Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Είδα την «Κυρά της Ρω», σε σκηνοθεσία Σταύρου Λίτινα Κύριο

Από τη Ζωή Τόλη

Με ένα τόσο ποιοτικό κείμενο, του Γιάννη Σκαραγκά, τη μεστή σκηνοθεσία του Σταύρου Λίτινα και τη βελούδινη ερμηνεία της Φωτεινής Μπαξεβάνη πώς να μην παραχθεί μια θεατρική παράσταση αμιγώς αξιοζήλευτη;

 Πρόκειται για την ιστορία της Δέσποινας Αχλαδιώτη, ( Καστελλόριζο 1890 - Ρόδος 1982), της ηρωϊκής μορφής της Αντίστασης κατά την περίοδο της Κατοχής, μιας πραγματικής Ελληνίδας, ένα πνεύμα ανεξαρτησίας και αντικομφορμισμού που αντιστέκεται μόνη στο νησάκι της Ρω, σε ένα κόσμο σκληρού ιμπεριαλισμού. Η αφήγηση αναφέρεται και στη μελανή ιστορία του Καστελλόριζου, στους δύο παγκόσμιους πολέμους και στη διαδοχική αλλαγή των κατακτητών του νησιού.
 
Η Φωτεινή Μπαξεβάνη, στο μονόλογο της, μια συγκλονιστική θεατρική οπτασία, ως ιέρεια του ναού της αγάπης για τη ζωή, συμβολίζει την ανυποταξία απέναντι στην ευκολία, το τοξικό και το ασήμαντο. Ανυποχώρητη, τρυφερή, γενναία, ανθρώπινη, υμνεί με τον αγώνα της το δικαίωμα στην αυτονομία και την αυτοδιάθεση, με ένα έντιμο τρόπο, κόντρα σε κάθε νόρμα και στερεότυπο που εμποδίζουν τον «τρύγο» της ζωής.
 
Με το Σταύρο Λίτινα να υπογράφει πλην της σκηνοθεσίας, τα σκηνικά, τα κοστούμια και του φωτισμούς, ο θεατής απολαμβάνει την καλλιέπεια και τους υποβλητικούς συμβολισμούς του συγγραφικού πονήματος του βραβευμένου Γιάννη Σκαραγκά.
Ο προσανατολισμός στην κατασκευή και οργάνωση της θεατρικής συνθήκης, φωτίζει όλες τις πτυχές της προσωπικότητας της Δέσποινας Αχλαδιώτη, με ένα ιεροτελεστικό ύφος, με την κίνηση, την έκφραση και το λόγο να εναλλάσσουν το σφρίγος της υποκριτικής δεινότητας με την ένταση της διάφανης εικονοποιίας. Ο σκηνοθέτης Σταύρος Λίτινας πέτυχε με λιτά και απέριττα μέσα, να αναδείξει τη σπουδαιότητα της απλότητας, πατώντας πάνω στο άκρως ποιητικό βλέμμα του κειμένου, χωρίς ακρότητες και περιττούς μοντερνισμούς.

 

 kyratisro 1Patroklos Skafidas
 
Ερμηνεία.
Ο λόγος υποστηρίζεται με εύγλωττη απλότητα από μια ηθοποιό σαν τη Φωτεινή Μπαξεβάνη που συνδυάζει και ταλέντο και ήθος και αυτό απογειώνει τη σκηνική δράση.
Ό,τι και να γράψει κανείς, θα είναι λίγο, καθώς η καρποφορία αυτής της θεατρικής περιπέτειας παράγεται εν τη γενέσει της πράξης. Πλούσιος συναισθηματικός κόσμος, αλλά και επώδυνος ρεαλισμός, στοιχειοθετούν τη δομή του έργου που ξεφεύγει από τα στενά όρια μιας εποχής και ενός τόπου και μεταβολίζεται σε οικουμενική υπόθεση.
Η αφοπλιστική ερμηνεία της Φωτεινής Μπαξεβάνη υπηρετεί την αλήθεια και την αγωνιστικότητα αυτής της γυναίκας, μιας πονεμένης ύπαρξης που φύλαγε Θερμοπύλες, μόνη, ως λέαινα, στην άγονη, ακριτική κουκίδα του Αιγαίου, το νησί της Ρω. Μία περσόνα θρύλος, μαχητική μέχρι το τέλος, αγνή πατριώτισσα που ήξερε να «γλεντάει» τη ζωή.
Η δραματική ακρίβεια και η καταιγιστική δράση ξεδιπλώνουν την ιδεολογία και το σύστημα αξιών της ηρωίδας, η οποία με το πάθος και το θάρρος της αναγνωρίζει και ασπάζεται τη δύναμη του ιδεώδους της ολιγάρκειας. Κάτι που από μόνο του είναι ατόφιο και αυθεντικό, μοναδικό στοιχείο της ελληνικής αγωνιστικής ψυχής ενάντια στην επιβουλή του κάθε και εκάστοτε ισχυρού.
Οι νοηματικοί κώδικες επικεντρώνονται στο πώς το μικρό, το ελάχιστο, το σχεδόν τίποτε, μπορεί να γίνει μεγάλο και ωραίο, αρκεί η αντίσταση να είναι καθαρή και ακέραιη, γυμνή από υπολογισμούς, παρασκήνιο και προδοσία.
Το παράδειγμα της αδούλωτης φύσης της, γίνεται διαχρονικό μήνυμα και πολύτιμη διδαχή.
 
 thumbnail kyratisro 3Patroklos Skafidas
Η μουσική και ο σχεδιασμός του ήχου που ανήκουν στη Φωτεινή Μπαξεβάνη, μαζί με τα τραγούδια της Βιολέτας Ίκαρη, τελειοποιούν τη σφιχτοδεμένη γεωμετρία του έργου, ενισχύουν το ρέοντα λυρισμό και τον καυστικό λόγο τύπου knife.
 
«Η Κυρά της Ρω», στο Arroyo nuevo, του Γιάννη Σκαραγκά, σε σκηνοθεσία Σταύρου Λίτινα και ερμηνεία Φωτεινής Μπαξεβάνη, είναι μία χειροποίητη παράσταση, διεισδυτική και προσεγμένη, με το δικό της καλλιτεχνικό αποτύπωμα.