Συνέντευξη: Γιώτα Δημητριάδη

φωτογράφιση για το texnes-plus: Κοσμάς Ινιωτάκης 

Η Αμαλία Αρσένη δεν έζησε σε μια συνηθισμένη οικογένεια, οι γονείς της Γεράσιμος Αρσένης και Λούκα Κατσέλη, συζητούσαν στο σπίτι σοβαρά θέματα, όπως για το αν η χώρα θα πτωχεύσει ή ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Μικρή η Αμαλία, έκανε παρέα, κυρίως με μεγάλους. Δεν έμενε στο ίδιο σπίτι με τα ετεροθαλή αδέρφια της. Η ανάγκη της για παιχνίδι και η τεράστια φαντασία της, έφτιαχναν μαγικούς κόσμους. Κάπου εκεί ανακάλυψε το θέατρο, το οποίο έγινε για εκείνη το αδερφάκι, που της έλειπε. Σε ηλικία μόλις 8 ετών γράφει σε σχολική έκθεση ότι όταν μεγαλώσει θα γίνει ηθοποιός. 

Τα γονίδια από τον παππού της Πέλο Κατσέλη, που δεν πρόλαβε να γνωρίσει και τη γιαγιά της Αλέκα Κατσέλη, είχαν κάνει τη δουλειά τους από πολύ νωρίς. Η φλόγα φούντωσε όταν με την θεία της Κίττυ Αρσένη πήγαιναν συχνά σε παιδικές παραστάσεις. 

Η Αμαλία σπούδασε θέατρο και φιλολογία στο εξωτερικό, αλλά πάντα ήθελε να ζει και να δημιουργεί στη χώρα της. Μεγαλώνοντας βρίσκει το θέατρο που αγαπά και νιώθει ακόμα καλύτερα στη σκηνή. 

Η λογοτεχνία και η ιστορία είναι δύο άλλες μεγάλες αγάπες της. Τι καλύτερο λοιπόν από μια βόλτα στο Μοναστηράκι, όπου ανακαλύπτει κανείς σπάνια βιβλία και το φως του αττικού ουρανού, γίνεται ο καλύτερος σύμμαχος για τη φωτογράφιση αλλά και την κουβέντα που θα ακολουθήσει. 

«170τ.μ» λοιπόν για δεύτερη χρονιά σε νέα θεατρική στέγη. Πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι;

Μου αρέσει να κάνω πράγματα που μ’ αφορούν προσωπικά. Τα «170 τ.μ» προέκυψαν από μια γνωριμία μου με τον Γιωργή Τσουρή στο Εθνικό Θέατρο, όπου παίζαμε στην ίδια παράσταση.Στην συζήτηση πάνω του είπα ότι εγώ δεν είχα κάνει ποτέ ρεαλισμό και θα ήθελα πολύ να δουλέψω και με τον ίδιο και με τον Γιώργο Παλούμπη, σ’ ένα επίπεδο συγγραφικό και δραματουργικό.Κάναμε λοιπόν, κάποιες συναντήσεις και μοιραζόμασταν ιστορίες. Εκείνη την εποχή εγώ έχασα τον πατέρα μου κι ήθελα να μιλήσω για την απώλεια, όχι σαν κάτι juicy, αλλά σαν μια ουσιαστική λύτρωση.

Δεν είναι επώδυνο όμως να μιλάς γι’ αυτό κάθε βράδυ στη σκηνή;

Αυτό φοβόμουν, αλλά τελικά είναι μια λύτρωση. Θυμάμαι τις πρώτες φορές, όταν άκουγα την Βάλια Παπακωνσταντίνου, την αδερφή μου στο έργο να μου λέει: «ο μπαμπάς πέθανε» σκεφτόμουν ότι θα μου ήταν δύσκολο να το ακούω κάθε βράδυ. Τελικά, κατάφερα να φέρω την απώλεια σαν ένα υπόβαθρο, σαν κάτι που το έχω βιώσει, χωρίς όμως να το παίρνω προσωπικά σε κάθε παράσταση.

Επομένως, η ηρωίδα στα «170 τ.μ» δημιουργήθηκε πάνω σου...

Ναι, η Λίλλυ είναι ο άξονας του έργου. Δική μου ιδέα και συνεισφορά στο κείμενο ήταν η ιστορία να διαδραματίζεται στην επαρχεία.  Επειδή έχω μεγαλώσει στην Αθήνα έχω ένα απωθημένο με την επαρχία και σκέφτηκα πως εκεί η ιστορία θα είχε μεγαλύτερο δραματουργικό ενδιαφέρον. Στη συνέχεια δουλέψαμε όλοι μαζί κι ο καθένας έβαλε το λιθαράκι του στην παράσταση. Ο Γιωργής,  ο οποίος έγραψε και το έργο, το μετατόπισε στη συνέχεια και από την ιστορία της απώλειας το τοποθέτησε στην ανάγκη μας να λέμε την αλήθεια.

Πόσο κόστος έχει αυτό;
Μεγάλο αλλά είμαι σε μια φάση της ζωής μου, όπου νομίζω ότι αξίζει να είμαστε ειλικρινείς. Έτσι τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα.

Στη δουλειά σας, μπορείς να είσαι ειλικρινής, μ’ έναν σκηνοθέτη για παράδειγμα;
Δεν πιστεύω στην ιεραρχία στο θέατρο, πιστεύω στην ιεραρχία στην πρόβα. Όπως δηλαδή μπορεί ένας σκηνοθέτης να έρθει και να μου πει κάτι για την ερμηνεία μου, γεγονός, το οποίο έχει συμβεί αρκετές φορές. Θέλω και εγώ αντίστοιχα να λέω τη γνώμη μου. Μ’ ενδιαφέρει πολύ η επικοδομητική κριτική και η συνομιλία. Φυσικά, όλα αυτά έχοντας πάντα στο μυαλό μας τον κόπο του άλλου. Δεν είναι όμως κακό να πεις: «Εμένα κάτι μου έλειψε...». Προσωπικά εμένα μ’ έχει βοηθήσει και η επαφή μου με τα παιδιά. Γιατί όταν δουλεύεις με ευαίσθητες ψυχές, προσπαθείς να βρεις έναν τρόπο να κάνεις την κριτική σου χωρίς να τα πληγώσεις.


Να πούμε λοιπόν, ότι διδάσκεις και θέατρο στο Κολλέγιο Αθηνών. Πώς είναι αυτή η εμπειρία;

Αυτό ήταν κάτι απρόοπτο. Πάντα πίστευα ότι θα μου άρεσε να διδάσκω θέατρο ή να μιλάω για θέατρο μ’ ανθρώπους που έχουν ήδη τις δικές τους βάσεις. Το να βάζω εγώ τις βάσεις, μου ήταν κάπως αδιάφορο. Τελικά, όμως είδα ότι είναι πολύ σημαντικό να δημιουργείς εσύ τις βάσεις, σ’ ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα από θέατρο. Στόχος μου είναι να καταφέρω να τους εμφυσήσω την αγάπη για το θέατρο, ανεξάρτητα από το δρόμο που τελικά θα ακολουθήσουν στη ζωή τους. Γιατί η αγάπη για το θέατρο, είναι ουσιαστικά αγάπη για τη ζωή, τη κριτική σκέψη και την ψυχή του κάθε ανθρώπου. Γι’ αυτό και δεν μπορείς να μην είσαι καλλιεργημένος άνθρωπος και να πας να γίνεις ηθοποιός.

Εσύ, πάντως ήξερες από μικρή ηλικία, ότι θα ακολουθούσες αυτό το δρόμο. Τετάρτη δημοτικού το είχες γράψει σε μια έκθεση;

Ναι, το θυμάμαι σαν και τώρα! Δεν ξέρω αν αυτό ήταν επιρροή οικογενειακή ή αν ήταν κάτι καθαρά δικό μου. Σίγουρα, πάντως μπήκα στο θέατρο μέσα από την αγάπη μου για τη λογοτεχνία, την ιστορία και τη φαντασία. Είχα ανάγκη από μικρή να δραπετεύω και να φτιάχνω δικούς μου κόσμους. Έπαιζα με τις κούκλες μου και έφτιαχνα τρομερά σενάρια.


Και πρώτος ρόλος ήταν ένα αρνάκι στο νηπιαγωγείο;

(Γελάει) Ναι! Ακολούθησαν άλλες επιτυχίες, όπως μια νεράιδα, η μητέρα φύση, η Καλλιπάτειρα, η Μπουμπουλίνα κ.α Η πρώτη μου επαγγελματική δουλειά, πάντως ήταν με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο στο Θέατρο του Νέου Κόσμου το 2011.

Έχεις σπουδάσει στο εξωτερικό. Δεν σκέφτηκες ποτέ να ζήσεις εκεί και να κυνηγήσεις το όνειρό σου;

Εγώ δεν ήθελα να σπουδάσω στο εξωτερικό. Αυτός ήταν ο μοναδικός όρος των γονιών μου για να κάνω θέατρο. Μου είπαν ότι μόνο εκεί θα με κρίνουν αντικειμενικά για το αν κάνω ή όχι γι’ αυτή τη δουλεία και είχαν δίκιο. Επίσης στο εξωτερικό είχα τη δυνατότητα να πάρω δύο πτυχία σε τέσσερα χρόνια, το πρώτο ήταν το θέατρο και το δεύτερο πάνω στη φιλολογία.
Ήθελα πάντα να γυρίσω και ειδικά στο πρώτο έτος, όσο σπούδαζα με κάλεσαν για οντισιόν κατάλαβα ότι ήθελα πραγματικά να γυρίσω πίσω.

Ο παππούς σου, Πέλος Κατσέλης, χαρακτήριζε την υποκριτική ως: «το υπέροχο ψέμα της σκηνής, ένα ψέμα που μεταλλάσσεται πιο αληθινό από το αληθινό». Για σένα τι είναι η υποκριτική;

Πιστεύω και εγώ σ’ αυτό το ψέμα, με την έννοια ότι μου αρέσει στις πρόβες όταν λέμε ότι «κάνουμε θέατρο χαλαρώστε λίγο». Οι απαρχές του θεάτρου έχουν να κάνουν με την αφήγηση, το παραμύθι, τη μαγεία και μ’ εμένα μου αρέσουν πολύ αυτά τα στοιχεία. Από εκεί και πέρα η ταύτιση έχει να κάνει με τη ζωή. Το πώς δημιουργείς όμως έναν κόσμο, έχει να κάνει καθαρά με το κομμάτι της φαντασίας. Επομένως, θα έλεγα ότι είναι ένα μείγμα που περιέχει και μαγεία και ζωή.

Θα μπορούσες να ζήσεις εκτός θεάτρου;

Ειλικρινά, όχι. Έχω προσπαθήσει πολλές φορές να το σκεφτώ αλλά νομίζω ότι όσο περνάνε τα χρόνια τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη μου να υπάρχω σ’ αυτόν τον χώρο. Ειδικά τώρα που καταλαβαίνω και τι μου αρέσει να κάνω. Έχω το μικρόβιο μέσα μου.

Τι σου αρέσει να κάνεις;

Μου αρέσει το θέατρο, που είναι κοντά στον μέσο θεατή. Δεν μου αρέσει να κάνω το κοινό να αισθάνεται ηλίθιο ή ότι δεν καταλαβαίνει. Μου αρέσει ένα θέατρο της ισοτιμίας και δημοκρατικό. Για να συμβεί αυτό πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχουν έργα, που να αφορούν τον κόσμο. Είμαι ρομαντική ως προς αυτό.

Μιας και αναφέρθηκες στο ρομαντισμό. Το πιο ρομαντικό πράγμα που έχεις κάνει στη ζωή σου για έναν έρωτα ποιο είναι;

Νομίζω,το πιο ρομαντικό είναι η διάρκεια και η πίστη μου στον έρωτα και σ’ ένα συγκεκριμένο άνθρωπο.

Η ηρωίδα σου είναι έγκυος. Αυτό σε έβαλε στη διαδικασία να σκεφτείς τον εαυτό σου, ως μητέρα;

Σίγουρα, θα ήθελα παιδιά. Η οικογένεια για μένα είναι τα πάντα, ίσως είναι το μόνο που βάζω πάνω από το θέατρο. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον. Μ’ έβαλε σε μια διαδικασία και το κατάλαβα κυρίως, όταν στο φινάλε του έργου κάνει κάτι για να ταρακουνήσει τον σύντροφό της. Κάτι, που έχει σχέση με το μωρό. Αλλά δεν θα πω τι... 

Έχεις τρία ετεροθαλή αδέρφια. Δεν μεγαλώσατε όμως στο ίδιο σπίτι....

Με τον μικρότερο λίγο..

Σε δυσκόλεψε το γεγονός ότι ήσουν μοναχοπαίδι;

Ναι, γιατί αυτό φέρει μια μοναξιά. Γι’ αυτό νομίζω ότι ασχολήθηκα με το θέατρο για να διοχετεύσω όλη αυτή την όρεξη που είχα για παιχνίδι. Εμένα ήταν και ιδιαίτερη η παιδική μου ηλικία. Ήμουν συνέχεια με μεγάλους και τα πράγματα που συζητούσαμε στο σπίτι ήταν ιδιαίτερα σοβαρά. Ήταν θέματα του τύπου: θα πτωχεύσει η χώρα ή ποιος θα είναι πρωθυπουργός αύριο! Εκεί, βρήκα και το θέατρο σαν αδερφάκι μου, σαν μια διέξοδο.

Πάνω σ’ αυτό το θέμα, έχεις πει για τα παιδικά σου χρόνια, ότι στην αρχή είσαι παιδί υπουργών και σ’ έχουν βασίλισσα και μετά ξαφνικά αλλάζουν τελείως συμπεριφορά. Αυτό πόσο δύσκολο είναι για ένα παιδί να το διαχειριστεί;

Είναι πολύ σκληρό και θέλει δουλειά για να το ξεπεράσει κάποιος. Μαθαίνεις όμως, από πολύ νωρίς, πόσο γρήγορα οι άνθρωποι αλλάζουν γνώμη και τη μια σου λένε ότι είναι εκεί και σε στηρίζουν και την άλλη στιγμή εξαφανίζονται. Είναι μια πλευρά της ζωής, την οποία κάποια στιγμή θα την γνωρίσεις. Οπότε από μια άποψη ήταν καλό, ήταν ένα μάθημα. Αυτό μου έδωσε και εμένα την ευκαιρία να καταλάβω ότι όπως έλεγε και ο Σεφέρης «οι άνθρωποι είναι μαλακοί σαν το χόρτο...»

Εσύ, είσαι σταθερή στις απόψεις σου;

Πολύ! Δεν είμαι παιδί της αλλαγής, δεν μου αρέσουν οι μεγάλες ανατροπές και αλλαγές και αυτό πιστεύω ότι πρέπει να δουλέψω περισσότερο γιατί η ζωή μας είναι μόνο απρόοπτα.

Υπάρχει κάποια συμβουλή του μπαμπά σου που κρατάς;

Ναι, μου είχε πει: «όσα δεν μπορείς να λύσεις εσύ, θα στα λύσει η ζωή». Πράγματι, η ζωή έρχεται και σου λύνει τα προβλήματα. Ήταν από τα τελευταία πράγματα που μου είπε.

Χαίρεσαι που πρόλαβε να σε απολαύσει στη σκηνή;

Μου έλεγε ότι ήταν πολύ περήφανος και το πιστεύω. Θα ήθελα όμως να με δει και στα επόμενα. Γιατί όταν ήμουν 26 χρονών, τη χρονιά που έφυγε, είχα κάνει πράγματα. Αισθάνομαι όμως ότι στη συνέχεια βρήκα αυτό που μ’ ενδιέφερε περισσότερο, επομένως ήμουν πιο πολύ εγώ. Κάθε φορά, σε κάθε παράσταση αναρωτιέμαι, αν θα του άρεσε. Το ίδιο σκέφτομαι και για τη θεία μου, την Κίττυ Αρσένη, που ήταν ουσιαστικά ο μέντοράς μου. Εκείνη με πήγαινε στις παιδικές παραστάσεις. Αυτοί οι δύο άνθρωποι μου δίνουν ακόμα δύναμη. Όταν κάτι δεν πάει καλά παρηγορώ τον εαυτό μου και λέω «είναι εκεί πάνω και θα σε βοηθήσουν».

Μετά τα «170 τ.μ» θα ακολουθήσει ένας μονόλογος. Πες μας δύο λόγια και γι’ αυτό.

Στη δεύτερη σεζόν, θα ανεβάσουμε ένα έργο, το οποίο ο Ένκε Φεζολλάρι, μου το είχε προτείνει από το 2012 αλλά δεν είχαμε βρει την κατάλληλη συγκυρία. Είναι ένα καθαρά πολιτικό κείμενο, οπότε είναι στα ενδιαφέροντά μου. Ο τίτλος του είναι «Η χώρα ποτέ δεν πεθαίνεις» και είναι μια Αλβανίδος συγγραφέα, της Ορνέλα Βόρψι και είναι ουσιαστικά σαν το αντίστοιχο «Ημερολογιο της Αννας Φρανκ» για την Αλβανία, την εποχή του Χότζα. Δεν έχει ξαναγίνει τέτοιο έργο στην Ελλάδα, για εκείνη την περίοδο και επειδή εμένα μ’ ενδιαφέρει πολύ και επιστημονικά, κάνω το διδακτορικό μου πάνω στις «Γυναίκες του μεσοπολέμου». Αγαπώ πολύ και τα Βαλκάνια και μ’ ενδιαφέρει πολύ και η μελέτη που έχω να κάνω πάνω σ’ αυτό το κείμενο.

 

Διαβάστε επίσης: 

Γιωργής Τσουρής: « Με Τον Βαγγέλη Ρωμνιό, Χρησιμοποιούσαμε Το Δέσιμο Για Να Παράγουμε Και Την Παραγωγή Για Να Δεθούμε Ακόμα Πιο Πολύ»

Είδα Τα «170 Τετραγωνικά», Σε Σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη

Από τη Γιώτα Δημητριάδη