Από τη Γιώτα Δημητριάδη
Τα τελευταία χρόνια, το Θέατρο Χώρα, έχει γίνει το θεατρικό σπίτι του Πέτρου Ζούλια και της Νένας Μεντή. Εκεί, πριν από μια δεκαετία είδαμε για πρώτη φορά και τη μεγαλύτερη θεατρική τους επιτυχία «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου», που έμελλε να γίνει η αρχή για πολλούς θεατρικούς μονολόγους στη χώρα μας, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και ένας ηθοποιός επί σκηνής μπορεί να κάνει ουρές στα ταμεία.
Το θέμα είναι ποιος ηθοποιός είναι αυτός και αν μπορεί να σηκώσει στους ώμους του τις απαιτήσεις ενός μονολόγου. Η περίπτωση της Νένας Μεντή είναι ένα κεφάλαιο από μόνη της για το ελληνικό θέατρο. Αυτόφωτη, με σπαρακτική ενσυναίσθηση που σε παρασύρει σ’ ό,τι και να παίξει.
Αυτή τη φορά, ο Πέτρος Ζούλιας επέλεξε να ασχοληθεί με τη ζωή της παλιάς θεατρίνας Μαρίκας Κοτοπούλη, ζωντανεύοντας στη σκηνή του Χώρα τη ζωή της, σ’ ένα κείμενο που έγραψε ο ίδιος. Μαζί με τη Μεντή, στη σκηνή απολαμβάνουμε τους: Τζένη Σκαρλάτου, Νεφέλη Κουρή, Γιώργος Δεπάστας, Μάκης Πατέλης, Μαριάννα Τουντασάκη, Γιώργος Λόξας, Γιάννης Σίντος και Ναταλία Αθανασιάδη.
Η δουλειά που έχει κάνει ο σκηνοθέτης στο κομμάτι της δραματουργίας είναι αξιοσημείωτη. Στην παράσταση, η μορφή της Κοτοπούλη ζωντανεύει και γίνονται κατανοητά από την πρώτη στιγμή πολλά στοιχεία του χαρακτήρα της, η πανίσχυρη προσωπικότητά της και η έντονη συμμετοχή της στην πολιτική.
Παράλληλα ο Ζούλιας με έναυσμα την Κοτοπούλη, εμπλουτίζει το κείμενό του με στοιχεία για την εξέλιξη του ελληνικού θεάτρου- την εποχή του σκηνοθέτη, τις κόντρες των μεγάλων θιάσων, την ξενομανία, τη στάση του Εθνικού θεάτρου κ.λπ.
Στο έργο δίνεται έμφαση και στον ανολοκλήρωτο έρωτα της Κοτοπούλη με τον Ίωνα Δραγούμη, που πολύ σωστά δεν εμφανίζεται επί σκηνής αλλά είναι έντονα παρών, ως μια ανάμνηση που κινητοποιεί.
Ο μόνος προβληματισμός μου, ως προς το έργο ,είναι κάποιες αναφορές σε πρόσωπα που το ευρύ κοινό δεν γνωρίζει και οι ιστορίες τους δεν ειπώνονται κατανοητά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελένη Παπαδάκη. Βλέπουμε την Κοτοπούλη να καταρρέει στο άκουσμα της ξαφνικής δολοφονίας της, αλλά αν ο θεατής δεν γνωρίζει την ιστορία της, μάλλον μένει με την απορία.
Η μεγαλύτερη επιτυχία της σκηνοθεσίας είναι η ροή που έχει η παράσταση. Όλα κυλάνε ομαλά, οι πολλαπλές αλλαγές των σκηνικών (Άννα Ζούλια), αλλά και της αφήγησης, είναι εξαιρετικά καλοδουλεμένες.
Αρωγός σ’ αυτό το εγχείρημα η εξαιρετική Τζένη Σκαρλάτου, στον ρόλο της πιστής συνεργάτιδας και φίλης της Κοτοπούλη. Μια ερμηνεία που ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα. Μεντή και Σκαρλάτου έχουν μια ενδιαφέρουσα σκηνική χημεία που ανατροφοδοτεί και την καθεμιά τους ξεχωριστά.
Η Νεφέλη Κουρή, στον ρόλο της Έλλης Λαμπέτη σε νεαρή ηλικία, έχει πετύχει το εύθραυστο της ηθοποιού και σε στιγμές και το πάθος της για το θέατρο. Ωστόσο, δεν καταφέρνει να πείσει απόλυτα.
Ο Γιώργος Δεπάστας στον ρόλο του Γεώργιου Χέλμη είναι πολύ καλός. Το ίδιο και ο Μάκης Πατέλης ως Βασίλης Λογοθετίδης.
Η Μαριάννα Τουντασάκη, ο Γιώργος Λόξας, ο Γιάννης Σίντος και η Ναταλία Αθανασιάδη καλούνται να ερμηνεύσουν πολλαπλούς ρόλους και ανταποκρίνονται ικανοποιητικά, φλερτάροντας, βέβαια, σε κάποια σημεία με την υπερβολή.
Από την τετράδα ξεχωρίζει η Μαριάννα Τουντασάκη, τόσο στο θεατρικό νούμερο όσο και ως μαθήτρια της σχολής της Κοτοπούλη.
Η Ηλένια Δουλαδίρη έχει δημιουργήσει πρακτικά και καλόγουστα κοστούμια. Τα φώτα υπογράφει η έμπειρη Κατερίνα Μαραγκουδάκη, που καταφέρνει να δημιουργήσει ατμόσφαιρα στις πολλές εναλλαγές των σκηνικών.
Με διάθεση νοσταλγίας και συγκίνηση η μουσική του Παναγιώτη Αυγερινού.
Συνολικά, έχουμε να κάνουμε με μια τίμια εμπορική παράσταση που συστήνει στο ευρύ κοινό την Μαρίκα Κοτοπούλη μέσω μια άλλης σπουδαίας ηθοποιού, της Νένας Μεντή, η οποία έχει την σκηνική ευφυΐα και εμπειρία να μην την μιμηθεί αλλά να την ενσαρκώσει μέσα από τα δικά της θεατρικά εργαλεία.
«ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ»
Κείμενο – σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας
Online Streaming
Viva.gr – 23 & 24 Ιανουαρίου 2021 στις 15:00 και 21:00 (ώρα Ελλάδας)
«Σα να ΄χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κ΄ οι καημοί του κόσμου…»
Η παράσταση «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ» που παρουσιάστηκε για 2 συνεχόμενες sold out σεζόν στο Θέατρο Χώρα και είχε τεράστια απήχηση σε κοινό και κριτικούς, θα προβληθεί διαδικτυακά για 4 μοναδικές μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις στις 23 και 24 Ιανουαρίου 2021, μέσω του Viva.gr, στις 15:00 και 21:00 (ώρα Ελλάδας).
Η Νένα Μεντή συναντά τον Πέτρο Ζούλια και μαζί με την ΄Ερση Μαλικένζου, την Ευγενία Δημητροπούλου, τη Χριστιάννα Ματζουράνη, τη Μαριάννα Τουντασάκη και την Έφη Σακελλαρίου ζωντανεύουν με ανεπανάληπτο τρόπο τις ηρωίδες του Σκιαθίτη συγγραφέα!
Οι γυναίκες στον Παπαδιαμάντη, μοναχικές αλλά δυναμικές φιγούρες, παλεύουν με τη φύση, τη ζωή, το θάνατο, με τη χαρά και τη λύπη. Μάνες, γυναίκες, κόρες ξενιτεμένων, ναυτικών ή χαμένων ανδρών που συμμαχούν για να κερδίσουν την επιβίωση, το παρόν και το μέλλον των παιδιών τους, αποτελούν το δραματουργικό καμβά αυτής της σκηνικής δημιουργίας με αρωγό το δημοτικό τραγούδι, την παράδοση και το θρησκευτικό πνεύμα του συγγραφέα.
Με προεξάρχουσα γυναίκα-ηρωίδα τη Φραγκογιαννού-Φόνισσα, που αποτελεί το βασικό πρόσωπο της παράστασης αλλά και της παπαδιαμαντικής δημιουργίας, στήνεται ένας χορός από κωμικά και δραματικά περιστατικά ζωής γυναικών στις αρχές του 20ου αιώνα, σε ένα απομονωμένο νησί της Ελλάδας.
Οι μελωδίες και η ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων μπερδεύονται με το πένθιμο πνεύμα της Σταύρωσης και του Πάσχα, η χαρά της γέννας συναντά τον πόνο του θανάτου. Η μαγεία και η δεισιδαιμονία διασταυρώνονται με τη θρησκοληψία και την προκατάληψη.
Πλούσιο το υλικό των υπέροχων διηγημάτων του συγγραφέα ζωντανεύει μπροστά μας μια σειρά από μοναδικά πορτραίτα ηλικιωμένων και νεαρών γυναικών. Κοινός τους στόχος η επιβίωση, κόντρα στα εμπόδια, τη φτώχια και τις απώλειες μιας αντίξοης ζωής. Μια δύσκολη εποχή που ακουμπά σε πολλά ζητήματα της σύγχρονης κοινωνίας… «Σα να ΄χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κ΄ οι καημοί του κόσμου», όπως λέει ο Παπαδιαμάντης.
Η πολυσχιδής προσωπικότητα της Φραγκογιαννούς γίνεται το όχημα για να ταξιδέψει κανείς μέσα στο πέλαγο της παπαδιαμαντικής αφήγησης. Στο τιμόνι, καπετάνιος για το θεατρικό ταξίδι στέκει η «γραία» γυναίκα που φτάνει να σκοτώσει για να χαρίσει ζωή και γίνεται δολοφόνος για να ακουμπήσει την αγιοσύνη και την αγνότητα του Θεού, θύτης και θύμα στη διαχρονική ανθρώπινη περιπέτεια…
SAVE THE DATE: 23 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ στις 15:00 και 21:00 & 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2021 στις 15:00 και 21:00 (ώρα Ελλάδας) – η παράσταση θα είναι διαθέσιμη για 3 ώρες από την ώρα έναρξης.
Διάρκεια: 90’
Εισιτήριo: 11 ευρώ
Προμηθευτείτε το εισιτήριο σας και παρακολουθήστε μέσω του Viva.gr:
https://www.viva.gr/tickets/theater/streaming/gynaikes-tou-papadiamanti/
Ταυτότητα Παράστασης:
Κείμενο- σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας
Σκηνικά – Κοστούμια: Αναστασία Αρσένη
Φώτα: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Μουσική επιμέλεια: Παναγιώτης Αυγερινός
Φωτογραφίες: Μαριλένα Αναστασιάδου
Πρωταγωνιστούν:
Νένα Μεντή, ΄Ερση Μαλικένζου, Ευγενία Δημητροπούλου, Χριστιάννα Ματζουράνη, Μαριάννα Τουντασάκη, Έφη Σακελλαρίου.
Παραγωγή: Χώρα ΑΕΒΕ Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Επικοινωνία: Μαρκέλλα Καζαμία, 6946507792
Επίσημος δικτυακός τόπος θεάτρου: www.choratheatro.gr
Facebook Page: https://www.facebook.com/choratheatro/
Διαβάστε επίσης:
Είδα Τις «Γυναίκες Του Παπαδιαμάντη» Σε Σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια
Η Νένα Μεντή και ο Πέτρος Ζούλιας, μετά την «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» και τις «Γυναίκες του Παπαδιαμάντη», με ένα θίασο δέκα ταλαντούχων ηθοποιών, συναντούν επί σκηνής την ΜΑΡΙΚΑ και ταξιδεύουν στον πολυδιάσταστο και αντιφατικό κόσμο της
Μαρίκας Κοτοπούλη.
Η ΜΑΡΙΚΑ είναι μια παράσταση εμπνευσμένη από τη μυθιστορηματική ζωή και το έργο της Μαρίκας Κοτοπούλη, μιας αμφιλεγόμενης γυναίκας, που κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλα το στίγμα της στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Όχι μόνο ως μια σπάνια καλλιτέχνιδα αλλά και ως μια πανίσχυρη προσωπικότητα με ενεργή συμμετοχή στο πολιτικό, πνευματικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής της. Μια εποχής μακρινής, αλλά με πολλές συγγένειες με την σύγχρονη που ζούμε σήμερα.
Η Μαρίκα Κοτοπούλη, υπόδειγμα επιβίωσης, ενώ γεννήθηκε μέσα σε μεγάλη φτώχεια, κατάφερε να αποκτήσει μοναδική δόξα και χρήμα. Η ζωή της χαρακτηρίστηκε από ακραία πάθη, τρελούς έρωτες και θανάτους, που σημάδεψαν την εθνική μας ταυτότητα. Λατρεύτηκε σαν βασίλισσα και κυνηγήθηκε σαν χαμίνι του δρόμου. Πέρασε μέσα από τρεις πολέμους και στάθηκε όρθια, γιατί πάνω από το ταλέντο της θεατρικής της τέχνης, διέθετε το μοναδικό ταλέντο της ζωής. Η Μαρίκα ήθελε και ήξερε να ζει τη ζωή της απόλυτα και αντισυμβατικά. Ενώ ανήκε στο κατεστημένο, ήξερε να πηγαίνει κόντρα σ΄αυτό, όποτε η περίσταση και τα πιστεύω της το απαιτούσαν.
Το κείμενο του Πέτρου Ζούλια δημιουργήθηκε μετά από βαθιά έρευνα σε κείμενα, βιβλία, συνεντεύξεις και διηγήσεις γύρω από περιστατικά της επεισοδιακής ζωής της. Άλλοτε αστεία κι άλλοτε δραματικά, τα γεγονότα δημιουργούν μια σκηνική αφήγηση που ακροβατεί μεταξύ κωμωδίας και δράματος. Η παράσταση ξεκινά από αυτά που πράγματι συνέβησαν για να φύγει με τα φτερά της μυθοπλασίας σε μια σκηνική αναδημιουργία του πλούσιου υλικού της βιογραφίας της Μαρίκας Κοτοπούλη.
Στην αρχή της παράστασης βρίσκουμε τη Μαρίκα το 1937, την εποχή που εγκαινιάζει το σημερινό θέατρο Ρεξ. Ύστερα γνωρίζουμε την τρομερή προσωπικότητα της «δασκάλας» , όταν το 1941 ιδρύει τη θεατρική της σχολή, μέσα στην καρδιά της Κατοχής για να φτάσουμε ως την αργή αλλά σταθερή πορεία της, προς το τέλος του έργου της, το 1954, τότε που φεύγει πια κι από τη ζωή.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Κείμενο-σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας
Σκηνικά-κοστούμια: Αναστασία Αρσένη
Μουσική: Παναγιώτης Αυγερινός
Φώτα: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Φωτογραφίες: Μαριλένα Αναστασιάδου
Πρωταγωνιστούν:
Νένα Μεντή
Νεφέλη Κουρή
Δημήτρης Σαμόλης
Γιώργος Δεπάστας
Μάκης Πατέλης
Χριστιάννα Μαντζουράνη
Μαριάννα Τουντασάκη
Γιώργος Λόξας
Γιάννης Σίντος
Τόνια Μαράκη
Παραγωγή: Χώρα ΑΕΒΕ Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Χώρος: Θέατρο ΧΩΡΑ
Αμοργού 20, Κυψέλη
Τηλέφωνο, 2108673945
Πρεμιέρα: 13 Δεκεμβρίου 2019
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη στις 18:00, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00,
Κυριακή στις 20:30
Διάρκεια: 120’ (με διάλειμμα)
Parking με 3 ευρώ (πλησίον του θεάτρου, Αμοργού 18)
Προπώληση:
https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-hora/marika/
Επίσημος δικτυακός τόπος θεάτρου: www.choratheatro.gr
Από τη Γιώτα Δημητριάδη
Οι «Ξένες πόρτες» είναι ένα αδημοσίευτο κείμενο που ηχογράφησε και απομαγνητοφώνησε ο Μάνος Ελευθερίου και, πέντε χρόνια πριν φύγει από τη ζωή, το εμπιστεύτηκε στη Νένα Μεντή.
Πρόκειται για τη σπαρακτική διήγηση της γιαγιάς του, Ευαγγελίας Διγενή, στην οποία ζωντανεύουν τα βασικά μοτίβα του έργου του μεγάλου ποιητή και στιχουργού, όπως η σκληρότητα της επαρχίας, η κοινωνική αδικία, η μελαγχολία κι ο φόβος του θανάτου. Γι’ αυτό και την παράσταση διατρέχουν χαρακτηριστικές μελωδίες και ποιήματα, που έχουν συνδεθεί με τον Μάνο Ελευθερίου και την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σύρο.
Στα 400 και πλέον τραγούδια του είναι εμφανής η επιρροή, τόσο από τις αφηγήσεις αυτές, όσο κι από το τοπίο της πρωτεύουσας των Κυκλάδων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα «Μαλαματένια λόγια», τα οποία περικλείουν όλη την ιστορία της Ελλάδας, όπως αυτή υπάρχει μέσα στην Ευρώπη που ζούμε.
Η γιαγιά του Ελευθερίου, γεννημένη την Πρωτομαγιά του 1900, πέρασε, πράγματι, μια μυθιστορηματική ζωή σημαδεμένη από τη φτώχεια και τις κακουχίες. Μια βιογραφία, γνώριμη σε πολλούς από εμάς από τις αφηγήσεις των παππούδων μας. Τι κάνει, λοιπόν, τις «Ξένες Πόρτες» μια τόσο ξεχωριστή θεατρική εμπειρία;
Μάλλον, αυτό που έλεγε η Σάρα Μπερνάρ: «Η αλήθεια, η απόλυτη αλήθεια, είναι η μεγάλη ομορφιά του θεάτρου, με τις κατάλληλες σωματικές αναλογίες».
Στη σκηνή της Ε, της Πειραιώς 260, η Νένα Μεντή, έγινε όχι μόνο η γιαγιά του Μάνου Ελευθερίου, αλλά η γιαγιά όλων μας, η γυναίκα της διπλανής πόρτας, την οποία θέλεις να περιθάλψεις, το φτωχό κορίτσι, που αβίαστα αγκαλιάζεις, η ταλαιπωρημένη λεχώνα, που οφείλεις να προστατεύσεις.
Τα ποικίλα θέματα, τα οποία συμφύρονται μέσα στο έργο, είναι σκηνές από το ασυνείδητο όλων μας, αλλά μόνο μια ηθοποιός τέτοιου βελινεκούς, μπορεί να κάνει το ατομικό, συλλογικό και να επιτύχει τέτοια βαθιά κι ουσιαστική συγκίνηση στο ακροατήριό της.
Η σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη εστίασε στη σπουδαία ηθοποιό και μας θύμισε, ότι ρίζα του θεάτρου είναι η υποκριτική τέχνη κι όχι τα κάθε είδους σκηνοθετικά εφέ.
Με τη σκιά του Μάνου Ελευθερίου πάντα παρούσα στα δεξιά της σκηνής και την ηθοποιό να του απευθύνεται, η παράσταση έγινε ένας φόρος τιμής στον απόντα στιχουργό. Το χαρακτηριστικό του προφίλ ήταν εκεί, σαν να μην έφυγε ποτέ.
Κι όταν η σκηνή σκοτείνιασε, ακούσαμε τη φωνή του. Η δραματουργική επεξεργασία του ίδιου του σκηνοθέτη (σύμβουλος δραματουργίας ο Θανάσης Νιάρχος), χωρίζοντας σε σκηνές-κεφάλαια το υλικό, κατάφερε να «τακτοποιήσει» τις αφηγήσεις, ώστε αυτές να βρουν τον δρόμο τους στη σκηνή.
Το σκηνικό του Γιάννη Αρβανίτη έμοιαζε, μάλλον, φτωχό κι ανολοκλήρωτο στη σκηνή της Πειραιώς, επαρκείς ήταν οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου και συμβατό το κουστούμι της Βασιλικής Σύρμα.
Ενδιαφέρουσα η μουσική σύνθεση του Γιώργου Ανδρέου ευνόησε την ακολουθία των πράξεων, χωρίς να εκβιάσει το συναίσθημα.
Μόνο αν δει κανείς έτσι την παράσταση, σαν ένα φόρο τιμής, θα κατανοήσει και το απότομο φινάλε της. Τίποτα δεν τελειώνει στην ιστορία της γιαγιάς Ευαγγελίας, όπως τίποτα δεν τελείωσε και με τον θάνατο του Ελευθερίου. Τα τραγούδια του βρίσκονται στο συλλογικό μας ασυνείδητο και με κάθε ευκαιρία τα σιγοτραγουδάμε.
Σαν μια «Διαθήκη» κι ας έφυγε ο ίδιος για «Του Κάτω Κόσμου τα Πουλιά», ο «Άμλετ της Σελήνης», η «Μαρκίζα», η «Δίκοπη ζωή» θα χαράζουν πάντα στα χείλη μας «Παραπονεμένα λόγια» σαν μια «Ατελείωτη Εκδρομή» και θα έχουμε «Μάτια στο φεγγάρι» «Ελεύθεροι και ωραίοι».
Στις 22 Ιουλίου, κλείνει ένας χρόνος, από εκείνο το κυριακάτικο πρωινό, όταν η καρδιά του σταμάτησε να χτυπά.
«Στους μπαξέδες και στους ταρσανάδες/ ήρθες να μου κόψεις μια ζωή/ κι ο βοριάς που ματώνει στις Κυκλάδες/ μ' άλλα λόγια φτώχεια και κρασί./ Σε μια θάλασσα μαλαματένια/ στολισμένος μάγκας και νταής...»
Διαβάστε επίσης:
Μαρία Κίτσου,Μάνος Καρατζογιάννης Και Σπύρος Κυριαζόπουλος Μιλούν Και Φωτογραφίζονται "Για Την Ελένη"
«Ο Ήχος Του Όπλου»: Τρυπώσαμε Στις Πρόβες Και Μάθαμε Τα Πάντα Για Την Παράσταση
Aπό την πρώτη κιόλας ημέρα του καινούριου χρόνου τα θέατρα σπεύδουν να κόψουν την καθιερωμένη πίτα, ένα έθιμο που κρατά εδώ και πολλές δεκαετίες! Πολλοί ηθοποιοί φέτος ήταν οι τυχεροί και κέρδισαν το φλουρί, το οποιό συνοδεύει ένας φάκελος με συμβολικό χρηματικό ποσό από τον επιχειρηματία του θεάτρου.
Να ευχηθούμε μια καλή χρονιά σε όλους σας με Υγεία, Αγάπη και Όμορφες Θεατρικές (και όχι μόνο) Στιγμές!!
Είδα Το «Σπασμένο Γυαλί» Σε Σκηνοθεσία Άσπας Καλλιάνη
O Γιάννης Μπέζος,O Πέτρος Φιλιππίδης Και O Ορφέας Αυγουστίδης Στο Texnes-Plus
Από τον Οκτώβριο του 2017 η σημαντική δραματουργός φεύγει να κατοικήσει σε «κατακόκκινο ουρανό», το έργο της όμως μένει εδώ και δεν περιορίζεται στα 40 χρόνια δραματουργίας και στα 50 συνολικά θεατρικής ζωής, αλλά θα υπάρχει στο διηνεκές. Ευτυχώς. Ξεκίνησε με την Τριλογία της Πόλης το 1965, έργο σταθμός που ανεβαίνει και φέτος από το Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.
Η Θεσσαλονικιά θεατρική συγγραφέας, αδερφή του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη και σύζυγος του συγγραφέα και καθηγητή ψυχιατρικής Γιώργου Χειμωνά κατέγραψε τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις που συντελέστηκαν στην Ελλάδα από τον Εμφύλιο μέχρι τις μέρες μας. Γράφει θεατρικά έργα-πολιτικά κείμενα, όχι με την εξωστρέφεια που χαρακτηρίζει την πολιτική, αλλά με την εσωτερική δύναμη που χαρακτηρίζει την ίδια ως άνθρωπο. Τα έργα της λοιπόν είναι η πολιτική της στάση απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω της.
Το μονόπρακτο «Ο Ουρανός Κατακόκκινος» αποτελεί έναν μονόλογο, μια κραυγή που γράφτηκε το 1998 και πρωτοπαίχτηκε από την μεγάλη ηθοποιό μας και προσωπική φίλη της Αναγνωστάκη, Βέρα Ζαβιτσιάνου, στο Εθνικό Θέατρο- Νέα σκηνή Νίκος Κούρκουλος σε σκηνοθεσία Βίκτωρα Αρδίττη, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που παραστάθηκε στα 20 χρόνια που ακολούθησαν. Την Σοφία Αποστόλου έχουν ερμηνεύσει η Ρένη Πιττακή, η Λυδία Κονιόρδου και πιο πρόσφατα η Ελένη Ουζουνίδου, ενώ ηχεί στ’ αυτιά μας η ηχογράφηση της ίδιας της Αναγνωστάκη, γεγονός που δηλώνει και την βαθιά σχέση της με το κείμενο της.
Η ηρωίδα «Σοφία Αποστόλου, του Ιωάννου και της Ευγενείας, καθηγήτρια γαλλικής στο Δημόσιο, με ανώτερες σπουδές στη Φιλολογία, κάτοχος επίσης της αγγλικής και της ρωσικής, πρώην καθηγήτρια, απολυθείσα λόγω αλκοολισμού» με «ροπή προς το κακό», είναι μια αστή με πατέρα γιατρό, που παντρεύεται έναν «κομμουνιστή αλλά τσαχπίνη», και εξομολογείται πως έφτασε να βρει νόημα στη ζωή της όταν νοικιάζει σπίτι με θέα τις φυλακές Κορυδαλλού, όπου κρατείται ο γιός της, «ο άσχημος και ηλίθιος, Γιάννης της» μετά τη σύλληψη του και καταδίκη του για μαστροπεία. Από τη μία ο νεκρός κομμουνιστής σύζυγος και από την άλλη ο ασχημούλης αφελής γιός συνθέτουν το κοινωνικό πλαίσιο της Ελλάδας της διαφθοράς. Η αιρετική Αναγνωστάκη γράφει μια ωδή για την ετερότητα. Η Σοφία Αποστόλου αισθάνεται πως ξεχωρίζει : «Εγώ δεν βολεύομαι. Δεν είμαι ο μέσος όρος. Δεν είμαι απ’ αυτούς που ρίχνουν νερό στο μύλο των ισχυρών και νομίζουν πως είναι κάτι, ενώ δεν είναι τίποτα! Δεν έχω καν αλυσίδες για να τις χάσω! Ποτέ δεν είχα αλυσίδες εγώ! Εγώ. Κάνω τη δική μου επανάσταση.»
Η Νένα Μεντή στη νέα της θεατρική πρόκληση και ενώ μας έχει ήδη χαρίσει εξαιρετικούς μονολόγους, καλείται να ενσαρκώσει στο Θέατρο Σταθμός, την Σοφία Αποστόλου. Την ξεπεσμένη αλκοολική ηρωίδα της Αναγνωστάκη και εμφανίζεται στη σκηνή με μαύρα γυαλιά, μποτάκια και ριχτό μπορντώ φόρεμα. Η εικόνα της πείθει. Η τρεμάμενη σε σημεία φωνή της είναι το σαθρό υπόβαθρο της κοινωνίας που καταρρέει, μαζί με τα ιδανικά και τις αξίες της. Αποδίδει το οξύ κείμενο της Αναγνωστάκη άλλοτε συγκινητικά και άλλοτε αποστασιωποιημένα. Η εσωτερικότητα της ηρωίδας που παλεύει για την ‘’ελευθερία’’ της κάνοντας απολογισμό της ζωής της, υπάρχει, αλλά μοιάζει σε σημεία να χάνει τη δύναμη της. Εξαιρετικό το κλείσιμο της, όπου κοιτώντας τους θεατές στα μάτια, δηλώνει ότι δεν βολεύεται, το ίδιο και όταν διαπιστώνει πικρά πως «εδώ στη χώρα αυτή ή είσαι από τους πολύ δυνατούς ή γίνεσαι παράνομος», αλλά και όταν σαν πονεμένη μάνα εξομολογείται «10 χρόνια έφαγε ο Γιάννης μου για το τίποτα. Όλα για το τίποτα»
Ο συγκλονιστικός αυτός μονόλογος που αγγίζει ευαίσθητες χορδές μας, ακούγεται στην παράσταση δεύτερος, αλλά τον σχολιάζω πρώτο λόγω της ιδιαίτερης σχέσης του σκηνοθέτη Μάνου Καρατζογιάννη με τη συγγραφέα. Ανήκει στους ηθοποιούς που έκαναν το ντεμπούτο τους με έργο της ( ‘’Κασέτα’’, 2002), εξάλλου σκηνοθέτησε το 2014 τις «Ενέδρες της ζωής», ενώ εκπονεί αυτή την περίοδο τη διατριβή του πάνω στη δραματουργία της. Επομένως έχει μελετήσει το έργο της και οδηγεί την έμπειρη ηθοποιό του με ακρίβεια.
Ο δεύτερος μονόλογος που στην πραγματικότητα είναι πρώτος, είναι το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Αυτός και το παντελόνι του». Δύο μονόπρακτα που φαινομενικά διαφέρουν, στην ουσία όμως έχουν κεντρικά μοτίβα κοινά : την μοναξιά, τα ψυχικά τραύματα, τις προσωπικές ήττες, τα αδιέξοδα των ηρώων.
Ο Καμπανέλλης ανήκει επίσης στα παιδιά του Θεάτρου Τέχνης, μια γενιά πριν την Αναγνωστάκη και σημάδεψε με το έργο του τη μεταπολεμική ελληνική δραματουργία, αναμορφώνοντας το θεατρικό τοπίο μιας ολόκληρης Ελλάδας. Σε 60 χρόνια θεατρικής παρουσίας άφησε 41 θεατρικά. Το κλασικό πια μονόπρακτο «Αυτός και το πανταλόνι του», με το οποίο έδωσε ρεσιτάλ ερμηνείας ο Βασίλης Διαμαντόπουλος το 1957 όταν γράφτηκε είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής του. Ο Κουν ότι αυτό που τον κάνει ξεχωριστό είναι η θεατρική μαγεία της γραφής του. Το ένστικτο δηλαδή και η γνώση του παλμού των θεατών. Χαρακτηριστικό του η γνησιότητα και η ελληνικότητα των έργων του. Ακόμα και στο «Αυτός και το πανταλόνι του» σκιαγραφείται ο μέσος λαïκός Έλληνας. «Αυτός» που κλαίει, γελάει, φαντασιώνεται, θυμώνει είναι «Εμείς», οι Έλληνες που αναγνωρίζουμε στο πρόσωπο του, αδυναμίες μας, ευαισθησίες μας και συμπάσχουμε με την οδύνη του. Ο «Αυτός» λοιπόν είναι ένα γνήσιο σύμβολο.
Με λιτό μεστό λόγο είμαστε μπροστά σε έναν μονόλογο που ουσιαστικά είναι διάλογος «Αυτού» με το παρελθόν του, τις απώλειες του, τους φόβους του, τον έρωτα που τον προσπέρασε, τους ανθρώπους που αγάπησε.
Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης καλείται να φέρει σε πέρας ένα εξαιρετικά δύσκολο ρόλο με «βαρύ» παρελθόν και ανταποκρίνεται στο μέγιστο βαθμό. Η φωνή του, η κίνηση του, το μαρτύριο του ήρωα του μας διαπερνά και μας επηρεάζει. Είναι εντυπωσιακό τελικά ένα κείμενο που γράφτηκε 60 χρόνια πριν να αγγίζει το σύγχρονο Έλληνα. Σε αυτόν τον αριστοτεχνικά πλασμένο μονόλογο αποδεικνύεται σολίστας. Κατορθώνει όχι μόνο να συγκινήσει, αλλά και να προβληματίσει το κοινό.
Ξεκινά με το τραγούδι «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», στο στρατόπεδο του Μαουτχάουζεν οδηγήθηκε το 1943 ο Καμπανέλλης, πιστεύω είναι και αυτό συμβολικό. Μας ξεκλειδώνει με την ερμηνεία του καλά κρυμμένους φόβους μας και προκαλεί έναν πλούτο συγκινησιακών αποχρώσεων. «Αν μπορούσα θα’ φευγα πρώτος», προκαλεί τα έπιπλα. Δεν μπορεί όμως ή δεν θέλει. Υποδόριο χιούμορ όταν λέει : «Άλλοι κάνουν παιδιά εγώ τα ταïζω». Ή όταν δεν μπορεί να περάσει την κλωστή στη βελόνα για να ράψει το παντελόνι του : «Μα γιατί γίνεσαι σαχλή;». Τα λόγια του αποπνέουν μια ευαισθησία.
Έντονα συναισθήματα : «Γιατί πέθανες μάνα; Γιατί; Γιατί δεν με ρώτησες;»
Όσον αφορά το σκηνικό (Γιάννης Αρβανίτης) είναι κοινό για τους δύο μονολόγους. Ένα τραπέζι με μια καρέκλα στη μέση και στις δύο πλευρές, μια αναποδογυρισμένη καρέκλα, σκόρπια βιβλία, ένα χαλασμένο κασετόφωνο. Τόσο όσο, χωρίς υπερβολές για να τονιστεί η δυσκολία της εποχής. Ο φωτισμός του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου λειτουργικός. Τα κοστούμια ( Βασιλική Σύρμα) ταιριαστά.
Ακόμα και οι δύο συγγραφείς είχαν κοινά μεταξύ τους, πέρα από τις πολιτικές τους καταβολές περιγράφουν απλούς ανθρώπους, μόνους, Δύο τραγικά πρόσωπα που σηκώνουν ο καθένας το σταυρό του. Πολιτικά κείμενα που ταυτόχρονα είναι και κοινωνικά.
Από τη Νατάσα Κωνσταντινίδη
Ο «πατέρας» και η «μάνα» του νεοελληνικού θεάτρου: ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Λούλα Αναγνωστάκη ενώνουν για πρώτη φορά τη φωνή τους σε ενιαία παράσταση.
Στον μονόλογο «Αυτός και το παντελόνι του», γραμμένος εξήντα χρόνια πριν, και στο μονοπρόσωπο έργο «Ο ουρανός κατακόκκινος» - που φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από το πρώτο του ανέβασμα - ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Λούλα Αναγνωστάκη αντίστοιχα επαληθεύουν για μια ακόμη φορά τη διαχρονικότητα της υπαινικτικής γραφής τους.
«Αυτός» (Χρήστος Χατζηπαναγιώτης) - παρά το γεγονός ότι δεν έχει ούτε όνομα - και η Σοφία Αποστόλου (Νένα Μεντή) - «πρώην καθηγήτρια, απολυθείσα λόγω αλκοολισμού» και «μητέρα φυλακισμένου» - αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία με υποδόριο χιούμορ και ευαισθησία στην έκφραση της συναισθηματικής μνήμης τους και «ξεχωρίζουν». Εξακολουθούν να «ξεχωρίζουν» ακόμη, τόσο που αναρωτιόμαστε κατά πόσο έχει αλλάξει η δημόσια σφαίρα του σύγχρονου νεοελληνικού μας βίου.
Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ανδρέας Ανδρέου
Διανομή: Νένα Μεντή (Σοφία Αποστόλου)
Χρήστος Χατζηπαναγιώτης (Αυτός)
Πρεμιέρα: 11 Μαΐου, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.
Σημείωμα σκηνοθέτη:
«Ο ουρανός και... Το παντελόνι του» – Δύο διεθνείς ελληνικές φωνές
Ο «πατέρας» και η «μάνα» του νεοελληνικού θεάτρου: ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Λούλα Αναγνωστάκη ενώνουν για πρώτη φορά τη φωνή τους σε ενιαία παράσταση.
Παρά το γεγονός ότι στην νεοελληνική κοινωνία συνηθίζεται να δημιουργούνται οπαδοί και δίπολα σε όλες σχεδόν τις εκφάνσεις της τέχνης είναι πλέον αντιληπτό ότι αρκετά κοινά στοιχεία χαρακτηρίζουν τους δύο κορυφαίους θεατρικούς συγγραφείς στον πυρήνα της δραματουργίας τους.
Θεματική των έργων τους η μοναξιά, η ενοχή, τα τραύματα και τα αδιέξοδα του Έλληνα των μεταπολεμικών χρόνων, το νέο αστικό τοπίο, οι εθνικές και προσωπικές μας διαψεύσεις. Αν η πνευματική καταγωγή του Καμπανέλλη, όπως την ορίζει ο ίδιος σε συνέντευξή του είναι το στρατόπεδο εννοώντας το Μαντχάουζεν, η πνευματική αφετηρία της Αναγνωστάκη είναι σίγουρα ο εμφύλιος μια και υπάρχει ως ιστορική αναφορά σχεδόν στο σύνολο της δραματουργίας της.
Παρ’ όλο που το έργο και των δύο συγγραφέων εμπνέεται από οικεία δεινά παραμένει αποκαλυπτικό για οποιονδήποτε έχει ζήσει ακόμη και σε τελείως διαφορετικές γεωγραφικές, ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες.
Στον μονόλογο «Αυτός και το παντελόνι του», γραμμένο εξήντα χρόνια πριν, και στο μονοπρόσωπο έργο «Ο ουρανός κατακόκκινος» - που φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από το πρώτο του ανέβασμα - ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Λούλα Αναγνωστάκη αντίστοιχα επαληθεύουν για μια ακόμη φορά τη διαχρονικότητα της υπαινικτικής γραφής τους.
«Αυτός» (Χρήστος Χατζηπαναγιώτης) - παρά το γεγονός ότι δεν έχει ούτε όνομα - και η Σοφία Αποστόλου (Νένα Μεντή) - «πρώην καθηγήτρια, απολυθείσα λόγω αλκοολισμού» και «μητέρα φυλακισμένου» - αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία με υποδόριο χιούμορ και ευαισθησία στην έκφραση της συναισθηματικής μνήμης τους και «ξεχωρίζουν». Εξακολουθούν να «ξεχωρίζουν» ακόμη, τόσο που αναρωτιόμαστε κατά πόσο έχει αλλάξει η δημόσια σφαίρα του σύγχρονου νεοελληνικού μας βίου.
Η ανάγκη Αυτού στο πρώτο μονόπρακτο «να έχει έναν άνθρωπο» και η «ροπή προς το κακό» της ανθρώπινης φύσης στο δεύτερο γίνονται αφορμή οι ήρωες να έρθουν πιο κοντά, έστω και νοητά, στα πιο αγαπημένα τους αλλά απόντα, για διαφορετικούς λόγους, πρόσωπα: σε μάνα και γιο αντίστοιχα. Μέσα από την ηχηρή τους απουσία τα σκηνικά πρόσωπα τακτοποιούν τους εσωτερικούς τους λογαριασμούς, διαφοροποιούνται έστω και για λίγο από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο και «κάνουν τη δική τους επανάσταση».
Ο τίτλος της παράστασης παραπέμπει στο γνωστό ποίημα του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι «Σύννεφο με παντελόνια», όπου ο Ρώσος ποιητής πραγματεύεται τα θέματα του έρωτα, της επανάστασης και της τέχνης.
κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός
θα ‘μαι η άχραντη ευγένεια
… ένα σύννεφο με παντελόνια.
Θέατρο Σταθμός Βίκτωρος Ουγκώ 55, Αθήνα (Μετρό Μεταξουργείο).Τηλ.: 211 40 36 322
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00Εισιτήριο: Κανονικό: 15€,
Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65: 12€, Ανέργων: 8€Διάρκεια: 80 λεπτά
Ο σκηνικός μονόλογος του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου «Η σονάτα του σεληνόφωτος», συνδυασμένος με μαγικές μουσικές. Το ρόλο της Γυναίκας με τα Μαύρα, διαβάζει η Νένα Μεντή, με τη συνοδεία του βιρτουόζου κιθαρίστα Δημήτρη Παπαγγελίδη.
Μια γυναίκα αναπολεί την ζωή της μέσα από τις αναμνήσεις της. Έχει κοντά της ένα νεαρό άντρα και του μιλά. Αυτός δεν της απαντά ποτέ..
Αυτό το βαθύτατα λυρικό και ερωτικό κείμενο το επενδύουμε με γνωστές μουσικές ελλήνων και ξένων δημιουργών, δημιουργώντας μια μαγική βραδιά. Ο Παπαγγελίδης δίνει ένα ρεσιτάλ κιθάρας και μας ταξιδεύει με τις εκτελέσεις του. Ένα κείμενο εμβληματικό της πρόθεσης του ποιητή να «ξανακάνει την ποίηση να βλέπεται και να ακούγεται...» όπως ο ίδιος έλεγε. Την βραδιά σκηνοθετεί ο Λευτέρης Γιοβανίδης.
Ερμηνεία: Νένα Μεντή
Κιθάρα: Δημήτρης Παπαγγελίδης
Σκηνοθεσία: Λευτέρης Γιοβανίδης
Φωτισμοί: Νίκος Σωτηρόπουλος
ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝ
ΣΥΡΟΣ
ΤΡΙΤΗ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017
ώρα: 21.30
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Γενική είσοδος 11€
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Θέατρο Απόλλων
Τηλ. 22810.85192
Ticket Services
Εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39
Τηλεφωνικά: 210 7234567
Online: www.ticketservices.gr
και
σε όλα τα καταστήματα PUBLIC
Είδα
Video
