Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Η σεζόν των βιογραφιών: Ποιοι κέρδισαν το στοίχημα;

Το θέατρο φαίνεται να γοητεύεται από τις αληθινές ιστορίες. Τη φετινή σεζόν είδαμε στις αθηναϊκές σκηνές, περίπου, είκοσι βιογραφίες. Οι ζωές σπουδαίων ανθρώπων από τον χώρο της Τέχνης, της Επιστήμης και της Ιστορίας έγιναν πηγή έμπνευσης για τους Έλληνες δημιουργούς και σκηνοθέτες. Ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Στέλιος Καζαντζίδης, η Φρίντα Κάλο, η Έμμα Ρέγιες, ο Μάρκος Βαμβακάρης, η Μαρί Κιουρί είναι, μόνο, μερικές προσωπικότητες, οι οποίες «ζωντάνεψαν» στα θέατρα της πόλης. Με τα αποτελέσματα, πολλές φορές, να είναι, ακόμη, κι εντυπωσιακά, σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, όμως, οι παραστάσεις στάθηκαν πολύ μικρές μπροστά στο μέγεθος του «μύθου», που έπρεπε να αναπαριστήσουν επί σκηνής.

FRIDA ΚΙ ΑΛΛΟ NEW 5

Τις εντυπώσεις κέρδισαν με την ξεχωριστή «Frida κι Άλλο» η Κατερίνα Δαμβόγλου κι ο Ρόμπιν Μπίαρ στο Θέατρο 104. H ηθοποιός ερμήνευσε την πολυτάραχη ζωή της Μεξικανής ζωγράφου μέσα σε ένα ξεχωριστό περιβάλλον με video art και πολυμέσα, λειτουργώντας ζωντανά πάνω στη σκηνή , ενώ ο δεύτερος συνθέτοντας ένα, άκρως, εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Η Δαμβόγλου κατάφερε να χτίσει τη σκηνική φιγούρα της ζωγράφου και να διηγηθεί την ιστορία της με τέτοια αμεσότητα που σπαρταρούσε στη σκηνή. Η θυελλώδης προσωπικότητα της ζωγράφου, το ατύχημα που τη σημάδεψε, ο γάμος της με τον μέντορα και ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα γίνονται μια συναρπαστική ιστορία . «Ο θάνατος είναι σαν το βιολί. Δεν αρκεί να έχεις ταλέντο, θέλει και συστηματική εξάσκηση», λέει η Φρίντα μέσα στο υπέροχο αυτό εικαστικό σύμπαν παρασύροντάς σε, όπως κι οι πίνακές της. Εξαιρετικό είναι, επίσης, και το σκηνικό της Ερμίνας Αποστολάκη.

Emma Protopappa

Τη ζωή μιας ακόμη ζωγράφου με πολυτάραχο βίο και πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια παρακολουθήσαμε στη Β’ σκηνή του Θεάτρου της οδού Κεφαλληνίας. Η Μαρία Πρωτόπαππα, στην έκτη σκηνοθετική της δουλειά, διασκευάζει το βιβλίο της Κολομβιανής ζωγράφου, Έμμα Ρέγιες, «Αναμνήσεις δι' αλληλογραφίας» (εκδ. Ίκαρος, μτφρ. Μαρίας Παλαιολόγου), δημιουργώντας έναν μονόλογο εξαιρετικής ροής με αρετές απεύθυνσης και ζωντανού λόγου, που σε ταξιδεύουν.

Μια σπουδαία ηθοποιός σε μια μοναδική θεατρική στιγμή καταφέρνει να διηγηθεί, τόσο ουσιαστικά, την ιστορία της Κολομβιανής ζωγράφου καθηλώνοντας τον θεατή σε μια παράσταση - διαμάντι! Μια ερμηνεία, που βρίθει αλήθειας κι απογειώνεται από τη γνήσια συγκίνηση.

Η Πρωτόπαππα μεταμορφώνεται σε παιδάκι από τη Μπογκοτά, το οποίο παίζει στις χωματερές ματώνοντας τα γόνατά του. Ένα παιδί, που, αντί για κούκλες, διασκεδάζει με το να αδειάζει το καθίκι της τουαλέτας και να φτιάχνει ήρωες με λάσπες. Ένα τετράχρονο, που βιώνει βαθιά την αδικία κι όταν ο ενήλικος εαυτός του λέει: «τότε κατάλαβα πως είναι ένα παιδί τεσσάρων ετών, να μπορεί να μη θέλει να ζει…», σε κάνει να σπαράζεις για όλα τα παιδιά του κόσμου.

markos vamvakaris

Δεν θα μπορούσαμε να μην μνημονεύσουμε τον Θανάση Παπαγεωργίου για το ρεσιτάλ ερμηνείας του ως Μάρκος Βαμβακάρης στο Θέατρο Στοά. Στην παράσταση «Εγώ, ο Μάρκος Βαμβακάρης», την οποία υπογράφει και σκηνοθετεί ο ίδιος, ανεβαίνει μόνος στη σκηνή, και, με μια αφοπλιστική παραστατικότητα, πείθει απόλυτα, έχοντας ως συμπρωταγωνιστή του μόνο το μπουζούκι του. «Ο άνθρωπος, για να λέγεται αληθινός άνθρωπος, πρέπει να έρχεται στη θέση του άλλου, του ομοίου του», θα πει μεταξύ άλλων ο Μάρκος, ο οποίος «υπόφερνε» στη ζωή και το έβγαζε στην «πενιά»… Το κείμενο έγραψε η Νάνση Τουρμπακάρη κι είναι βασισμένο στις αφηγήσεις του ίδιου του Μάρκου, έτσι όπως καταγράφηκαν στο βιβλίο της Αγγελικής Βέλλου-Κάϊλ «Μάρκος Βαμβακάρης, Αυτοβιογραφία». Την παράσταση επένδυσε μουσικά ο γιος του Στέλιος.

chaplin

Σημαντική ήταν κι η ερμηνεία του Θανάση Τσαλταμπάση στο θέατρο Ακροπόλ. Ο ηθοποιός ήρθε αντιμέτωπος με ένα μεγάλο υποκριτικό στοίχημα, υποδυόμενος τον αγαπημένο Τσαρλς Σπένσερ ή αλλιώς «Τσάρλι Τσάπλιν», ο οποίος έγινε γνωστός στην Ελλάδα με το προσωνύμιο «Σαρλό». Η ανέμπνευστη κι επίπεδη, όμως, σκηνοθεσία, όπως κι οι περισσότερες από τις υπόλοιπες ερμηνείες, οι οποίες ήταν μετριότατες, με εξαίρεση αυτή της Μαρίνας Ψάλτη και του Γιώργου Κωνσταντίνου, υποβάθμισαν το τελικό αποτέλεσμα μη αφήνοντας το βραβευμένο έργο του Daniel Colas να απογειωθεί.

kazatzidis meletis

Η ζωή του Έλληνα μεγάλου λαϊκού τραγουδιστή ζωντανεύει μέσα από την παράσταση «Στέλιος Καζαντζίδης - Η ζωή του όλη», που έγραψε η Μιμή Ντενίση μαζί με την Κωνσταντίνα Γιαχαλή, στηριζόμενες στο βιβλίο των Ν. Τζινιδάκη και Π. Υφαντή «Απομεσήμερο με τον Στέλιο» (Οδός Πανός). Η πρώτη υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, όπου δεν υπάρχει καθόλου ζωντανή μουσική, καθώς όλα τα τραγούδια του Στέλιου ακούγονται ηχογραφημένα με τη δική του φωνή. Επιλογή ορθή, γιατί όπως κι η ίδια είχε δηλώσει στη συνέντευξη Τύπου (11/12): «Σ’ ένα έργο που είναι η ζωή του Στέλιου, μου φαινόταν περίεργο να βγαίνει κάποιος τραγουδιστής και να κάνει πως είναι ο Στέλιος». Ο Μελέτης Ηλίας κλήθηκε να ερμηνεύσει τον λαϊκό τραγουδιστή, ο οποίος έγινε σύμβολο και λατρεύτηκε όσο λίγοι. Η πρόκληση ήταν μεγάλη κι η προσπάθεια του ηθοποιού σημαντική, καθώς κατάφερε να περάσει την εικόνα του αντι-σταρ, που δεν ενδιέφεραν οι κοσμικότητες, αλλά είχε επαφή μόνο με απλούς ανθρώπους φωτίζοντας, έτσι, κάποιες πλευρές της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του ερμηνευτή. Σε καμία περίπτωση, όμως, το κοινό δεν κατάφερε να ταυτιστεί μαζί του. Βεβαίως, οφείλουμε να πούμε ότι από όλες τις βιογραφίες που ανέβηκαν φέτος, αυτή αφορούσε τον πιο λαοφιλή καλλιτέχνη και πιο πρόσφατα χαμένο, αφού ο Καζαντζίδης έχει, μόλις, 17 χρόνια που απεβίωσε. Επομένως, το εγχείρημα ήταν τολμηρό. Σαρωτική η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου στον ρόλο της μητέρας του τραγουδιστή, κομβική η παρουσία της και δραματουργικά, καθώς όλη η ιστορία φαντάζει μέσα από τα δικά της μάτια.

zampetas aliki

Αντίθετα, ο Πέτρος Ζούλιας στο «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα...» προσπαθώντας να αποφύγει αυτόν τον σκόπελο δεν μας παρουσίασε κανέναν ηθοποιό στον ρόλο του Γιώργου Ζαμπέτα στο Θέατρο Αλίκη. Η παράσταση σκιαγραφεί τον μύθο του μέσα από τις δραματοποιημένες αφηγήσεις της γυναίκας της ζωής του, της μητέρας και του πατέρα του, της αδερφής του και των στενών του συνεργατών. Έτσι γίνεται μάλλον, περισσότερο ένα αφιέρωμα, παρά μια βιογραφία. Ακούμε για εκείνον ιστορίες από τη Βίκυ Σταυροπούλου, η οποία ερμηνεύει, με μπρίο, τη γυναίκα της ζωής του. Ο Τάσος Χαλκιάς είναι συγκινητικός στον ρόλο του πατέρα του, όπως κι η Χριστίνα Τσάφου στον ρόλο της μητέρας του Γιώργου Ζαμπέτα. Η Ελένη Καρακάση ξεχωρίζει με τη φωνή της, αλλά ο Ζαμπέτας δεν υπάρχει πουθενά. Παρ’ όλα αυτά, η παράσταση είναι μια ευχάριστη μουσική εμπειρία.

 valtinos zorbas

Μετά τη μεγάλη της καλοκαιρινή περιοδεία η παράσταση «Αλέξης Ζορμπάς» παρουσιάζεται, από τον Οκτώβριο, στο Θέατρο Βέμπο. Το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», που μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 1964 σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη με τον συγκλονιστικό Άντονι Κουίν στον ομώνυμο ρόλο, σε μια ταινία όπου καθιερώθηκε το συρτάκι του Μίκη Θεοδωράκη ως ελληνικό παγκόσμιο soundtrack, διασκεύασαν οι Μιχάλης Ρέππας και Θανάσης Παπαθανασίου. Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Σταμάτης Φασουλής και τον ομώνυμο ρόλο ερμηνεύει ο Γρηγόρης Βαλτινός, ο οποίος ως μιναδόρος μακεδονικής καταγωγής, μιας ύπαρξης αχόρταγης, που ζει τη ζωή του χωρίς προκαταλήψεις, δείχνει να απολαμβάνει την κάθε του στιγμή στο σανίδι. Στην υπόλοιπή διανομή, όμως, υπάρχουν σημαντικές αδυναμίες, όπως και στο εικαστικό κομμάτι της παράστασης.

diafani

Μια έξυπνη ιδέα είδαμε, φέτος, και στον Πολυχώρο Vault, στα πλαίσια του θεατρικού project «Ο Γιος μου», όπου επτά σκηνοθέτες ετοιμάζουν επτά παραστάσεις στηριγμένες πάνω σε επτά βιογραφίες. Επτά μάνες μιλούν για τους γιους τους. Επτά γυναίκες - ηθοποιοί παρουσιάζουν επτά γυναικείους μονολόγους , μιλούν για τα παιδιά τους, τα οποία εμείς γνωρίσαμε ως σπουδαίους και διακεκριμένους άντρες και τα οποία έλαμψαν με την προσωπικότητα, το έργο, την ευφυία, το ταλέντο, την τέχνη ή την επιστήμη τους. Μέχρι στιγμής, έχουν ανέβει οι τέσσερις από τους επτά μονολόγους

Παρακολούθησα την «Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού ή Διάφανη», την οποία έγραψε και σκηνοθέτησε ο Περικλής Μοσχολιδάκης. Στην παράσταση η Μάγδα Κατσιπάνου, δίνει μια εκπληκτική ερμηνεία στον ρόλο της μητέρας του Διονύσιου Σολωμού, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, την επτανησιακή διάλεκτο του 19ου αιώνα. Την παράσταση ντύνει μουσικά με το βιολοντσέλο του, ο Κωνσταντίνος Χίνης με τις νότες του, κάποιες στιγμές, να γίνονται συνοδοιπόροι της αφήγησης. Το κοινό, πέρα από την απόλαυση της παράστασης, έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή και με την ιστορική γνώση, μαθαίνοντας την ιστορία μιας άσημης, εκπάγλου όμως ομορφιάς γυναίκας, η οποία έφερε στον κόσμο τον εκφραστή του Ύμνου της Ελευθερίας των Ελλήνων.

Από τη Γιώτα Δημητριάδη