15/10/2016, «Αισώπου κόμιξ», Θέατρο Faust

«Μια φορά κι έναν καιρό μπορεί να σημαίνει πολύ παλιά, κάποτε, αλλά μπορεί να σημαίνει και τώρα»… Κάπως έτσι ξεκινά η ομάδα Μικρός Νότος να μας αφηγηθεί-παρουσιάσει πέντε μύθους του Αισώπου. Μας συστήνονται, μας συστήνουν τα μουσικά όργανα, αλλά και τα ζώα και τα στοιχεία της φύσης που θα παρελάσουν στη σκηνή. Είναι πραγματικά μαγικό πώς με ένα απλό, λιτό και πρωτότυπο σκηνικό, πώς με μουσικά όργανα γνωστά και άγνωστα και με κοστούμια απλά, αφαιρετικά και ευφάνταστα κατορθώνουν να μετατρέψουν σε δάσος τη σκηνή. Μια παράσταση με όρους θεατρικού παιχνιδιού, και θεατρική στην ουσία της, χωρίς φτιασίδια, αλλά με πηγαίο ταλέντο, σκληρή δουλειά και υποκριτική ικανότητα.

Η ομάδα Μικρός Νότος παρουσιάζει πέντε μύθους του Αισώπου: «Ο τζίτζικας κι ο μέρμηγκας», «Ο ποντικός της εξοχής και ο ποντικός της πόλης», «Ο κόρακας και η αλεπού», «Ο άνεμος και ο ήλιος», «Ο λαγός και η χελώνα». «Κάθε μύθος κρύβει τα μυστικά του, κάποια από αυτά μπορεί ακόμα να μην τα έχουμε ανακαλύψει. Κάθε μύθος μάς κάνει να σκεφτόμαστε», μας λένε και έπειτα από κάθε μύθο, μέσα σε ρόλο ή εκτός, βοηθούν τα παιδιά να δώσουν το δικό τους νόημα στα παραμύθια που έχουν φτάσει σε μας από τα βάθη των χρόνων.

Η Φένια, η Μαρία και ο Νίκος υποδέχονται με χιούμορ τούς μικρούς και τους μεγάλους θεατές, τους καλωσορίζουν ζεστά και τους κάνουν να αισθανθούν αμέσως κομμάτι της παράστασης. Αξίζει να σημειωθεί η ακρίβεια στην ώρα έναρξης, κάτι που δυστυχώς δεν παρατηρείται συχνά. Η ηχητική κάλυψη αποτελεί ένα από τα συν της παράστασης, αφού τόσο τα μουσικά όργανα όσο και το ίδιο το σώμα των ηθοποιών ντύνουν με ήχους ταιριαστούς και πρωτότυπους τους πέντε μύθους. Οι μύθοι σε έμμετρο κείμενο συμβάλλουν στη μουσικότητα της παράστασης. 

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στο δάσος των ζώων που έχει κάποιες ομοιότητες με τον κόσμο μας. 

 

ΠΡΙΝ…

Αφήγηση: Αν δεν το έχετε ήδη κάνει, μη χάνετε χρόνο. Ξεκινήστε να διαβάζετε τους μύθους του Αισώπου στους μικρούς λάτρεις των ιστοριών και των παραμυθιών. Μόνο και μόνο που πρωταγωνιστούν ζωάκια, θα ξετρελαθούν! Οι μύθοι του Αισώπου είναι ιδανικοί λόγω μεγέθους και θεματολογίας για μικρές ηλικίες. Γεμίστε τις νύχτες με αλεπούδες, κόρακες, λαγούς, χελώνες και ποντικούς. 

Ζωγραφική: Η ζωγραφική είναι μια δραστηριότητα που ενθουσιάζει τα παιδιά. Μπορείτε αρχικά να τους ζητήσετε να σας ζωγραφίσουν μια σκηνή από κάποιο μύθο που τους αφηγηθήκατε και στη συνέχεια να περάσετε στο δεύτερο επίπεδο… Σχεδιάστε σε ένα χαρτί έξι ίσα κουτάκια και ζωγραφίστε τις σκηνές του μύθου. Αν μάλιστα τα παιδιά ξέρουν και να γράφουν, προσθέστε και σύννεφα ομιλίας για τους ήρωες. Το πρώτο σας κόμιξ είναι έτοιμο.

 

 

 

ΜΕΤΑ…

Θεατρική παράσταση για δύο: Οι μύθοι του Αισώπου συνήθως δεν έχουν πολλά πρόσωπα. Δύο ζώα-ήρωες που ζητούν να ζωντανέψουν είναι μια καλή αφορμή για την πρώτη σας παράσταση. Όπως διαπιστώνετε, δεν χρειάζονται πολλά. Αυτοσχέδια κοστούμια με ό,τι υπάρχει στην ντουλάπα, ένας άδειος χώρος για σκηνή και μουσική. Μπορεί να είναι ένα μεταλλικό μπολ με ένα κουτάλι, ένα τύμπανο ή ένα μεταλλόφωνο και ό,τι άλλο παράγει ήχο (και θόρυβο…). Θέατρο χωρίς θεατές δεν γίνεται φυσικά. Γι’ αυτό βάλτε τον μπαμπά (ή τη μαμά, αν η παράσταση πραγματοποιείται με τον μπαμπά), παππούδες, γιαγιάδες και θείες να κοιτούν και, τρίτο κουδούνι, η παράσταση αρχίζει! Σύντομη και χωρίς να χρειάζεται να απομνημονεύσετε πολλά λόγια. Αφού οι μύθοι είναι πασίγνωστοι, αυτοσχεδιάστε.

Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: «Το Δικαστήριο». Με μεγαλύτερες ομάδες και μεγαλύτερα παιδιά (σχολικής ηλικίας) μπορείτε να στήσετε ένα δικαστήριο μετά την παρουσίαση του μύθου. Εκεί πηγαίνουν ο λαγός και η χελώνα, ο κόρακας και η αλεπού, ο άνεμος και ο ήλιος, ακόμα και ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας. Ο καθένας ζητά το δίκιο του από το δικαστή/εκπαιδευτικό-ενήλικα. Ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο; Ετοιμάζουν τους λόγους τους και ο δικαστής θα αποφασίσει αφού ακούσει και τις δύο πλευρές. Ακούγοντας τα λόγια κάθε ζώου, βλέπετε από τη δική του οπτική γωνία, έρχεστε στη θέση του, γίνεστε εκείνο έστω και για λίγο. Είναι πράγματι τεμπέλης ο τζίτζικας; Ο άνεμος γιατί τελικά έχασε το στοίχημα; Έκανε αδικία η χελώνα και κέρδισε; Οι αποφάσεις δεν είναι πάντα τόσο απλές και δεν ξέρετε πού θα σας οδηγήσει η δίκη. Κι αυτό είναι το σωστό, γιατί, αν το αποτέλεσμα ήταν γνωστό, τι νόημα θα είχε η δίκη; «Ένας μύθος μάς κάνει να σκεφτόμαστε και κρύβει μυστικά που ίσως δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα», ας μην το ξεχνάμε αυτό. 

Ο Αίσωπος δεν έγραψε ποτέ ούτε μία λέξη. Όλους τους μύθους του τους είπε προφορικά. Ήταν δούλος, τέρας ασχήμιας και τραυλός. Κι όμως οι μύθοι του είναι γνωστοί σε όλους, γεμάτοι σοφία μες στην απλότητά τους, γεμάτοι νοήματα. «Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα», «Ένας, αλλά λέων», «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», «Η μερίδα του λέοντος», «Σπεύδε βραδέως» είναι μόνο μερικές φράσεις που μας κληροδοτήθηκαν μέσα από τους μύθους του. 

 

15/10/2016, «Καληνύχτα, μέρα», Studio Μαυρομιχάλη

«Βρεφικό θέατρο;» «Μα τι μπορούν να καταλάβουν τα βρέφη;» «Υπερβολή το βρίσκω». «Θα κάτσουν;» Αυτές είναι μερικές μόνο από τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν όταν είπα ότι θα πάω με τη 18 μηνών κόρη μου σε βρεφικό θέατρο. Υπήρξαν φυσικά και κάποιοι που ενθουσιάστηκαν με την ιδέα του βρεφικού θεάτρου, καθώς και κάποιοι που προβληματίστηκαν. Ως μαμά σάς διαβεβαιώ ότι ήταν μια υπέροχη εμπειρία και για τις δυο μας. Ως εκπαιδευτικός και επιστήμονας που ασχολείται με το θέατρο και την παιδαγωγική του διάσταση χαίρομαι που το βρεφικό θέατρο έχει αρχίσει να κατακτά τη δική του θέση στην Ελλάδα. Στην Ιταλία και στην Αγγλία ανθεί τις τελευταίες δεκαετίες και υπάρχει λόγος γι’ αυτό.

Η παράσταση «Καληνύχτα, μέρα» είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να καλύπτει ηλικιακά από βρέφη οκτώ μηνών έως νήπια τεσσάρων ετών. Η απουσία κειμένου είναι απολύτως σύμφωνη με τις αρχές του βρεφικού θεάτρου, καθώς τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν είναι δυνατό να παρακολουθήσουν μια κανονική παράσταση. Αρκούν μερικές λέξεις, πολλές εικόνες και μουσική. 

Αντί να σας πω τη γνώμη μου για την παράσταση, θα μεταφέρω τη γνώμη της κόρης μου, αφού σε αυτήν απευθυνόταν. Όταν οι ηθοποιοί κοιμήθηκαν, είπε: «Νάνι. Νάνι όλοι». Όταν άνθισε το ηλιοτρόπιο, γέλασε δυνατά και χειροκρότησε. Όταν η κουβέρτα- σκηνικό μεταμορφώθηκε σε καράβι και ακούστηκε ο ήχος του νερού, είπε «πλις πλας», ενώ, όταν ακουγόταν το τραγούδι της παράστασης, τραγουδούσε κι εκείνη «σου σου». Τα βρέφη δεν έχουν κώδικες ευγένειας. Αν κάτι δεν τους αρέσει, κλαίνε, αν βαριούνται, κάνουν τα πάντα για να το δείξουν. Αν περνάνε καλά, γελάνε. Στο τέλος της παράστασης ο χώρος αντηχούσε από πολλά μωρουδιακά γέλια. Επίσης πολλά παιδάκια ξάπλωσαν στα μαξιλάρια και προσποιούνταν πως κοιμούνταν.

Ας ξεκινήσουμε ένα ταξίδι στον κόσμο εκείνο που μόνο τα μικρά παιδιά γνωρίζουν. Ένα ταξίδι στην καθημερινότητά τους  που είναι γεμάτη ανακαλύψεις και μαγεία. Το μόνο που θα πρέπει να κάνουμε είναι να ανοίξουμε τα μάτια μας σαν να βλέπουμε τα πάντα για πρώτη φορά. Έτσι ίσως καταφέρουμε να δούμε μέσα από τα δικά τους μάτια.

 

ΠΡΙΝ…

Αφήγηση ή κάτι σαν αφήγηση: Τα βιβλία δεν είναι πάντα για να τα διαβάζουμε. Είναι και για να παίζουμε. Όλοι μας ξέρουμε έστω ένα δαχτυλοπαίγνιο. «Πάει λαγός να πιει νερό στου Γιωργάκη το λαιμό» και ξεκαρδίζονται στα γέλια. Και θέλουν κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο. Ενθουσιάζονται τα μικρά μας, ενθουσιαζόμαστε κι εμείς που τα βλέπουμε να διασκεδάζουν. Το βιβλιαράκι «Όταν τα δάχτυλα παίζουν θέατρο» της Ελένης Χρυσαφίνη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, περιλαμβάνει δαχτυλοπαιχνίδια για παιδιά από τριών μηνών έως έξι ετών. Η πρώτη τους παράσταση θα δοθεί από εσάς και θα διασκεδάσουν όσο δεν φαντάζεστε!

Παίζουμε: Τα παιδιά είναι παιδιά γιατί είναι πάντα έτοιμα για παιχνίδι. Όλα είναι παιχνίδι. Ακόμα και η απλή καθημερινότητα. Η σύμβαση «στα ψέματα» κατακτάται πολύ νωρίς. Παιδιά 13 και 14 μηνών σάς ταΐζουν αόρατα φαγητά με το κουτάλι και κάνουν πως κοιμούνται κλείνοντας τα μάτια τους όταν τους λέτε «νάνι». Τα παιδιά θα διασκεδάσουν κι εσείς θα ενθουσιαστείτε με την ευφυΐα τους αν παίξετε μαζί τους μια καθημερινή ρουτίνα «στα ψέματα». Φάτε… αέρα, πλύντε τα δόντια σας με αόρατες οδοντόβουρτσες, χτενιστείτε με τα χέρια και κοιμηθείτε… για δευτερόλεπτα. Μια μικρή θεατρική αναπαράσταση της καθημερινότητάς τους.

 

ΜΕΤΑ…

Πάνω στη σκηνή: Το πρώτο «Μετά…» συμβαίνει ενώ είμαστε στο θέατρο. Τα παιδιά σηκώνονται πάνω στη σκηνή και παίζουν με τα παιχνίδια που έπαιζαν οι ηθοποιοί, ξαπλώνουν στο σκηνικό, γνωρίζονται μεταξύ τους. Τα πιο μικρά δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το παιχνίδι των ηθοποιών με τα παιδιά, αλλά ενθουσιάζονται με όσα βλέπουν πάνω στη σκηνή.

Τραγουδάμε: «Σου σου, φεγγαράκι μου…». Μάθετε τα λόγια του τραγουδιού και νανουρίστε τα με αυτό. Αν μπορούσαν να μας μιλήσουν, ίσως ήθελαν να το τραγουδήσουν μετά την παράσταση. Ένα τρυφερό νανούρισμα που μας θυμίζει την πρώτη μας φορά στο θέατρο.

Τι ονειρεύονται τα μωρά τη νύχτα; Τι θυμούνται από τη μέρα που πέρασε; Πώς όλα μπορούν να γίνουν παιχνίδι; Μια μικρή κατάκτηση, όπως το να ντυθούν μόνα τους, ή μια συνήθεια, όπως το ότι πλένουμε τα δόντια μας κάθε βράδυ, αξίζει να γίνουν παράσταση στην ηλικία αυτή. Καληνύχτα, μέρα. Αύριο πάλι…

8/10/2016, «Το τραγούδι της Γης», Θέατρο Άνεσις

 

Ο αέρας, η θάλασσα, τα υπό εξαφάνιση ζώα και τα ποτάμια έχουν πάει στο δικαστήριο του σύμπαντος να ζητήσουν την τιμωρία του ανθρώπου για τις καταστροφές που έχει προκαλέσει. Όμως, επειδή οι άνθρωποι είναι πολλοί κι ούτε στο δικαστήριο χωράνε ούτε τόσες φυλακές υπάρχουν, αποφασίζουν να βρουν έναν εκπρόσωπο του είδους να τιμωρήσουν. Ο εκπρόσωπος είναι τελικά ένα παιδί, αφού αυτός είναι ο μελλοντικός καταστροφέας. Μπορείς όμως να καταδικάσεις κάποιον για κάτι που ΘΑ κάνει; Η μητέρα Γη άλλωστε ξέρει ότι υπεύθυνος για τις καταστροφές δεν είναι ο άνθρωπος, αλλά ο δράκος της αδιαφορίας.

 

 «Το τραγούδι της Γης» μιλά για όλα τα οικολογικά προβλήματα που έχει προξενήσει ο άνθρωπος, αλλά ταυτόχρονα αφήνει και μια πόρτα ανοιχτή για τη λύση τους. Το ενδιαφέρον της νέας γενιάς, των μικρών παιδιών, είναι αυτό που τελικά θα αναστρέψει την κατάσταση. Κάθε άνθρωπος μπορεί να συμπεριφερθεί σαν δράκος της αδιαφορίας. Άρα όσο περισσότεροι ενδιαφέρονται τόσο περισσότερες ελπίδες υπάρχουν για τη Γη.

 

Η παράσταση είναι ένα πολυθέαμα στο οποίο εντάσσεται αρμονικά η σύγχρονη τεχνολογία, με προβολή βίντεο και θεάτρου σκιών. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο ευφάνταστο κοστούμι της θάλασσας, που συνδυάζει τέχνη και τεχνολογία. Οι μάσκες και τα κοστούμια, το video art και η χορογραφία hip hop ξεσήκωσαν τους μικρούς θεατές και κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον τους.

 

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στη Γη και προσοχή! Στη Γη όλα είναι χρήσιμα, ακόμα και το πιο μικρό φυλλαράκι…

 

 

 

ΠΡΙΝ…

 

  Καθημερινότητα: Η παράσταση απευθύνεται ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά, τριών ή τεσσάρων ετών. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά γνωρίζουν ότι δεν πετάμε τα σκουπίδια στο πάτωμα του σαλονιού, άρα είναι εξίσου λογικό να μην τα πετάμε και στο δάσος, το «μεγαλύτερο σπίτι μας». Βλέποντας τους γονείς τους να ανακυκλώνουν θα μάθουν να κάνουν το ίδιο. Μπορούμε να τους μιλήσουμε για τον κύκλο του νερού και για το ότι δεν πρέπει να το ξοδεύουμε αφήνοντας τις βρύσες ανοιχτές. Τα πρώτα λιθαράκια για ένα υπεύθυνο παιδί δεν γίνεται να μη συμπεριλαμβάνουν μια οικολογική συνείδηση. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθουν από το δικό μας παράδειγμα.

 

  50 απλά πράγματα..: Η σωτηρία του πλανήτη είναι υπόθεση όλων, μικρών και μεγάλων. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο θέλει ο δράκος της αδιαφορίας να μας κάνει να πιστέψουμε. Στο βιβλίο «50 απλά πράγματα που μπορούν να κάνουν τα παιδιά για να σώσουν τη Γη», από τις εκδόσεις «Το Ποντίκι», παρουσιάζονται με απλό τρόπο πληροφορίες για οικολογικά θέματα και προτείνονται ιδέες ώστε τα παιδιά να βοηθήσουν τον πλανήτη.

 

ΜΕΤΑ…

 

  Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: Δύο πολύ ωραία παιχνίδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εισαγωγή πριν μιλήσουμε στα παιδιά για τα απειλούμενα με εξαφάνιση ζώα και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στη ζωική αλυσίδα είναι «Ο ιστός» και τα «Κυκνάκια στη λίμνη». Στον «Ιστό» τα παιδιά στέκονται σε κύκλο έχοντας το ένα τους χέρι ψηλά. Ο εκπαιδευτικός δένει μια κλωστή στο δάχτυλό τους περνώντας από όλους και σχηματίζοντας έτσι έναν ιστό. Έπειτα ζητά από κάποιον να φύγει. Ο ιστός χαλαρώνει, αλλά, παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να τον ξανατεντώσουμε εάν ανοίξουμε τον κύκλο. Αποχωρεί και δεύτερο παιδί και συνεχίζουμε μέχρι να μείνουν λίγα παιδιά μέσα. Όπως διαπιστώνουμε, ο ιστός δεν χαλάει, αλλά γίνεται πολύ πιο αραιός. Ο ιστός είναι η απεικόνιση της ζωικής αλυσίδας που συρρικνώνεται και η αφορμή να μιλήσουμε για το πώς αυτό επηρεάζει τη ζωή των ανθρώπων.

 

Για τα «Κυκνάκια στη λίμνη» θα χρειαστούμε τόσες καρέκλες ή εφημερίδες όσες και τα παιδιά που συμμετέχουν. Κάθε παιδί είναι στην καρέκλα του/εφημερίδα του. Κάθε φορά που προκύπτει ένα πρόβλημα (μόλυνση λίμνης, πετρελαιοκηλίδα, φωτιά αν παίζουμε με ζώα του δάσους) μια καρέκλα/εφημερίδα φεύγει και το ζώο που ήταν πάνω πρέπει να πάει κάπου αλλού για να σωθεί. Είναι ένα παιχνίδι για την επιβίωση και τη συνεργασία και βοηθά τον εκπαιδευτικό να εισαγάγει βιωματικά το πρόβλημα της μόλυνσης και των επιδράσεών της στα ζώα.

 

 Κατασκευή 1: Φυλλαράκια!!!!! Η Μυρτώ ψάχνοντας για κάτι που δεν θα το χρειάζεται ΚΑΝΕΙΣ ανακαλύπτει ότι στη φύση όλα είναι χρήσιμα. Ακόμα και το πιο μικρό φυλλαράκι. Σε μια βόλτα στο πάρκο ή στη θάλασσα το καλοκαίρι μπορούμε να μαζέψουμε φυλλαράκια, πετρούλες και κοχύλια και να δημιουργήσουμε μικρά έργα τέχνης με φυσικά υλικά. Ζωγραφίζουμε μια βαρκούλα και για πανί κολλάμε ένα φυλλαράκι και φτιάχνουμε μικρά έργα τέχνης με πετρούλες και κοχύλια.

 

 

 

 

 

  Κατασκευή 2: Η ομάδα Ανακυκλωτές ΑΕ μεταμορφώνουν τα «σκουπίδια»  σε μουσικά όργανα. Τι μπορούμε να φτιάξουμε εμείς με ανακυκλώσιμα υλικά; Τα βιβλία «Ανακυκλώνω πιάτα και αυγοθήκες» και «Ανακυκλώνω, δεν πετάω τίποτα», από τις εκδόσεις Κεντικελένη, δίνουν στους γονείς ιδέες για όμορφες και αστείες κατασκευές για δημιουργική απασχόληση μαζί με τα παιδιά.

 

     Η Γη είναι το σπίτι μας και τα πλάσματά της συγκάτοικοί μας. Δεν μας ανήκει τίποτε, γιατί «αυτή τη γη δεν την κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, τη δανειστήκαμε από τα παιδιά μας», όπως λέει ένα ινδιάνικο ρητό. Εξαφανίζοντας το δικό μας δράκο της αδιαφορίας μπορούμε να ζήσουμε σε αρμονία με τη φύση και να την κληροδοτήσουμε στην επόμενη γενιά.

 

 Το Texnes-plus είναι χορηγός επικοινωνίας της παράστασης

 

 

Διαβάστε εδώ την συνέντευξη της Άννας Παπαμάρκου που σκηνοθέτησε την παράσταση 

 

25/9/2016, «Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας», Studio Μαυρομιχάλη

Μπαίνεις στην αίθουσα και αμέσως αισθάνεσαι πως έχεις μπει σε τσίρκο! Με σκηνικό λιτό και απέριττο, με έναν κλόουν να σε καλωσορίζει και μουσική όχι πρωτότυπη αλλά σίγουρα απόλυτα ταιριαστή με το θεατρικό έργο, το ταξίδι έχει ξεκινήσει με τις καλύτερες προδιαγραφές. Από τα βασικά του πλεονεκτήματα, το επαγγελματικό παίξιμο των ηθοποιών, όπως αρμόζει σε κάθε παιδική παράσταση που σέβεται τους θεατές της. Τέλος θα ήταν παράλειψη να μη δώσουμε τα εύσημα για το εξαιρετικό κοστούμι του ελέφαντα!

 

Ο τίτλος της παράστασης προέρχεται από την ομώνυμη ιστορία που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Να σου πω μια ιστορία». Όμως εκτός από αυτή την ιστορία του Μπουκάι έχει διασκευαστεί και παρουσιάζεται ακόμα μια. Τα πολύ μικρά παιδιά (τριών έως τεσσάρων ετών) ίσως κουραστούν με τα δύο παραμύθια και ίσως να μην καταλάβουν πώς συνδέονται μεταξύ τους. Άλλωστε το δεύτερο είναι πυκνό σε νοήματα: ένας βασιλιάς θέλει συνέχεια να κερδίζει, βιάζεται να κρίνει τους ανθρώπους προτού καν τους γνωρίσει, παροιμίες γεμάτες σοφία και παραδείγματα για το πώς αποδίδουμε δικαιοσύνη.

Στη συγκεκριμένη στήλη θα ασχοληθούμε μόνο με τον «Αλυσοδεμένο ελέφαντα», το παραμύθι από το οποίο πήρε τον τίτλο της η παράσταση, καθώς εστιάζει σε ένα θέμα. Ωστόσο θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αόρατο νήμα που συνδέει τις δύο ιστορίες βασίζεται στο τρίπτυχο «Να πιστέψεις, να γνωρίσεις, να εμπιστευτείς». Στο πρώτο μισό της παράστασης καλείσαι να πιστέψεις στον εαυτό σου, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς, ενώ στο δεύτερο μισό να πιστέψεις στον άλλον, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου και μην τα παρατάς, δώσε χρόνο στους άλλους και μην τους κρίνεις πριν τους γνωρίσεις.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας και ας δούμε τι θα έχουμε μαζί μας πηγαίνοντας στο «τσίρκο Μαυρομιχάλη» και τι θα πάρουμε φεύγοντας από εκεί.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Η συγκεκριμένη ιστορία του Χόρχε Μπουκάι περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Να σου πω μια ιστορία», όμως κυκλοφορεί και αυτόνομα από τις εκδόσεις Opera σε εκπληκτική εικονογράφηση του Γκούστι. Είτε διαβάσουμε την ιστορία είτε την αφηγηθούμε, είναι σίγουρο ότι τα παιδιά θα την καταλάβουν. Τα παραμύθια έχουν μια μαγική δύναμη, μπορούν να αγγίξουν τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Γι’ αυτό άλλωστε οι γονείς χαίρονται τόσο να τα λένε στα παιδιά τους!
• Μια ιστορία ακόμα... Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα τσίρκο και πολλά παιδιά ίσως ρωτήσουν τι είναι το τσίρκο. Να μια καλή ευκαιρία να τους μιλήσουμε για τα δικαιώματα των ζώων. «Τα ζώα είναι χαρούμενα στο τσίρκο; Μήπως θα ήθελαν να ζουν κάπου αλλού; Αν βρίσκονταν στη ζούγκλα, θα περνούσαν τη μέρα τους κάνοντας τα ακροβατικά που κάνουν στη σκηνή;» Εξηγούμε στα παιδιά τις διαφορές ενός οικόσιτου και ενός άγριου ζώου. Μέσα από το βιβλίο «Οι ουρές δεν είναι για να τις τραβάμε» της Ελίζαμπεθ Βέρντικ (εκδόσεις Μεταίχμιο) θα γνωρίσουν τα βασικά για τα δικαιώματα των ζώων.
• Ζωγραφική: Μπορούμε να ζωγραφίσουμε την αλυσίδα που κρατά δεμένο τον ελέφαντα. Στο παραμύθι γίνεται σαφές ότι τον ελέφαντα δεν τον κρατά δεμένο η αλυσίδα, αλλά οι φόβοι του. Ώρα λοιπόν για εκμυστηρεύσεις. Τι φοβάσαι; Τι σε κρατά «δεμένο»; Σπάσε την αλυσίδα του φόβου με τα κατάλληλα «κλειδιά». Αν φοβάσαι τους κεραυνούς, ίσως το «κλειδί» για να ξεπεράσεις το φόβο σου είναι να τον τρομάξεις πρώτος χτυπώντας δυνατά παλαμάκια! Αν φοβάσαι τους κακούς, κλείδωσε την πόρτα. Φοβάσαι μήπως μείνεις μόνος στο διάλειμμα; Τι θα κάνεις; Βρίσκεις τα κλειδιά στις αλυσίδες που σε  κρατούν δεμένο και συνειδητοποιείς, όπως λέει και ο σοφός στο κοριτσάκι της ιστορίας, ότι «αρκεί να θες και θα τα καταφέρεις».

ΜΕΤΑ…

• Ρόλος στον τοίχο: Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: Ζωγραφίζουμε το περίγραμμα ενός ελέφαντα και συζητάμε με τα παιδιά τι σκέφτεται ο ελέφαντας της ιστορίας. Μέσα στον ελέφαντα βάζουμε όσα πιστεύει ο ίδιος έπειτα από τις αποτυχημένες του προσπάθειες να αποδράσει. Έξω από τον ελέφαντα όσα πιστεύουν τα παιδιά γι’ αυτόν. Τι θα του έλεγαν αν είχαν τη δυνατότητα να του μιλήσουν; Είναι σημαντικό στη συνέχεια ένα παιδί ή ο εκπαιδευτικός να πάρει το ρόλο του ελέφαντα και να πει τι προτίθεται να κάνει. Αυτή η εξέλιξη είναι απαραίτητη καθώς τελικά εμείς, οι «ελέφαντες», είμαστε εκείνοι που πρέπει να πιστέψουν στον εαυτό τους. Οι άλλοι, γονείς ή φίλοι, θα μας υποστηρίξουν και θα μας εμπιστευτούν, όμως, αν δεν πιστέψουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας, τίποτα δεν μπορεί να γίνει.
• Εκπαιδευτικοί: Για θεατρικό εργαστήρι βασισμένο στην ιστορία του αλυσοδεμένου ελέφαντα μπορούμε επίσης να δούμε: http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/theatriki_agogi/ekpaideftiko_yliko/thematikes_enotites/eaftos/o_alysodemenos_elephantas.pdf
• Κατασκευή: «Ο ελέφαντας φοβάται ότι δεν θα τα καταφέρει, γι’ αυτό δεν φεύγει». Αυτό απαντά ο σοφός στο μικρό κορίτσι που απορεί πώς ένα πασσαλάκι κρατά φυλακισμένο ένα τόσο δυνατό ζώο. «Ο ελέφαντας έχει παραιτηθεί, δεν πιστεύει ότι μπορεί και η θέλησή του κοιμάται». Φράσεις που έχουν κάτι να πουν στα παιδιά. Μη νομίζετε πως η ζωή των παιδιών είναι εύκολη. Είναι γεμάτη απογοητεύσεις και ματαιώσεις. Αγώνες που δεν κατάφεραν να κερδίσουν, σβησμένες σελίδες τετραδίων γιατί τα γράμματά τους δεν ήταν αρκετά καλά, πτώσεις με το ποδήλατο, κι άλλα, κι άλλα… Όμως για κάθε αποτυχία, για κάθε απογοήτευση, υπάρχει και ένα επίτευγμα που θα έπρεπε να τα κάνει υπερήφανα. Απλώς ίσως να μην το θυμούνται ή να μην του είχαν δώσει σημασία. Γι’ αυτό υπάρχουν οι γονείς, για να τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους και να τα βοηθούν να συνεχίζουν και να μην τα παρατάνε. Φτιάξτε ένα πινακάκι με τις χρονιές και τα ορόσημά τους και, γιατί όχι, βάλτε και τις αντίστοιχες φωτογραφίες δίπλα. Να είστε σίγουροι ότι θα διασκεδάσετε ανατρέχοντας στα παλιά ψηφιακά ή αναλογικά άλμπουμ. «Πρώτη φορά κουτάλι και όλα είναι χάλια, όμως λίγο μετά τρως μόνος σου! Οι πρώτες προσπάθειες να περπατήσεις και η μεγάλη μέρα! Πρώτη μέρα που δεν φοράς πάνα! Πρώτες ζωγραφιές και απόπειρες να γράψεις και για δες τώρα τι εκπληκτικά γράμματα κολλάς στο ψυγείο! Και να που από τα ‘‘αγκού’’ που ηχογραφούσαμε περήφανοι εγώ και ο μπαμπάς τώρα μιλάμε για τόσο σπουδαία θέματα!» Κάποια από αυτά τα επιτεύγματα απαίτησαν μεγαλύτερη προσπάθεια, κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν ακόμα για όσα σε εμάς φαίνονται αυτονόητα. Αρκεί να σκεφτούμε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι αθλητές των παραολυμπιακών αγώνων. Τότε θα συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό είναι να πιστέψουμε στον εαυτό μας!

Όλοι κάποτε νιώσαμε τη ματαίωση. Προσπαθήσαμε και κοπιάσαμε, αλλά αποτύχαμε. Έτσι παραιτηθήκαμε… Ο «Αλυσοδεμένος ελέφαντας» έχει να διδάξει πολλά σε όλους μας. Γιατί τα παραμύθια δεν έχουν ηλικία. Άλλα «λένε» στους ενήλικες, άλλα «εκμυστηρεύονται» στα παιδιά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πολλά χρόνια πριν, μια φορά κι έναν καιρό, τότε που δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και υπολογιστές, τα παραμύθια ήταν για τους μεγάλους. Πολύ αργότερα έγιναν παιδικά αναγνώσματα, όμως υπάρχει πάντοτε η αρχέγονη ανάγκη να τα ακούμε και εμείς οι μεγάλοι.

Πληροφορίες για την παράσταση εδώ στην Ατζέντα Θέατρο & παιδί 

 

17/9/2016, «Τα τρία γουρουνάκια», Παραμυθοχώρα

Η Παραμυθοχώρα είναι το μέρος εκείνο στο οποίο με το που μπαίνεις σκέφτεσαι: Να ένα παιδικό θέατρο! Φροντισμένος χώρος και στην παραμικρή του λεπτομέρεια, οι εργαζόμενοι ευγενέστατοι, με το χαμόγελο στα χείλη και με αγάπη για τα παιδιά που φαίνεται στο βλέμμα τους. Ακόμα και η είσοδος στο χώρο της παράστασης γίνεται με τρόπο που να ωφελούνται τα παιδιά: πρώτα τα παιδιά που μπορούν και κάθονται μόνα τους, μετά τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς τους μαζί και τελευταίοι οι «ασυνόδευτοι» γονείς! Οργάνωση, ευγένεια, αγάπη και σεβασμός για τα παιδιά.

Το σκηνικό του κουκλοθέατρου, απλό και συνάμα μεγαλοφυές στη σύλληψή του, είναι η εφαρμογή αυτού που λέμε «κουκλοθέατρο γίνεται παντού». Μια βαλίτσα που θα μας ταξιδέψει. Πριν ξεκινήσει το ταξίδι οι κουκλοπαίχτριες έδειξαν στους μικρούς θεατές πώς μιλούν οι κούκλες και πώς αλλάζουν φωνές. Η λεπτομέρεια αυτή δεν θα μου φαινόταν σημαντική πριν από κάποια χρόνια…Μέχρι που έγινα κι εγώ μαμά και πήγαμε για πρώτη φορά κουκλοθέατρο με το γιο μου… Η λεπτομέρεια αυτή επιβεβαίωσε την πρώτη μου εντύπωση, ότι η Παραμυθοχώρα είναι ένας χώρος τέχνης με παιδαγωγικό υπόβαθρο όπου γνωρίζουν καλά τις ανάγκες των παιδιών. 

Οι κανόνες ορίστηκαν με ένα παιχνίδι και πολλή μαγεία. Έτσι άλλωστε πρέπει να γίνεται όταν μιλάμε σε παιδιά! Η παράσταση ξεκίνησε και όλα ήταν άψογα σχεδιασμένα. Η μουσική, η διάρκειά της, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε και η διασκευή που τελικά επιλέχθηκε και είναι πολύ κοντά στην πρωτότυπη εκδοχή του παραμυθιού.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας λίγο πριν ανοίξει η μαγική βαλίτσα.

 ΠΡΙΝ…

Κατασκευή: Ρολά από χαρτί υγείας, κουτάλες, κάλτσες, γάντια, λούτρινα ζωάκια χωρίς το γέμισμά τους, γλωσσοπίεστρα. Αυτές είναι μόνο μερικές ιδέες για να κατασκευάσετε κούκλες κουκλοθέατρου με τα παιδιά. Φαντασία να υπάρχει, αλλάζει λίγο κι η φωνή και όλα μπορούν να μεταμορφωθούν σε κούκλες. Έπειτα αρκεί ένα σεντόνι με ένα άνοιγμα στην πόρτα κι είστε έτοιμοι να δώσετε παράσταση. Θα μπορούσε κάποιος να το ονομάσει κουκλοθέατρο πριν από το κουκλοθέατρο.

 

 

Παιχνίδι κίνησης/Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες ή εκπαιδευτικούς: Ώρα να γίνουμε εμείς κούκλες. Το παιχνίδι ονομάζεται Μαριονέτες. Η μαμά, ή ένας ενήλικας, αναλαμβάνει αρχικά το ρόλο του μαριονετίστα. Λίγη μουσική και αρχίζει σιγά σιγά να κινεί τα σκοινάκια της μαριονέτας. Σηκώνει αργά αργά το ένα χέρι και μετά το αφήνει να πέσει, το άλλο χέρι, το πόδι, και, αφού η μαριονέτα-παιδί ζεσταθεί, την κινεί στο χώρο. Μπορεί να την «τραβήξει» από τη μύτη, την πλάτη, τον ποπό, την κοιλιά. Έπειτα αφήνει ξαφνικά τα σκοινάκια της και η μαριονέτα σωριάζεται στο κουτί με τα παιχνίδια. Το ρόλο του μαριονετίστα είναι δυνατό να το αναλάβει και το παιδί και επιτέλους να καταφέρει να κινήσει τη μαμά όπως αυτό θέλει! Μετά την κίνηση μπορεί να ακολουθήσει και ένας καθοδηγούμενος αυτοσχεδιασμός,αν συμμετέχουν μεγαλύτερα παιδιά/ομάδα. Τι γίνεται όταν μια μαριονέτα αρρωστήσει, δηλαδή όταν κοπεί ένα σκοινάκι; Κι αν οι μαριονέτες αποφασίσουν να το σκάσουν; Πώς θα περπατούν; Πού πηγαίνουν και ποιον συναντούν; Μήπως φτάνουν στην Παραμυθοχώρα όπου μαθαίνουν από τα τρία γουρουνάκια πώς να χτίσουν ένα πολύ γερό σπιτάκι;

ΜΕΤΑ…

Μετά την παράσταση ακολουθεί θεατρικό παιχνίδι με εμψυχώτριες τις δύο κουκλοπαίχτριες. Όλες τους οι δραστηριότητες είναι εξαιρετικά σχεδιασμένες και εντάσσουν τα παιδιά γρήγορα στο ρυθμό του παιχνιδιού. Το ΜΕΤΑ θα μπορούσε να είναι το θεατρικό παιχνίδι που εμψύχωσαν.

Αφήγηση: Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα παιδιά μέχρι να δουν τα τρία γουρουνάκια στο κουκλοθέατρο έχουν ακούσει το παραμύθι αρκετές φορές. Αφού το δουν, μπορούν οι γονείς να εισαγάγουν το αντίθετό του. «Τα τρία μικρά λυκάκια» του Ευγένιου Τριβιζά είναι ένα παραμύθι που θα το απολαύσουν παιδιά και γονείς.

Παιχνίδι στο πάρκο: Λαχανιασμένοι μπαμπάδες και μαμάδες αναλαμβάνουν τον άχαρο ρόλο του λύκου και μικρά γουρουνάκια τρέχουν στα δέντρα (που είναι τα σπίτια τους) για να σωθούν. Ο λύκος φυσάει φυσάει και από την πολλή προσπάθεια εξαντλείται και τον παίρνει ο ύπνος. Τότε βρίσκουν ευκαιρία τα γουρουνάκια να φύγουν και το κυνηγητό συνεχίζεται!

Η καθημερινότητα ως παιχνίδι: «Ό,τι κι αν κάνετε να το κάνετε όσο καλύτερα μπορείτε», λέει η μαμά γουρουνίτσα στα τρία γουρουνάκια της. Είναι η κεντρική ιδέα πάνω στην οποία χτίστηκε η παρουσίαση του παραμυθιού και επαναλαμβάνεται αρκετές φορές. Τα τρία γουρουνάκια δεν είναι παρά το ίδιο γουρουνάκι (ρόλος με τον οποίο τελικά θα ταυτιστεί το παιδί) σε διαφορετικά αναπτυξιακά επίπεδα (Μπέτελχαϊμ, «Η γοητεία των παραμυθιών»). Αν λοιπόν την επόμενη βδομάδα μετά την παράσταση ο μικρός σας μπόμπιρας στρώνει βιαστικά το κρεβάτι του πετώντας το πάπλωμα πάνω από τα παιχνίδια, κάνει ορνιθοσκαλίσματα αντί για γράμματα ή αφήσει ένα βομβαρδισμένο δωμάτιο, δοκιμάστε να του πείτε : «Ο Ζωηρούλης μάλλον θα το έκανε έτσι. Ας δοκιμάσουμε πώς θα το έκανε ο Ατακτούλης. Και τώρα ώρα να δούμε και πώς τελειώνει τις δουλειές του ο Γνωστικούλης». «Ό,τι κάνεις να το κάνεις όσο καλύτερα μπορείς», είναι μια αρχή που θα τους φανεί χρήσιμη σε όλη τους τη ζωή.

Η κούκλα είναι για το παιδί τόσο αληθινή και σημαντική όσο για μια μοναχική γιαγιά η φωτογραφία των εγγονών της που λείπουν μακριά. Γι’ αυτό το κουκλοθέατρο ασκεί τόση δύναμη πάνω τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο και ίσως ακόμα και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού η κούκλα της τάξης είναι το βασικό εργαλείο του εκπαιδευτικού. Όταν το παιδί μιλά μέσω της κούκλας, ας τεντώνουμε τα αυτιά μας γιατί τότε λέγονται οι σημαντικότερες αλήθειες.

 

Παραμυθοχώρα

4/9/2016, «Το φορτηγάκι της αγάπης», Θέατρο Εργοτάξιον

Το φορτηγάκι της ιστορίας μας είναι ένα φορτηγάκι που ονειρεύεται να γίνει τρένο. Ο μόνος τρόπος για να πραγματοποιήσει το όνειρό του είναι να ταξιδέψει, γιατί τα τρένα… ταξιδεύουν. Στο ταξίδι αυτό συναντά διάφορους παράξενους «ανθρώπους», που όλοι πάνε μαζί του. Ο Θυμός, ο Φόβος, η Λύπη, η Σύγχυση και η Ζήλια. Κάπως «βαριά» τα συναισθήματα και έτσι το ταξίδι δυσκολεύει.

Η καινοτομία της παράστασης είναι ότι το ρόλο των συναισθημάτων αναλαμβάνουν τα παιδιά. Εκείνα βρίσκονται στο «Φορτηγάκι της αγάπης». Αυτό αποτελεί ένα ρίσκο, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πόση θα είναι η συμμετοχή των παιδιών, όμως, από την άλλη, έτσι είναι τα παιχνίδια! Ρισκάρεις και όποιος τολμά συνήθως νικά. Άλλωστε ο Χάρης Γεωργιάδης φάνηκε ευέλικτος και έχει λύσεις ακόμα και για την περίπτωση που δεν θα βρει εθελοντές.

Η συμμετοχή των παιδιών είναι το ζητούμενο και σε άλλες σκηνές του έργου, όπως στην ανακάλυψη των ηπείρων και στις οδηγίες για το πώς διασχίζουμε το δρόμο. Αν και τα δύο θέματα είναι σχετικά με το τρένο, χάνεται λίγο το κεντρικό νόημα του έργου, δηλαδή τα συναισθήματα. Έτσι κι αλλιώς το φορτηγάκι δεν ταξιδεύει στις ηπείρους, οι οποίες οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι γίνονται αφορμή για μια πολύ ωραία χορογραφία! Τέλος η αφήγηση του παραμυθιού θα θέλαμε να μας παρασύρει λίγο περισσότερο στο μαγικό ταξίδι του τρένου.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι μας ετοιμάζοντας βαλίτσες πριν το τρίτο κουδούνι.

 

ΠΡΙΝ…

v        Παιχνίδι με τη φωνή: Με τον τρίχρονο γιο μου έχουμε εφεύρει ένα παιχνίδι που το λέμε «Γκάλα Γκούλα». Μπορεί να παιχτεί παντού! Στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στο εστιατόριο, στην παραλία… Οι κανόνες είναι πανεύκολοι. Η μαμά δίνει τις οδηγίες και το παιδί τις εκτελεί! «Πες γκάλα γκούλα σαν να είσαι θυμωμένος, πες γκάλα γκούλα σαν να είσαι πολύ χαρούμενος, πες γκάλα γκούλα σαν να φοβάσαι, πες γκάλα γκούλα σαν να βαριέσαι». Θα εκπλαγείτε πόσο εκφραστικά μπορούν να γίνουν τα προσωπάκια και οι φωνές των παιδιών!

v    Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Το ζάρι των συναισθημάτων» (παιχνίδι από το μπλογκ του 1ου Νηπιαγωγείου Νέας Φώκαιας). Φτιάχνετε ένα ζάρι με αποτυπωμένα συναισθήματα σε κάθε πλευρά.

Τα παιδιά είναι σε κύκλο και το καθένα με τη σειρά ρίχνει το ζάρι. Αναγνωρίζουν πρώτα το συναίσθημα και έπειτα περιγράφουν ένα περιστατικό (πραγματικό ή φανταστικό) κατά το οποίο ένιωσαν έτσι.
Η ομάδα συζητά γι’ αυτό το συναίσθημα και προτείνει λύσεις ή διαφορετικούς τρόπους συμπεριφοράς, είτε πρόκειται για συναίσθημα που προκάλεσε το ίδιο το παιδί στον εαυτό του είτε για συναίσθημα που προκάλεσε σε κάποιον άλλο. Έστω ότι το παιδί φέρνει με το ζάρι το συναίσθημα ΝΤΡΟΠΗ. Περιγράφει το γεγονός: «Ένιωσα ντροπή όταν έσκισα τη ζωγραφιά του φίλου μου». Η ομάδα μπορεί να συζητήσει και να ρωτήσει γιατί το έκανε αυτό. Το ίδιο εξηγεί: «Γιατί μου άρπαξε το μαρκαδόρο με τον οποίο ζωγράφιζα και τον ήθελε ταυτόχρονα και αυτός/ή». Η ομάδα προτείνει εναλλακτικούς τρόπους συμπεριφοράς: «Τι θα μπορούσες να κάνεις αντί να του σκίσεις τη ζωγραφιά;» Το ίδιο και η ομάδα σκέφτονται και προτείνουν: «Να
το πω στην κυρία», «Να του πεις ότι θα το δώσεις σε λίγο», «Πώς
φαντάζεσαι πως ένιωσε ο φίλος/η σου που του έσκισες τη ζωγραφιά;» «ΣΤΕΝΟΧΩΡΗΜΕΝΟΣ/Η». Εδώ εισάγετε τον όρο «ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ», δηλαδή κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.

   Μια ιστορία για καληνύχτα: «Το νησί των συναισθημάτων» του Μάνου Χατζηδάκι μπορεί να είναι η σημερινή ιστορία για καληνύχτα. Αν παράλληλα έχετε τη δυνατότητα να ακούτε και μουσική, ακόμα καλύτερα! Αύριο θα πάτε στο θέατρο να δείτε «Το φορτηγάκι της αγάπης» και η ιστορία αυτή θα γίνει αφορμή για όνειρα γεμάτα αγάπη και ταξίδια!

 

ΜΕΤΑ…

  Μια ακόμα επίσκεψη: Το Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας στου Φιλοπάππου μπορείτε να το επισκεφτείτε μετά «Το φορτηγάκι της αγάπης». Μέσα από τις δραστηριότητές του, τα παιχνίδια και τα παραμύθια τα παιδιά κατανοούν την αξία των συναισθημάτων στη ζωή τους.

  Χειροτεχνία: Φεύγοντας από την παράσταση οι ηθοποιοί δίνουν στα παιδιά μια φωτοτυπία με το «Φορτηγάκι της αγάπης». Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού έχετε τη δυνατότητα να κάνετε διάφορες δραστηριότητες με αυτό το κομμάτι χαρτί. Τι χρώμα έχει για το παιδί η ζήλια, ο θυμός, η σύγχυση και η αγάπη; Μπορείτε να ζητήσετε από το παιδί να κάνει γκριμάτσες φόβου, μίσους, θαυμασμού, να το φωτογραφίσετε και μετά να εκτυπώσετε τις φωτογραφίες και να τις βάλετε στα βαγόνια. Αν τα παιδιά είναι πιο μεγάλα και ξέρουν να γράφουν, γράψτε στα βαγόνια τι σας προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα και τι κάνετε για να τα απομακρύνετε. Στο Φόβο θα έγραφα ανεργία και στο «όπλο» μου επιμονή. Ή μήπως να έγραφα κατσαρίδα και στο «όπλο» μου παντόφλα;

  Χειροτεχνία Νο 2: Φτιάξτε μαζί με τα παιδιά προσωπάκια για κάποια συναισθήματα. Θυμός, λύπη, χαρά, ντροπή. Έπειτα κόψτε το στόμα και τα φρύδια και κολλήστε τα στα πρόσωπα των παιδιών και στα δικά σας. Πώς τους φαίνεται ο εαυτός τους στον καθρέφτη; Όταν βγάζετε τις χάρτινες «προσθήκες», είστε πάλι εσείς, ο εαυτός σας! Αυτό είναι το πιο σημαντικό! Δεν είστε θυμωμένοι, φοβιτσιάρηδες, λυπημένοι ή ζηλιάρηδες! Απλώς μερικές φορές θυμώνετε, φοβάστε, λυπάστε ή ζηλεύετε.

 

Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά αν εκφράζονται με αποδεκτό τρόπο. Απενοχοποιήστε πια το θυμό, το φόβο, τη ζήλια και τη σύγχυση. Δεν είναι κάποιος φοβιτσιάρης επειδή φοβήθηκε να πηδήξει ψηλά, ούτε ζηλιάρης επειδή ζήλεψε όταν κάποιος άλλος πήρε την πρωτιά. Είναι συναισθήματα που όλοι νιώθουμε, γι’ αυτό και το «Φορτηγάκι» δεν απορρίπτει κανένα και όλα τα δέχεται. Απλώς πολλά μαζί σας βαραίνουν λίγο και δεν σας αφήνουν να προχωρήσετε μπροστά. Με λίγο χορό, τραγούδι και αγάπη όμως όλα αλλάζουν!

 

 Πληροφορίες για την παράσταση στην Ατζέντα Θέατρο&Παιδί.

 

4/9/2016, Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο, Θέατρο Νέας Σμύρνης

 

«Διαμάντι μέσα στις στάχτες», «Πάνω στο πιάνο εγένετο θαύμα», «Παίζοντας σε ένα πατάρι»…

Οι συστάσεις για το συγκεκριμένο έργο είναι περιττές και οι κριτικές που έχουν γραφεί τα λένε όλα! Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο. Όλη η παράσταση είναι ένα παιχνίδι. Παιχνίδι όπως των παιδιών, χωρίς πανάκριβα κοστούμια και οπτικά εφέ. Ακόμα και οι «κανόνες» (όχι κινητό, όχι φαγητό) καθορίζονται μέσα από ένα παιχνίδι των ηθοποιών. Γι’ αυτό λοιπόν η παράσταση έχει κερδίσει το παιδικό κοινό, γιατί για τα παιδιά όλα είναι παιχνίδι. Ο λόγος τους δεν είναι αρκετά αναπτυγμένος και αυτή η «έλλειψη» ενισχύει τη δημιουργικότητά τους! Η τέχνη είναι ο τρόπος έκφρασής τους. Το σώμα, η ζωγραφική, το παιχνίδι πάντα και πάνω από όλα.

Φεύγοντας από το Θέατρο της Νέας Σμύρνης, όπου παρακολούθησα την παράσταση για δεύτερη φορά φέτος (παρά τα προβλήματα του ήχου που δυσαρέστησαν πολλούς), μια κυρία τηλεφωνούσε ενθουσιασμένη σε μια φίλη της και της έλεγε: «Είδαμε μια παράσταση ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ! Μια περφόρμανς. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο. Μόλις κοιμίσω τα παιδιά, θα σε πάρω τηλέφωνο να σου πω λεπτομέρειες». Αν μια μαμά αφιερώνει το βράδυ της για να μιλήσει για παιδικό θέατρο, αυτό σημαίνει πολλά. Πάνω από όλα όμως σημαίνει ότι οι συντελεστές σεβάστηκαν το κοινό τους και δεν παρουσίασαν μια «παιδιάστικη» παράσταση με χιλιοειπωμένες ατάκες και κόλπα. Αντιμετώπισαν τα παιδιά ως ισότιμους θεατές με δικαιώματα. 

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι μας ετοιμάζοντας βαλίτσες πριν από το τρίτο κουδούνι.

ΠΡΙΝ…

⦁ Αφήγηση: Μια φορά κι έναν καιρό… Ας ξεκινήσουμε από αυτό. Τι θα δούμε; Τη Σταχτοπούτα φυσικά. Τη Σταχτοπούτα; Σίγουρα; Ας προετοιμάσουμε τους λιλιπούτειους θεατές μας ότι υπάρχουν άπειρες ιστορίες της Σταχτοπούτας. «Κάθε χώρα, κάθε εποχή έχει και μια δική της. Εμείς φτιάξαμε μια δική μας Σταχτοπούτα και σας την παρουσιάζουμε», λένε οι ηθοποιοί. Πόσες διαφορετικές εκδοχές της Σταχτοπούτας μπορούμε να βρούμε; Ο πολύτιμος σύμμαχός μας, το διαδίκτυο, είναι εκεί για εμάς. Οι αδερφοί Γκριμ μας κληροδότησαν μια παραλλαγή της, αλλά πόσες ακόμα υπάρχουν; Μια Αιγύπτια Σταχτοπούτα, μια Ελληνίδα, μια Κινέζα ίσως… Το παραμύθι για καληνύχτα μπορεί να είναι δύο καινούργιες εκδοχές της Σταχτοπούτας.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα. Η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο βασίζεται εξ ολοκλήρου στο σώμα του ηθοποιού. Η λεμονιά, το παράθυρο, το τζάκι, η κολοκύθα που γίνεται άμαξα, όλα είναι… το σώμα τους! Δεν κυριαρχούν πολύπλοκα εφέ και εντυπωσιακά κοστούμια. Αυτό ξενίζει καμιά φορά τα παιδιά, που εν έτει 2016 έχουν συνηθίσει στις γρήγορες και εντυπωσιακές αλλαγές του κινηματογράφου. Μήπως είναι ώρα για κανένα παιχνιδάκι;

 Όλα τα παιχνίδια πρέπει να έχουν όνομα. Αυτό θα το ονομάσουμε Πού κάθομαι; Οι κανόνες είναι απλούστατοι. Η καρέκλα της κουζίνας θα είναι 

μια μαγική καρέκλα. Ας παίξουμε μαζί με τα παιδιά και ας καθίσουμε εναλλάξ, μεταμορφώνοντάς την κάθε φορά που θα καθόμαστε. Θα το βρει ο άλλος; Θα γίνει θρόνος, κούνια, αναπηρική καρέκλα, φρεσκοβαμμένο παγκάκι, τουαλέτα, στασίδι εκκλησίας, ό,τι άλλο φανταστούμε. Προσοχή όμως. Δεν πρέπει να μιλάμε! Ο άλλος πρέπει να καταλάβει πού καθόμαστε μόνο και μόνο από τον τρόπο με τον οποίο... καθόμαστε.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα για περισσότερους παίκτες: Και τώρα που το σώμα ξύπνησε ας παίξουμε ένα παιχνίδι ακόμα. Αυτό θα το ονομάσουμε Βάλ’ τον στην μπρίζα. Εδώ ίσως χρειαστούμε τη βοήθεια του μπαμπά, της γιαγιάς, του παππού, των αδελφών και γενικά όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα. Σκοπός μας είναι να φτιάξουμε μια ηλεκτρική συσκευή μόνο με το σώμα μας. Η συσκευή θα έχει ήχο και κίνηση και θα δουλέψει μόλις τη βάλουμε στην πρίζα. Θα πρέπει βέβαια να έχουμε υπόψη ότι κανένας δεν είναι άνθρωπος. Όλοι είμαστε εξαρτήματα της μηχανής. Ας γεμίσει το σπίτι αποχυμωτές, καφετιέρες, μηχανές του γκαζόν, πρέσες σιδερώματος, αλλά και μηχανές στις οποίες βάζεις γέλιο και βγάζουν αγάπη, μηχανές της ειρήνης (πώς λειτουργούν αυτές;) και μηχανές της κωλοτούμπας. Ό,τι και αν φτιάξουμε θα γελάσουμε πολύ! Και μετά θα είναι τόσο εύκολο να καταλάβουμε γιατί το τζάκι της Σταχτοπούτας είναι τόσο διαφορετικό από το τζάκι του πρίγκιπα και πώς ακριβώς λειτουργεί το πλυντήριο της Σταχτοπούτας, η κουζίνα που φτιάχνει τα αυγά και η βιβλιοθήκη του πρίγκιπα. 

 

 

ΜΕΤΑ…

⦁ Αλλάζω την ιστορία: Και τώρα που η παράσταση τελείωσε τι κάνουμε; Στο γυρισμό για το σπίτι μπορούμε να δημιουργήσουμε τη δική μας εκδοχή της Σταχτοπούτας. Μπορούμε να κρατήσουμε την αρχή και να αλλάξουμε το τέλος ή το αντίστροφο. Πώς έζησαν οι αδελφές της Σταχτοπούτας μετά το γάμο; Η Σταχτοπούτα είναι ευτυχισμένη με τον πρίγκιπα; Μήπως η ιστορία μέχρι το χορό δεν είναι αυτή που ξέρουμε; Ίσως όλοι να της φέρονται μια χαρά, αλλά αυτή κάθε μέρα σκορπά τις στάχτες (εξού και το παρατσούκλι της). Και η μητριά είδε κι απόειδε και αναγκάστηκε να την τιμωρήσει και να της στερήσει το χορό που τόσο επιθυμούσε. Στην παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο εστίασαν πολύ στον καημένο τον πρίγκιπα που μέχρι τώρα δεν είχε και πολύ μεγάλο ρόλο. Και οι γονείς του φυσικά δεν πρέπει να έχουν παράπονο, γιατί επιτέλους ακούστηκε η φωνή τους. Ποιος άλλος θέλουμε να μιλήσει; Μήπως τα ποντικάκια που γίνονται άλογα και μετά πάλι ποντίκια; Τι θα μπορούσε να λέει το γοβάκι-παπούτσι αν διηγούνταν αυτό την ιστορία; Ο μπαμπάς της Σταχτοπούτας τι λέει για όλα αυτά; Η μητριά πώς νιώθει και τι βάσανα κουβαλά; Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών προσαρμόζουμε και τις ερωτήσεις για να διαμορφώσουμε την ιστορία μας. Σε πολύ μικρά παιδιά εστιάζουμε στις λεπτομέρειες –«Τι χρώμα είχαν τα παπούτσια; Είχε ζωάκι η Σταχτοπούτα; Γατάκι ή σκυλάκι;»–, ενώ τα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν την άνεση να φτιάχνουν ιστορίες παίρνοντας το έναυσμα από μια ιδέα.

⦁ Μαγειρική: Όταν κάτι μας έχει ενθουσιάσει, βρίσκουμε συνέχεια γύρω μας αφορμές για να αναφερθούμε σε αυτό. Πόσες ατάκες από ελληνικές ταινίες δεν έχουν ταιριάξει γάντι σε καθημερινές μας συζητήσεις! Φτιάχνοντας κουλουράκια λοιπόν, ή τρώγοντας πατάτες τηγανητές, ας τα φτιάξουμε σε σχήμα V. Πολύ του αρέσει αυτό το σχήμα του βασιλιά! Θα τον ευχαριστήσουμε και θα γελάσουμε και εμείς. 

⦁ Χειροτεχνία: Ακούσαμε ιστορίες, παίξαμε με το σώμα, χρησιμοποιήσαμε τη φαντασία μας. Ήρθε η ώρα για λίγη τέχνη! Ας κατασκευάσουμε το γοβάκι της Σταχτοπούτας. Θα είναι από χαρτί ή μήπως να βάλουμε τακούνια από φελλούς στα περσινά παπούτσια και να τα διακοσμήσουμε με κουμπιά, αλουμινόχαρτο και κορδέλες; Αν βγει πολύ καλό (που θα βγει…), θα το κάνουμε μολυβοθήκη ή κοσμηματοθήκη ή θήκη για καραμέλες!

⦁ Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: Και μια ιδέα για μεγαλύτερα παιδιά και μεγαλύτερες ομάδες πριν σας αφήσω. Η παράσταση παίζει πολύ με το «πάνω-κάτω». «Το κάτω είναι εύκολο, το πάνω είναι δύσκολο», λέει η Σταχτοπούτα. «Όχι, το πάνω είναι εύκολο και το κάτω δύσκολο», υποστηρίζει ο πρίγκιπας. Υπάρχουν πολλά παιχνίδια status στα οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αυτό το κομμάτι της σκηνοθετικής εστίασης. Ένα από τα πιο γνωστά είναι το Μάντεψε το status. Από ένα κουτί τραβούν όλοι έναν αριθμό από το 1 έως το 5 ή το 10 ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων (το 1 δηλώνει τη χαμηλότερη θέση ισχύος, το 5-10 την υψηλότερη). Χωρίς να τον δουν, κολλάνε τον αριθμό στο μέτωπό τους, έτσι ώστε να τον βλέπουν μόνο οι υπόλοιποι. Προχωρούν για λίγο όλοι στη σκηνή και αντιδρούν ανάλογα με το status καθενός που συναντούν. Έπειτα από λίγο προσπαθούν να βρουν όλοι τη θέση τους σχηματίζοντας μια γραμμή από το 1 έως το 10.

Για να τα καταφέρει η Σταχτοπούτα χρειάστηκε λίγη μαγεία από τη νεράιδα νονά και πολλή φαντασία. Γι’ αυτό και η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο αγαπήθηκε τόσο από τα παιδιά και από τα «μεγάλα παιδιά». Μαγεία και φαντασία είναι δύο συστατικά που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες μέσα στα παιδικά σώματα. Ας το θυμόμαστε αυτό και ας παίξουμε χωρίς κοστούμια, χωρίς εφέ, χωρίς όρια χρονικά και χωρικά! Αν η ιστορία της Σταχτοπούτας χώρεσε στην ουρά ενός πιάνου, δεν θα χωρέσουν τα δικά μας παιχνίδια στην κουζίνα ή στο κάθισμα του αυτοκινήτου;

 

Το Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο μετά την μεγάλη περσινή του επιτυχία θα συνεχιστεί φέτος στο Θέατρο Πόρτα!

Επίσης 13/9 θα η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο "Αλέξης Μινωτής" στο Αιγάλεω και 28/9 στο Θέατρο ΙΖΟΛΑ στην Καλλιθέα.