Ο Casey Affleck επανέρχεται με μια post-apocalyptic ιστορία για το ταξίδι ενός πατέρα και μιας κόρης σε έναν κόσμο κουτσουρεμένο από γυναίκες λόγω κάποιας φονικής επιδημίας με «αδυναμία» στο θηλυκό φύλο.

Διαθέτοντας ως αφετηρία το οικοδόμημα των ελάχιστων επιζώντων μιας φονικής επιδημίας, ο Casey Affleck επιλέγει να μην ακολουθήσει τις πεπατημένες οδούς του δακρύβεχτου μελοδράματος ή του καταιγιστικού θρίλερ. Αντιθέτως, η επιλογή του συνορεύει απόλυτα με το ρεαλισμό χαρίζοντας εικόνες μιας φύσης που «κυκλοφορεί» ελεύθερη εκεί έξω και συνοδεύει ανέμελες ανοιξιάτικες βόλτες και χιονισμένες χειμερινές αποδράσεις. Με την επένδυση του αυτή στο ρεαλισμό δεν ανοίγει μόνο ένα παράθυρο για τη διαφορετική αντιμετώπιση του είδους, αλλά ανοίγει διάπλατα την πόρτα στην ουσιαστική πραγμάτωση της έννοιας της επικείμενης απειλής. Μια πόρτα που μπορεί να μην αποδίδει εξωφρενική ομορφιά, αλλά δεν παύει να δημιουργεί εντυπωσιακές προοπτικές.

Υπογράφοντας και το σενάριο, ο Casey Affleck, οικοδομεί άρτια μια ιστορία που πατάει γερά με το ένα πόδι στον υπαρξισμό και με το άλλο στην ανόθευτη αγάπη παραδίδοντας στην κινηματογραφική ιστορία το –ίσως- καλύτερο post-apocalyptic σενάριο των τελευταίων πολλών ετών. Κι αν, τώρα, αποφεύγει σεναριακά τους αναίτιους μελοδραματισμούς που θα μπορούσε να ενέχει η σχέση πατέρα κόρης σε ένα κόσμο-θύμα φονικής επιδημίας, η ανόθευτη αγάπη δεν αποδίδει ερμηνευτικά τους δυνητικούς της καρπούς. Αποσπώντας από τη μικρή Anna Pniowsky αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό, εξαιρετικές ερμηνείες, οι δυο τους μοιάζουν να στερούνται χημείας και να βάζουν ακούσια τρικλοποδιές στην ελεύθερη ροή του σινεφιλικού συναισθήματος.

Με το «Φως στο Σκοτάδι», ο Casey Affleck βρίσκει, τελικά, την πολυπόθητη ισορροπία ανάμεσα στον εύκολο εντυπωσιασμό και την υπαρξιακή ανησυχία του post-apocalyptic, «χάνοντας» τον «τίτλο» του αριστουργήματος στα σημεία.

3,5/5

Αν κοιτάζεστε στον καθρέφτη και βλέπετε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας κοινωνίας που αντιστέκεται στα ίδια της τα ρατσιστικά κατάλοιπα, μια κοινωνία που διαθέτει αισθητική και μια κοινωνία που πιστεύει στην πρόοδο ως μοχλό κοινωνικής πίεσης και –εν- τέλει αλλαγής, ο Σεφερλής σας βγάζει τη γλώσσα κοροϊδευτικά και σας αποδεικνύει πως αυτός είναι το αληθινό πρόσωπο του Νεοέλληνα.

Κι αν επιλέγετε να αγνοείτε το γεμάτο Δελφινάριο και την τηλεθέαση των πρωινάδικων με παρουσιαστή τον εν λόγω κωμικό, ο Σεφερλής δηλώνει πλέον εμφατικά την παρουσία του και στη μεγάλη οθόνη μεγαλώνοντας το τάργκετ γρουπ των θυμάτων της απόλυτης κακογουστιάς του.

Στην νέα ταινία, της οποίας υπογράφει το σενάριο και κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, επιλέγει –δυστυχώς- ακουσίως να γελοιοποιήσει κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης της κωμωδίας ως φορέα αγνής ψυχαγωγίας. Κι αν ,προσφάτως, χάσαμε ένα ακόμα μέλος των θρυλικών Monty Python , o Σεφερλής υπόσχεται να κάνει τα κόκκαλα του να αναλωθούν σε αδιάκοπους τριγμούς και σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τον σηκώσουν από τον «άλλο κόσμο» σε ρόλο ιεροεξεταστή σε υπόθεση καταδίκης της κωμωδίας.

Κι αν βλέποντας το τρέιλερ πιστέψατε πως η ώρα για την αθώωση του Σεφερλή στη συλλογική συνείδηση και για την παραγωγή ενός νεοελληνικού «Johnny English» είχε φτάσει, ο σεναριογράφος και πρωταγωνιστής παίρνει το δρόμο της ακούσιας παρωδίας ακόμα και της πλέον κακόγουστης εκδοχής του Mr. Bean.

Χωρίς καμία πρόθεση για ανεύρεση ουσίας στην κριτική ενός προϊόντος που υποβαθμίζει την έννοια του πολιτισμού, πρόκειται ,δυστυχώς, για μια ταινία-αισχύνη για την ίδια τη φύση του Νεοέλληνα.

Αν η διασκευή κλασικών κειμένων έχει καθήκον να ανανεώνει απόλυτα το λογοτεχνικό της παρελθόν, τότε οι «Μικρές Κυρίες», με τη μη απολυτότητα, της ανανεωτικής τους προσπάθειας, απέτυχαν. Αν, το καθήκον αναλώνεται και εξαντλείται –τελικά- στη φρέσκια ματιά και στη χρυσή τομή ανάμεσα σε παράδοση και καινοτομία, τότε οι «Μικρές Κυρίες» αποτελούν άρτια διασκευή του κλασικού έργου της Λουίζα-Μέι Άλκοτ.

Η Γκρέτα Γκέργουικ, εδώ, σαν έτοιμη χρόνια για τα χολιγουντιανά σαλόνια, μοιάζει να ξέρει να πατήσει όλα εκείνα τα καλιφορνέζικα κουμπιά που θα την κάνουν να αποφύγει τις κινηματογραφικές κακοτοπιές. Και παραδίδει, εν τέλει, ένα προϊόν προορισμένο να αγαπηθεί από τη μάζα. Ένα, δηλαδή, προϊόν που, ναι, το σύγχρονο σινεμά έχει ανάγκη αν θέλει, ακόμα, να αυτοπροσδιορίζεται ως ενεργός φορέας αισθητικής.

Μαρσάροντας ,όμως, την σινεφιλική της κούρσα πρώτη στο πράσινο φανάρι του Χόλιγουντ, χάνει τη ρόδα της ορμής του ανεξάρτητου σινεμά και την ικανότητα να πιάσει από τα μαλλιά το κλασικό κείμενο και να το αναδομήσει δημιουργικά. Σκηνοθετεί, λοιπόν, τις «Μικρές» της «Κυρίες» χωρίς πάθος και νεύρο, χαρίζοντας στο κοινό της 7^ης τέχνης εικόνες μιας κάποιας συγκρατημένης ακαδημαϊκής ομορφιάς. Διαθέτει ένα σενάριο το οποίο αποφεύγει τους αναίτιους μελοδραματισμούς και χαρίζει, εν τέλει, στην ταινία τη φρεσκάδα που διακαώς έψαχνε. Ενώ, αποσπώντας εξαιρετικές ερμηνείες από το σύνολο των πρωταγωνιστών της, διαθέτει ένα νεανικό καστ (Saoirse Ronan, Emma Watson, Florence Pugh, Eliza Scanlen, Timothee Chalamet) που θα προσδώσει τις αναγκαίες ψηφίδες χολιγουντιανής λάμψης αλλά και ερμηνευτικής ουσίας σε μια κατά τα άλλα άνευρη απόδοση.

Συμπερασματικά, η Γκρέτα Γκέργουικ κλείνει πονηρά το μάτι στο Χόλιγουντ αποδεικνύοντας με συνοπτικές διαδικασίες πως ήρθε για να μείνει.

2,5/5

Από την Σοφία Γουργουλιανή

Μία χιπ-χοπ εκδοχή του ντοκιμαντέρ του Άντον Τσέχοφ, "Θάλαμος Νο 6", έρχεται στην Τεχνοχώρο Φάμπρικα σε σκηνοθεσία Νατάσας-Φάις Κοσμίδου και σκηνοθετική επιμέλεια Κώστα Γάκη από την 1η Φεβρουαρίου. Εισαγωγώντας μας σε ένα κόσμο σύγχρονων εκφραστικών μέσων, επιδιώκουν να ανοίξουμε μια ουσιαστική και βαθιά συζήτηση πάνω στο ζήτημα της ζωής σε μια κοινωνία απόλυτης κοινωνικοποίησης. Λίγο πριν την πρεμιέρα οι τρεις πρωταγωνιστές, η  Νατάσα-Φαίη Κοσμίδου, η Έρη Μανουρά και η Ηλέκτρα Αρσενίδου, μίλησαν για το χιπ-χοπ στο θέατρο, για τη νέα γενιά της ελληνικής θεάτρου και για την ανθρωποφαγική οντότητα που μπορεί να λέγεται άνθρωπος.

Γιατί χιπ-χοπ; Τι έχει να προσφέρει αυτή η χίπ-χοπ ανάγνωση ενός ιστορικού του Τσέχοφ;

Νατάσα- Φαίη Κοσμίδου: Το χιπ χοπ είναι ο τρόπος μου. Ο τρόπος μου να εκφράσω όσα νιώθω, να εκφράσω τις ιδέες μου. Ο τρόπος μου να αφηγηθώ μια ιστορία. Γράφω στίχους , σαν μία απάντηση στον κόσμο και έπειτα ο ρυθμός τους δίνει φτερά να ταξιδέψουν. Είναι για μένα , μια γέφυρα που ενώνει την ποίηση , το θέατρο και τη μουσική. Το καλοκαίρι ένιωθα ότι πνίγομαι με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Με έσωσε μια πολύ βαθιά και ουσιαστική κουβέντα με έναν σπουδαίο φίλο μου, τον Σπύρο Γάκη ( τον πατέρα του αγαπημένου μου δασκάλου και σκηνοθέτη ). Στο τέλος της συζήτησης αυτής, ο κύριος Σπύρος μου είπε : « Θέλω να διαβάσεις το διήγημα του Άντον Τσέχωφ Θάλαμος Νο 6". Το δίνω και στους μαθητές μου. Νομίζω ότι το έργο αυτό θα σε βοηθήσει». Διάβασα λοιπόν το διήγημα , το ξαναδιάβασα , βούτηξα στις σελίδες του. Πολλές πολλές φορές ... και ασυναίσθητα άρχισα να σκαρώνω στίχους , να γεννιούνται μέσα μου εικόνες , ρυθμοί, τραγούδια. Κατάλαβα γιατί ο σοφός αυτός φίλος μου , μου έδωσε αυτό το βιβλίο : Επηρεασμένη από το διήγημα αυτό , θα καταφέρω να εκφράσω όσα νιώθω για το σήμερα. Το Χιπ Χοπ είναι ο δικός μου προσωπικός τρόπος να σας αφηγηθώ όσα συμβαίνουν μέσα και γύρω από τον θάλαμο Νο 6.

Πώς μπορεί να ενταχθεί η κουλτούρα του χιπ-χοπ στο θέατρο συνολικά;

Νατάσα- Φαίη Κοσμίδου: Για να ανθίσει ένα λουλούδι πρέπει να δημιουργήσουμε γύρω του τις κατάλληλες συνθήκες. Χώμα , νερό , αέρα και ό, τι άλλο χρειάζεται εκείνο. Έτσι ακριβώς συμβαίνει και με μια ιστορία. Για να ανθίσει , για να ζωντανέψει , για να καταφέρει να μας ταξιδέψει πρέπει να δημιουργήσουμε το ιδανικό περιβάλλον για αυτήν. Με αυτό το σκεπτικό σχεδιάστηκε αυτή η παράσταση. Κάθε στίχος , κάθε νότα , κάθε ρυθμικό μοτίβο , κάθε χορευτική κίνηση βοηθάει την αφήγηση, ώστε η ιστορία αυτή να καταφέρει να αγγίξει τις καρδιές όλων όσων την παρακολουθούν. Έχω την μεγάλη τύχη να έχω δάσκαλο μου τον Κώστα Γάκη ( που έχει αναλάβει και την επιμέλεια της σκηνοθεσίας της παράστασής μας ). Με δίδαξε ότι το θέατρο που αγαπάω , το θέατρο που θέλω να κάνω , μιλάει για ζητήματα που μας αφορούν όλους. Είναι θέατρο αγκαλιάς. Από τον έφηβο που παρακολουθεί καθισμένος στο πάτωμα , μέχρι την γιαγιά που δεν ακούει τόσο καλά , στο τελευταίο κάθισμα. Και γι' αυτό , θα τον ευγνωμονώ για πάντα.

Το χιπ-χοπ έχει ταυτιστεί με τη νεότερη γενιά. Επιλέγοντας το ως εκφραστικό μέσο επιδιώκετε να προσεγγίσετε τη νέα αυτή γενιά;

Ηλέκτρα Αρσενίδου: Πρόκειται για μια παράσταση που ,ενώ χρησιμοποιεί ως όχημα ένα κείμενο του 1892, θίγει εξαιρετικά επίκαιρα θέματα. Φωτίζεται τόσο πολύ το εδώ και το τώρα και δίνεται φωνή σε καίριους προβληματισμούς, οπότε σίγουρα ο στόχος μας είναι να μιλήσουμε και στη νεότερη γενιά. Το γεγονός ότι χρησιμοποιούμε έναν τόσο δημοφιλή κώδικα, τους κάνει τα πράγματα πιο ζεστά και άμεσα.

Πιστεύετε ότι η μεγαλύτερη γενιά μπορεί να ταυτιστεί με το χιπ-χοπ; Να φτιάξει ένα δικό της κώδικα επικοινωνίας με το εκφραστικό σας μέσο;

Ηλέκτρα Αρσενίδου: Ναι, βεβαίως το πιστεύω. Αν και πρόκειται για ένα είδος που έκανε την εμφάνιση του μόλις το 1970, μοιάζει σαν να υπήρχε από πάντα. Το χιπ χοπ μιλάει ανοιχτά για κοινές ανησυχίες, περιγράφει με σεβασμό , αναγνωρίζει τον ανθρώπινο πόνο και ενώνει με έναν μαγικό τρόπο τους ανθρώπους. Είναι ένα εύπλαστο είδος, γι’ αυτό και επιτρέπει πειραματισμούς. Θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει μια τεράστια γέφυρα επικοινωνίας όλων των ανθρώπων και των ηλικιών.

Βλέπεις στη ανάγνωση της ψυχικής ασθένειας σήμερα πρόθεση ή τάση κανονικοποιήσης και ενστερνισμού της κυρίαρχης ιδεολογίας;

Νατάσα- Φαίη Κοσμίδου: Νιώθω ότι ζούμε σε έναν κόσμο αντεστραμμένο. Δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν όλα όσα συμβαίνουν. Ο μολυσμένος αέρας , οι ώρες δουλειάς , η πίεση , το άγχος. Δεν θα έπρεπε να πονάει η καρδιά μου , επειδή όλοι μου οι φίλοι και τα ξαδέρφια της ηλικίας μου , έχουν φύγει στο εξωτερικό αναζητώντας μία ευκαιρία. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει βία καταστολής , αίμα στους δρόμους της πόλης μας , σκοτωμένα παιδιά , πνιγμένα παιδιά. Δεν θα έπρεπε να θεωρούνται οι άνθρωποι λαθραίοι. Αναρωτιέμαι λοιπόν : Είναι "φυσιολογικό" όλα αυτά να τα ανεχόμαστε και να τα προσπερνάμε; Ή μήπως είναι πιο " φυσιολογικό " όλα αυτά να μας τρελαίνουν;Μακάρι η παράσταση μας να είναι μια αφορμή για μια βαθιά και ουσιαστική συζήτηση.

Το διήγημα γράφτηκε το 1892, από τότε μέχρι σήμερα τι έχει αλλάξει στην αποδοχή του διαφορετικού από τον άνθρωπο;

Έρη Μανουρά: Σίγουρα από το 1892 έχουν αλλάξει πολλά όσον αφορά την αποδοχή της διαφορετικότητας σε αρκετές χώρες. Μιλώντας, για τη δική μας πάντα, κάποτε φάνταζε αδύνατο ένα παιδί με αυτισμό για παράδειγμα ή ειδικές ικανότητες να μοιραστεί το ίδιο σχολικό περιβάλλον με τα υπόλοιπα παιδιά. Γράφονται όλο και περισσότερα βιβλία για μικρές ηλικίες,για να εξοικειώνονται τα παιδιά με την αναπηρία,τον… ξένο… Γίνεται προσπάθεια μέσα από πολλά σχολεία με προγράμματα, υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που υπερασπίζονται με πάθος το διαφορετικό και το έργο τους είναι αξιόλογο. Κάποτε απαγορευόταν ακόμη και ένα φιλί δημόσια ανάμεσα σε μια γυναίκα και έναν άνδρα, πόσο μάλλον ένα φιλί ανθρώπων του ίδιου φύλου! Ναι, δεν είμαστε το ίδιο με τότε. Από την άλλη πλευρά, όμως, εξακολουθούμε να είμαστε πολύ πίσω σε χιλιάδες πράγματα και σε σχέση με άλλες πχ ευρωπαϊκές χώρες. Όσο μεγαλώνουμε ειδικά και, αναπτύσσεται ο φόβος και η καχυποψία μέσα μας ,και όσο ζούμε σε ένα οικονομικά ασταθές περιβάλλον, τόσο ο ρατσισμός μεγαλώνει και δεν αποκλείεται να ξαναγυρίσουμε σε συμπεριφορές και αντιλήψεις του 1892! Πόσο εύκολα στη χώρα μας ένας άνθρωπος με σύνδρομο Down θα γινόταν διευθυντής; Πώς είναι δυνατόν να διώχνουμε τους πρόσφυγες από τα σχολεία; Πόσο συχνά τα βάζουμε με ένα ανήλικο παιδί που έχει ξένη καταγωγή, μόνο και μόνο επειδή θα κρατήσει την ελληνική μας σημαία; Επίσης, μιας και το έργο μας μιλά για ψυχικές ασθένειες, ακόμη και εκεί εξακολουθούμε να είμαστε γεμάτοι προκαταλήψεις. Αντιμετωπίζουμε έναν άνθρωπο με κατάθλιψη σαν τον τεμπέλη που απλά απολαμβάνει να μην κάνει τίποτα και να κλαίγεται! Δεν αποδεχόμαστε την αρρώστια του, τον απολύουμε από την εργασία του, τον κάνουμε πέρα. Στην Ελλάδα του 2020 πόσος κόσμος βλέπει ομόφυλα ζευγάρια πιασμένα από το χέρι και νιώθει ότι προσβάλλεται;! Βήματα μπορεί να έχουν γίνει, όμως, αν σκεφτεί κανείς πως από το 1892 έχουν περάσει 128 χρόνια, μάλλον είμαστε ακόμη πολύ πίσω στο να αποδεχθούμε τη διαφορετικότητα του άλλου, όποια και αν είναι αυτή… Και αυτό είναι που κάνει το διήγημα του Τσέχωφ εξαιρετικά επίκαιρο και γι’ αυτό η ομάδα μας το διάλεξε και το «ζωντάνεψε» στην Ελλάδα του σήμερα.

Είναι ο άνθρωπος ανθρωποφαγικός ή η κοινωνία;

Έρη Μανουρά: Η απάντηση νομίζω βρίσκεται κάπου στη μέση, αν και μάλλον το κοινωνικοπολιτικό σύστημα είναι που κάνει τον άνθρωπο ανθρωποφαγικό! Ζούμε σε δύσκολες εποχές και το σύστημα μας ωθεί στη διάσπαση και όχι στην ένωση, οπότε εύκολα ο καθένας από μας μπορεί να μεταλλαχθεί σε έναν σύγχρονο ανθρωποφάγο! Όπως λέμε και στο έργο μας, «ασυνείδητα ή συνειδητά το κάνουμε όλοι». Δυστυχώς, όλοι έχουμε αποκτηνωθεί κάποιες φορές, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Από αυτόν που σε μια δημόσια συζήτηση στο facebook θα βρίσει και θα προσβάλλει με τεράστια ευκολία κάποιον που δεν γνωρίζει καν, έως τον άνθρωπο που θα γρονθοκοπήσει μέχρι θανάτου κάποιον που πήγε να του αρπάξει το πορτοφόλι. Ο άνθρωπος δεν παύει, δυστυχώς, να έχει μέσα του τα ένστικτα του…ζώου, όπου μπορεί, ανάλογα τις συνθήκες, να κατασπαράξει έναν άλλο. Σε μια κοινωνία που καλλιεργείται τόσο ο ανταγωνισμός, που υπάρχει τόση ανεργία, καχυποψία, ψέμα και παραπληροφόρηση, ο κανιβαλισμός δίνει στον άνθρωπο την αίσθηση πως, έστω και για λίγο, είναι αυτός που έχει την εξουσία, το πάνω χέρι. Σε έναν κόσμο που καταπιέζεται διαρκώς είναι εύκολο να γίνει από θύμα θύτης. Είναι θλιβερό που μεγαλώνουμε σε τέτοια κοινωνία, που μας γεμίζει θυμό και ανασφάλειες και αντί να χτίζουμε γέφυρες, κατατροπώνοντας ίσως έτσι το άδικο αυτό σύστημα που μας εξουθενώνει, ξεσπάμε ο ένας στον άλλον, μάλιστα συχνά πια ακραία. Από την άλλη, αν η κοινωνία ωθεί τον άνθρωπο στην ανθρωποφαγία, οφείλει και αυτός με τη σειρά του να χαλιναγωγεί αυτή την τάση . Υπάρχει ,δηλαδή, σίγουρα και προσωπική ευθύνη. Οφείλει να διατηρεί την υπομονή και την ψυχραιμία του και να ξεφεύγει από αυτήν ,μέσα ίσως από μικρές κοινότητες, μέσα από ομάδες, μέσα από την εκπαίδευση και τον πολιτισμό ,στήνοντας γέφυρες αλληλεγγύης και αγάπης, αποδεικνύοντας πως, πιο πολλά έχουμε να μοιραστούμε, παρά να χωρίσουμε… Η λύση στα προβλήματά μας σίγουρα δεν είναι ο αλληλοσπαραγμός…

Θάλαμος, Νο 6

Από 01 Φεβρουαρίου έως 01 Μαρτίου κάθε Σάββατο στις 21:30 και κάθε Κυριακή στις 21:00 στο Τεχνοχώρο Φάμπρικα

Σκηνοθεσία, Διασκευή:  Νατάσα-Φαίη Κοσμίδου
Επιμέλεια σκηνοθεσίας:  Κώστας
Γάκης Επιμέλεια κίνησης:  Ηλέκτρα Αρσενίδου
Επιμέλεια Μουσικής:  Έρη Μανουρά
Φωτογραφίες:  Ηλιανά
Μειντάνη Παίζουν:  Ηλέκτρα Αρσενίδου, Νατάσσα-Φαίη Κοσμίδου, Έρη Μανουρά

Η Ομορφιά της Ύπαρξης

Ο Ρόι Άντερσον επιστρέφει ,5 χρόνια μετά την τελευταία του ταινία, με την «Ομορφιά της Ύπαρξης» για να μείνει, για άλλη μια φορά, απόλυτα πιστός στο ποιητικό του όραμα για ένα κινηματογράφο υπαρξιακό μακριά  από τις τετριμμένες φόρμες περί γραμμικών αφηγήσεων.

Εδώ, ο Άντερσον, μας χαρίζει εικόνες βγαλμένες από τους χειρότερους εφιάλτες Βαλκάνιων και Μεσογειακών λαών για ένα κόσμο που συνεχίζει να υπάρχει χωρίς χαμόγελο και με την αλλοτρίωση να φοράει τη μάσκα της αδιαφορίας του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Με ένα σενάριο που δε γνωρίζει από Α που καταλήγουν σε Ω, αλλά μόνο από εικόνες με ψήγματα κινητικότητας βουτάει στα άδυτα ενός κόσμου γεμάτου φυσική ομορφιά. Ηλιοβασιλέματα, χιονονιφάδες, βουνά και θάλασσες κάνουν την εμφάνιση τους, για να παραμείνουν, όμως, αόρατα στο δυτικό άνθρωπο που έχει προ πολλού καταφέρει να καταστρέψει την ίδια την ομορφιά της ύπαρξης του και να τη μεταμορφώσει σε διεκπεραιωτικό πέρασμα από τον πλανήτη, με απόλυτο κέντρο την ευημερία του εαυτού του.

Κι αν πρόκειται για μια ταινία με ποιητικό βάθος, με άρτιες ερμηνείες και με εκφραστικά μέσα που χώνονται στο μεδούλι της ύπαρξης, η στατικότητα αυτή και η παντελής απουσία δράσης, της στερούν κομμάτια από την ψυχή της κι από τη συγκίνηση που προκαλούν αναπόδραστα τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει.

3,5/5

Από τη Σοφία Γουργουλιάνη

Στο θέατρο «Τόπος Αλλού», ο Νίκος Καμτσής ανεβάζει φέτος την «Έντα Γκάμπλερ» του Ιψεν. Την ιστορία μιας γυναίκας που αναζητά τη δική της ομορφιά, χαμένη σε ένα λαβύρινθο ακούσιων και ενίοτε εκούσιων καταπιέσεων.

Η κουβέντα μας, ένα ζεστό πρωινό του Ιανουαρίου  κινήθηκε γύρω από το από όλους εκείνους τους θεατρικούς μίτους της αριάδνης- απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα του θεάτρου και της πραγματικότητας.

Η υπερπληροφορία της εποχής μας απωθεί από το θέατρο;

Καλώς ή κακώς ναι. Αυτή είναι η πορεία των πραγμάτων, η εξέλιξη της εποχής μας. Από μία άποψη αυτό είναι το τραγικό της εποχής μας. Και εξηγώ τι εννοώ:
Η κάθε εποχή έχει ένα τραγικό. Ο αρχαίος άνθρωπος, όταν γεννήθηκε η τραγωδία αναρωτιόταν ποιος ευθύνεται για όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, ο θεός ή ο άνθρωπος. Οι τρεις τραγικοί έχουν μία διαφορετική οπτική να μας προσφέρουν. Από τον θεοκεντρικό Αισχύλο μέχρι τον ανθρωποκεντρικό Ευριπίδη. Σήμερα το τραγικό είναι ότι ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει έναν πολιτισμό ο οποίος, όχι μονάχα του διαφεύγει από τα χέρια, αλλά στρέφεται εναντίον του. Αν η τραγωδία είναι μία σύγκρουση ανάμεσα στο θεό και τον άνθρωπο, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα αντίστοιχο θείο και άγνωστο μέγεθος, την τεχνολογία.

Το κοινό πως έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια;
Πάρα πολύ. Η βασική στροφή που έγινε ήταν η στροφή με την είσοδο της ιδιωτικής τηλεόρασης στην καθημερινότητα μας. Εκεί άλλαξε το αισθητήριο, το κριτήριο και ο τρόπος και που πηγαίναμε και που παρακολουθούσαμε μία παράσταση. Μερικές δεκαετίες πριν στη μεταπολίτευση πηγαίναμε να δούμε μία παράσταση για να μοιραστούμε σκέψεις και προβληματισμούς με τη σκηνή. Ακούγαμε ότι κάπου γίνεται μια παράσταση που αρθρώνει κάποια καινούργια πράγματα. Έτσι, αρχίζαμε να συνομιλούμε με την παράσταση. Να διαφωνούμε η να συμφωνούμε και να το πηγαίνουμε παραπέρα. Αυτό ,τώρα, δε νομίζω ότι γίνεται. Το θέατρο έχει πάρει μία στροφή προς την κοσμικότητα. Τώρα κάνουμε μία κοσμική έξοδο και το θέατρο είναι το πρόσχημα. Είναι μία άλλου είδους προσέγγιση. Τελειώνει η παράσταση και δε σου προσέφερε τίποτα παρά δύο ώρες κακής ή καλής ανάλωσης. Αυτό υποβιβάζει το ρόλο του θεάτρου, το ρόλο του καλλιτέχνη σε απλό διασκεδαστή.

Αυτό παρασύρει και την ποιότητα;

Μοιραία. Το θέατρο δεν ήταν ποτέ μια μαζική διασκέδαση. Ήταν ψυχαγωγία. (Αγωγή ψυχής). Τεράστια διαφορά. Τα τεράστια θέατρα των 1500 θέσεων και πάνω, γήπεδα μπάσκετ και taekwondo, είναι μία βιομηχανία θεάματος που τον θεατή τον θέλουν καταναλωτή. Δε βλέπεις όλα αυτά τα πούλμαν που έρχονται από την επαρχία καθημερινά. Υπάρχουν ολόκληρα θέατρα που στήνουν παραστάσεις μόνο για αυτό κοινό, που μπαίνει στο θέατρο και δεν ενδιαφέρεται τι θα δει. Έλκεται από τηλεοπτικά ονόματα τα οποία είτε παίζουν μιούζικαλ είτε τον τηλεφωνικό κατάλογο είναι το ίδιο. Ο κόσμος δεν είχε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το τι θα δει. Θα κάνει μια εκδρομή, θα μπει σε μία τεράστια αίθουσα, θα δει ένα εύπεπτο θέαμα και θα ξαναμπεί στο πούλμαν να επιστρέψει σπίτι του. Αυτό το πράγμα δεν είναι υγιές για το θέατρο όπου ζωντανοί άνθρωποι δημιουργούν μπροστά σε ζωντανούς ανθρώπους σε παρόντα χρόνο. 

Τι είναι αυτό που σας κινητοποιεί ακόμα στο θέατρο;
Η επικοινωνία με τους ανθρώπους μέσα από τους συναισθηματικούς τους κόσμους με ένα τρόπο που αφορά το κοινωνικό σύνολο. Πάνω στη σκηνή ενώνονται αυτοί οι κόσμοι και παράγουν ένα έργο που αφορά και κινητοποιεί έναν ολόκληρο κόσμο που έρχεται και το βλέπει. Αυτό είναι επαναστατικό. Αυτός είναι ένας λόγος που μας καθιστά πολιτισμένα όντα. Αυτό κάνει την ενασχόληση με την τέχνη λειτούργημα. Όταν γίνει καθαρό επάγγελμα τότε χάνει τις ιδιότητες του.

Χάνει το ρομαντισμό του;
Λίγο έως πολύ τον χάνει. Πρέπει κάνεις να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει τα γούστα και τις ορέξεις του κοινού η θα θελήσει να το καθοδηγήσει

Πιστεύετε, δηλαδή, ότι η τέχνη πρέπει να κάνει πολιτική;
Δεν είναι θέμα πολιτικής. Εξάλλου, με μια έννοια όλα είναι πολιτική. Είναι βασική ανθρώπινη λειτουργία να παρατηρώ τον εαυτό μου και να βλέπω τη λειτουργία του. Αυτό είναι ανθρωπισμός.

Ο καλλιτέχνης θέλει, όμως, να εκφράσει κάτι απ’ αυτό που συμβαίνει γύρω του;
Ναι, αλλά είναι τόσα που θες να εκφράσεις και δεν προκύπτουν μόνο από την πολιτική σου θέση, όπως το μεταναστευτικό, το προσφυγικό, η Συμφωνία των Πρεσπών. Είναι πολλά που επαφίονται της ευαισθησίας σου, της φαντασίας σου, του ανθρωπισμού σου και θα τα αντιμετωπίσεις με τα όπλα που έχεις και από την επιστήμη, τη γνώση και την τέχνη. Όλα αυτά τα υλικά ανεβαίνουν κα επενδύονται πάνω στη σκηνή.

Θεωρείτε ότι στη νέα γενιά υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να εξελίξουν το θέατρο;
Σαφώς και υπάρχουν. Εγώ ελπίζω στην ανατροπή. Να ανατρέψει η νέα γενιά με ένα όραμα, με ένα στόχο την ήδη υπάρχουσα κατάσταση. Να ανατρέψει το θέατρο, αν όχι τον κόσμο όλο. Αυτό, δηλαδή, που περιμέναμε από τους μεγάλους ιδεολόγους.

Ακόμα και αν η δουλειά σου έχει όλα αυτά τα στοιχεία πως την κυκλοφορείς;
Δεν ξέρω. Νομίζω ότι απλώς βάζεις τους δικούς σου όρους και τους υπηρετείς. Εγώ, ας πούμε, έβαλα κάποιους όρους. Δημιουργώντας, για παράδειγμα, το «Τόπος Αλλού», έχοντας κάποιους ανθρώπους που μου είναι βασικοί. Και το επικοινωνώ όσο μου πάει το οικονομικό μου και όσο μου πάει το μυαλό μου.Ο βασικός φιλοσοφικός δραματουργικός πυρήνας είναι ένας άνθρωπος που προέρχεται από ένα κόσμο Α σε ένα κόσμο Β εντελώς εχθρικό και διαφορετικό. Μέχρι που ο κόσμος αυτός στενεύει για να της αποδείξει ότι σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να ζήσει. Έρχεται από μια αριστοκρατική τάξη με όλο τον ρομαντισμό που διαθέτει αυτό και μπαίνε σε ένα κόσμο στυγνά ρεαλιστικό. Ενώ, προηγουμένως είχε δεσμό με έναν οραματιστή, όπως ο Λέβμποργκ τελικά παντρεύεται τον θαμπό και «λίγο» Τέσμαν. Η Εντα μέσα σε μία μέρα αντιλαμβάνεται ότι αυτός ο κόσμος δεν την συμπεριλαμβάνει. Ελπίζει ρομαντικά ότι μπορεί να στηρίζεται σε κάποιες αξίες, αλλά αυτές οι αξίες καταρρέουν η μία μετά την άλλη. Έτσι δεν της μένει παρά να κάνει αυτή την τελευταία «ωραία» ρομαντική πράξη.

Έντα Γκάπλερ

Θέατρο Τόπος Αλλού, Κεφαλληνίας 17 και Κυκλάδων, Κυψέλη

Πέμπτη-Παρασκευή και Κυριακή: 20:00, Σάββατο: 20:30, 

Τηλέφωνα: 2108656004, 2108624392

Κι αν η κουβέντα για τα «10 καλύτερα» μοιάζει πάντα  με κύκλο χωρίς τέλος, εμείς ονομάζουμε «τα καλύτερα», αγαπημένα. Και ιδού οι δέκα ταινίες που αγαπήσαμε αυτή τη χρονιά.

1. Παράσιτα
Γιατί αποδεικνύει ότι το σύγχρονο σινεμά μπορεί να σπάσει τις κατεστημένες  φόρμες των κινηματογραφικών ειδών.

2. Κάποτε στο Χόλιγουντ
Γιατί τα ερωτικά ραβασάκια προς την 7η τέχνη μπορούν να είναι τόσο διασκεδαστικά.

3. Πόνος και Δόξα
Γιατί όταν ο καλλιτέχνης (aka ο ίδιος ο σκηνοθέτης)  πονάει, ο Αλμοδοβάρ ξανά-κεντάει.

4. Το πορτρέτο μιας γυναίκας που φλέγεται
Για την ουσιαστική προσέγγιση του γυναικείου φύλλου, μακριά από χίπστερ φεμινιστικά σχόλια για τη χαρά της σέλφι.

5. Ο Ιρλανδός
Γιατί ο αιώνιος έφηβος  του μαφιόζικου σινεμά, Μάρτιν Σκορτσέζε, έχει ακόμα πολλά ψωμιά να φάει.

6. Ιστορία Γάμου

Για την ορμητική και απόλυτα συγκινητική  μη-απάντηση στο αιώνιο ερωτικό μπρα ντε φερ μεταξύ αγάπης και μίσους.

7. Ένας ελέφαντας στέκεται ακίνητος
Για όλες  εκείνες τις Ιθάκες που ακόμα παλεύουμε να φτάσουμε.

8. Το παιχνίδι με τη φωτιά
Για το πλέον ερεθιστικό οπτικά  παιχνίδι με τα κινηματογραφικά είδη της χρονιάς.

9. Τζόκερ
Γιατί ενίοτε αξίζει να κρατάς μεγάλο καλάθι ακόμα κι αν ακούς πολλά κεράσια.

10. Οι Άθλιοι
Για τη μεγάλη έξοδο του σινεμά από τα μεγαλοαστικά σαλόνια και την κατάδυση σε ένα κόσμο αναπόδραστης βίας.

Star Wars: The rise of Skywalker

Αν οι αρχές έχουν την ορμή του νέου, πρεσβέυοντας με τη φρεσκάδα τους το περίφημο «ο νέος είναι ωραίος», τότε μένει για τα τέλη μια γεύση γλυκόπικρη και η παντοτινή δυσκολία της απόδειξης του «ο παλιός είναι αλλιώς».

Ακόμα, λοιπόν, κι αν ο «παλιός» των Star Wars τοποθετείται εν έτει 1977, διατηρεί ακόμα την κινηματογραφική γοητεία του νέου, συνεχίζοντας ακάθεκτο και αρυτίδιαστο να κατακτάει νέες γενιές. Κι έτσι, μένει πάντα η γοητεία του μυστήριου «αλλιώς» για κάθε πιθανή συνέχεια της σειράς. Με το τέλος να διαθέτει το διπλό βάρος του αιώνιου σταργουορικού «αλλιώς», αλλά και του ιδανικού κλεισίματος μιας σειράς που εξακολουθεί να σημαδεύει γενιές.

Με τον J. J. Abrams να ποντάρει, εδώ, στη συγκέντρωση χαρακτήρων από τα παλιά (Harrison Ford, Carrie Fisher) αλλά και από τα πρόσφατα επεισόδια (Oscar Isaac, Daisy Ridley), καταφέρνει να αποφύγει το σκόπελο της εντύπωσης της «συνάθροισης παλαίμαχων».Και δημιουργεί, τελικά, γνήσια νοσταλγία για (αδικο)χαμένους ήρωες και νιάτα. Ενώ, διατηρώντας το περίφημο χιουμοριστικό φλέγμα που συνοδεύει κάθε Star Wars χαρίζει αμυδρά χαμόγελα με ταυτόχρονα «θυμώντας τα να κλαις» για το επικείμενο τέλος μιας σειράς που εξελίχθηκε σε κινηματογραφική λατρεία.

Χωρίς αμφιβολία, διαθέτει σεναριακές αφέλειες και μοιάζει να κλείνει τα μάτια στο δύσκολο δρόμο και να ακολουθεί την πεπατημένη προσφέροντας την εύκολη λύση ενός τέλους που μοιάζει –εν τέλει- βιαστικό.

Έχει, όμως, εκείνη τη γεύση ενός σπιτικού μελομακάρονου μιας κάποιας γιαγιάς που δε θα ξαναμαγειρέψει πια.

Εξάλλου, το Star Wars ουδείς αγάπησε για το σεναριακό του βάθος.  

3/5

Από την Σοφία Γουργουλιάνη

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μια γυναίκα που ενέδιδε στα πάθη της χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς σκέψη να λοξοδρομήσει από την πορεία που μόνα τους χαράζανε για εκείνη. Και η ταινία του Φραντζή, στην προσπάθεια της να αιχμαλωτίσει την εικόνα μιας γυναίκας χαμένης στο λαβύρινθο της χαρτπαιξίας και της παρόρμησης ως στάση ζωής, εγκαταλείπει την όποια ακαδημαική και ψυχρή προσέγγιση στο βωμό του ελεγχόμενου μελοδράματος.

Κι αν το μελόδραμα στην ελληνική λογική ισοδυναμεί με τηλεοπτική αισητική τύπου Μανούσου Μανουσάκη, η επιλογή του δικαιώνει ,εδώ, τον Φραντζή, ο οποίος φλερτάρει συχνά με την καλή τηλεόραση, καταφέρνει όμως να προκαλέσει αγνή κινηματογραφική συγκίνηση. Η κάμερα του καταφέρνει να δημιουργήσει ένα κόσμο φτιαγμένο από τα υλικά της φτώχιας και της πίστης στην αβίαστη καλοπέραση. Ενώ, στους αδιαμφισβήτητους συμμάχους του βρίσκεται ένα σενάριο που πλάθει στην εντέλεια χαρακτήρες οικογενειακά αρχέτυπα που επιτρέπουν με χαρακτηριστική άνεση την απόλυτη ταύτηση με οικείες οικογενειακές ιστορίες και καταστάσεις. Αφήνοντας για το τέλος τις ερμηνείες, η ταινία χρωστάει μεγάλο κομμάτι της αξίας της στις Καριοφυλιά Καραμπέτη και Κάτια Γκουλιώνη που μεταμορφώνονται απόλυτα στην Ευτυχία και μας χαρίζουν δύο από τις καλύτερες ερμηνείες  στην πρόσφατη ελληνική κινηματογραφική ιστορία. Ενώ, αποσπά άρτιες ερμηνευτικές στιγμές και από όλους τους υπόλοιπους συντελεστές.

Ίσως, η ταινία να ολισθαίνει προς την τηλεοπτική αισθητική και ίσως να διαλέγει συχνά τον εύκολα δρόμο του εκβιασμού μερικών δακρύων απ’ το κοινό της, όμως, πρόκειται για μια αξιοπρεπή δουλειά που αποδεικνύει ότι υπάρχει εκεί έξω καλό ελληνικό σινεμά.

3/5

 Διαβάστε επίσης: 

Ακούστε Τα Τραγούδια Της Ταινίας «Ευτυχία»

Ο Βαρδής Μαρινάκης ξεκινάει την καινούρια του ταινία εισβάλλοντας με την κάμερα του στα ενδότερα μιας θλιβερής οικογενειακής ιστορίας. Μία μάνα εγκαταλείπει το γιο της στο ειδυλλιακό βουκολικό σκηνικό ενός πανηγυριού σε κάποια όρη της Βόρειας Ελλάδας. Και μοιάζει να μας εισάγει στον σκληρό ρεαλισμό της αθάνατης οικογένειας και να θέτει τα προαιώνια διλήμματα των ειδεχθών ή μη πράξεων που βάλλουν κατά του πυρήνα της ομοούσιας και επιφανειακά αδιαίρετης οικογενειακής εστίας. Η συνέχεια, όμως, γρήγορα προδιαγράφει την ταυτότητα μιας ταινίας που επιθυμεί διακαώς να ξεφύγει από το ρεαλιστικό πλαίσιο που η ίδια επιφύλαξε για τον εαυτό της και να αγγίξει τη σφαίρα του φανταστικού, με το γιο να βρίσκει νέα πατρίδα στην καλύβα ενός μοναχικού άντρα.

Το Ζίζοτεκ διαθέτει στα αδιαμφισβήτητα όπλα του το σκηνοθετικό ταλέντο του Μαρινάκη, με την κάμερα του να καταφέρνει να τέρψει σινεφιλικά και μη μάτια χαρίζοντας στον ελληνικό κινηματογράφο μερικές πανέμορφες εικόνες της φύσης της χώρας μας και έναν ξεχωριστό κινηματογραφικό σύμπαν. Ενώ, βρίσκει άξιους συμμάχους στις ερμηνείες που αποσπά από όλους τους πρωταγωνιστές, με τα πρόσωπα τους να αντικατοπτρίζουν απόλυτα τη βιωμένη σκληράδα της μοναχικής τους πορείας. Η Πηνελόπη Τσιλίκα καταθέτει στην κάμερα μια μυστηριώδη ηρωίδα που ακροβατεί αδέξια στο τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στη μάνα και τη γυναίκα. Ο Δημήτρης Ξανθόπουλος κουβαλάει επάξια τις ερμηνευτικές δάφνες του καλόκαρδου γίγαντα. Ενώ, ο μικρός Αύγουστος Λάμπρου-Νεγρεπόντης είναι ο αδιαμφισβήτητος ερμηνευτικός πρωταγωνιστής. Αντίθετα, η ταινία μοιάζει να χάνει το σεναριακό της στόχο στην τραμπάλα ανάμεσα στο ρεαλισμό και το παραμύθι. Πρόκειται για μια ιστορία που προσπαθεί τόσο σκληρά να αποφύγει τα κλισέ του οικογενειακού μελοδράματος που καταλήγει να σκοντάφτει στις ίδιες της τις προθέσεις και να βρίσκεται, τελικά, φαρδιά πλατιά στην τάφρο της απουσίας στιβαρής σεναριακής ταυτότητας.

 Συνολικά, ο Βαρδής Μαρινάκης δημιουργεί μια ταινία που ξέρει να αμφισβητεί τα κινηματογραφικά καταστημένα χωρίς όμως να βρίσκει πειστική απάντηση για την οριστική κατάρριψη τους.

2,5/5

Διαβάστε επίσης: 

Πηνελόπη Τσιλίκα: «Οι Άνθρωποι, Ακόμα Και Όταν Δεν Είναι Ηθοποιοί, Παίζουνε Ρόλους Στη Ζωή»

Από τη Σοφία Γουργουλιάνη

Αν πιστεύετε με πάθος –ή ακόμα και με μετριοπάθεια- στην αυστηρότητα των ορίων μεταξύ των κινηματογραφικών ειδών, ο Μπονγκ Τζουν-Χο, έρχεται με φόρα να μπλέξει τα μπούτια και τις φόρμες της μαύρης κωμωδίας, του θρίλερ και του κοινωνικού σχολίου. Και να αναζωπυρώσει, τελικά, την πίστη μας στην ύπαρξη ενός σύγχρονου σινεμά που έχει –ακόμα- τη δύναμη να μας εκπλήσσει.

Η ιστορία των 4 μελών μιας φτωχής οικογένειας η οποία με δόλια μέσα καταφέρνει να προσληφθεί σε ένα πλούσιο σπίτι, απεκδύεται την απόλυτη αληθοφάνεια ενός σινεμά βεριτέ, βουτώντας επιδέξια στα ρηχά της υπερβολής. Ενώ, αρνούμενη το –συχνά- επιφανειακό χειρισμό του απόκληρου ως ήρωα στο κοινωνικό-πολιτικό σινεμά, δημιουργεί με γενναιοδωρία χαρακτήρες με σάρκα, οστά και ανθρώπινα πάθη. Αποφεύγοντας πλήρως το διδακτισμό και τη σεναριακά σχηματική ηθική υπεροχή του φτωχού, ο Μπονγκ Τζουν-Χο και ο Jin Won Han παραδίδουν μια ιστορία πεσιμισμού και –μάλλον- αλήθειας για την ανθρώπινη φύση, όπου η ανθρωποφαγία είναι ο κανόνας και η ηθική συνείδηση αυτονόητη απουσία.

Η σκηνοθεσία πιάνει στα χέρια της ένα γλυκόπικρο σενάριο και αξιοποιεί με απόλυτη μαεστρία τον κωμικοτραγικό του χαρακτήρα κινούμενη ,ως λεπτεπίλεπτη κινηματογραφική νεράιδα, ανάμεσα σε είδη, φόρμες και νόρμες για να εκμεταλλευτεί όλα τα όπλα που της έχουν χαρίσει τα σινεφιλικά της παρελθόντα. Ο Μπονγκ Τζουν- Χο, σκηνοθετεί με μια πρέζα σουρεαλισμού, μια πλουσιοπάροχη κουταλιά μαύρου χιούμορ, μια κούπα τρυφερότητας και 100 γραμμάρια θρίλερ. Και, ως κινηματογραφικός σεφ αξιώσεων, παραδίδει μια συνταγή που καταφέρνει με παράδοξους ,πλην απόλυτα λειτουργικούς συνδυασμούς, να τέρψει κάθε κινηματογραφικό ουρανίσκο.

Αν το καλό σινεμά αγαπιέται αυτοστιγμεί, και το υπέροχο σινεμά –προτού εισβάλει απόλυτα σε καρδιές και ψυχές- καταφέρνει να εκπλήξει, ο Μπονγκ Τζουν- Χο δημιούργησε μια ταινία έκπληξη και δώρο στο σύγχρονο σινεμά που βάλει -διακριτικά και αποτελεσματικά- κατά των πάσης φύσεων βαλτωμένων κινηματογραφικών λιμνών.

4,5/5