Τελευταία Νέα
Από τη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη στην παιδοκτόνο της Πάτρας Ζητούνται ηθοποιοί από το Εθνικό Θέατρο Πέθανε η σπουδαία τραγουδίστρια Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη Είδα τους «Προστάτες», σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιουρτσίδη (Αποστολή στη Θεσσαλονίκη) Ανακοινώθηκε το Πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Είδα το «Hyperspace ή αλλιώς…» , σε σκηνοθεσία Δανάης Λιοδάκη   «Καραϊσκάκενα, O Θρύλος» Της Σοφίας Καψούρου στον Πολυχώρο VAULT «Μπες στα παπούτσια μου - Ταυτίσου με τη διαφορετικότητα αυτοσχεδιάζοντας» στο Θέατρο Όροφως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2022 – Το μήνυμα του Peter Sellars Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου ανοίγει Mοτέλ στη Φρυνίχου Η πρώτη δήλωση του Νέου Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΚΘΒΕ Δράσεις του Εθνικού Θεάτρου για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου Ακρόαση ηθοποιών για την νέα παράσταση του Γιάννη Κακλέα Είδα το «Γράμμα στον πατέρα», σε σκηνοθεσία Στέλιου Βραχνή (Αποστολή στη Θεσσαλονίκη) Κερδίστε διπλές προσκλήσεις για την παράσταση «Η σιωπηλή Λίμνη»
 

Είδα τις «Βάκχες», σε σκηνοθεσία του Χρήστου Σουγάρη Κύριο

φωτογραφίες: Ρίτα Τσέλα

Την Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου παρακολουθήσαμε την παράσταση Βάκχες σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη στο Ηρώδειο.

Ο Χρήστος Σουγάρης τα τελευταία χρόνια δείχνει μια στοχευμένη αισθητική προτίμηση προς το αρχαίο δράμα. Μετά τις πολυσυζητημένες παραστάσεις «Αίας» και «Οιδίποδας», επέλεξε για το φετινό (δύσκολο) καλοκαίρι τις Βάκχες του Ευριπίδη καταθέτοντας μάλιστα μια διαφορετική πρόταση στο τραπέζι. Οι Βάκχες μπορεί να ήταν το τελευταίο σωζόμενο δράμα του Ευριπίδη –παίχτηκε μάλιστα το 407 π.Χ. μετά το θάνατο του Ευριπίδη- αλλά η υπόθεση του ανατρέχει πριν την γέννηση της τραγωδίας, και έχει γνήσιο διονυσιακό περιεχόμενο αφού αναφέρεται στη λατρεία του Βάκχου.

vakxes

Οι Βάκχες στον 21ο αιώνα

Τη θεατρική δεκαετία που συμπληρώνεται αυτό το καλοκαίρι είχαμε αρκετές και πολύ διαφορετικές μεταξύ τους σκηνοθετικές προτάσεις γύρω από το ανέβασμα των Βακχών και σε βάθος χρόνου νομίζω μπορούν να εκτιμηθούν σε μια συγκριτική ερμηνευτική ανάλυση. Πρόκειται για ένα έργο μάλιστα που είναι ιδιαιτέρως δεκτικό στα διαφορετικά ανεβάσματα, παραμένοντας ωστόσο κάτι το «ρευστό» και το χιμαιρικό. Από την πολυσυζητημένη εμφάνιση του Σάκη Ρουβά ως Διόνυσο στην παράσταση του Δημήτρη Λιγνάδη (2013) για την οποία μάλιστα τιμήθηκε και το βραβείο Κάρολος Κουν, μέχρι τις Βάκχες δωματίου του Έκτορα Λυγίζου (Υπόγειο Θεάτρου Νέου Κόσμου, 2013) κι από τις «θρακιώτικες» Βάκχες σε σκηνοθεσία Τάσου Ράτζου του ΚΘΒΕ το 2006 μέχρι τον «γυναικείο» Διόνυσο της Αγλαΐας Παππά στην παράσταση της Μπρούσκου στην Επίδαυρο (2014), είχαμε την ευκαιρία να «βακχευτούμε» και να ξαναγνωρίσουμε την αγαπημένη ευριπίδεια τραγωδία. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασε και η ροκ εκδοχή από τον Άρη Μπινιάρη πριν δύο χρόνια στην Στέγη με πρωταγωνιστές τους Χρήστο Λούλη, Γιώργο Γάλλο και Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, που είχαμε την ευκαιρία να ξαναδούμε εν μέσω καραντίνας στο επίσημο κανάλι της Στέγης στο youtube. Κορυφαία βέβαια στιγμή και η ιστορική παράσταση Βάκχες από την ομάδα του Θεοδώρου Τερζόπουλου (1986) που έχει κινηματογραφηθεί και κυκλοφορήσει, ενώ προβλήθηκε και το 2017 στην dubitanda. Τι είδαμε όμως φέτος από το Χρήστο Σουγάρη;

Οι Βάκχες του Χρήστου Σουγάρη

O Σουγάρης επέλεξε μια κωμικοτραγική γραμμή στο ανέβασμα των Βακχών, τοποθετώντας τη δράση σε μια παρηκμασμένη παιδική χαρά, κι αναδεικνύοντας το κομμάτι της τρέλας, που είναι εγγενές στην βακχεία. Σε αυτό το πλαίσιο, απέδωσε τους χαρακτήρες του δράματος ως τους «τρελούς» του πάρκου, αξιοποιώντας στοιχεία του τσίρκου αλλά και αναγνωρίσιμων φιγούρων από τον αχανή αστικό κόσμο. Αντιστικτικά λειτουργεί η άλλοτε ευφρόσιμη κι άλλοτε εμμονική μουσική του Στέφανου Κορκολή, που μαζί με την υποκριτική γραμμή και το «παιδικό» σκηνικό περιβάλλον, δημιουργούν ένα διεστραμμένο καρουζέλ.

Ο σκηνοθέτης τόλμησε να διαβάσει τις Βάκχες μ’ έναν όχι και τόσο συνηθισμένο τρόπο, και να δώσει έμφαση στο κωμικό στοιχείο, προσθέτοντας μάλιστα και δύο εμβόλιμους χαρακτήρες που τους υποδύονται η Ρούλα Πατεράκη κι ο Κώστας Λάσκος. Σε γενικές γραμμές, εκτιμάται ενδιαφέρουσα και φρέσκια η πρόταση του στην πρόσληψη της Ευριπίδειας τραγωδίας. Το κωμικό που προκύπτει τόσο από την ακούσια παρενδυσία όσο και από την τραγικωμική επίδειξη της «λιονταροκεφαλής» από γραφής του έργου, στην σκηνική απόδοση του Σουγάρη υπερτονίζεται τόσο από την υποκριτική όσο κι από την εικαστική ανάγνωση του. Με αυτό τον δρόμο που επέλεξε, θα μπορούσαμε να φανταστούμε ν’ ανεβαίνει η «Άλκηστη» του Ευριπίδη που ούτως ή άλλως φλερτάρει και με την τραγωδία και με την κωμωδία, ή μια κωμωδία του Αριστοφάνη, αλλά σίγουρα όχι οι Βάκχες. Παρακολουθώντας την παράσταση, μ’ έπιανα πολλές φορές να σκέφτομαι τις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη. Αυτά σε γενικές γραμμές, γιατί ειδικότερα είχα αρκετές ενστάσεις όσον αφορά στην υλοποίηση των σκηνικών επιλογών, τη μουσική, τα κοστούμια και ορισμένες ερμηνείες. Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι:

Στην έναρξη της παράστασης, ο Γιώργος Κοψίδας που ερμηνεύει το Θεό Διόνυσο, εμφανίζεται γυμνός επί σκηνής, αναδεικνύοντας το αντρικό κάλλος, ενώ στη συνέχεια παρενδύεται φορώντας ένα ροζ φουστάνι κι από κάτω ένα τζίν σε μια προσπάθεια να συνδυαστούν σ’ ένα, τα δύο φύλα ή αλλιώς η διπλή υπόσταση του Διονύσου. Ο ηθοποιός – αφήνοντας κατά μέρους αδυναμίες στην εκφορά του λόγου- έκανε μια τίμια προσπάθεια να «παίξει» με τη φυλετική αμφισημία του Διονύσου. Ίσως, θα μπορούσε να ήταν περισσότερο υπαινικτικός και λιγότερο διαχυτικός στην σκηνή του με τον Πενθέα, ενώ η βασική μου ένσταση ήταν στο ενδυματολογικό κομμάτι, αφού το αποτέλεσμα φαινόταν παραπάνω ευτελές από όσο νομίζω ήθελε η γραμμή της παράστασης. Εντάξει, καταλαβαίνω ότι το πλαίσιο της παράστασης, ήταν ένα λούμπεν αστικό περιβάλλον, αλλά ακόμα κι αν ήταν μια τραβεστί, θα φρόντιζε παραπάνω την εμφάνισή της. Στον αντίποδα, είχε πολύ ενδιαφέρον, η απόδοση του Διονύσου ως κομπέρ στο τέλος της παράστασης, με το λαμέ κοστούμι και το άρτια εκτελεσμένο τραγούδι, που λειτούργησε ως παρατραγωδία και προσέδωσε νομίζω αρκετά στην ταυτότητα της παράστασης.

Ερμηνευτικά, θα ξεχωρίσω τον ανερχόμενο ηθοποιό Στάθη Κόικα στο ρόλο του Πενθέα και τους δύο αγγελιοφόρους, Χριστόδουλο Στυλιανού και Μανώλη Μαυροματάκη. Ο Πενθέας του Κόικα, με σαφείς επιρροές από τον Joker, αποτέλεσε τον υποκριτικό αντίποδα στην κυρίαρχη κωμική γραμμή που θύμιζε θέατρο του παραλόγου. Είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πως παρά την εμφάνισή του έβγαζε κάτι το άμεσο, γήινο και συνάμα αριστοκρατικό, ενώ παράλληλα με την παρενδυσία, σωματικοποίησε το πέρασμα από τη λογική στην τρέλα. Σπουδαίες ερμηνείες είδαμε κι από τους δύο ηθοποιούς που υποδύθηκαν τους αγγελιοφόρους, το Χριστόδουλο Στυλιανού και το Μανώλη Μαυροματάκη.

Όσον αφορά το Χορό του έργου, τις Βάκχες, εκεί είχαμε επίσης μια ωραία ερμηνεία, αλλά όχι τόσο αισθητική απόδοση. Το Χορό της παράστασης αποτέλεσαν οι Μυρτώ Αλικάκη, Μαρίζα Τσάρη, Γωγώ Καρτσάνα, Ηλέκτρα Σαρρή, Ξένια Ντάνια και Δέσποινα Μαρία Μαρτσέκη. Οι ηθοποιοί εμφανίστηκαν ντυμένες με λευκά κοστούμια και ζευγάρια κόκκινο μπαλονιών να κρέμονται στην περιοχή των μαστών. Τα κόκκινα μπαλόνια ήταν και το σήμα κατατεθέν του εικαστικού της παράστασης μαζί με τις κόκκινες μύτες κλόουν. Δεν είμαι αρκετά σίγουρος για την επιλογή του σκηνοθέτη να παρουσιαστούν πιο «ελεύθερες» και τρελές οι φιγούρες των υπόλοιπων χαρακτήρων του έργου, από ότι οι ίδιες οι Βάκχες.

Και φτάνουμε στη βασικότερη ίσως σκηνή στην παράσταση –και στο δράμα- την επίδειξη της κεφαλής του Πενθέα και στην τραγική διαπίστωση ότι τον σκότωσε η ίδια του η μάνα η Αγαύη. Αυτή η σκηνή ήταν αν μη τι άλλο, το πιο μεγάλο στοίχημα στην παράσταση του Σουγάρη και παρά τις αστοχίες της, νομίζω θα αποτυπώθηκε πιο έντονα στο θεατή. Από τον ξέφρενο χορό της Αγαύης (Νίκη Σερέτη), ως την αποκάλυψη του τραγικού διαβήματος της από τον ίδιο της τον πατέρα, κι ύστερα στη σύνθεση του πτώματος του Πενθέα από τα διαμελισμένα του κομμάτια σα να ήταν ένα μανεκέν, η σκηνή νομίζω ολοκληρώνει την ερμηνευτική πρόταση του Σουγάρη. Η τραγικότητα της σκηνής ενισχύθηκε κι από το «σόου» του Διονύσου, παρόλο που στην αρχή ήταν αδύναμη η ερμηνευτική μετάβαση από το ένα ύφος στο άλλο από τη Σερέτη. Βέβαια, ήταν μεγάλη η δυσκολία ν’ αναδυθεί το τραγικό από μια τόσο καρναβαλική διάθεση και με μία γκροτέσκ ενδυμασία. Στην ίδια σκηνή δεν κατάλαβα καθόλου γιατί επέλεξε μια τόσο μουσική και κωμική ελαφρότητα ο Δημήτρης Ήμελλος ως Κάδμος.

Τέλος, οι φιγούρες που δημιούργησαν η Ρούλα Πατεράκη κι ο Κώστας Λάσκος, οι «τρελοί» του πάρκου, που είναι πανταχού παρόντες, και είχαν μάλιστα δραματουργική παρουσία που δεν υπήρχε στο πρωτότυπο, ήταν ένα βασικό συστατικό στη συνθήκη της παράστασης. Προσωπικά ωστόσο, όσο κι αν απήλαυσα την «παράβαση» της κυρίας Πατεράκη, θα προτιμούσα να μην υπήρχαν. Δεν εκτίμησα ιδιαίτερα και το μουσικό κομμάτι της παράστασης από τον Κορκολή, μ’ εξαίρεση το φινάλε του Διονύσου. Ήθελα λίγο περισσότερο «βρώμικα» τα μουσικά κομμάτια για να ενισχυθεί η σκοτεινιά και η τραγικότητα του περιβάλλοντος του έργου. Όσον αφορά το εικαστικό, τα σκηνικά και τα κοστούμια υπέγραψαν οι Αριστοτέλης Καρανάνος κι Αλεξάνδρα Σιάφκου. Είχε μεγάλο ενδιαφέρον η επηρεασμένη από το τσίρκο κι από το δρόμο αισθητική γραμμή που ακολούθησαν. Θα ήθελα να την τραβήξουν περισσότερο στ’ άκρα όπως έκανα με τον Ήμελλο ως Κάδμο που έμοιαζε μ’ επιδειξία του πάρκου ή τη Ρούλα Πατεράκη ως την ηλικιωμένη που πλέκει. Άνετα θα μπορούσα να φανταστώ -ας πούμε- τον Διόνυσο ως drag persona ή τις Βάκχες ως sex workers.

Συνολικά, παρόλο που άργησα ως θεατής να μπω στην ουσία της συνθήκης της παράστασης, εκτίμησα την πρόταση, και δικαιολογώ σ’ ένα μεγάλο βαθμό την έμφαση που δόθηκε στο κωμικοτραγικό πυρήνα του δράματος και της ανθρώπινης φύσης γενικότερα. Η διεστραμμένη απόδοση της παιδικής χαράς και των φιγούρων της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, μπόρεσαν να περάσουν και να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον.

 

Διαβάστε επίσης: 

Η Νίκη Σερέτη Πιστεύει Ότι Το Θέατρο Μας Υπενθυμίζει Όσα Θέλουμε Να Ξεχάσουμε

popolaros banner

popolaros banner

lisasmeni mpalarina

Video

 

sample banner

 

τέχνες PLUS

 

Ποιοι Είμαστε

Το Texnes-plus προέκυψε από τη μεγάλη μας αγάπη, που αγγίζει τα όρια της μανίας, για το θέατρο. Είναι ένας ιστότοπος στον οποίο θα γίνει προσπάθεια να ιδωθούν όλες οι texnes μέσα από την οπτική του θεάτρου. Στόχος η πολύπλευρη και σφαιρική ενημέρωση του κοινού για όλα τα θεατρικά δρώμενα στην Αθήνα και όχι μόνο… Διαβάστε Περισσότερα...

Newsletter

Για να μένετε ενημερωμένοι με τα τελευταία νέα του texnes-plus.gr

Επικοινωνία