Εκτύπωση αυτής της σελίδας

4/9/2016, Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο, Θέατρο Νέας Σμύρνης

 

«Διαμάντι μέσα στις στάχτες», «Πάνω στο πιάνο εγένετο θαύμα», «Παίζοντας σε ένα πατάρι»…

Οι συστάσεις για το συγκεκριμένο έργο είναι περιττές και οι κριτικές που έχουν γραφεί τα λένε όλα! Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο. Όλη η παράσταση είναι ένα παιχνίδι. Παιχνίδι όπως των παιδιών, χωρίς πανάκριβα κοστούμια και οπτικά εφέ. Ακόμα και οι «κανόνες» (όχι κινητό, όχι φαγητό) καθορίζονται μέσα από ένα παιχνίδι των ηθοποιών. Γι’ αυτό λοιπόν η παράσταση έχει κερδίσει το παιδικό κοινό, γιατί για τα παιδιά όλα είναι παιχνίδι. Ο λόγος τους δεν είναι αρκετά αναπτυγμένος και αυτή η «έλλειψη» ενισχύει τη δημιουργικότητά τους! Η τέχνη είναι ο τρόπος έκφρασής τους. Το σώμα, η ζωγραφική, το παιχνίδι πάντα και πάνω από όλα.

Φεύγοντας από το Θέατρο της Νέας Σμύρνης, όπου παρακολούθησα την παράσταση για δεύτερη φορά φέτος (παρά τα προβλήματα του ήχου που δυσαρέστησαν πολλούς), μια κυρία τηλεφωνούσε ενθουσιασμένη σε μια φίλη της και της έλεγε: «Είδαμε μια παράσταση ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ! Μια περφόρμανς. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο. Μόλις κοιμίσω τα παιδιά, θα σε πάρω τηλέφωνο να σου πω λεπτομέρειες». Αν μια μαμά αφιερώνει το βράδυ της για να μιλήσει για παιδικό θέατρο, αυτό σημαίνει πολλά. Πάνω από όλα όμως σημαίνει ότι οι συντελεστές σεβάστηκαν το κοινό τους και δεν παρουσίασαν μια «παιδιάστικη» παράσταση με χιλιοειπωμένες ατάκες και κόλπα. Αντιμετώπισαν τα παιδιά ως ισότιμους θεατές με δικαιώματα. 

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι μας ετοιμάζοντας βαλίτσες πριν από το τρίτο κουδούνι.

ΠΡΙΝ…

⦁ Αφήγηση: Μια φορά κι έναν καιρό… Ας ξεκινήσουμε από αυτό. Τι θα δούμε; Τη Σταχτοπούτα φυσικά. Τη Σταχτοπούτα; Σίγουρα; Ας προετοιμάσουμε τους λιλιπούτειους θεατές μας ότι υπάρχουν άπειρες ιστορίες της Σταχτοπούτας. «Κάθε χώρα, κάθε εποχή έχει και μια δική της. Εμείς φτιάξαμε μια δική μας Σταχτοπούτα και σας την παρουσιάζουμε», λένε οι ηθοποιοί. Πόσες διαφορετικές εκδοχές της Σταχτοπούτας μπορούμε να βρούμε; Ο πολύτιμος σύμμαχός μας, το διαδίκτυο, είναι εκεί για εμάς. Οι αδερφοί Γκριμ μας κληροδότησαν μια παραλλαγή της, αλλά πόσες ακόμα υπάρχουν; Μια Αιγύπτια Σταχτοπούτα, μια Ελληνίδα, μια Κινέζα ίσως… Το παραμύθι για καληνύχτα μπορεί να είναι δύο καινούργιες εκδοχές της Σταχτοπούτας.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα. Η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο βασίζεται εξ ολοκλήρου στο σώμα του ηθοποιού. Η λεμονιά, το παράθυρο, το τζάκι, η κολοκύθα που γίνεται άμαξα, όλα είναι… το σώμα τους! Δεν κυριαρχούν πολύπλοκα εφέ και εντυπωσιακά κοστούμια. Αυτό ξενίζει καμιά φορά τα παιδιά, που εν έτει 2016 έχουν συνηθίσει στις γρήγορες και εντυπωσιακές αλλαγές του κινηματογράφου. Μήπως είναι ώρα για κανένα παιχνιδάκι;

 Όλα τα παιχνίδια πρέπει να έχουν όνομα. Αυτό θα το ονομάσουμε Πού κάθομαι; Οι κανόνες είναι απλούστατοι. Η καρέκλα της κουζίνας θα είναι 

μια μαγική καρέκλα. Ας παίξουμε μαζί με τα παιδιά και ας καθίσουμε εναλλάξ, μεταμορφώνοντάς την κάθε φορά που θα καθόμαστε. Θα το βρει ο άλλος; Θα γίνει θρόνος, κούνια, αναπηρική καρέκλα, φρεσκοβαμμένο παγκάκι, τουαλέτα, στασίδι εκκλησίας, ό,τι άλλο φανταστούμε. Προσοχή όμως. Δεν πρέπει να μιλάμε! Ο άλλος πρέπει να καταλάβει πού καθόμαστε μόνο και μόνο από τον τρόπο με τον οποίο... καθόμαστε.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα για περισσότερους παίκτες: Και τώρα που το σώμα ξύπνησε ας παίξουμε ένα παιχνίδι ακόμα. Αυτό θα το ονομάσουμε Βάλ’ τον στην μπρίζα. Εδώ ίσως χρειαστούμε τη βοήθεια του μπαμπά, της γιαγιάς, του παππού, των αδελφών και γενικά όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα. Σκοπός μας είναι να φτιάξουμε μια ηλεκτρική συσκευή μόνο με το σώμα μας. Η συσκευή θα έχει ήχο και κίνηση και θα δουλέψει μόλις τη βάλουμε στην πρίζα. Θα πρέπει βέβαια να έχουμε υπόψη ότι κανένας δεν είναι άνθρωπος. Όλοι είμαστε εξαρτήματα της μηχανής. Ας γεμίσει το σπίτι αποχυμωτές, καφετιέρες, μηχανές του γκαζόν, πρέσες σιδερώματος, αλλά και μηχανές στις οποίες βάζεις γέλιο και βγάζουν αγάπη, μηχανές της ειρήνης (πώς λειτουργούν αυτές;) και μηχανές της κωλοτούμπας. Ό,τι και αν φτιάξουμε θα γελάσουμε πολύ! Και μετά θα είναι τόσο εύκολο να καταλάβουμε γιατί το τζάκι της Σταχτοπούτας είναι τόσο διαφορετικό από το τζάκι του πρίγκιπα και πώς ακριβώς λειτουργεί το πλυντήριο της Σταχτοπούτας, η κουζίνα που φτιάχνει τα αυγά και η βιβλιοθήκη του πρίγκιπα. 

 

 

ΜΕΤΑ…

⦁ Αλλάζω την ιστορία: Και τώρα που η παράσταση τελείωσε τι κάνουμε; Στο γυρισμό για το σπίτι μπορούμε να δημιουργήσουμε τη δική μας εκδοχή της Σταχτοπούτας. Μπορούμε να κρατήσουμε την αρχή και να αλλάξουμε το τέλος ή το αντίστροφο. Πώς έζησαν οι αδελφές της Σταχτοπούτας μετά το γάμο; Η Σταχτοπούτα είναι ευτυχισμένη με τον πρίγκιπα; Μήπως η ιστορία μέχρι το χορό δεν είναι αυτή που ξέρουμε; Ίσως όλοι να της φέρονται μια χαρά, αλλά αυτή κάθε μέρα σκορπά τις στάχτες (εξού και το παρατσούκλι της). Και η μητριά είδε κι απόειδε και αναγκάστηκε να την τιμωρήσει και να της στερήσει το χορό που τόσο επιθυμούσε. Στην παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο εστίασαν πολύ στον καημένο τον πρίγκιπα που μέχρι τώρα δεν είχε και πολύ μεγάλο ρόλο. Και οι γονείς του φυσικά δεν πρέπει να έχουν παράπονο, γιατί επιτέλους ακούστηκε η φωνή τους. Ποιος άλλος θέλουμε να μιλήσει; Μήπως τα ποντικάκια που γίνονται άλογα και μετά πάλι ποντίκια; Τι θα μπορούσε να λέει το γοβάκι-παπούτσι αν διηγούνταν αυτό την ιστορία; Ο μπαμπάς της Σταχτοπούτας τι λέει για όλα αυτά; Η μητριά πώς νιώθει και τι βάσανα κουβαλά; Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών προσαρμόζουμε και τις ερωτήσεις για να διαμορφώσουμε την ιστορία μας. Σε πολύ μικρά παιδιά εστιάζουμε στις λεπτομέρειες –«Τι χρώμα είχαν τα παπούτσια; Είχε ζωάκι η Σταχτοπούτα; Γατάκι ή σκυλάκι;»–, ενώ τα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν την άνεση να φτιάχνουν ιστορίες παίρνοντας το έναυσμα από μια ιδέα.

⦁ Μαγειρική: Όταν κάτι μας έχει ενθουσιάσει, βρίσκουμε συνέχεια γύρω μας αφορμές για να αναφερθούμε σε αυτό. Πόσες ατάκες από ελληνικές ταινίες δεν έχουν ταιριάξει γάντι σε καθημερινές μας συζητήσεις! Φτιάχνοντας κουλουράκια λοιπόν, ή τρώγοντας πατάτες τηγανητές, ας τα φτιάξουμε σε σχήμα V. Πολύ του αρέσει αυτό το σχήμα του βασιλιά! Θα τον ευχαριστήσουμε και θα γελάσουμε και εμείς. 

⦁ Χειροτεχνία: Ακούσαμε ιστορίες, παίξαμε με το σώμα, χρησιμοποιήσαμε τη φαντασία μας. Ήρθε η ώρα για λίγη τέχνη! Ας κατασκευάσουμε το γοβάκι της Σταχτοπούτας. Θα είναι από χαρτί ή μήπως να βάλουμε τακούνια από φελλούς στα περσινά παπούτσια και να τα διακοσμήσουμε με κουμπιά, αλουμινόχαρτο και κορδέλες; Αν βγει πολύ καλό (που θα βγει…), θα το κάνουμε μολυβοθήκη ή κοσμηματοθήκη ή θήκη για καραμέλες!

14249014_10153917328883479_900452701_n.jpg

14281410_10153917328838479_526968347_n.jpg

⦁ Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: Και μια ιδέα για μεγαλύτερα παιδιά και μεγαλύτερες ομάδες πριν σας αφήσω. Η παράσταση παίζει πολύ με το «πάνω-κάτω». «Το κάτω είναι εύκολο, το πάνω είναι δύσκολο», λέει η Σταχτοπούτα. «Όχι, το πάνω είναι εύκολο και το κάτω δύσκολο», υποστηρίζει ο πρίγκιπας. Υπάρχουν πολλά παιχνίδια status στα οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αυτό το κομμάτι της σκηνοθετικής εστίασης. Ένα από τα πιο γνωστά είναι το Μάντεψε το status. Από ένα κουτί τραβούν όλοι έναν αριθμό από το 1 έως το 5 ή το 10 ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων (το 1 δηλώνει τη χαμηλότερη θέση ισχύος, το 5-10 την υψηλότερη). Χωρίς να τον δουν, κολλάνε τον αριθμό στο μέτωπό τους, έτσι ώστε να τον βλέπουν μόνο οι υπόλοιποι. Προχωρούν για λίγο όλοι στη σκηνή και αντιδρούν ανάλογα με το status καθενός που συναντούν. Έπειτα από λίγο προσπαθούν να βρουν όλοι τη θέση τους σχηματίζοντας μια γραμμή από το 1 έως το 10.

Για να τα καταφέρει η Σταχτοπούτα χρειάστηκε λίγη μαγεία από τη νεράιδα νονά και πολλή φαντασία. Γι’ αυτό και η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο αγαπήθηκε τόσο από τα παιδιά και από τα «μεγάλα παιδιά». Μαγεία και φαντασία είναι δύο συστατικά που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες μέσα στα παιδικά σώματα. Ας το θυμόμαστε αυτό και ας παίξουμε χωρίς κοστούμια, χωρίς εφέ, χωρίς όρια χρονικά και χωρικά! Αν η ιστορία της Σταχτοπούτας χώρεσε στην ουρά ενός πιάνου, δεν θα χωρέσουν τα δικά μας παιχνίδια στην κουζίνα ή στο κάθισμα του αυτοκινήτου;

 

Το Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο μετά την μεγάλη περσινή του επιτυχία θα συνεχιστεί φέτος στο Θέατρο Πόρτα!

Επίσης 13/9 θα η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο "Αλέξης Μινωτής" στο Αιγάλεω και 28/9 στο Θέατρο ΙΖΟΛΑ στην Καλλιθέα.