Αν οι καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες απέδειξαν πως (μας) έλειψε το θέατρο και πως είμαστε να επιστρέψουμε δριμύτεροι στις θεατρικές σκηνές, η Αγγελική Παρδαλίδου μας έκανε αμέσως να καταλάβουμε πως τελικά αυτό που μας έλειψε εκείνα τα (αλκοολικά) βράδια μπροστά στο Νέτφλιξ, ήταν η τέχνη. Συνολικά. Μιλώντας μας, λοιπόν, για τον ρόλο της ως Ορλάντο στην νέα παραγωγή του θεάτρου Τόπος Αλλού μας έκανε να νοστλαγήσουμε μια ζωή που κρατά αιώνες κι αλλάζει φύλλα με το έτσι θέλω. Ενώ, μιλώντας μας για την νέα της ταινία, "Flik Flok" που κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Δράμας μας χάρισε μια πολυπόθητη τζούρα Φεστιβάλ και κλειστής κινηματογραφική αίθουσας.

Είδαμε ότι έχεις σκηνοθετήσει και πρωταγωνιστείς στην ταινία μικρού μήκους με τίτλο Flik-Flok. Είναι η πρώτη σου ταινία ως σκηνοθέτης, έτσι δεν είναι; Η κινηματογραφική σκηνοθεσία ήταν κάτι που ήθελες πάντα; Ή προέκυψε τα τελευταία χρόνια;

To Flik Flok αρχικά ξεκίνησε ως μονόπρακτο δικό μου που είχε διακριθεί στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και είχε σκηνοθετηθεί στο θέατρο από τη Ρούλα Πατεράκη. Στη συνέχεια αποφάσισα να το μεταφέρω στη μεγάλη οθόνη σαν ταινία μικρού μήκους στην οποία ανέλαβα το σενάριο, τη σκηνοθεσία, την παραγωγή και παίζω και με το Γιώργο Καραμίχο. Το νιώθω λοιπόν πολύ «δικό» μου, σαν παιδί μου. Και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που ήδη έχει διακριθεί σε φεστιβάλ τόσο του εξωτερικού όσο και της Ελλάδας. Για παράδειγμα έχει επιλεγεί για το Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας και είναι μόλις η πρώτη μου ταινία. Πόσο σημαντικό είναι αυτό! Η σκηνοθεσία προέκυψε σαν ανάγκη δημιουργίας, δεν ήταν κάτι που είχα στα σχέδιά μου. Αυτό ωστόσο που θυμάμαι να θέλω πάντα, από παιδάκι ακόμα , είναι να είμαι δημιουργική, να φτιάχνω κόσμους. Μπορεί να σπούδασα αρχικά στο Πολυτεχνείο, ηλεκτρολόγος μηχανικός και μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, που με έχει βοηθήσει σε όλο το πρακτικό κομμάτι της τέχνης, αλλά η βαθιά ανάγκη μου ήταν να λέω ιστορίες, να ζω μέσα σε άλλη πραγματικότητα, μέσα στον όμορφο κόσμο της φαντασίας μου. Αρχικά ως ηθοποιός , μετά ως συγγραφέας και στη συνέχεια ως σκηνοθέτης. Σε όποιο πόστο και αν είμαι βλέπω εικόνες… Εικόνα του πλάσματος που υποδύομαι, εικόνα του έργου που γράφω, εικόνα της ροής μιας παράστασης ή μιας ταινίας. Είναι υπέροχο να μπορείς να ζωντανεύεις μέσα από τη δουλειά σου την φαντασία σου. Και η φαντασία… δεν έχει όρια…

Σου έλειψε το θέατρο;

Ασφαλώς. Εννοείται. Αδιαμφισβήτητα. Λαχταρώ τόσο πολύ να ξαναπαίξω. Να βιώσω πάλι αυτήν την υπέροχη ατμόσφαιρα του ζωντανού θεάτρου. Αυτή η επικοινωνία με το κοινό, η ανομολόγητη μυσταγωγία που δημιουργείται. Ανυπομονώ να έρθει ο Νοέμβριος και να ξεκινήσουν οι παραστάσεις του Ορλάντο στο θέατρο Τόπος Αλλού. Αν όλα πάνε καλά…

Συμμετέχεις σε μία παράσταση που θα την ονόμαζα στοίχημα. Μιλάμε για τον ΟΡΛΑΝΤΟ της Βιρτζίνια Γούλφ που θα παρουσιαστεί στο Τόπος Αλλού τον Νοέμβριο. Ο σκηνοθέτης, Νίκος Καμτσής, σου εμπιστεύτηκε τον ομώνυμο ρόλο. Μίλησε μας γι΄ αυτό.

Και τι να πρωτοπώ! Είμαι τόσο ευτυχής για αυτήν τη συνεργασία. Αρχικά γιατί έχουμε ένα υπέροχο , εμβληματικό έργο της Βιρτζίνια Γουλφ σε μια  πρωτότυπη θεατρική απόδοση από τον κ. Καμτσή που πραγματικά είναι εξαιρετική, με χιούμορ, με ευαισθησία, με συγκίνηση. Στη συνέχεια για όλη την ομάδα συναδέλφων και συνεργατών που είναι επαγγελματίες στο χώρο με εμπειρία , με αγάπη και πάθος για αυτό που κάνουν. Και τέλος για το ρόλο τον ίδιο που είναι το όνειρο κάθε ηθοποιού. Απαιτητικός, δύσκολος, μεγάλη ευθύνη αλλά ταυτόχρονα ένα μαγικό ταξίδι. Ένα πλάσμα που ξεκινά άντρας και γίνεται γυναίκα, διασχίζει τους αιώνες από την ελισαβετιανή εποχή μέχρι σήμερα. Το ψυχικό εύρος του Ορλάντο είναι ανεξάντλητο διότι μιλάμε για ένα ποιητικό πλάσμα που δρα σε έναν χώρο δημιουργίας και φαντασίας. Το ακολουθούμε καθώς ερωτεύεται, προδίδεται, παλεύει να δημιουργήσει, ταξιδεύει, γεμίζει εμπειρίες, γεύεται τη ζωή στα άκρα. Χρειάζεται σοβαρή έρευνα, δουλειά, αφοσίωση, πειθαρχία. Νιώθω τόσο ευγνώμων που μου δόθηκε αυτό το δώρο από τον κ. Καμτσή. Και θα ήθελα να επισημάνω τόσο την σκηνοθετική του καθοδήγηση όσο και το κλίμα ασφάλειας που δημιουργεί στους ηθοποιούς ώστε να μπαίνουν σε δύσκολα ψυχικά μονοπάτια και να βγάζουν στην επιφάνεια τα καλύτερα στοιχεία τους. Αυτό είναι κάτι τόσο σημαντικό για τις τέχνες της ψυχής.

Το Τόπος Αλλού είναι γνωστό ότι κάνει μια προετοιμασία δομημένη και συστηματική. Έχετε αρχίσει πρόβες ;

Το έργο έχει πολλές απαιτήσεις σε πολλαπλά επίπεδα. Καταρχάς να αναφέρουμε ότι είναι 8 άτομα επί σκηνής. Μιλάμε για μια πρωτότυπη θεατρική μεταφορά του πασίγνωστου μυθιστορήματος και μάλιστα με μεγάλη διανομή, κάτι που παρουσιάζεται πρώτη φορά στο κοινό της Αθήνας. Όταν ένα έργο διατρέχει 4 αιώνες, όταν κλείνει μέσα του ένα έργο σταθμό, τότε αυτό το θέαμα δε μπορεί παρά να είναι ένα μεγάλο ‘στοίχημα’ και μια μεγάλη παραγωγή. Αν υπάρχει και το ευτυχές γεγονός ο συγγραφέας και σκηνοθέτης να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία πάνω στη δημιουργία τότε το αποτέλεσμα είναι ακόμα πιο άρτιο. Ασφαλώς λοιπόν και οι προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει ήδη από το καλοκαίρι. Και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη για αυτό διότι ο ρόλος είναι τόσο απαιτητικός που ήταν άκρως απαραίτητο να ξεκινήσουν οι πρόβες και να τεθεί ένα πρώτο συναισθηματικό πλαίσιο του/της Ορλάντο. Έχουμε ακόμα δρόμο αλλά ξέρουμε πού πάμε, την κατεύθυνσή μας και αυτό έχει μέγιστη σημασία…

Πώς αντιμετωπίζεις τον ρόλο που όπως ξέρουμε από το μυθιστόρημα διατρέχει τέσσερις αιώνες και το κυρίως πρόσωπο κινείται και στα δύο φύλλα, από άνδρας γίνεται γυναίκα;

Με δέος , με αγάπη, με λαχτάρα. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα για έναν ηθοποιό από το να έχει την τύχη να αναμετρηθεί με κάτι που είναι τόσο μεγάλο και τόσο έξω από τα συνηθισμένα. Ένα μαγικό πλάσμα που προσπαθείς σιγά σιγά να του δώσεις αληθινή υπόσταση. Να του χαρίσεις φωνή, σώμα, κίνηση, γέλιο, δάκρυα. Είναι μεγάλη τύχη να ενσαρκώσεις κάτι τόσο υπέροχο και να αναζητήσεις μέσα σου την αλήθεια του ρόλου και συνάμα τη δική σου αλήθεια.  Ο/Η Ορλάντο ζει σε έναν κόσμο δημιουργίας, πάθους, ενθουσιασμού, αλήθειας. Βιώνει έντονα την κάθε στιγμή και συνεπαίρνει με την ενέργειά του τα πάντα γύρω του. Μπορεί να είναι άντρας, μπορεί να είναι γυναίκα, μπορεί να διατρέχει τους αιώνες και όλα αυτά είναι απλά η πραγματικότητά του χωρίς να υπογραμμίζει τίποτα. Η ερμηνεία που αναζητούμε μαζί με τον κ. Καμτσή είναι η αληθινή παρουσία επί σκηνής και το βίωμα των καταστάσεων. Πάνω σε αυτά τα θεμέλια θα προστεθούν τα εξωτερικά στοιχεία. Ανυπομονώ να ζωντανέψω τον/την Ορλάντο.

Δουλεύοντας μπροστά στην κάμερα και δουλεύοντας ζωντανά στο θέατρο ποιες διαφορές βλέπεις; Τι από τα δύο σου φαίνεται, τελικά, πιο γοητευτικό, πιο ενδιαφέρον για τη δουλειά υποκριτικά;

Οι διαφορές είναι κυρίως στο πρακτικό κομμάτι και στο να καταλάβεις τη συνθήκη της κάμερας και του θεάτρου αντίστοιχα. Ωστόσο η ψυχική διαθεσιμότητα και τα ανεπτυγμένα εκφραστικά μέσα αφορούν και στα δύο.  Τα αγαπώ και δεν τα ξεχωρίζω. Το καθένα έχει την τεχνική του, τα μυστικά του, την εγρήγορσή του, τη γοητεία του. Αυτό που έχει σημασία για εμένα είναι το ταξίδι του ρόλου που επιλέγεις να κάνεις.

Κάθε Παρασκευή τα μεσάνυχτα, η ελληνική μικρού μήκους ταινία βρίσκει το νυχτερινό της σπίτι στο Κανάλι της Βούλης, μετατρέποντας τις τηλεοράσεις μας σε κινηματογραφικό και -πλέον- μοναδικό αφτεράδικο. 

Στο αφιιέρωμα λοιπόν "Μικροκύματα" του Καναλιού της Βουλής σε συνεργασία με το Φετσιβάλ Δράμας, την Παρασκευή 23/10 προβλήθηκαν οι ταινίες «Προσευχή» του Θανάση Νεοφώτιστου, «Το εισιτήριο» του Χάρη Σταθόπουλου και «Dream Toy» του Χρήστου Χουλιάρα και εμείς απευθύναμε από τρεις σύντομες ερωτήσεις σε κάθε δημιουργό.

Προσευχή- Θανάσης Νεοφώτιστος

Ο ένας από τους δύο πρωταγωνιστές φοβάται ότι θα τον εκφοβίσουν οι συμμαθητές του κατά τη διάρκεια της σχολικής προσευχής. Συνδέεις, στην ταινία αλλά και στην κοινωνία, την πρόκληση βίαιων συμπεριφορών με την χριστιανική πίστη και την θρησκεία εν γένει;

Όχι. Η χρήση της «Πρωινής Προσευχής» προερχόταν από δικές μου αναμνήσεις, αφού στο σχολείο μου υπήρχε ακόμα η λίστα της «Πρωινής Προσευχής» και ο φόβος του πρωταγωνιστή (και ο δικός μου) είναι η έκθεση που θα προκύψει λέγοντας την «Πρωινή Προσευχή» στο προαύλιο του σχολείου, μπροστά σε όλα τα παιδιά. Μέσα από αυτήν την έκθεση, ο πρωταγωνιστής φοβάται ότι η λεκτική βία που του ασκούσαν σε προσωπικό επίπεδο θα γινόταν και δημόσια. Αυτό που πιθανόν να υπογραμμίζεται είναι το πόσο επικίνδυνη είναι η ύπαρξη υποχρεωτικών διαδικασιών αναφορικά με κάτι τόσο βαθιά προσωπικό. Η θρησκεία και η πίστη δεν μπορεί να έχει εξωγενείς υποχρεώσεις.

Η άσκηση βίας από αγανάκτηση ή συσσωρευμένη καταπίεση μπορεί να γίνει κοινωνικά αποδεκτή;

Όχι. Όλες οι μορφές βίας μπορώ κάπως να κατανοήσω πως γεννιούνται, αλλά καμία μορφή δεν μπορώ να την δικαιολογήσω. Η βία για μένα δεν είναι αποδεκτή.

Ποιο είναι το σινεμά που αγαπάς και θέλεις να κάνεις;

Το Σινεμά που αγαπάω να βλέπω και ίσως θέλω και εγώ να κάνω, είναι κυρίως ανθρωποκεντρικό. Μου αρέσουν τα συναισθήματα και με ιντριγκάρουν νέες μορφές σκηνοθεσίας που θα εκφράσουν αυτά τα συναισθήματα. Επίσης μου δημιουργείται μία ανάγκη, περνώντας τα χρόνια, σε ένα «ακτιβιστικό» επίπεδο, να υπερασπιστώ, μέσα από τις ιστορίες μου, ήρωες που νιώθουν διαφορετικοί και μέσα από αυτό να υπερασπιστώ κι εμένα.

Το εισιτήριο- Χάρης Σταθόπουλος

Ζούμε σε μια εποχή στην οποία ο σεβασμός στον άνθρωπο μοιάζει να μην έχει σημασία. Η νέα γενιά μπορεί να το ανατρέψει αυτό;

Είναι στο χέρι της, αν και βλέπω τον κυνισμό και την αδιαφορία να επικρατούν. Όμως δεν σταματάω να ελπίζω ότι μπορεί.

Το ότι αντιλαμβανόμαστε το παρελθόν μας ως κάτι ένδοξο πως έχει επιδράσει στην εθνική μας ταυτότητα αλλά και στην καθημερινή μας ζωή και συμπεριφορά;

Σε κάποιους λίγους έχει επιδράσει θετικά και σε αρκετούς άλλους αρνητικά. Θετικά γιατί ορισμένοι έχουν αντιληφθεί στοιχεία αυτού του ένδοξου παρελθόντος και τα έχουν φιλτράρει και προσαρμόσει, όσο γίνεται και είναι υγιές, στις τωρινές συνθήκες της καθημερινότητας. Και αρνητικά γιατί πολλοί νομίζουν πως μπορούν να καπηλεύονται ή να αξιώνουν μερίδιο ευθύνης για πράγματα που έγιναν χιλιάδες χρόνια πριν, ενώ το μόνο κοινό που έχουν με το τότε, είναι πως γεννήθηκαν σε παραπλήσια χώματα.

Ποιο είναι το σινεμά που αγαπάς και θέλεις να κάνεις;

Το σινεμά που αγαπάω και θέλω να κάνω είναι σινεμά που προβάλλεται κατά βάση σε κινηματογραφικές αίθουσες και απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό. Χωρίς όμως να είναι απλοικό και χωρίς να προσφέρει εύκολες ή ανώδυνες απαντήσεις και εμπειρίες.

Dream Toy, Χρήστος Χουλιάρας

Ο «πρωταγωνιστής» σου θέλει κάτι, βάζει τα δυνατά του και το πετυχαίνει.Στην πραγματική ζωή  είναι η θέληση αρκετή;

Πιστεύω ότι αν θέλεις κάτι πραγματικά πολύ και επιμένεις , αλλά χωρίς η επιμονή αυτή να γίνεται σκοπός ζωής , κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα τελικά θα το πετύχεις , όπως ο ήρωας της ταινίας που αποκτά ζωή την κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει την αναζήτησή του .

Είναι μια πολύ συναισθηματική ιστορία. Πιστεύεις ότι το συναίσθημα λείπει από από την «σύγχρονη» εποχή, από το «σύγχρονο» σινεμά;

Το αληθινό συναίσθημα που δεν πιέζει τον θεατή ,  ναι λείπει , υπάρχει βέβαια αλλά με έναν εκβιαστικό τρόπο που φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα , ακριβώς όπως συμβαίνει στην ζωή μας δηλαδή .

Ποιο είναι το σινεμά που σου αρέσει και θέλεις να κάνεις;

Είναι ένα πρωινό του Οκτώβρη στην Αθήνα. Είχε να βρέξει τουλάχιστον δυο μήνες. Έχει πιάσει να ψιχαλίζει. Σε ένα καφέ με μεγάλα τζάμια γεμάτα μικρές σταγόνες συναντήσαμε την Θέλγια Πετράκη.

 Η «Bella» της, η τελευταία μικρού μήκους ταινία της, η ιστορία της Άνθης έχουν ,όλες μαζί και μία μία ξεχωριστά, φύγει νικήτριες από το φετινό Φεστιβάλ Δράμας.

Η ταινία εκτυλίσσεται το 1986-1987. Τι μας έχει «κληροδοτήσει» αυτή η περίοδος;

Ξεκίνησαν καταστάσεις, των οποίων τις συνέπειες, αισθανόμαστε σήμερα. Υπάρχει μια ιστορική ακολουθία και συνέπεια.

Η «Bella» πέρα από μια ιστορία ενός έρωτα έχει και έντονη πολιτική χροιά. Είναι η ιδεολογική τοποθέτηση αναγκαίο συστατικό της τέχνης;

Δεν υπάρχει «αναγκαίο». Πολιτικά όντα, θεωρώ ότι οφείλουμε να είμαστε όλοι. Δεν μιλάω για την ένταξη σε κόμματα ή παράταξη, αλλά για την παρατήρηση και την προσπάθεια για αλλαγή, για εξέλιξη. Νιώθουμε την ανάγκη να κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.

Τελευταία έχει γίνει πολύς λόγος για την ανάγκη στήριξης των καλλιτεχνών. Πιστεύεις ότι στην Ελλάδα αντιλαμβανόμαστε την τέχνη σαν δουλειά που πρέπει να οδηγεί –όπως κάθε άλλη δουλειά- στον βιοπορισμό;

Το πρόβλημα ξεκινάει από το ότι δεν είναι μια «κανονική» δουλειά. Ναι, θα πρέπει να βιοποριστούμε από αυτή, βάζουμε όμως και την ψυχή μας. Αφιερωνόμαστε σ’ αυτό. Δεν είναι μια δουλειά αμιγώς πνευματική ή διεκπεραιωτική. Συνήθως οι καλλιτέχνες δίνουνε τα πάντα για να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν.

Ένας άνθρωπος που ανανεώνει την τέχνη με τα εκφραστικά του μέσα μπορεί να είναι συντηρητικός;

Ένας καλλιτέχνης, δεν μπορεί παρά να είναι προοδευτικός. Να βρίσκει καινούριες ιδέες, να προτείνει πράγματα και να προσπαθεί να ανοίξει καινούριους ορίζοντες. Ακόμα κι αν αυτό μοιάζει με άπιαστο όνειρο. Η συντήρηση δεν βοηθάει ούτε στην τέχνη αλλά ούτε και στην ζωή μας. Η στασιμότητα προκαλεί φθορά.

Η Bella σήμερα θα κατέβαινε στην πορεία για την δίκη της Χρυσής Αυγής;

Σίγουρα.

Ήταν όμως με την ψυχολογία της ηττημένης. Θα κατέβαινε πιστεύοντας ότι μπορεί να αλλάξει κάτι;

Η Άνθη είχε πυγμή και εσωτερικότητα. Συνήθιζε να λέει «στο κάτω κάτω για μια ιδέα ζούμε».

Ο σύζυγος της έλειπε για δουλειά πολιτική;

Ναι. Αυτό σκοπεύω να το αναλύσω στην μεγάλου μήκους. Έχει πολλά παραπάνω ακόμα να δώσει αυτή η ιστορία.

Η πρωταγωνίστρια σου είναι μια γυναίκα που μοιάζει να ψάχνει την θέση της σε έναν κόσμο που αλλάζει. Ήθελες να κάνεις μια ταινία φεμινιστική;

Είχα στο νου μου να κάνω μια ταινία που ψυχογραφεί όσο το δυνατόν με μεγαλύτερη ειλικρίνεια την συγκεκριμένη γυναίκα. Μια ταινία για μια γυναίκα με γυναικεία ματιά. Νιώθω ότι όταν κάνουν άντρες τις ταινίες για γυναίκες είναι πάντα από την οπτική γωνία του άντρα. Όταν κάνουμε εμείς γυναικείες ταινίες, βλέπουμε την γυναίκα σε βάθος επειδή μπορούμε να την καταλάβουμε. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι για μένα. αυτή η κατανόηση είναι φεμινισμός. Τη γυναίκα την έχουμε δει χιλιάδες φορές από την πλευρά του άντρα.

Η Άνθη πώς αντέδρασε σ’ αυτή τη σχέση που αλλάζει και στον κόσμο, που αλλάζει κι αυτός;

Η Άνθη στο τέλος γίνεται κυνική. Δεν ξέρουμε τι έγινε μετά. Αντέδρασε, δεν αντέδρασε…Ήξερα το τέλος της ιστορίας αλλά δεν ήθελα να το ξεκαθαρίσω. Το σταματάμε λίγο πριν το τέλος της σχέσης που νόμιζε ότι είχε, λίγο πριν το τέλος μιας εποχής, πριν το τέλος του ψυχρού πολέμου.

Βλέπουμε που και που κιτς εικόνες εκείνης της εποχής στην τηλεόραση. Πως επηρέαζε αυτή η αισθητική την ζωή της Άνθης;

Εκείνη την εποχή, υπήρχε διάχυτη μια έντονη επιρροή από το δυτικό μοντέλο. Ένα μοντέλο που προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε αυτούσιο στην κουλτούρα μας, αλλά δεν καταφέραμε ποτέ να προσαρμόσουμε στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες μας.

Είναι η αισθητική τρόπος επικοινωνίας;

Εννοείται. Ας πούμε, στην ταινία ένα κομμάτι του κοινού εισέπραξε ότι η Άνθη ήταν δημόσιος υπάλληλος, χωρίς να έχει αναφερθεί πουθενά. Αυτό συνέβη λόγω της εικόνας της και λόγω του σπιτιού της. Δηλαδή λόγω της αισθητικής της. Για μένα, η αισθητική συμβολίζει την ιστορία και το συναίσθημα που θέλεις να μεταφέρεις. Εγώ δουλεύω πάνω σε μια αισθητική που δεν είναι εκεί απλά ως διακοσμητικό στοιχείο. Δεν με ενδιαφέρει αυτό που θεωρούμε απλά όμορφο. Με ενδιαφέρει αυτό που λέει μια ιστορία, κάτι που ίσως δεν χρειάζεται καν να ειπωθεί με λόγια.

Όταν τελείωσες την ταινία πώς ένιωσες; Κατάλαβες ότι είναι μια εξαιρετική δουλειά;

Ακόμα δεν το καταλαβαίνω. Όταν τελείωσα τα γυρίσματα της ταινίας ήμουνα «στα πατώματα», γιατί δεν είχα τα πλάνα που ήθελα. Οπότε όταν ξεκίνησα το μοντάζ, άρχισα να ξαναγράφω το σενάριο με βάση τις σκηνές που είχα. Όταν «έδεσε» άρχισα να χαίρομαι πάρα πολύ, διότι τελικά είχα ταινία. Όταν ξεκίνησα να την δείχνω σε φίλους, άρχισα να ακούω καλά λόγια. Πίστευα όμως, ότι απλώς θέλουν να μου δώσουν θάρρος. Από πάντα όμως, είχα την τάση για πολύ αυστηρή αυτοκριτική. Και μπορεί, αυτή η στάση προς τον εαυτό σου να σε κάνει να βελτιώνεσαι, αλλά δεν είναι  και ευχάριστη διαδικασία. Ξέρω ανθρώπους που είναι ευτυχισμένοι με το παραμικρό. Τους χαίρομαι. Είναι καταπληκτικοί. Είναι χαρούμενοι.

Από τις 9 Οκτωβρίου και κάθε Παρασκευή στις 12 το βράδυ, το Κανάλι της Βουλής προβάλλει βραβευμένες ελληνικές ταινίες του Φεστιβάλ Δράμας από το 2013 έως το 2018. Για τους επόμενους, λοιπόν, 2,5 περίπου μήνες θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε 32 ταινίες μικρού μήκους σε δέκα προβολές της μίας ώρας.

Το αφιέρωμα άνοιξε την προηγούμενη Παρασκευή με τις ταινίες: Σπόρος (2015) της Ιφιγένειας Κοτσώνη, Twist (2016) του Μιχάλη Παπαντωνόπουλου και Κύβος (2016) του Αλέξανδρου Σκούρα.

Κι αν δεν είχατε την ευκαιρία να πιείτε μπύρα ξυπόλητοι στο πλακόστρωτο έξω απ’ τα γραφεία του Φεστιβάλ Δράμας επιχειρηματολογώντας με πάθος γιατί ο Βέντερς γαμάει πιο πολύ απ’ τον Χέρτζογκ. Η αν ποτέ δεν κάτσατε για κρασιά με έναν σκηνοθέτη για να του πείτε ότι ,του αρέσουν δεν του αρέσουν, εσείς του αδερφούς Νταρντέν δεν τους μπορείτε. Τότε ένα μικρό κομμάτι της γιορτής αυτής του σινεμά επιχειρούμε να σας μεταφέρουμε, παίρνοντας τον λόγο των δημιουργών ,από πλακόστρωτα, μπαράκια και κινηματογραφικές αίθουσες της Δράμας, και παρουσιάζοντας τον μπροστά στα διαδικτυακά μάτια σας.

Σπόρος, Ιφιγένεια Κοτσώνη

Σε μια δυστοπική κοινωνία του μέλλοντος η καλλιέργεια φυτών απαγορεύεται. Η Νάλα, ντίλερ λαχανικών, συλλαμβάνεται από την αστυνομία.

Είναι μια ταινία για την ελπίδα;

Ναι, είναι. Είναι για την ελπίδα που ζει μέσα μας, πως όση καταπίεση και να βιώνουμε κάποια στιγμή ο «σπόρος» θα φυτρώσει και η ζωή θα νικήσει.

Αν δεν υπήρχαν επαναστάσεις κι επαναστάτες θα έμενε ζωντανή η ελπίδα;

Εγώ νομίζω συμβαίνει το αντίθετο. Οι επαναστάσεις γίνονται γιατί η ελπίδα ζει. Αν την χάσουμε θα πάψουμε και να «πολεμάμε» και θα παραδοθούμε στη μοίρα μας.

Είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας με ένα πρόσημο ιδεολογικό. Πιστεύεις ότι η τέχνη επιβάλλεται να ασκεί κοινωνική κριτική;

Δεν μπορούμε να επιβάλλουμε τίποτα στην τέχνη πιστεύω. Η κάθε μορφή της εκφράζει μια εσωτερική ανησυχία του/της δημιουργού η οποία είναι κάτι εντελώς προσωπικό. Η δική μου θεματολογία αφορά τις δικές μου σκέψεις και συναισθήματα, αυτό είναι όλο.

Ποιο είναι το σινεμά που αγαπάς και ποιο θέλεις να κάνεις;

Οι ταινίες που μου αρέσουν πιο πολύ νομίζω είναι εκείνες που έχουν πολλαπλά επίπεδα. Φαίνονται απλές με μια πρώτη ματιά αλλά αν τις δεις πιο αναλυτικά είναι βαθιά φιλοσοφικές. Επίσης μου αρέσουν οι ταινίες που καταφέρνουν να με αγγίζουν συναισθηματικά. Αυτός είναι και ο κινηματογράφος που θα ήθελα να κάνω. Να μιλήσω κατευθείαν στην καρδιά των ανθρώπων.

Twist, Μιχάλης Παπαντωνόπουλος

Περιττώματα βρέθηκαν στην καρέκλα μιας καθηγήτριας. Το συμβούλιο των καθηγητών προσπαθεί να βρει και να τιμωρήσει τον ένοχο.

Είναι η τιμωρία τρόπος διαπαιδαγώγησης;

Η τιμωρία είθισται να προκρίνεται ως μία πολιτισμική προσομοίωση προετοιμασίας του παιδιού ή του εφήβου για τη μετάβασή του σε λιγότερο «προστατευμένα» περιβάλλοντα. Ωστόσο, η πράξη αυτή καθεαυτή φαίνεται να είναι πιο «σημαντική» για  τους ίδιους τους ενήλικες. Η τιμωρία βοηθά, κυρίως, αυτόν που τιμωρεί να αισθάνεται ότι διατηρείται ο έλεγχος, για αυτό και συναντάται στο ρόλο του γονιού, του δασκάλου ή του ιεραρχικά ανώτερου. Συνεπώς, η τιμωρία έχει να κάνει περισσότερο με την κυριαρχία (τη διατήρηση των συσχετισμών δυνάμεων και των σχέσεων εξουσίας) και λιγότερο με τη διαπαιδαγώγηση, ως διεργασία κοινωνικής και πολιτισμικής πρότασης ζωής (θετική διάσταση της εξουσίας). Τα παιδιά και οι έφηβοι φαίνεται να αφομοιώνουν επιθυμητές συμπεριφορές, πρότυπα και κανόνες, όχι λόγω της εφαρμογής τιμωρητικών πρακτικών, αλλά μέσα από την ισορροπία μεταξύ μιας συνεκτικής (συνέπεια λόγων-πράξεων) πρότασης από τους σημαντικούς άλλους της ζωής τους και, ταυτόχρονα, της δυνατότητας να αισθανθούν μέσα από αυτό ελεύθεροι ή διαφοροποιημένοι.

Τελικά, η σύγκρουση γενεών είναι μια γόνιμη διαδικασία; Ή καταλήγει πάντα στην επιβολή της δύναμης του μεγαλύτερου;

Η γενεακή σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, είτε γίνεται αντιληπτή ως «γόνιμη», «χρήσιμη» και «απαραίτητη» είτε όχι. Όπως σε όλες τις περιπτώσεις κοινωνικής σύγκρουσης, νοείται ως αναγκαία από τη μειονότητα και όχι από την κυρίαρχη ομάδα. Το ενδιαφέρον, ωστόσο, με τη γενεακή σύγκρουση, είναι ότι ο νικητής είναι προαποφασισμένος, μιας και – μεταξύ άλλων -- μέσα από την κυριαρχία των νέων γενιών εξασφαλίζεται η κοινωνική αλλαγή.

Ως νέα γενιά στον ελληνικό κινηματογράφο θέλεις να «συγκρουστείς» με την προηγούμενη; Αν ναι ποιο είναι το σινεμά που σε ενδιαφέρει να κάνεις;

Τα τελευταία, περίπου είκοσι χρόνια, παρατηρείται η άνθηση ενός νέου ρεύματος στον ελληνικό κινηματογράφο, νέου ως προς τη φόρμα, το περιεχόμενο και τη θεματική. Φαίνεται ότι η «σύγκρουση» που συντελείται αυτή την περίοδο περιλαμβάνει περισσότερο την πρόταση των νέων κινηματογραφιστών αυτής της περιόδου, με το ελληνικό «τηλεοπτικό» σινεμά της δεκαετίας του 90, ή ακόμη και με το ποιοτικό σινεμά του δημιουργού των προηγούμενων δεκαετιών.

Cube, Αλέξανδρος Σκούρας

Ο Μάκης, άνεργος 35άρης, η μητέρα του και η αδερφή του περιμένουν τον μικρότερο αδερφό τους που επιστρέφει από το εξωτερικό.

Είναι το Cube η ιστορία ενός αποτυχημένου ανθρώπου;

Δεν μου είναι εύκολο να βάζω ταμπέλες αποτυχημένου και επιτυχημένου σε έναν άνθρωπο και αυτό γιατί δεν διαθέτω τα σωστά κριτήρια. Τι ορίζει κάποιον ως αποτυχημένο ή ως επιτυχημένο; Ποιος είμαι εγώ που θα το κρίνω; Από ποια θέση ισχύως; Για μένα ο Μάκης είναι απλά ένας άνθρωπος που έχει χάσει το δρόμο του. 

Αν αγαπάς και αγαπιέσαι τι άλλο χρειάζεται για να έχεις μια «επιτυχημένη» ζωή;

Να αγαπάς και τον εαυτό σου. Να γίνεσαι αποδεκτός πρώτα απ' όλα από σένα. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα του ήρωα της ταινίας.

Η μάνα είναι κεντρική ηρωίδα της ταινίας. Τι είναι η «μάνα» ως σύμβολο για σένα;

Γενικότερα αποφεύγω τους συμβολισμούς και άρα αποφεύγω και να βλέπω τους χαρακτήρες των ταινιών μου ως σύμβολα. Αν δεις έναν χαρακτήρα ως σύμβολο, του αφαιρείς τον ανθρωπισμό του και χωρίς αυτό είναι δύσκολο να τον αγαπήσεις. Προσπαθώ να αγαπάω κάθε χαρακτήρα στις ταινίες μου, ακόμα και τους πιο ιδιαίτερους. Προσπαθώ να δω πίσω από το προσωπείο τους, να κατανοήσω τις πράξεις του, ακόμα και αν δεν συμφωνώ μαζί τους. Επομένως, δεν μπορώ να δω την “μάνα” με κάποιον συμβολισμό. Η μάνα στην ταινία είναι αυτή η συγκεκριμένη και διαμορφώνεται εντός ενός συγκεκριμένου πλαισίου, στη βάση των συσχετισμών με τους υπόλοιπούς χαρακτήρες.

Ποιο είναι το σινεμά που αγαπάς και θέλεις να κάνεις;

Μου αρέσουν πολλές ταινίες, διαφορετικά είδη. Από τον “Πορτοφολά” του Μπρεσόν, μέχρι το “Επιστροφή στο μέλλον”. Σε σχέση με αυτό που προσπαθώ να κάνω, μπορώ να πω ότι αγαπάω τις ταινίες που διακρίνονται από μια απλότητα, που μπορούν να πουν πολλά χρησιμοποιώντας τα λιγότερα δυνατά εκφραστικά μέσα.