Αυτό το διάστημα, παρουσιάζεται στο Φουαγιέ του ΚΘΒΕ η παράσταση «Πουπουλένιος» σε σκηνοθεσία Μ. Ανδρέου.

Ο γνώριμος πια, για τις ποιοτικές και σκηνοθετικά ενδιαφέρουσες παραστάσεις σύγχρονου ρεπερτορίου, χώρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (ΕΜΣ) φιλοξενεί μέχρι την Κυριακή 14 Νοεμβρίου την παράσταση Πουπουλένιος του Martin McDonagh. Η παράσταση είχε κάνει πρεμιέρα δωρεάν προβολής στις 8/5/2021 μέσω Vimeo, ενώ φυσική πρεμιέρα είχε την Παρασκευή 22/10/2011. Το έργο που έγινε ευρέως γνωστό στο αθηναϊκό κοινό μέσα από την παράσταση του Μαρκουλάκη τις σεζόν 2013-2015, παρουσιάζεται για πρώτη φορά από κρατική σκηνή, και μάλιστα είναι το πρώτο έργο του McDonagh που κάνει κάτι ανάλογο.

Το έργο

Ο Martin McDonagh είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους Βρετανούς συγγραφείς τα τελευταία είκοσι χρόνια, με διαδοχικές βραβεύσεις, δεκάδες μεταφράσεις και παρουσία σε θέατρο, κινηματογράφο, τηλεόραση και ραδιόφωνο. Έχει κερδίσει τέσσερα βραβεία Tony, συμπεριλαμβανομένου αυτού για το καλύτερο έργο, το 1998. Ο Πουπουλένιος (The Pillowman) ανέβηκε από το Royal National Theatre τον Νοέμβριο του 2003. Τα περισσότερα έργα του συγγραφέα εκτυλίσσονται στα δυτικά της Ιρλανδίας, συνδυάζοντας τις επαρχιακές εικόνες και μια εκτοπισμένη αστική ευαισθησία σε μια βίαιη αλλά και κωμική πτυχή. Στη χώρα μας, έχει παρουσιαστεί τη σεζόν 2011-2012 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου από τον Βασίλη Μαυρογεωργίου σε μετάφραση Δημήτρη Κιούση (διανομή: Γ.Βαλαής, Θ. Δόβρης, Σ. Ράδης, Μ. Φωτόπουλος) και τη διετία 2013-2015 στο Θέατρο Αθηνών από τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη (διανομή: Κ. Μαρκουλάκης, Ν. Κουρής, Οδ. Παπασπηλιόπουλος. Γ. Πυρπασόπουλος). Η τελευταία είχε παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη την άνοιξη του 2015, στο Αριστοτέλειον, δηλαδή ακριβώς πίσω από το ΕΜΣ όπου παρουσιάζεται φέτος η παράσταση της Μ. Ανδρέου.

Υπόθεση: Γραμμένος το 2003 απ’ το «ατίθασο παιδί» του βρετανικού θεάτρου, «ο Πουπουλένιος», είναι μια καθηλωτική μαύρη κωμωδία. Σε ένα απροσδιόριστο ολοκληρωτικό κράτος, ένας συγγραφέας κι ο νοητικά στερημένος αδερφός του, ανακρίνονται από δύο αστυνομικούς, καθώς οι σκοτεινές ιστορίες που γράφει ο πρώτος, παρουσιάζουν ομοιότητες με μια σειρά φόνων παιδιών. Ένας λαβύρινθος αφηγήσεων, όπου πραγματικότητα και ψευδαίσθηση, παρόν και παρελθόν συγχέονται σ΄ ένα περίπλοκο, συναρπαστικό και τρομακτικό παραμύθι για τη ζωή, την τέχνη, την πολιτική, την κοινωνία, τη βία και τη δημιουργικότητα. 

Η παράσταση

Η Μαίρη Ανδρέου καταθέτει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και άρτια δουλεμένη παράσταση-πρόταση για τα πολιτιστικά δεδομένα της συμπρωτεύουσας. Τη μετάφραση του έργου υπογράφει η Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη. Με βασική σκηνική επιλογή, τη διχοτόμηση του σκηνικού χώρου, το τραπέζι που είναι ταυτόχρονα ο χώρος της ανάκρισης και το κελί των αδερφών Κατούριαν, ατμοσφαιρικούς φωτισμούς και τις ζωγραφισμένες μάσκες, συνθέτει μια παράσταση με καθαρή αισθητική που ακροβατεί ανάμεσα στην σκληρότητα και στο παραμυθιακό στοιχείο. Πέραν από την σκηνοθεσία, η Ανδρέου δημιούργησε τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης(!). Από τ’ ατού της παράστασης είναι οι χρωματισμένες στο χέρι μάσκες που θυμίζουν ταυτόχρονα, εμφάνιση ληστών, νεκρικά προσωπεία και παιδικούς ήρωες. Φορώντας τες, οι ηθοποιοί ακροβατούν ανάμεσα στην σκληρό ρεαλισμό του έργου και στον μυθοπλαστικό κόσμο του Κατούριαν.

Στο πρώτο μέρος της παράστασης Πουπουλένιος, κατά την ανάκριση του Κατούριαν, βλέπουμε τον Μίσαλ έγκλειστο στο κελί. Ολόκληρη η σκηνή έχει έναν αξιοζήλευτο ρυθμό, που εμπλουτίζεται από τη ζωντανή μουσική του Γιάννη Τσεμπερλίδη, ο οποίος κρατά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Παρακολουθώντας την παράσταση είχα συνεχώς την αίσθηση πως τρώω γροθιά στο στομάχι, χωρίς να είναι μια in-yer-face παράσταση ή να ξεφεύγει σε ερμηνευτικούς εντυπωσιασμούς ο θίασος. Η σκηνοθέτιδα αντιμετώπισε με ψυχραιμία ένα έργο με χαρακτήρες που φαίνεται να χάνουν συχνά την ψυχραιμία τους, δίνοντας χώρο στον κάθε ηθοποιό να αναδείξει τον πολυσύνθετο χαρακτήρα του και να τον εντάξει σε μια διαυγή συνθήκη.

Ο Γιάννης Τσεμπερλίδης πρωταγωνιστεί ως Κατούριαν Κατούριαν, τον συγγραφέα παιδικών παραμυθιών που κρατείται ως βασικός ύποπτος για τον θάνατο τριών παιδιών με ακραίους τρόπους, εντοπισμένοι στις ιστορίες του. Ο ηθοποιός (απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ) δίνει μια αξιοπρόσεκτη και λεπτομερειακώς δουλεμένη ερμηνεία σ’ έναν απαιτητικό ρόλο, προσθέτοντας μια σημαντική στιγμή στο βιογραφικό του και στο ρεπερτόριο του ΚΘΒΕ. Είναι τόσο μέσα στη συνθήκη και στο περιβάλλον του έργου, που από ατάκα σε ατάκα, δίνει και μια νέα πτυχή του χαρακτήρα του, χτίζοντας υποδειγματικά την ερμηνεία του. Μοιράζεται την «ευθύνη», με τον γνώριμο πλέον πρωταγωνιστή του ΚΘΒΕ Χρίστο Στυλιανού, που υποδύεται τον Μίσαλ, έναν άντρα με νοητική υστέρηση και μαγεμένο από τα παραμύθια του αδερφό του. Ο Στυλιανού δίνει ένα ρεσιτάλ στην απόδοση του νοητικά υστερικού χαρακτήρα του, με φυσικά δουλεμένη κίνηση, ακόμη και στις σκηνές όπου δεν είναι δρον πρόσωπο. Μπορούμε με σιγουριά να υποστηρίξουμε πως είναι το δυνατό χαρτί του Κρατικού, και μαζί με τον Τσεμπερλίδη είναι ένα από τα καλύτερα πρωταγωνιστικά ζευγάρια του πρώτου μισού της σεζόν.

Τον θίασο συμπληρώνουν ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος (Άριελ) κι ο σπουδαίος Σπύρος Σαραφιανός (Τουπόλσκι). Οι δύο ηθοποιοί υποδύονται τον καλό και τον κακό αστυνομικό, προσπαθώντας να εξιχνιάσουν την υπόθεση και ν’ αποδείξουν την ενοχή των αδερφών Κατούριαν. Η σκηνοθεσία της παράστασης υποδεικνύει την ταυτόχρονη παρουσία των τεσσάρων ηθοποιών, πότε στο επίκεντρο και πότε περιμετρικά της σκηνής, δημιουργώντας μια παράσταση-δωματίου ασφυκτικά οριοθετημένη. Μια προσθήκη της παράστασης, σε σχέση με τα προηγούμενη ελληνικά ανεβάσματα του Πουπουλένιου, είναι η παρουσία της Φιγκυράν (Πράσινο κοριτσάκι), του τρίτου θύματος του Μίσαλ. Η Ευαγγελίνα Καρυοφύλλη εμφανίζεται στην σκηνή στο τέλος της παράστασης, λειτουργώντας ως «λυτρωτής» του δράματος, και δίνοντας μια χρωματιστή πινελιά στο αυστηρό ανακριτικό περιβάλλον. Άλλη μια εύστοχη αισθητική επιλογή της Ανδρέου, είναι η χρωματική σύνδεση του κοριτσιού με τη φόρμα του Μίσαλ, αφού το αγαπημένο του παραμύθι ήταν το «Πράσινο Γουρουνάκι».

Τα τελευταία χρόνια, είναι αισθητό το άνοιγμα του ΚΘΒΕ σ’ ένα πιο νεανικό και ανήσυχο κοινό, με παραστάσεις που ξεφεύγουν από τα τετριμμένα και ήδη δοκιμασμένα πλαίσια με παραστάσεις όπως το Festen του Γιάννη Παρασκευόπουλου (2017), τα Ορφανά του Τάκη Τζαμαργιά (2018) και τον Ελέφα του Γιάννη Λεοντάρη στη Μονή Λαζαριστών (2019). Δεν είναι τυχαίο ότι οι παραστάσεις του Φουαγιέ, σημειώνουν σε μικρό χρονικό διάστημα sold out για το σύνολο της θεατρικής σεζόν. Προσωπικά, πριν από κάθε μου ταξίδι στη Θεσσαλονίκη κοιτάζω πρώτα τι παράσταση παίζεται στο Φουαγιέ κι ύστερα κλείνω το υπόλοιπο πρόγραμμά μου.

Η παράσταση Πουπουλένιος της Μαίρης Ανδρέου είναι μια must-see παράσταση –για μένα η καλύτερη πενταετίας για τη Θεσσαλονίκη- κι ένα ορόσημο στην παραστασιολογία του αγαπημένου McDonagh στη χώρα μας. Είναι μια από εκείνες τις «μικρές» παραστάσεις (αφού παρουσιάζεται για μικρό αριθμό παραστάσεων σε μικρή αίθουσα) που είναι ικανές να προκαλέσουν μεγάλες συγκινήσεις.

Info:

Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 16 ετών.