Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

Ο Γιώργος Νανούρης φωτογραφίζεται, για πρώτη φορά, στην «Κουζίνα» του και μιλά στο texnes-plus.

Η πόρτα του θεάτρου Αποθήκη ανοίγει. Λίγα λεπτά αργότερα, βρισκόμαστε στην πλατεία, όπου κι αναφωνεί, ενθουσιασμένος: «Το γκρεμίσαμε όλο! Πώς σου φαίνεται;»

Σκέφτομαι πως, αν για κάθε πιάτο απαραίτητα συστατικά είναι τα φρέσκα υλικά, το ταλέντο, η φαντασία, η φροντίδα κι η προσοχή σε κάθε στάδιο της παρασκευής, τότε η «Κουζίνα» του Arnold Wesker, που μας ετοιμάζει ο Γιώργος Νανούρης και θα μας τη σερβίρει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τις 3 Οκτωβρίου, αναμένεται λαχταριστή!

Ο ίδιος δεν υπογράφει μόνο τη σκηνοθεσία της παράστασης, αλλά εμπλέκεται σε όλες τις καλλιτεχνικές της προεκτάσεις. Σχεδιάζει το σκηνικό, για τις ανάγκες του οποίου γκρεμίζει το θέατρο και του δίνει νέα μορφή, στήνει τα φώτα, υπογράφει τις χορογραφίες, ενώ, για πρώτη φορά, καταπιάνεται και με τη μετάφραση του έργου, το οποίο και διασκευάζει για έντεκα φρεσκότατους ηθοποιούς.

Μπορεί αυτή η συνέντευξη να έγινε μ’ αφορμή μια «Κουζίνα», αλλά με τον Γιώργο Νανούρη είναι αυτονόητο ότι θα έφευγε κι έξω από τα στενά όρια του σπιτιού – παράστασης, όπου όλα αυτά που συμβαίνουν δεν μπορούν να μας αφήσουν αμέτοχους.

 giorgos nanouris texnes plus 3

Όταν είδα ότι ετοιμάζεις την «Κουζίνα» με έναν θίασο νέων παιδιών, αυθόρμητα, σκέφτηκα τα πρώτα σου βήματα, όταν είχες σκηνοθετήσει το «Γκρης Ηλέβεν», και τότε με νέους ηθοποιούς. Μετά από τη συνεργασία σου, με τόσα γνωστά ονόματα (Αλεξίου, Μαρινέλλα, Παπαληγούρα) ποια ανάγκη σε οδήγησε να σκηνοθετήσεις πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς;

Αυτό δεν το είχα σκεφτεί καθόλου, αλήθεια σου λέω. Στο «Γκρης Ηλέβεν», βέβαια, το σύνολο ήταν περισσότερο υποστηρικτικό, εδώ είναι όλοι τους πρωταγωνιστές. Στη προκειμένη περίπτωση, ήθελα να δουλέψω με πολύ κόσμο, γιατί τα τελευταία έξι χρόνια κάνω, συνεχώς, παραστάσεις με ένα ή με δύο άτομα. Επίσης, ήθελα πολύ να συνεργαστώ με νέα παιδιά, τα οποία να έχουν πάθος και κέφι για την υποκριτική. Αυτό το έργο μου άρεσε πάρα πολύ, το ήξερα χρόνια, αν και δεν έχει ανέβει ποτέ στην Ελλάδα.

Πώς ανακάλυψες το έργο;

Το είχα ακούσει από παλιά. Πριν μερικά χρόνια, μάλιστα, το είχε δείξει το Μέγαρο Μουσικής, σε απευθείας σύνδεση από το Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου ( Σ.σ.: «The Kitchen» σε σκηνοθεσία, Bijan Sheibani, 6/10/11), όμως δεν το είχα παρακολουθήσει. Απλά το άκουσα και το θυμήθηκα πάλι. Με ενδιέφερε πάρα πολύ η κουζίνα ως μέρος του σπιτιού, όπου μαζευόμαστε όλοι για να πούμε τα προβλήματά μας. Επίσης, το έργο ήταν ιδανικό για να δουλέψω με νέους ανθρώπους, αποκλειστικά, ούτε ένας σταρ ή επώνυμος. Είναι μια τεράστια δοκιμασία για μένα από όλες τις μεριές.

Πράγματι, εκτός από τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά, τα φώτα, τις χορογραφίες, σε βλέπουμε να υπογράφεις και τη μετάφραση – διασκευή…

Ναι, είναι η πρώτη φορά, που μεταφράζω, αλλά επειδή είναι ένα έργο με καθημερινή γλώσσα και γνωρίζω πολύ καλά αγγλικά μπορούσα να το κάνω. Δεν είχε τις απαιτήσεις που έχουν, για παράδειγμα, τα έργα του Σαίξπηρ, όπου είναι αναγκαίες άλλες θεωρητικές γνώσεις. Ο βασικότερος λόγος, όμως, για τον οποίο μετέφρασα την «Κουζίνα» είναι ότι έπρεπε να προχωρήσω σε μια τεράστια διασκευή, μειώνοντας τους είκοσι οκτώ ηθοποιούς σε έντεκα.

Προκειμένου να κατανοήσω το έργο βαθιά, ξεκίνησα από το πρωτότυπο υλικό. Παράλληλα, με τη διαδικασία της μετάφρασης, φανταζόμουν και το στήσιμο. Το έργο, ουσιαστικά, δεν έχει κοπεί. Οι ρόλοι έχουν συμπτυχτεί.

Είναι ρίσκο, εμπορικά τουλάχιστον, να συνεργάζεσαι με έναν θίασο, ο οποίος αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από νέους ή πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς;

Το πρώτο ρίσκο, για μένα, είναι ότι όταν συνεργάζεσαι με κάποιους ανθρώπους, για πρώτη φορά, δεν ξέρεις τον χαρακτήρα τους κι ανησυχείς για την εξέλιξη της συνεργασίας. Όσον αφορά το εμπορικό κομμάτι, σίγουρα, είναι τεράστιο ρίσκο. Όμως η εμπειρία, μου έχει δείξει, ότι αν μια παράσταση είναι καλή, θα προχωρήσει. Όπως αντίστοιχα, παραστάσεις με πασίγνωστους ηθοποιούς, τυχαίνει να μην πάνε καλά. Σ΄ αυτό το σημείο, οφείλω να πω, ότι κι οι παραγωγοί ενθουσιάστηκαν, αμέσως, με την ιδέα να παίζουν μόνο νέα παιδιά δίνοντάς μου γενικότερα απόλυτη ελευθερία. Ακόμα και να γκρεμίσω το θέατρο, όπως κι έκανα!

giorgos nanouris10 texnes plus

Με ποιο κριτήριο επέλεξες αυτούς τους έντεκα ηθοποιούς για την «Κουζίνα» σου;

Επί ένα μήνα πήγαινα κάθε μέρα μόνος μου κι έβλεπα παραστάσεις νέων ανθρώπων. Είχα δουλέψει πολύ πάνω στο έργο κι ήξερα τι έψαχνα.

Όποιος μου άρεσε, στο τέλος τον περίμενα και του μιλούσα. Μετά ζήτησα από διάφορους φίλους,οι οποίοι διδάσκουν να μου προτείνουν μαθητές τους. Έτσι, μαζεύτηκαν περίπου τριάντα άτομα, και μετά από μια κλειστή οντισιόν, με σκηνές από το έργο, που ήταν ουσιαστικά σαν σεμινάριο για την παράσταση, διάλεξα τους έντεκα.

Είναι, πραγματικά, κι οι έντεκα καταπληκτικοί! Νομίζω, ότι θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια. Παίζουν, χορεύουν, τραγουδούν κι έχουν κουραστεί αφάνταστα στις πρόβες. Είναι πολύ καλά παιδιά και για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό σε μια συνεργασία.

Στο έργο του Arnold Wesker βλέπουμε και το σκληρό πρόσωπο, που επικρατεί στον εργασιακό χώρο. Πόσο ταυτίζεται αυτό με την κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι ηθοποιοί;

Αυτό είναι κάτι που έχουμε συζητήσει πολλές φορές με τον θίασο. Πολλά παιδιά, μάλιστα, δουλεύουν κι ως σερβιτόροι. Έρχονται στην πρόβα και μετά πάνε και στη ζωή τους να κάνουν αυτό που έκαναν στη σκηνή, να σερβίρουν.

Στις συζητήσεις που κάναμε και στις σκηνές που φτιάχναμε συνειδητοποιούσαμε ότι όλα όσα λέει το έργο, δεν είναι παρά η καθημερινότητα που βιώνουμε όλοι μας, κι οι ηθοποιοί αλλά και όλοι οι εργαζόμενοι σ’ αυτή τη χώρα. Αυτό, ακριβώς, που ανάφερες για τις σκληρές συνθήκες: δουλεύεις πολλές ώρες, δουλεύεις, πολλές φορές, απλήρωτος ή κάνεις πρόβες απλήρωτος, τις περισσότερες δηλαδή, κι αυτό που σε κρατάει είναι το πάθος και το μεράκι σου. Ακόμα, κι αν πληρώνεσαι, όμως, είναι τόσο χαμηλοί οι μισθοί που πρέπει να βρεις και δεύτερη ή και τρίτη δουλειά. Αυτό ακούγεται πολύ στην παράσταση, αν και το έργο γράφτηκε το 1957, είναι τόσο τρομακτικά επίκαιρο. Ο κόσμος δεν έχει αλλάξει …

giorgos nanouris8 texnes plus

Και μάλλον ο κόσμος γίνεται χειρότερος, αν σκεφτούμε αυτό που συνέβη στο κέντρο της Αθήνας με τη δολοφονία και το λιντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου…

Όταν το διάβασα μετά την πρόβα, έπαθα σοκ!

Μετά το σοκ, τι σκέφτηκες;

Αυτό που σκέφτηκα με τρόμο - δεν έχω δει το βίντεο, ούτε και θέλω- είναι πόσο εύκολα ανεβαίνουν πια, τόσο σκληρά βίντεο, που δείχνουν έναν άνθρωπο να σκοτώνεται δίπλα σου! Κανονικά αυτά τα πλάνα, θα έπρεπε να αφορούν μόνο την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές. Το γεγονός ότι ανεβαίνουν μ’ αυτόν τον εύκολο τρόπο και κάνουν χιλιάδες views είναι σοκαριστικό. Παλιότερα, κάτι τέτοιο, θα απαγορευόταν. Και δεν είναι μια ταινία, είναι κανονική ζωή. Για μένα, αυτό δείχνει πόσο οι ίδιοι έχουμε αποκτηνωθεί και το βλέπουμε όλο σαν ταινία. Αν, λοιπόν, κάποιοι έχουν την άνεση να το αναπαράγουν και να το βλέπουν, τότε και κάποιοι άλλοι έχουν την άνεση να σκοτώνουν έναν άνθρωπο.

Επίσης, διαβάζω πάρα πολλά σχόλια που είναι υπέρ αυτών που τον δολοφόνησαν κι αυτό είναι ακόμα χειρότερο. Αυτή η πόλη έχει γίνει μια ζούγκλα κι όλοι είναι έτοιμοι, με το παραμικρό, να σε κατασπαράξουν, επειδή φοβούνται. Γιατί φαντάζομαι ότι κι αυτοί οι άνθρωποι λειτούργησαν με ένα πάρα πολύ άγριο ένστικτο, που μπορεί πριν δέκα χρόνια, να μην τους έβγαινε. Η κρίση μας έχει κάνει περισσότερο ζούγκλα.

Καλλιτεχνικά αυτά τα γεγονότα πόσο σε επηρεάζουν;

Σίγουρα δεν με εμπνέουν, γι’ αυτό και στις παραστάσεις μου, δεν θα δεις βία. Ποτέ. Είναι κάτι που δεν μπορώ να αναπαράξω. Αν και στην «Κουζίνα» υπάρχει βία, αλλά είναι λεκτική και ψυχολογική. Με επηρεάζει συνολικά η ζωή, δεν διαλέγω συνειδητά τι θα κάνω.

Είσαι πολύ ενεργός στα social media…

Παλιότερα ήμουν γράφοντας και τη γνώμη μου. Τώρα, όμως επειδή βλέπω ότι έχει γίνει ένας αχταρμάς η κατάσταση, προσπαθώ να τα χρησιμοποιώ μόνο για να προωθήσω τη δουλειά μου. Διαφορετικά, με τα social media, είναι σαν να κάνεις ξαφνικά παρέα με ανθρώπους που δεν θα έκανες ποτέ στη ζωή σου. Στην καθημερινότητά σου δεν μιλάς μ’ όποιον να είναι. Μιλάς μ’ ανθρώπους που έχεις επιλέξει και βρίσκεσαι στο ίδιο μήκος κύματος.

Επομένως, πώς πιστεύεις ότι έχουν διαμορφώσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη σύγχρονη κοινωνία;

Έχουν φέρει έναν ολοκαίνουργιο τρόπο επικοινωνίας. Μιλάς μ’ έναν άνθρωπο στην άλλη άκρη της γης μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο. Αυτό είναι κάτι το αδιανόητο. Όμως, όλη αυτή η χρήση του ίντερνετ, που είναι πια στο χέρι σου, είναι πάνω σου συνέχεια, είναι η ζωή σου, έχει αρχίζει να σου παίρνει χώρο από την άλλη σου ζωή.

Όλο αυτό δημιουργεί τελείως διαφορετικές γενιές ανθρώπων. Στα νέα παιδιά, με τα οποία συναναστρέφομαι και στη σχολή, φαίνεται παράξενο αν τους πεις «Παιδί μου, μίλα! Πάμε για έναν καφέ!» ή «Φλέρταρε!» γίνονται όλα μέσω οθόνης. Πρέπει, όμως, αναγκαστικά να δεχτούμε ότι γι’ αυτή τη γενιά που μεγαλώνει έτσι, οι δικές μας προτροπές τους φαίνονται απλά παράξενες.

giorgos nanouris texnes plus7

Σ’ ένα από τα λίγα πιο προσωπικά σου status αναρωτιόσουν: «Τελικά, ευχαριστιέται κανείς τίποτα;» Που έχεις καταλήξει;

Έχουμε μπει όλοι σε μια μηχανή παραγωγής, μπαίνουμε σε μια παράσταση και πριν κάνει πρεμιέρα, τρέχουμε σ’ άλλη. Με αποτέλεσμα ακόμα και τα καλά που σου συμβαίνουν να μην τα βλέπεις. Για να χαρείς κάτι πρέπει ή να περάσει κάποιος χρόνος και να σκεφτείς ότι, τότε, ήταν όμορφα ή να σου συμβεί κάτι πολύ κακό για να το εκτιμήσεις.

Έχουμε φτάσει στο σημείο να ανακοινώνουμε ενάμιση χρόνο πριν, τι θα κάνουμε και βγάζουμε και φωτογραφίες γι’ αυτό! Εγώ το βλέπω και τρελαίνομαι… Είναι σαν ένας αγώνας δρόμου, στον οποίο αρνούμαι να μπω. Γι’ αυτό κι έχω να κάνω παράσταση, πάνω από ένα χρόνο. Απλά κάποιες επαναλαμβάνονται, γι’ αυτό φαίνεται σαν να κάνω συνέχεια πράγματα.

Έχεις ξεπεράσει, δηλαδή, την αγωνία για το επόμενο βήμα;

Την αγωνία την έχω. Παλιότερα, ειδικά, ανέβαινε κάτι και σκεφτόμουν το επόμενο. Τώρα, όμως έχω κατεβάσει ταχύτητες. Μεγαλώνουμε κι’ όλας… Σκέφτομαι «Ηρέμησε λίγο κι απόλαυσέ το και μετά πήγαινε παρακάτω…». Έχει τύχει κι οι παραστάσεις που κάνω να πάνε καλά και φαίνεται σαν να κάνω, διαρκώς παραστάσεις. Είναι μια μικρή παρεξήγηση αυτή. Ουσιαστικά μέσα σε μια πενταετία, έχω κάνει πέντε παραστάσεις, απλά συνεχίστηκαν και φαίνεται ότι κάνω πολλά πράγματα.

giorgos nanouris texnes plus 5

Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας που κάνει μια παράσταση να συνεχίζεται;

Δεν το ξέρω. Προσωπικά, αυτό που έχω αλλάξει στον εαυτό μου κι έχει γίνει μετά την «Κατερίνα», είναι ότι έχω αρχίσει να με εμπιστεύομαι πιο πολύ! Παλιότερα, με πίστευαν οι άλλοι περισσότερο από όσο εγώ τον εαυτό μου. Μου έλεγαν να κάνω κάτι κι απορούσα: «Εγώ, αυτό;». Πλέον, σιγά-σιγά, αυτό αλλάζει. Έχω αρχίσει και με εμπιστεύομαι πολύ περισσότερο. Παλιά ήμουν πολύ ανασφαλής και με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό έχει αλλάξει και από τότε που άλλαξε πάνε πιο καλά τα πράγματα. Οπότε, ίσως, το να ακούμε την καρδιά και το μυαλό μας είναι καλό!

giorgos nanouris texnes plus 4

Αυτοπεποίθηση λοιπόν….

Βέβαια, δεν σου κρύβω ότι κάθε φορά που ξεκινάω κάτι λέω: «Αν αυτό πάει καλά θα με εμπιστεύομαι περισσότερο» κι άντε πάλι στην επόμενη δουλειά το ίδιο. Τώρα, πάλι, λέω «Αν πάει κι αυτό καλά, που έχει μόνο νέα παιδιά, είναι τόσο δύσκολο…» Ε! Στο επόμενο μάλλον θα το ξαναπώ! (γέλια). Θέλει μια ζυγαριά, ένα μέτρο: ούτε να μην έχεις αυτοπεποίθηση, ούτε να νομίζεις ότι είσαι ο καλύτερος.

«Και αυτούς που τους είδαν να χορεύουν τους θεώρησαν τρελούς αυτοί που δεν μπορούσαν να ακούσουν τη μουσική» έγραφε ο Νίτσε. Έχεις νιώσει ποτέ «τρελός»;

Νομίζω, και με βάση τα διάφορα σχόλια που διαβάζω συνέχεια, ότι αυτό που δεν καταλαβαίνουμε σαν κοινωνία, όχι όλοι, σε μεγάλο ποσοστό όμως, είναι ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να είναι όπως είναι και να κάνει ό,τι θέλει και να έχει ως «κανονικό» τη δική του στάση ζωής.

Βλέπουμε τα πράγματα, μέσα από το δικό μας πρίσμα, και μόνον, κι αρνούμαστε να δεχθούμε ότι ο άλλος μπορεί να έχει μια διαφορετική οπτική γωνία. Εσένα, μπορεί να μην σ’ ενδιαφέρει, να μην σε αφορά, αλλά αυτό δε σημαίνει, ότι δεν πρέπει να υπάρχει κι η άλλη ζωή.

Δεν σκεφτόμαστε τον άλλον, σκεφτόμαστε μόνο τον εαυτό μας. Εγώ προσπαθώ να τηρώ πάντα αυτό το πολύ παλιό «Μην κάνεις στον άλλον αυτό που δεν θες να σου κάνουν». Και δεν το λέω καθόλου χριστιανικά. Αν εγώ έχω νεύρα και ξεσπάσω σ’ εσένα θα ήθελα σε αντίστοιχη περίπτωση να μου το κάνεις και εσύ;

giorgos nanouris texnes plus a

Τη φωτογράφιση για το texnes-plus έκανε ο Κοσμάς Ινιωτάκης.

Η πρεμιέρα για την «Κουζίνα» του Arnold Wesker αναμένεται στις 3 Οκτωβρίου στο θέατρο Αποθήκη.

Μετάφραση-Διασκευή-Σκηνοθεσία : Γιώργος Νανούρης

Παίζουν: Μαρία Αθητάκη,Μοσχούλα Ατσιδαύτη, Παναγιώτης Γαβρέλας, Κωνσταντίνος Γιουρνάς, Απόστολος Καμιτσάκης, Φίλιους-Μιχαήλ Κανάκης, Χρήστος Καρνάκης, Τάσος Κορκός, Γρηγορία Μεθενίτη, Μάριος Ράμμος, Σταύρος Τσουμάνης

Κοστούμια: Λάζαρος Τζοβάρας

Σκηνικό-Φωτισμοί: Γιώργος Νανούρης

Κινησιολογία και Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Νανούρης και Θίασος

Παραγωγή : Αθηναϊκά Θέατρα

Η προπώληση έχει ξεκινήσει.