Το Εθνικό Θέατρο ανέθεσε στον συνθέτη Νίκο Κυπουργό (μουσική σύνθεση) και στον νέο συγγραφέα Δημοσθένη Παπαμάρκο (λιμπρέτο) τη δημιουργία μιας μουσικής παράστασης, βασισμένης στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη. Τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, ενώ το ρόλο του Τρυγαίου ερμηνεύει ο πάντα απρόβλεπτος Τζίμης Πανούσης.  Η Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιώργου Πέτρου, θα συνοδεύει ζωντανά την παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Υπόθεση του έργου

Οι θεοί τιμωρούν τους Έλληνες για τον εμφύλιο σπαραγμό τους, εγκαταλείποντας τον Όλυμπο. Τη θεϊκή εξουσία σφετερίζεται ο Πόλεμος που κλειδώνει την Ειρήνη σε μια σπηλιά κι έτσι οι Έλληνες πολεμούν μεταξύ τους ασταμάτητα, η γη εγκαταλείπεται και οι σοδειές καταστρέφονται. Ένας αμπελουργός σε απόγνωση, ο Τρυγαίος, αποφασίζει να πάει στον Όλυμπο, πετώντας πάνω σ’ ένα σκαθάρι, για να απελευθερώσει την Ειρήνη, που όχι μόνο θα συμφιλιώσει τους εχθρούς, αλλά θα αναγεννήσει και τη φύση.

Η Ειρήνη παρουσιάστηκε στα Μεγάλα Διονύσια, αποσπώντας το δεύτερο βραβείο, το 421 π.Χ., λίγες μόλις ημέρες πριν από τη σύναψη της Νικιείου Ειρήνης, που συνοδευόταν από ελπίδες για το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Αυτή ακριβώς η εύθραυστη, όπως αποδείχθηκε, ισορροπία μεταξύ του πολέμου και της ειρήνης, το ηρακλείτειο ρητό «Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί» και το ακανθώδες ερώτημα κατά πόσο η ειρήνη είναι συνώνυμο της ευτυχίας και της αρετής εμπνέουν τους συντελεστές της ιδιαίτερης αυτής παράστασης.

Ταυτότητα παράστασης

Μουσική-Ενορχήστρωση: Νίκος Κυπουργός

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου

Λιμπρέτο: Δημοσθένης Παπαμάρκος

Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης

Χορογραφία: Σεσίλ Μικρούτσικου

Projection  mapping: Στάθης Μήτσιος

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου

Βοηθός ενορχηστρωτή: Θοδωρής Κοτεπάνος

Βοηθός μουσικού διευθυντή & μουσική διδασκαλία: Νίκος Λαάρης

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριάνθη Γραμματικού

Διανομή

Τζίμης Πανούσης: Τρυγαίος

Τάσης Χριστογιαννόπουλος: Ερμής

Ειρήνη Καράγιαννη: Ειρήνη

Αιμιλιανός Σταματάκης: Πόλεμος/Χορός

Χορός

Ασημίνα Αναστασοπούλου

Θωμάς Βελισσάρης  / Οπλοπώλης

Δημήτρης Γεωργιάδης /Παις Κλεωνύμου

Γιάννης Δενδρινός  / Δρεπανοπώλης

Βάσια Ζαχαροπούλου / Κόρη Α 

Ευαγγελία Καρακατσάνη  / Τροφός

Νίκος Καρδώνης  / Δούλος

Γιασεμί  Κηλαηδόνη

Γιάννης Κλίνης  / Ιεροκλής

Ελίτα Κουνάδη  / Κόρη Β

Ηλίας Κουνέλας  / Παις Δαμάχου

Ελένη Μπούκλη  / Οπώρα

Μαρία Νίκα

Γιάννης Σελητσανιώτης/ Κυδοιμός

Βασιλική Τρουφάκου  / Θεωρία

Αντιγόνη Φρυδά

Φωτογράφος παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή

Αναλυτικά  η  περιοδεία:

29 Ιουλίου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

28 Αυγούστου , Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους

31 Αυγούστου, Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ

4 και 5 Σεπτεμβρίου, Ωδείο Ηρώδου Αττικού

10 Σεπτεμβρίου, Αιγάλεω, Θέατρο «Αλέξης Μινωτής»

14 Σεπτεμβρίου, Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο

17 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο

Η προπώληση των εισιτηρίων για τις παραστάσεις της Επιδαύρου πραγματοποιείται από το Ελληνικό Φεστιβάλ (Πανεπιστημίου 39, στοά Πεσμαζόγλου). 

Πρώτη δημοσίευση στο http://texnes-plus.blogspot.gr/ στις 22/8/16

«Θέλω να ζήσω εκεί όπου ο πιο μεγάλος ‘‘μπελάς’’ είναι ο φίλος που σε συναντά στο δρόμο και σε καλεί στο σπίτι του γιατί αρραβωνιάζει το γιο του και έχει τραπέζι».

Ένα δάσος μέσα στο δάσος και το κοίλον την Επιδαύρου ήταν έτοιμο να υποδεχτεί την παράσταση. Τα φώτα έσβησαν και η πιο μαγική στιγμή είχε φτάσει. Το ατελείωτο μουρμουρητό έδωσε τη θέση του στην ιερή σιωπή. Το σκηνικό φωτίστηκε μοναδικά. Ένα πουλάκι πέρασε πεταχτά από το σύννεφο που δημιούργησε η Έλλη Παπαγεωργακοπούλου σαν να καλωσόριζε και αυτό μαζί με το κοινό τούς ηθοποιούς στον τόπο του. Προφητικό το γρήγορο φτερούγισμά του, καθώς λίγο αργότερα η Επίδαυρος πλημμύρισε πουλιά!

Οι Όρνιθες του Καραθάνου ήταν άνθρωποι, αλλά από τα σώματά τους ξεπετάγονταν χρωματιστά φτερά. Ήταν άνθρωποι, αλλά είχαν φωνές αηδονιών, όπως η Νατάσσα Μποφίλιου. Λικνίζονταν στην ορχήστρα της Επιδαύρου σαν κύκνοι. Είχαν συγχρονισμό αποδημητικών πτηνών (καλοδουλεμένη κίνηση από την Αμάλια Μπένετ). Βρέχονταν άφοβα από τις σταγόνες της ξαφνικής μπόρας, αφού με το πρώτο τίναγμα τα φτερά τους θα στέγνωναν. Αγαπούσαν το πιο μικρό ξερόκλαδο, την παπαρούνα ,το χαμομήλι, το γκαζόν, γιατί τα έτρεφε.

Οι Όρνιθες του Καραθάνου ήταν μια φανταστική ομάδα ηθοποιών που τα έδωσαν όλα επί σκηνής και χαιρόσουν να τους απολαμβάνεις. Στο αργολικό θέατρο φώλιασαν ταλέντο, τεχνική, γνώση και έμπνευση.

Το δίδυμο Καραθάνος-Σερβετάλης υποδύθηκαν τις δύο ανθρώπινες φιγούρες, τον Πεισθέταιρο και τον Ευελπίδη, με μέτρο, εσωτερικότητα, αλλά και εντυπωσιακή σκηνική εγρήγορση. 

Αρης Σερβετάλης-Νίκος Καραθάνος

Ο Χρήστος Λούλης, αγνώριστος στο ρόλο του Τυρέα, θύμιζε μάλλον τον Γιάννη Σερβετά και έδωσε ρεσιτάλ στη σκηνή του καλέσματος των πουλιών. Ένα φοβερό τρίο, οι Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Μαρία Διακοπαναγιώτου και 'Εμιλυ Κολιανδρή, επιτέθηκε στους εχθρούς της Νεφελοκοκκυγίας βγάζοντας το μανιφέστο του. Ο σκηνικά γοητευτικός Άγγελος Παπαδημητρίου εμφανίστηκε σαν συγγενής που έφερε γλυκά σε βαφτίσια. Η βασίλισσα Ελισάβετ Αλίκη Αλεξανδράκη κρατούσε πεισματικά την τσάντα της. Ένας τρυποκάρυδος –αυτό και αν ήταν πουλί!– κυριολεκτικά πετούσε και τον απέδωσε μοναδικά ο Μιχάλης Σαράντης

Ο Μιχάλης Σαράντης

Η κιτς θεά Ίρις, με καρναβαλικό κοστούμι από τη Βραζιλία, βίωσε με απίστευτη υστερία το δράμα των θεών μπροστά στα μάτια των θεατών και δεν μπορούσε να πάρει τα πόδια της από τη λιωμένη τούρτα στο πρόσωπο της Γαλήνης Χατζηπασχάλη. Ο Γιάννης Κότσιφας ήταν συγκινητικός και ανθρώπινος ως θεός Προμηθέας. Μια εντυπωσιακή κότα, το μοναδικό πτηνό με αληθινά φτερά, η Φωτεινή Μπαξεβάνη, σε μια σκηνή από δεύτερη διάσταση διέκοψε τον Ευελπίδη από την περιγραφή των βασανιστηρίων με το επικό «Σκάσε». Επίσης, πολύ καλοί ήταν οι Έκτορας Λιάτσος, Κωνσταντίνος Μπιμπής και Φοίβος Ριμένας σε ρόλους πουλιών και θεών. Ο Νίκος Καραθάνος είχε στη διάθεσή του μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών που κατάφερε να την απογειώσει ερμηνευτικά.

Επέλεξε όμως να εμπλουτίσει το θίασό του με τον πιο ιδανικό πατέρα των θεών, βάζοντας στη θέση του Δία τον Γιάννη Σεβδικαλή, που έχασε και τα δύο του πόδια σε ατύχημα, θέλοντας έτσι να στείλει μήνυμα ότι τα όνειρα δεν ακρωτηριάζονται. Ότι υπάρχουν και τα φτερά της ψυχής. Σήμερα ο Γιάννης μοιράζει τα μετάλλια που κερδίζει στους αγώνες σε ανθρώπους που αγαπά! Ο γύρος της ορχήστρας που μας χάρισε, συνδεδεμένος συγκυριακά και με τη συναισθηματική φόρτιση των αγώνων στο Ρίο, ήταν μια ανατριχιαστική στιγμή. 

Η αηδόνα του δεν ήταν ηθοποιός, ήταν η Βασιλική Δρίβα, μια γυναίκα που δεν ψήλωσε πολύ και την έβγαλε από τη φωλιά της ο Τυρέας, ο Χρήστος Λούλης, την τοποθέτησε στη θυμέλη και εκείνη ντυμένη σαν πριγκιποπούλα ξεκίνησε να μιλά για τα πουλιά, για τον έρωτα, για την ευτυχία... φώναξε δυνατά «Αγάπη- τσίου-τσίου!» και καταχειροκροτήθηκε. Στο σημείο αυτό βέβαια η λεπτή γραμμή με το μελό μάλλον χάθηκε λιγάκι... Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Νίκος Καραθάνος συνεργάζεται με τη Δρίβα, καθώς την είδαμε και στη «Σαλώμη», μόνο που τότε δεν είχε τόσο μεγάλο μονόλογο και η παρουσία της ήταν περισσότερο συμβολική. Εδώ, μετά την ιστορία που διηγήθηκε, παρέμεινε στο χορό των Ορνίθων και υπήρχαν στιγμές που προκαλούσαν μάλλον αμηχανία, καθώς μεταφερόταν από αγκαλιά σε αγκαλιά. 

Βασιλική Δρίβα- Γιάννης Σεβδικαλής

 Στην παράσταση συμμετείχε και η Νατάσσα Μποφίλιου και τις περισσότερες φορές έγινε ένα με το χορό των πουλιών. Χόρεψε ακόμα και γυμνόστηθη κάτω από την μπόρα. Τα τραγούδια που ερμήνευσε συνολικά ήταν μόλις τρία. Ένα κομμάτι μάλιστα συνδέθηκε εξαιρετικά με την ιστορία του πουλιού-Κατσιωλέα, που δεν είχε χώμα να θάψει τον πατέρα του. «Στρώσε χώμα να ριζώσει το τραγούδι μου». Ένα ξένο κομμάτι έγινε μοναδικό μουσικό χαλί σε μια σκηνή ορνιθομαχίας και το τελευταίο παρηγοριά στον πληγωμένο Προμηθέα. 

Γενικότερα όμως η παράσταση δεν είχε μουσική ταυτότητα. Ήταν λίγο από όλα. Ακούσαμε σχεδόν όλους τους ήχους, από ραπ, ζεϊμπέκικο (με τον Άγγελο Παπαδημητρίου να κάνει στροφές πάνω από την Αγγελική Δρίβα), ηλεκτρικές κιθάρες, αλλά μελωδία δεν μας έμεινε. Είναι αυτή η αίσθηση όταν σηκώνεσαι από τη θέση σου, κατηφορίζεις σιγά σιγά, αυτές οι πέτρες και έρχονται μαζί με τα συναισθήματα και τις πρώτες σκέψεις στο νου, οι νότες της παράστασης σε συνοδεύουν μέχρι την έξοδο. Εδώ μάταια πίεζε το μυαλό τη γλώσσα να μετακινηθεί μήπως και παραγάγει κάποιον ήχο.

Ο Νίκος Καραθάνος εμπλούτισε τη «Νεφελοκοκκυγία» του με πάρα πολλά ευρήματα και ιδέες, κάνοντάς τη αρκετές φορές υπερφίαλη. Η διάρκεια της παράστασης (2 ώρες και 15 λεπτά) θα μπορούσε να ήταν σίγουρα μικρότερη. Επίσης άλλαξε, πέραν όλων των άλλων, το φινάλε του έργου. Δεν είδαμε πουθενά τη γαμήλια ένωση του Πεισθέταιρου με τη θεά Βασιλεία. Παρακολουθήσαμε ένα φινάλε, δικής του έμπνευσης, με ένα μαγικό πάρτι μεταξύ θεών, πουλιών και ανθρώπων και μια εντυπωσιακή τεράστια φωτεινή λευκή σφαίρα να στροβιλίζεται στο κέντρο του αργολικού κοίλου και όλους να χορεύουν σε ξέφρενους ρυθμούς. Η απόπειρα φαντασίωσης της γαμήλιας ένωσης από το σκηνοθέτη σε ένα νεανικό beach party κάτω από το ολόγιομο φεγγάρι ήταν καίρια μεταφορά, καθώς δυναμικός και κρίσιμος παράγοντας συγγραφής ενός θεατρικού έργου είναι όχι μόνο οι απόψεις και το ταλέντο του δημιουργού του, αλλά και η άποψη που ο συγγραφέας πιστεύει πως θα είχε το κοινό του. Δύσκολα λοιπόν σήμερα το happy end σηματοδοτείται με ένα γάμο.

Παρά τις όποιες διαφωνίες μας και τις πάρα πάρα πολλές φλυαρίες της, η παράσταση στο σύνολό της κέρδισε το κοινό. Ήταν σαν να ήθελες να σου δώσει κάποιος πολλά φιλιά και να σε γεμίσει και λίγα σάλια μέσα στο πάθος του... Τι θα έκανες; Τον άφηνες να σε φιλήσει.

* Η παράσταση θα παρουσιαστεί ξανά για 5 παραστάσεις τον Σεπτέμβριο στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών στις 17, 18, 21, 22, & 23 Σεπτεμβρίου 2016.