Τον Αμερικανό σκηνοθέτη θεάτρου και όπερας και διευθυντή φεστιβάλ, Peter Sellars, επέλεξε φέτος το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, για τη συγγραφή του Μηνύματος για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022.

Ο Peter Sellars είναι γνωστός από τις πρωτοποριακές και μετασχηματιστικές ερμηνείες που απέδωσε σε κλασικά έργα, την προώθηση της μουσικής του 21ου αιώνα και της σύγχρονης μουσικής και τα προγράμματα συνεργασίας που είχε με μια εξαιρετική γκάμα καλλιτεχνών, δημιουργών και ερμηνευτών. Το έργο του φωτίζει τη δύναμη της τέχνης ως μέσο ηθικής έκφρασης και κοινωνικής δράσης.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το ΔΙΘ, με την έναρξη της σεζόν του «Θεάτρου των Εθνών» στο Παρίσι και με το πρώτο μήνυμα να γράφεται από τον Ζαν Κοκτώ. Έκτοτε, εορτάζεται στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα, εκπροσωπώντας μια ευκαιρία υπενθύμισης της ετερότητας αυτής της καλλιτεχνικής έκφρασης και προώθησης του αντίκτυπου που το θέατρο έχει στις σύγχρονες κοινωνίες.

Το ΔΙΘ τιμά κάθε χρόνο αυτή την παγκόσμια γιορτή, καλώντας μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου για να γράψει το μήνυμα. Το μήνυμα μεταφράζεται σε περισσότερες από 20 γλώσσες, δημοσιοποιείται μέσα από το δίκτυο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και τα Εθνικά του Κέντρα (περισσότερα από 90 Εθνικά Κέντρα και πολλά Συνεργαζόμενα Μέλη) αλλά και θεατρικούς οργανισμούς σε όλο τον κόσμο, διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλο τον κόσμο. Από το 1962 έως σήμερα, 60 σημαντικές προσωπικότητες του θεάτρου συνεισέφεραν με τις σκέψεις τους για το θέατρο, τον πολιτισμό και την ειρήνη μέσω των μηνυμάτων της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου.

Συμπληρώνοντας 60 χρόνια εορτασμών, η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου διοργανώνει φέτος μία εμβληματική διαδικτυακή εκδήλωση αφιερωμένη στους νέους, ανερχόμενους καλλιτέχνες του θεάτρου, οι οποίοι αποτελούν σημαντική προτεραιότητα για το ΔΙΘ. Μέσα από τους συγκεκριμένους εορτασμούς, το Διεθνές Ινστιτούτο επιθυμεί να προσφέρει στη νέα γενιά καλλιτεχνών και επαγγελματιών του θεάτρου, μια πλατφόρμα ανταλλαγής ιδεών και παρουσίασης του έργου τους στο κοινό.

Στο πλαίσιο αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας εορτασμών επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν 37 ανερχόμενοι καλλιτέχνες από 28 ώρες. Η διαδικτυακή εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 27 Μαρτίου στις 3 μ.μ. (ώρα Ελλάδος) και θα μεταδοθεί μέσω της επίσημης ιστοσελίδας για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου www.world-theatre-day.org

Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022

Μεταφρασμένο στα ελληνικά από το Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου

Αγαπητές φίλες / Αγαπητοί φίλοι,

Καθώς ο κόσμος κρέμεται ώρα την ώρα, λεπτό το λεπτό, σταγόνα τη σταγόνα από την καθημερινή μετάδοση ειδήσεων, θα μου επιτρέψετε να προσκαλέσω όλους εμάς, ως δημιουργούς, να εισέλθουμε στο δικό μας πεδίο, τη δική μας σφαίρα και προοπτική του επικού χρόνου, της επικής αλλαγής, της επικής ευαισθητοποίησης, του επικού αναστοχασμού και του επικού οράματος; Ζούμε σε μια επική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας και οι βαθιές και επακόλουθες αλλαγές που βιώνουμε στις σχέσεις των ανθρώπων με τον εαυτό τους, μεταξύ τους και με τους μη ανθρώπινους κόσμους είναι σχεδόν πέρα από τις δυνατότητές μας να τις αντιληφθούμε, να τις αρθρώσουμε, να μιλήσουμε γι’ αυτές και να τις εκφράσουμε.

Δε ζούμε στον 24ωρο κύκλο των ειδήσεων, ζούμε στις παρυφές του χρόνου. Οι εφημερίδες και τα μέσα ενημέρωσης είναι παντελώς ανεξόπλιστα και ανίκανα να αντιμετωπίσουν αυτό που βιώνουμε.

Πού είναι η γλώσσα, ποιες είναι οι κινήσεις και ποιες οι εικόνες που θα μας επέτρεπαν να κατανοήσουμε τις βαθιές μετατοπίσεις και ρήξεις που βιώνουμε; Και πώς μπορούμε να μεταδώσουμε το περιεχόμενο της ζωής μας, αμέσως τώρα – όχι ως είδηση αλλά ως βίωμα;

Το θέατρο είναι η τέχνη του βιώματος.

Σ’ έναν κόσμο που κατακλύζεται από αχανείς εκστρατείες τύπου, προσομοιωμένες εμπειρίες, φρικτά προγνωστικά, πώς μπορούμε να υπερβούμε την ατελείωτη επανάληψη των αριθμών για να βιώσουμε την ιερότητα και το άπειρο μιας ζωής, ενός ενιαίου οικοσυστήματος, μιας φιλίας ή της ποιότητας του φωτός σ’ έναν παράξενο ουρανό; Τα δύο χρόνια της πανδημίας της νόσου COVID-19 έχουν εξασθενήσει τις αισθήσεις των ανθρώπων, έχουν περιορίσει τις ζωές τους, έχουν σπάσει τους δεσμούς και μας έχουν φέρει σε ένα παράξενο σημείο μηδέν της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στον πλανήτη.

Ποιοι σπόροι πρέπει να φυτευτούν και να μεταφυτευτούν αυτά τα χρόνια και ποια είναι τα υπερτροφικά χωροκατακτητικά είδη που πρέπει να εκριζωθούν πλήρως και τελεσίδικα; Τόσοι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Τόση πολλή βία ξεσπά παράλογα ή απρόσμενα. Τόσα πολλά κατεστημένα αποκαλύπτονται ως δομές διαρκούς βαναυσότητας.

Πού είναι οι εθιμοτυπικές τελετές της μνήμης μας; Τι πρέπει να μνημονεύσουμε; Ποια είναι τα τελετουργικά που θα μας δώσουν επιτέλους τη δυνατότητα να οραματιστούμε εκ νέου και να δοκιμάσουμε να κάνουμε βήματα που δεν έχουμε κάνει ποτέ πριν;

Το θέατρο του επικού οράματος, του επικού σκοπού, της ανάκαμψης, της αποκατάστασης και της φροντίδας χρειάζεται νέες τελετουργίες. Δεν έχουμε ανάγκη να ψυχαγωγηθούμε. Έχουμε ανάγκη να συνευρεθούμε. Έχουμε ανάγκη να μοιραστούμε τον χώρο και να καλλιεργήσουμε έναν κοινό χώρο. Έχουμε ανάγκη από προστατευμένους χώρους βαθιάς ακρόασης και ισότητας.

Το θέατρο είναι η δημιουργία επί της γης ενός χώρου ισότητας μεταξύ ανθρώπων, θεών, φυτών, ζώων, βροχοσταλίδων, δακρύων και αναγέννησης. Ο χώρος της ισότητας και της βαθιάς ακρόασης φωτίζεται από κρυμμένη ομορφιά, διατηρείται ζωντανός σε μια βαθιά αλληλεπίδραση μεταξύ κινδύνου, γαλήνης, σοφίας, δράσης και υπομονής.

Στην «Αβαταμσάκα Σούτρα» ή «Ανθοστόλιστη Γραφή», ο Βούδας παραθέτει δέκα είδη μεγάλης υπομονής στην ανθρώπινη ζωή. Ένα από τα ισχυρότερα ονομάζεται «Υπομονή κατά την Αντίληψη των Πάντων ως Αντικατοπτρισμών». Το θέατρο πάντοτε παρουσίαζε τη ζωή αυτού του κόσμου σαν έναν αντικατοπτρισμό που μας βοηθά να δούμε μέσα από την ανθρώπινη ψευδαίσθηση, αυταπάτη, τύφλωση και άρνηση με απελευθερωτική διαύγεια και δύναμη.

Είμαστε τόσο σίγουροι γι’ αυτό που βλέπουμε και για τον τρόπο με τον οποίο το βλέπουμε, που είμαστε ανίκανοι να δούμε και να αισθανθούμε εναλλακτικές πραγματικότητες, νέες δυνατότητες, διαφορετικές προσεγγίσεις, αόρατες σχέσεις και διαχρονικούς δεσμούς.

Έφθασε η ώρα για τη βαθιά ανανέωση του μυαλού, των αισθήσεων, της φαντασίας, της ιστορίας και του μέλλοντός μας. Η δουλειά αυτή δεν μπορεί να γίνει από απομονωμένους ανθρώπους που δουλεύουν μόνοι τους. Τη δουλειά αυτή πρέπει να την κάνουμε μαζί. Το θέατρο είναι η πρόσκληση για να κάνουμε αυτή τη δουλειά μαζί.

Σας ευχαριστώ βαθύτατα για τη δουλειά που κάνετε.

Peter Sellars

(Μετάφραση στα ελληνικά από το αγγλικό πρωτότυπο: Γιόλα Κλείτου για το ΚΚΔΙΘ).

Την Κυριακή 27 Μαρτίου το Εθνικό Θέατρο στήνει μια δυναμική, υπαίθρια γιορτή σε κεντρικά σημεία της πόλης για να τιμήσει την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.

Το θέατρο ήταν ανέκαθεν ένας καθρέφτης της πραγματικής ζωής, άλλοτε ακριβής κι άλλοτε παραμορφωμένος, πάντοτε όμως συνδεδεμένος με την αλήθεια και τη βαθύτερη φύση των πραγμάτων. Αυτήν την πραγματική φύση, των ανθρώπων και του κόσμου, επιχειρεί να καθρεφτίσει και το Εθνικό Θέατρο, στήνοντας για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου μια κινητή σκηνή σε διαφορετικά σημεία της πόλης.

Κι από εκεί, στρέφει το βλέμμα προς τον κόσμο του σήμερα, μιλά για τη φρίκη του πολέμου και για τα προαιώνια ανθρώπινα αδιέξοδα με τον μοναδικό τρόπο που ξέρει να μιλά το θέατρο. Μέσα από έργα, μέσα από ποίηση, μέσα από τραγούδια, μέσα από την εγγύτητα, το μοίρασμα και την επαφή με τον άλλον.

Με όχημά του την εκρηκτική δύναμη και την αμεσότητα της ραπ, ο θίασος της παράστασης Ο Μπίντερμαν και οι Εμπρηστές του Μαξ Φρις που παρουσιάζεται στην Εφηβική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, βγαίνει στο δρόμο και συναντά το κοινό της πόλης, τραγουδά για την κοινωνία του σήμερα και τα δεινά της, αλλά και για το όραμα ενός καλύτερου κόσμου. Σχολιάζει την αμείλικτη επικαιρότητα, τη βαναυσότητα του πολέμου, αλλά και όλες τις μικρές ή μεγάλες «φωτιές» που μοιάζουν να περικυκλώνουν τον κόσμο μας: από την κλιματική αλλαγή μέχρι την ανθρώπινη αποξένωση, τα πυρηνικά όπλα και την κοινωνική πόλωση.

Το δρώμενο θα ξεκινήσει στην πλατεία Συντάγματος, ενώ, στη συνέχεια, θα μεταφερθεί στην οδό Πανεπιστημίου, έξω από το θέατρο REX. Και, καθώς με τη δύση του ηλίου ο θίασος θα εισχωρήσει στο θέατρο για την προγραμματισμένη παράσταση, λίγο παρακάτω, στην Ομόνοια, το ιστορικό κτήριο Τσίλλερ θα φωταγωγηθεί και το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου θα αντηχήσει σχεδόν ταυτόχρονα από όλες τις σκηνές.

Την ίδια μέρα, το Εθνικό Θέατρο θα διαθέσει δωρεάν στο κοινό της πόλης 30 εισιτήρια σε δημότες της Αθήνας για την παράσταση Τρωίλος και Χρυσηίδα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.

Σήμερα κανείς δεν μπορεί να αντικρίσει τον κόσμο και να μην συγκλονιστεί από την ωμότητα και τον άσκοπο πόνο του πολέμου, από τον αγώνα της ανθρωπότητας να ξανασταθεί στα πόδια της μετά από μια μακρά περίοδο συναγερμού, απομόνωσης και φόβου. Οι Παγκόσμιες Ημέρες είναι μια αφορμή για να θυμόμαστε πως

υπάρχουν αξίες, θεσμοί και σταθερές που ενώνουν όλους τους ανθρώπους του κόσμου μεταξύ τους. Κάθε χρόνο, αυτήν την ημέρα, το μήνυμα ενός σπουδαίου καλλιτέχνη μεταφράζεται σε περισσότερες από 50 γλώσσες και ακούγεται δυνατά σε χιλιάδες θέατρα ανά τον κόσμο. Μακάρι αυτή η αίσθηση της ενότητας, της αλληλεγγύης, της από κοινού δημιουργίας και της σύνδεσης να αγκαλιάσει ξανά τον κόσμο μας.

Με την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων, το Εθνικό Θέατρο πραγματοποιεί μια ηχηρή καλλιτεχνική παρέμβαση στο κέντρο της πόλης, τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Αυτήν τη μέρα, που όλα τα βλέμματα στρέφονται πάνω στο θέατρο, εκείνο ζητάει απ’ όλους μας να στρέψουμε ενωμένοι/-ες το βλέμμα μας στον πραγματικό κόσμο.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

18:00: Καλλιτεχνική δράση από το Ε.Θ. στην Πλατεία Συντάγματος

19:00: Καλλιτεχνική δράση από το Ε.Θ. στην Πανεπιστημίου, θέατρο REX

19:45: Το κτήριο Τσίλλερ «φορά τα φωτεινά του» για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ

Επιμέλεια: Σοφία Βγενοπούλου

Συνεργάτιδα δραματουργός: Ειρήνη Μουντράκη

Στίχοι: Τζούλια Διαμαντοπούλου

Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου

Τεχνικοί ήχου: Θανάσης Λασκαρίδης, Γιάννης Μπέμπελης

Υπεύθυνος παραγωγής: Θωμάς Χαρέλας

Στην εκδήλωση συμμετέχουν οι ηθοποιοί:

Ασημίνα Αναστασοπούλου

Παναγιώτης Εξαρχέας

Βασίλης Καλφάκης

Μελίνα Κοτσέλου

Αλκιβιάδης Μαγγόνας

Γιώργος Πατεράκης

Κατερίνα Πατσιάνη

Γιώργος Σκαρλάτος

Βασίλης Τρυφουλτσάνης

Αμαλία Τσεκούρα

Αλέξανδρος Τωμαδάκης

Εύα Φρακτοπούλου