδια δουλειά, που θα έκανα για μία ζωντανή παρουσίαση/ παράσταση, απλά το αποτέλεσμα είναι ένα ηχητικό αρχείο. Κλείνεις τα μάτια και ακούς μια ιστορία, σαν να άκουγες μουσική. Η φαντασία έχει πια χώρο και λειτουργεί ελεύθερα, επειδή δεν υπάρχει εικόνα. Ο ακροατής μπορεί να φτιάξει τη δική του ταινία. Στη Γερμανία το ηχητικό βιβλίο ¨Hörbuch¨, είναι πολύ διαδεδομένο και προτιμάται από πολλούς λάτρες του βιβλίου. Γι’ αυτό και η ποιότητα του έργου και απόδοση του κειμένου από τον εκάστοτε ομιλητή/ παρουσιαστή είναι υψηλή.

Πώς μπορεί ένα τέτοιο πρότζεκτ να αποδώσει οικονομικά;

Ένας τρόπος είναι να έχει πολλούς ακροατές στο YouTube και νομίζω, πως μέσω διαφήμισης, μπορεί να έχει έσοδα. Άλλος τρόπος είναι να ενδιαφερθούν εταιρείες παραγωγής ηχητικών βιβλίων ή εταιρείες παραγωγής δίσκων ή εταιρείες παραγωγής ραδιοφώνου ή μεταγλωττίσεων ή θεαμάτων (ψηφιακών ή και ζωντανών παρουσιάσεων) και να το εκδώσουν είτε σε μορφή cd μαζί με το εκάστοτε βιβλίο είτε στο ίντερνετ σε σελίδες ηχητικών βιβλίων. Για παράδειγμα στη Γερμανία υπάρχουν αρκετές εταιρείες παραγωγής ηχητικών βιβλίων στο ίντερνετ. Το ηχητικό αρχείο μπορείς να το νοικιάσεις ή να το αγοράσεις ή να γίνεις μέλος στο site, αφού πληρώσεις μηνιαίως ή ετησίως ένα ποσό. Τα πνευματικά δικαιώματά σου μεταβιβάζονται κάθε φορά που ακούγεται το έργο σου. Επίσης έκανα με τις αναγνώσεις αυτές ένα podcast, κάτι που δε γνώριζα και πραγματικά βρίσκω πολύ ενδιαφέρον.

Πόσο σου έχει λείψει ένα live show;

Πριν μια εβδομάδα κάναμε ένα γύρισμα σε μία ανάγνωση του Μινώταυρου του Φρίντριχ Ντύρρενματτ, ένα από τα έργα που ηχογράφησα στο "Quarantine Radio Stories“. Τις επόμενες τρεις μέρες γελούσα, η συμπεριφορά μου ήταν πολύ διαφορετική. Μου λείπει αφάνταστα το να ερμηνεύω. Είναι κάτι που έχω ανάγκη. Το κάνω κάθε μέρα από είκοσι χρονών. Είναι πια μια φυσική λειτουργία, εμπειρία, γνώση. Στo live show εισπράττεις την ενέργεια του κοινού, μπορείς να τη διαχειριστείς όντας πάνω στη σκηνή. Είναι πολύ μεγάλο όπλο να μπορείς να ελέγχεις τη συναισθηματική πορεία του κοινού και του κάθε ανθρώπου σε αυτό. Απ΄ την άλλη μεριά χωρίς τους θεατές δεν ξέρεις αν αυτό που ετοιμάζεις μόνος σου μήνες πριν έχει νόημα ή κάποια αξία. Είναι πολύ δύσκολο να αποδεχθείς ότι απαγορεύεται να εξασκήσεις τη δουλειά σου. Είναι η τρίτη φορά που το αντιμετωπίζω στη ζωή μου τα τελευταία δέκα χρόνια: μία με την απαγόρευση των παιδικών παραστάσεων με τη γρίπη Η1Ν1 το φθινόπωρο του 2019, μία με την οικονομική κρίση και μία με τον Covid 19. Και εγώ και οι υπόλοιποι άνθρωποι χρειαζόμαστε το θέατρο, σαν κοινωνική εκδήλωση, σαν ψυχαγωγία, με την σημασία της λέξεως.

Πώς είναι η κατάσταση στο Βερολίνο τώρα;

Υπάρχουν χαλαρώσεις των μέτρων. ΄Οσον αφορά στο θέατρο: κάποια μεγάλα θέατρα, όπως το Berliner Ensemble σχεδιάζει με μείωση καθισμάτων να ξεκινήσει τη λειτουργία του από την επόμενη σεζόν, δηλαδή από το Σεπτέμβρη. Από τις 700 θέσεις έχει πια 270. Ο θεατής θα έχει τη μοναδική εμπειρία να δει την παράσταση χωρίς να τον ενοχλούν τα κεφάλια των μπροστινών του. Θα ανέβουν βέβαια παραστάσεις, που δεν έχουν σωματική επαφή και καλύπτονται από μικρό αριθμό ηθοποιών. Οι πιο μεγάλες παραγωγές δε θα παιχτούν προς το παρόν. Οι κρατικές όπερες όμως κάνουν τρία ή και τέσσερα πλάνα. ¨Ένα για επαναλειτουργία το Σεπτέμβριο, που δεν το βλέπουν και πολύ σίγουρο, το δεύτερο για το Νοέμβριο, άλλο το Γενάρη και άλλο τον επόμενο Μάρτιο. Στην όπερα εργάζονται για μια παράσταση πάρα πολλά άτομα, όπως χορωδία, σολίστες, ορχήστρα, τεχνικοί σκηνής, ενδυματολόγοι και άλλοι βοηθητικοί υπάλληλοι. Είναι πιο δύσκολο να προσαρμοστούν τέτοια μεγάλα έργα στους κανόνες προστασίας για τον ιό. Το καλοκαίρι έχουν ακυρωθεί σχεδόν όλα. Γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστούν εκδηλώσεις με πολύ μικρό αριθμό καλλιτεχνών και θεατών και παίρνοντας όλα τα μέτρα προστασίας για τον ιό, όπως μικρές συναυλίες, αναγνώσεις, μικρές παρουσιάσεις έργων. Από τις αρχές Ιουνίου ξεκίνησαν σε κάποια θέατρα οι πρόβες και οι ορχήστρες ιδιαιτέρως πνευστών οργάνων και χορωδίες μπορούν να κάνουν πρόβες μόνο σε ανοιχτούς σωρούς. Για κάθε ειδικότητα γίνεται μια έρευνα σε συνεργασία με το Charité, την πανεπιστημιακή κλινική του Βερολίνου με θέμα την επικινδυνότητα του κάθε επαγγέλματος σε σχέση με τον ιό. Τέτοιου είδους έρευνες έγιναν για το τραγούδι, τις χορωδίες και τα πνευστά όργανα. Κάθε οργανισμός διαπραγματεύεται την λειτουργία του κατά περίπτωση με το Υπουργείο Υγείας και ανάλογα την περίπτωση, προσπαθούν να ξαναλειτουργήσουν. Βεβαίως σε πολλές περιπτώσεις είναι ασύμφορο, δηλαδή οικονομικά δεν μπορούν να λειτουργήσουν τα μεγάλα θεάματα, χωρίς εισιτήρια, γιατί το κόστος τους είναι τεράστιο.

Έχει λάβει κατά τη γνώμη σου η γερμανική κυβέρνηση ικανοποιητικά μέτρα ενίσχυσης των καλλιτεχνών μετά την κρίση λόγω του κορονοϊού;

Έχουν γίνει οι εξής κινήσεις. Έχουν δοθεί δυο διαφορετικά επιδόματα. Ένα από το κράτος του Βερολίνου και αφορά μόνο στα λειτουργικά έξοδα ελεύθερων επαγγελματιών (και καλλιτεχνών) για την περίοδο των πέντε μηνών και ένα από το κράτος της Γερμανίας για την περίοδο των τριών μηνών. Όμως αυτά αφορούν μόνο σε λειτουργικά έξοδα της επαγγελματικής δραστηριότητας και όχι σε μισθό ή προσωπικά έξοδα. Θα ελεγχθούν και ότι δε χρησιμοποιηθεί πρέπει να επιστραφεί. Γίνεται προσπάθεια να πληρωθεί είτε ολόκληρο είτε μέρος των συμβολαίων καλλιτεχνών, τα οποία δεν θα ισχύσουν. Και οι υπάλληλοι/καλλιτέχνες των θεάτρων παίρνουν ένα μέρος του μισθού τους. Επίσης σχεδιάζουν και βάζουν σε λειτουργία προγράμματα από το Υπουργείο που επιχορηγούν ομάδες καλλιτεχνών για να παραχθούν έργα μέχρι και το τέλος του 2020. Τα μεγάλα θέατρα επιχορηγούνται από το κράτος, χάνουν όμως τα έσοδα από τα εισιτήρια. Κάποιοι οργανισμοί θεάματος, όπως τo Friedrichstadtpalast, συμφωνούν με το Υπουργείο Πολιτισμού και προχωρούν σε ανακαινίσεις του εξαερισμού ή των κτηρίων με σκοπό την επαναλειτουργία τους μέσα στα πλαίσια της προστασίας για τον ιό ή οργανώνουν στους χώρους τους γυρίσματα τηλεοπτικών εκπομπών όπως Top Model κλπ. ¨Έτσι προσπαθούν να κατοχυρώσουν τις θέσεις εργασίας των υπαλλήλων τους. Το Friedrichstadtpalast θα ανοίξει τον Ιανουάριο του 2021. Πρόκειται για μια σκηνή κλειστού χώρου με περίπου 1800 θέσεις.

Έχουν κυκλοφορήσει διάφορα δημοσιεύματα που παρακινούν τους Γερμανούς να κάνουν διακοπές στη χώρα μας. Ζώντας στο Βερολίνο αισθάνεσαι ότι αυτή η πανδημία έχει βελτιώσει την εικόνα της χώρας μας στη Γερμανία; (Δεν είμαστε πια τα κακά παιδιά της Ευρώπης;)

Βεβαίως. Η Ελλάδα τα πήγε πολύ καλά την περίοδο που μας πέρασε. Νομίζω, το γεγονός ότι οι Έλληνες πειθάρχησαν τόσο πολύ στην περίοδο της καραντίνας, έκαναν τους Γερμανούς να μας εμπιστευτούν πολύ. Δεν περίμεναν από τα ¨παιδιά του Νότου¨ να μπορούν να πειθαρχήσουν έτσι και να ακολουθήσουν με αυτόν τον τρόπο τις κυβερνητικές εντολές.

Επόμενα επαγγελματικά σχέδια;

Θα συνεχίσω τις "Quarantine Radio Stories“ ηχογραφώντας και άλλα κείμενα. Προσεχώς και ένα απόσπασμα από ένα ελληνικό λογοτεχνικό έργο ενός νέου συγγραφέα. Ταυτόχρονα σχεδιάζω μία παράσταση για το δεύτερο μισό του 2021 και το πρώτο μισό του 2022, που - αν όλα πάνε καλά - μπορεί να παρουσιαστεί και στη Γερμανία και στην Ελλάδα. Μου αρέσει να προσαρμόζω τη δουλειά μου στην επικαιρότητα. Γι’ αυτό ψάχνω τρόπους έκφρασης με τα νέα δεδομένα. Πιστεύω ότι ο ψηφιακός κόσμος θα μας απασχολήσει πολύ τον επόμενο καιρό, όπως έχει ήδη γίνει.