Σβήνοντας τα πέντε κεράκια της τούρτας μας, βάλαμε ένα πολύ δύσκολο στοίχημα. Αναρωτηθήκαμε: Μπορούμε να επιλέξουμε 5 παραστάσεις που ξεχωρίσαμε την τελευταία πενταετία; Όπως θα διαβάσετε παρακάτω, κανείς από τους τρεις μας, δεν κατάφερε να γράψει, αυστηρά για πέντε παραστάσεις. Από το μικρό μας αφιέρωμα λείπουν πολλές ακόμη που άξιζαν μια θέση εδώ και ακόμη περισσότερες που θα θυμόμαστε.

Από τη Γιώτα Δημητριάδη

Ορέστης Και Ηλέκτρα. Μετά την πρόσφατη απογοήτευσή μας από τον Οιδίποδα του Οστερμάγιερ, δεν μπορώ να μην θυμηθώ τη συγκλονιστική παράσταση του  Ίβο βαν Χόβε με την Κομεντί Φρανσαίζ  τον Ιούλιο του 2019. Για μένα η πιο σύγχρονη και ουσιαστική παράσταση αρχαίους δράματος τα τελευταία χρόνια, με συγκλονιστικές ερμηνείες (Ηλέκτρα -Suliane Brahim και Ορέστης-Christophe Montenez).

Επανένωση Της Βόρειας Και Της Νότιας Κορέας. Σπάνια παρακολουθώ την ίδια παράσταση δεύτερη, πόσω μάλλον τρίτη φορά. Η σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη και οι ερμηνείες-διαμάντια των ηθοποιών (και στις τρεις διανομές), ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο το έργο του Ζοέλ Πομερά. Ένα χρόνο αργότερα, το 2017, ο Νίκος Μαστοράκης επιμελήθηκε συγγραφικά και σκηνοθετικά το Όλα θα πάνε καλά (1) το τέλος του Λουδουβίκου, και το παρουσίασε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Δεκατέσσερις ηθοποιοί και ένα πλήθος κομπάρσων ζωντάνεψαν δεκάδες πρόσωπα: βασιλείς, προέδρους, βουλευτές, καρδιναλίους, θερμόαιμους επαναστάτες και αγανακτισμένους πολίτες. Μια συγκλονιστική θεατρική εμπειρία.

Έμμα. Ένα από τα θύματα της κρίσης ήταν και η Β' Σκηνή του Θεάτρου της οδού Κεφαλληνίας, όπου η Μαρία Ξανθοπουλίδου και ο Αλέξανδρος Μυλωνάς παρουσίασαν μικρά θεατρικά διαμαντάκια. Πολλά από αυτά άξιζαν μια θέση στο αφιέρωμα, αν πρέπει όμως να επιλέξω μόνο ένα, αυτό είναι ο συγκλονιστικός μονόλογος της Μαρίας Πρωτόπαππα στο ρόλο της Κολομβιανής ζωγράφου Έμμα Ρέγιες. Η παράσταση ήταν βασισμένη στο βιβλίο Αναμνήσεις δι' αλληλογραφίας.

Ρίττερ, Ντένε, Φος. Η Μαρία Πρωτόπαππα απέδειξε ότι, εκτός από σπουδαία ηθοποιός, είναι και μια εξαιρετική σκηνοθέτης. Το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ ανέβηκε στο Υπόγειο του Τέχνης με τρεις κορυφαίους Έλληνες ηθοποιούς στην καλύτερη στιγμή τους: Στεφανία Γουλιώτη, Λουκία Μιχαλοπούλου και Αργύρης Ξάφης στα καλύτερά τους.

Βασίλισσα Της Ομορφιάς. Το θέατρο Επί Κολωνώ έχει καταφέρει, όλα αυτά τα χρόνια, να δημιουργήσει φανατικό κοινό. Προσωπικά, πριν παρακολουθήσω μια παράσταση εκεί, είμαι βέβαιη ότι θα είναι από ένα επίπεδο και πάνω. Δεν μπορώ να μην αναφέρω τον Άγριο Σπόρο με τη συγκλονιστική παρουσία του αείμνηστου Τάκη Σπυριδάκη αλλά και την πρόσφατη Βασίλισσα της Ομορφιάς. Το έργο του Μάρτιν ΜακΝτόνα ευτύχησε στα σκηνοθετικά χέρια της Ελένης Σκότη ενώ η εξαιρετική ομάδα των ηθοποιών το απογείωσε. Η Αγορίτσα Οικονόμου σε μια ερμηνεία ζωής.

Αγριόπαπια. Το θέατρο Πορεία μας έχει χαρίσει εξαιρετικές θεατρικές εμπειρίες. Ξεχωρίζω το ιψενικό ανέβασμα δια χειρός Δημήτρη Τάρλοου, τόσο για την ανθρωπολογική προσέγγιση όσο και για το εικαστικό και το άρτιο ερμηνευτικό αποτέλεσμα. Τα γρήγορα αντανακλαστικά του θεάτρου δίνουν βήμα σε συνεργασίες, έτσι αυτό το καλοκαίρι απολαύσαμε έναν υπέροχο ροκ Προμηθέα Δεσμώτη σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Σκηνοθέτης με πολύ μέλλον, που μέσα στην πενταετία αυτή μας χάρισε εξαιρετικές δουλειές. Προσωπικά ξεχωρίζω τους Πέρσες Πέρσες του.

 

Από την Τόνια Τσαμούρη

 

Masterclass του Τέρενες Μακ Νάλυ, σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου. Η ερμηνεία της Μαρίας Ναυπλιώτου έχει μείνει (και θα παραμείνει), χαραγμένη βαθιά στη μνήμη μου. Η ηθοποιός καταλήγει να δίνει ένα αληθινό masterclass, υποκριτικής, αλλά και συναισθημάτων.

Η Γίδα ή Ποια είναι η Σίλβια; Του Έντουαρντ Ώλμπι, σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη. Η ιντριγκαδόρικη γραφή του Αμερικανού συγγραφέα βρήκε το κατάλληλο περιβάλλον. Μια σύγχρονη τραγωδία, με εκπληκτικές ερμηνείες, κάτω από την ιδιαίτερα ικανή σκηνοθετική μπαγκέτα του Νικορέστη Χανιωτάκη.

Η Βασίλισσα της Ομορφιάς του Μάρτιν ΜακΝτόνα, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη. Μολονότι δεν είμαι ένθερμη θεατής των έργων του Ιρλανδού συγγραφέα, η παράσταση αυτή του Επί Κολωνώ, αποτελεί ορόσημο στα θεατρικά δεδομένα της Αθήνας. Μοναδική σκηνοθεσία, καταπληκτικές ερμηνείες, υπέροχο σκηνικό.

Ιταλική Νύχτα του Έντεν βον Χόρβατ, σε σκηνοθεσία Παντελή Φλατσούση. Ο άγνωστος σε μένα, έως τότε, νέος σκηνοθέτης, κατάφερε να πάρει ένα παλιό κείμενο και να παραδώσει μια παράσταση γεμάτη ρυθμό, πάθος και ενδιαφέρον. Με μια ομάδα νέων και εξαιρετικά ταλαντούχων ηθοποιών, που έμελλε να παίξουν σε μια από τις τελευταίες παραστάσεις που θα παρουσιάζονταν στο Υπόγειο του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας.

Football του Θανάση Τριαρίδη, σε σκηνοθεσία Τριαντάφυλλου Δελή. Studio Μαυρομιχάλη. Τα κείμενα του Τριαρίδη είναι από μόνα τους γροθιά στο στομάχι. Ωστόσο, είναι μια γροθιά ικανή να επαναφέρει τον θεατή στην πραγματικότητα. Το κείμενο αυτό, λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, το ανακαλούσα συχνά-πυκνά στη μνήμη μου. Στα θετικά, περιλαμβάνεται ο Ιωσήφ Πολυζωίδης, στον καλύτερο ίσως μονόλογο της ζωής του.

Ύψωμα 731 του Άρη Μπινιάρη. Μια ροκ-πανκ παράσταση στο θέατρο Πορεία. Η εθνική υπερηφάνεια εναλλασσόταν με το έντονο συναίσθημα. Ο προσωπικός πόνος μετουσιωνόταν σε εθνικό χρέος. Μαθήματα θεατρικής και εθνικής ιστορίας από έναν από τους πιο ταλαντούχους σκηνοθέτες της εποχής μας.

Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία  του Τσαρλς Ντίκενς, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου. Τα τελευταία ανέμελα Χριστούγεννα, η παράσταση αυτή του Εθνικού Θεάτρου με είχε ευαισθητοποιήσει, ενώ είχα υποσχεθεί μέσα μου, ότι από την χρονιά που ερχόταν και εξής, θα άλλαζα πολλά πράγματα. Φευ! Άλλαξαν τα πράγματα, χωρίς να με περιμένουν….

 

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη

Insenso. Μια πολωνική παραγωγή σ’ έργο του Δημητριάδη, παρουσίασε ο Πέτρος Σεβαστίκογλου στις αρχές του 2016 στο Θέατρο Τέχνης. Η Αλεξάνδρα Καζάζου έδωσε μια συγκλονιστική ερμηνεία κι αναμετρήθηκε με το υδάτινο στοιχείο σε μια παράσταση-ορόσημο στην παραστασιογραφία του αγαπημένου μου θεατρικού συγγραφέα. (Μπορείτε ν’ απολαύσετε την Καζάζου στον Χορό των Ιχνευτών του Μαρμαρινού αυτή την περίοδο).

7 Χρόνια. Τη σεζόν 2017-2018 ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος αναδιαμόρφωσε το Θέατρο Αποθήκη για τις ανάγκες της παράστασης «7 χρόνια», η οποία ήταν βασισμένη στην ομώνυμη ισπανική ταινία των Jose Cabeza και Cristian Conti. Ένα έργο επηρεασμένο από την Οικονομική Κρίση, με πρωταγωνιστές τους Κωνσταντίνο Ασπιώτη, Ορφέα Αυγουστίδη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Γιώργο Χριστοδούλου και Αλέξανδρο Λογοθέτη.

Η αρχή του Αρχιμήδη. Την τελευταία πενταετία, ο Βασίλης Μαυρογεωργίου κι εκλεκτοί καλλιτέχνες της νέας γενιάς, δημιουργούν παραστάσεις-διαμάντια στο Skrow. Ένα από αυτά ήταν η Αρχή του Αρχιμήδη, με τον ηθοποιό Μιχάλη Συριόπουλο που εκείνη τη χρονιά πήρε το βραβείο Χορν («Καντίντ ή Η αισιοδοξία» σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου και «Πόλη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου).

Αίας. Ο Γιώργος Νανούρης σκηνοθέτησε μ’ έναν πολύ δημιουργικό τρόπο την τραγωδία του Σοφοκλή, με live ζωγραφική από τον Απόστολου Χαντζαρά και με τη συλλεκτική ερμηνεία του αγαπημένου μου Μιχάλη Σαράντη. Δράττοντας της ευκαιρίας, ο Νανούρης σκηνοθέτησε κι άλλη μια παράσταση που κουβαλώ μέσα μου με αγάπη, την Κατερίνα, τη μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία της Λένας Παπαληγούρα.

Τα τελευταία 8 χρόνια ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς υπήρξε ίσως το πρόσωπο, του οποίου οι δουλειές με απασχόλησαν περισσότερο. Από το Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε (Εθνικό) και τον Κυκλισμό του Τετραγώνου (Στέγη), ως τον Φαέθοντα (Κυκλάδών) και την Επιθεώρηση 1821 (Βεάκειο), έχει καταθέσει μια σειρά από δυνατές προτάσεις. Θα ξεχωρίσω τις Νεφέλες γιατί ήταν μια παράσταση που μ’ έκανε να δω τον Αριστοφάνη αλλιώς και μ’ εξέπληξε ιδιαιτέρως για τον ρυθμό, την αισθητική και τη διαθεσιμότητα, ακόμη κι ηθοποιών που δεν είχαν ξαναδοκιμαστεί στην κωμωδία.

Αποκάλυψη.Αποκάλυψη. Ο ανερχόμενος Θάνος Παπακωνσταντίνου έχει καταθέσει ήδη σημαντικό έργο με τη σταθερή συνεργασία του με την εικαστικό Νίκη Ψυχογιού (σκηνικά-κοστούμια). Ξεχωρίζω την Ηλέκτρα του με το Εθνικό Θέατρο (2018) και την Αποκάλυψη στην Στέγη (2019). Η Αποκάλυψη ήταν μια αποκαλυπτική εμπειρία τόσο για την ικανότητα του Παπακωνσταντίνου να κεντάει εντυπωσιακές εικόνες-έργα Τέχνης με αρμονικά δεμένο θίασο όσο και για το πού μπορεί να φτάσουν οι Παραστατικές Τέχνες τα επόμενα χρόνια.