«Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες», Μέγαρο Μουσικής

Μέγαρο Μουσικής. Και μόνο στο άκουσμά του είμαστε έτοιμοι να απολαύσουμε πολλή μουσική και να δούμε μια ποιοτική παράσταση. Μπαίνοντας στο φουαγιέ όλα μοιάζουν βγαλμένα από άλλη εποχή. Βρισκόμαστε στη διάσημη Λέσχη Ριφόρμ και τα παιδιά μπορούν να γίνουν μέλη της! Μετά το διάλειμμα οι ηθοποιοί, ντυμένοι σαν το προσωπικό του πλοίου, μας καλούν πίσω στις θέσεις μας. Η μαγεία του θεάτρου δεν έχει διάλειμμα ούτε ώρα έναρξης. Από τη στιγμή που μπαίνουμε μας συνεπαίρνει το ταξίδι και όταν βγαίνουμε εκτός Μεγάρου νιώθουμε ότι κάναμε κι εμείς το γύρο του κόσμου.

Όσα κι αν αναφέρουμε δεν αρκούν για να περιγράψουν τη μαγική ατμόσφαιρα που δημιουργεί η πρωτότυπη μουσική του Μηνά Αλεξιάδη. Τα τέσσερα μέλη του συγκροτήματος Vice Versa είναι κομμάτι της παράστασης, αφού μεταμφιέζονται και ταξιδεύουν στα μέρη από τα οποία περνούν ο Φιλέας Φογκ, ο Πασπαρτού και ο ντέτεκτιβ Φιξ. Ποικιλία οργάνων και μουσικών στιλ μάς μεταφέρουν ακουστικά σε όσα μας ταξιδεύουν οπτικά οι διαδραστικές βιντεοπροβολές.

Το βιβλίο «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες» είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για τη θεατρική σκηνή. Πολλά ταξίδια, πολλές τοποθεσίες. Τα ευρηματικά σκηνικά του Γιάννη Μετζικώφ καταφέρνουν να μας μεταφέρουν από τη Λέσχη Ριφόρμ στο σπίτι του Φιλέα Φογκ, σε ιερούς τόπους, μέχρι και σε ένα δικαστήριο στο Χονγκ Κονγκ. Οι τρισδιάστατες βιντεοπροβολές αρωγοί πλαισιώνουν το σκηνικό και ταξιδεύουν τους μικρούς θεατές σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ακόμα και το δάπεδο της σκηνής μεταμορφώνεται σε θάλασσα, ενώ τα μεταφορικά μέσα του Φιλέα Φογκ και του υπηρέτη του, του Πασπαρτού, δεν υστερούν σε ποικιλία. Ποδήλατο, τρίκυκλο, πατίνι, έλκηθρο, κάρο, πλοία, τρένα και ελέφαντες παρελαύνουν μπροστά μας.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του Μεγάρου Μουσικής (http://www.megaron.gr/default.asp?pid=5&la=1&evID=2270)
υπάρχουν ιδέες για δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση. Εμείς προτείνουμε μερικές ακόμα.

Ταξίδι χωρίς βαλίτσες γίνεται; Ας γεμίσουμε τη βαλίτσα μας για το γύρο του κόσμου με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

·                     Αφήγηση: Υπάρχουν κάποια βιβλία, κάποιες ιστορίες, που σχεδόν δεν επιτρέπεται να μην τις γνωρίζουν τα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο που το βιβλίο «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες» κυκλοφορεί από τόσες εκδόσεις, έχει διασκευαστεί, έχει γυριστεί ταινία, παιδική σειρά, κόμικς, έχει γίνει θεατρική παράσταση, ακόμα και παιχνίδι στον υπολογιστή. Ο Ιούλιος Βερν, μέγας παραμυθάς, μας ταξιδεύει με το κείμενό του σε ολόκληρο τον κόσμο, μας κρατά σε αγωνία μέχρι το τελευταίο κεφάλαιο και αποδεικνύει ότι τελικά τα καλύτερα ταξίδια είναι εκείνα που κάνουμε με ένα βιβλίο. Βρείτε λοιπόν το βιβλίο που είναι κατάλληλο για το δικό σας παιδί και ταξιδέψτε μαζί του σε όλο τον πλανήτη!

·                     Κατασκευή: Στην παράσταση του Μεγάρου Μουσικής οι μουσικοί επί σκηνής δείχνουν με την αλλαγή των καπέλων τους σε ποια χώρα βρισκόμαστε κάθε φορά. Κάθε χώρα έχει κάτι τόσο χαρακτηριστικό (καπέλο, μνημείο, προφορά), που, όταν το δει/ ακούσει κάποιος, την αναγνωρίζει αμέσως. Αυτά τα τρικ εκμεταλλεύεται η παράσταση «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες» και μπορείτε και εσείς να κάνετε το ίδιο στο σπίτι για να είστε έτοιμοι! Κατασκευάστε καπέλα Κινέζων, Αράβων, Ινδιάνων ή –γιατί όχι;– το καπέλο του Τουταγχαμών («Ο γύρος του κόσμου μέσα από πρωτότυπες κατασκευές», 2009, Αθήνα, εκδόσεις Σαββάλας).

ΜΕΤΑ…

·                     Αφήγηση: Αφού δείτε την παράσταση, μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες ή Ποιος είναι ο πιο πλούσιος!» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

·                     Γεωγραφία και τεχνολογία: Υπάρχει ένα βιντεάκι «Ο γύρος του κόσμου σε 80 δευτερόλεπτα» (https://www.youtube.com/watch?v=2N8NaUHR5XI). Το Google Earth θα σας βοηθήσει να κάνετε το ταξίδι του Φιλέα Φογκ… από το σπίτι σας. Σημειώστε τα μέρη από τα οποία πέρασε και επισκεφτείτε τα γυρνώντας σπίτι!

·                     Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Παγωμένες εικόνες. Η θεία Ερσινόη». Ο ενήλικας/εμψυχωτής είναι ο θείος Γιώργος ή η θεία Ερσινόη και είναι χαρούμενος/η που επιτέλους επέστρεψε σπίτι έπειτα από χρόνια απουσίας, αφού ταξίδευε σε ολόκληρο τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του/της έχει μαζέψει κάρτες από όλες τις χώρες που επισκέφτηκε και τώρα τις έφερε στην ομάδα (τα παιδιά-ανίψια) για να τους τις δείξει και να περάσουν ένα όμορφο απόγευμα. Το κακό είναι ότι δυστυχώς στο τελευταίο ταξίδι η βαλίτσα έπεσε μέσα στο νερό (πάλι καλά που ένας γενναίος ναύτης βούτηξε και την έβγαλε) και οι κάρτες βράχηκαν, με αποτέλεσμα να σβηστεί ό,τι ήταν γραμμένο από πίσω. Και φυσικά δεν θυμάστε από ποια χώρα προέρχεται κάθε κάρτα. Θα ήσασταν ευγνώμονες αν σας βοηθούσαν τα παιδιά να βρείτε από ποια χώρα είναι κάθε κάρτα. Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και καθεμία έχει λίγο χρόνο στη διάθεσή της να ετοιμάσει μια καρτ ποστάλ από ένα μέρος του κόσμου που η θεία Ερσινόη/ο θείος Γιώργος έχει επισκεφτεί. Η καρτ ποσταλ είναι μια «παγωμένη εικόνα» στην οποία τα παιδιά χρησιμοποιούν τα σώματά τους. Μερικές ιδέες είναι να παρουσιάσουν διάσημες τοποθεσίες, τοπικούς χορούς, δραστηριότητες, ανθρώπους να τρώνε τοπικά φαγητά κ.λπ. Στη συνέχεια δείχνουν τις καρτ ποστάλ τους στις υπόλοιπες ομάδες, οι οποίες πρέπει να μαντέψουν ποια χώρα αναπαριστούν.

·                     Θέμα χρόνου…: Ο Φιλέας Φογκ κερδίζει τελικά το στοίχημα λόγω της διαφοράς της ώρας. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι συνήθως ενήμερα για τη διαφορά ώρας που έχουν οι χώρες της Γης. Μια καλή ευκαιρία για βιωματική μάθηση είναι ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς. Ποια χώρα υποδέχεται πρώτη την καινούργια χρονιά και ποια τελευταία; Με πόσες ώρες διαφορά; Πώς αυτή η διαφορά της ώρας βοήθησε τον Φιλέα Φογκ να κερδίσει το στοίχημα των 20.000 λιρών;

            Ο Ιούλιος Βερν έκανε τα πιο απρόσμενα ταξίδια με τη δύναμη της φαντασίας του. «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», «Από τη Γη στη Σελήνη», «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» και δεκάδες άλλα μυθιστορήματά του ανοίγουν νέους κόσμους. Με όχημα τη φαντασία ετοιμαστείτε να παίξετε και να… ταξιδέψετε!

23/12/2016, «Το παιδί και το όνειρο», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

 ‘’…Την ώρα αυτή λοιπόν, που οι άνθρωποι, επιτέλους κοιμούνται

τα έπιπλα ελευθερωμένα από την παρουσία των ανθρώπων,

μπορούν κι αυτά να βγουν ένα μικρό περίπατο στο δρόμο…’’

Γιάννης Ρίτσος, Όστραβα

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς όλα μπορούν να συμβούν. Μια νύχτα φωτισμένη από χιλιάδες φωτάκια χριστουγεννιάτικων δέντρων, μια νύχτα που ο Άγιος Βασίλης είναι στο έλκηθρό του μοιράζοντας δώρα, ακόμα και τα έπιπλα είναι δυνατό να… ζωντανέψουν. Το παραμύθι της Κάρμεν Ρουγγέρη «Το παιδί και το όνειρο» ζωντανεύει μπροστά μας και μας μεταφέρει τη μαγεία της τελευταίας νύχτα του χρόνου. Για τα παιδιά κάθε μέρα όλα είναι γιορτή, όλα είναι παιχνίδι, πόσο μάλλον η τελευταία μαγική νύχτα της χρονιάς.

Η μικρή Βασιλική κλεισμένη μέσα στο σπίτι παίζει και στο πέρασμά της υποφέρουν τα πάντα. Άνθρωποι και έπιπλα. Ρίχνει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, σπάει την καρέκλα, κόβει τα φύλλα του αλεξανδρινού και τελικά σπάει και το λαμπατέρ. Όταν πέφτει για ύπνο τα έπιπλα και τα αντικείμενα αποφασίζουν να την δικάσουν. Ο καθρέφτης- αντίκα του σαλονιού που παλιά διακοσμούσε ένα δικηγορικό γραφείο τους εξηγεί τη διαδικασία και αφού ορίζονται εισαγγελείς και γραμματείς η δίκη ξεκινά. Όμως κανείς δε δέχεται να υπερασπιστεί την μικρή Βασιλική. Κανείς; Παραμονή Πρωτοχρονιάς, μια νύχτα που τα παιδιά είναι οι πρωταγωνιστές, ποιος θα άφηνε ένα παιδί να δικαστεί; Ο Άγιος Βασίλης έρχεται και οι θεατές βλέπουν τα πράγματα από την οπτική γωνία της Βασιλικής.  

Με σκηνικά που φανταζόμαστε, όπως μας προτρέπει η γιαγιά- αφηγήτρια (γιατί το θέατρο χρειάζεται φαντασία), και με κοστούμια που παραπέμπουν στο μαγικό παιδικό κόσμο, η παράσταση «Το παιδί και το όνειρο» κρατά προσηλωμένους  τους μικρούς θεατές μέχρι το τέλος.

Η μικρή Βασιλική, το παιδί του έργου, λατρεύει τα παιχνίδια. Για να δούμε τι μπορεί να παίξει ΠΡΙΝ από την παράσταση και τι ΜΕΤΑ από αυτή.

ΠΡΙΝ… 

• Αφήγηση: Το χριστουγεννιάτικο παραμύθι της Κάρμεν Ρουγγέρη «Το παιδί και το όνειρο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάπλαση. Είναι μια ιστορία γεμάτη μαγεία, ιδωμένη από την πλευρά των παιδιών. Μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία ή να ακούσετε μαζί με τα παιδιά το CD με την αφήγηση της Κάρμεν Ρουγγέρη.

• Ζωγραφική: Στην ταινία της Ντίσνεϊ «Η πεντάμορφη και το τέρας» τα αντικείμενα και τα έπιπλα του σπιτιού μιλούν και έχουν ανθρώπινη μορφή. Στην παιδική φαντασία τα άψυχα έχουν μια μυστική ζωή: μιλούν, κινούνται και κάνουν ό,τι και οι άνθρωποι. Τα παιχνίδια τους μπορεί να ζωντανέψουν το βράδυ και να αλλάξουν θέση. Στα στολίδια του δέντρου γίνεται καθημερινή «ανταλλαγή» από τον τρίχρονο γιο μου, γιατί αυτά που είναι στα πίσω κλαδιά στενοχωριούνται που δεν τα βλέπουμε τόσο καλά. Ποια αντικείμενα του σπιτιού θεωρούν τα παιδιά ότι το βράδυ ζωντανεύουν; Μπορούν να τα ζωγραφίσουν και, αν είναι σε θέση να γράφουν, να φτιάξουν ένα μικρό κόμικς με συννεφάκια σκέψης και ομιλίας πάνω από τα «κεφάλια» των επίπλων.

ΜΕΤΑ…

• Αφήγηση: Το παραμύθι του Γιάννη Μπαρτζή «Ξύλινο παραμύθι»(εκδόσεις Σύγχρονη εποχή) είναι μια ιστορία για τη γιορτή που στήνουν ένα βράδυ τα ξύλινα έπιπλα. Με λόγο ποιητικό σου δημιουργεί εικόνες που σε ταξιδεύουν στον κόσμο του φανταστικού. Σε μια βραδιά που τα ξύλινα έπιπλα κι αντικείμενα αποφασίζουν να συναντηθούν στην πλατεία και να διασκεδάσουν. Ένα όμορφο παραμύθι που θα μπορούσε να είναι η συνέχεια της θεατρικής παράστασης.

• Παιχνίδι ρητορικής: Στην παράσταση «Το παιδί και το όνειρο» η μικρή Βασιλική δικάζεται από τα έπιπλα και τα αντικείμενα του σπιτιού για τη συμπεριφορά της. Μπορείτε να στήσετε στην κουζίνα το δικό σας «δικαστήριο» με το παιδί σε ρόλο υπεράσπισης για τα πιο απίθανα πράγματα. Συνήγορος υπεράσπισης της κατσαρόλας η οποία κατηγορεί τη μαμά για το γεγονός ότι υποφέρει στη φωτιά κάθε μέρα, χωρίς καμία αργία στις γιορτές. Μπορείτε εσείς να είστε υπερασπιστής του μαύρου χρώματος και το παιδί του άσπρου. Ή η μαμά να υπερασπίζει τα σουβλάκια και το παιδί την πίτσα.

• Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς: «Τα έπιπλα του σπιτιού». Ο ενήλικας/εμψυχωτής λέει ένα δωμάτιο του σπιτιού και τα παιδιά έχουν ελάχιστο χρόνο να γίνουν έπιπλα ή αντικείμενα που υπάρχουν στο δωμάτιο αυτό. Όταν ο ενήλικας/εμψυχωτής πει «γυρνάω», πρέπει να μείνουν όλοι παγωμένοι στις θέσεις τους και να μαντέψει τι είναι ο καθένας. Τα παιδιά επιτρέπεται να γίνουν μόνο αντικείμενα ή έπιπλα και όχι κάτι έμψυχο. Επίσης πρέπει να γίνουν αντικείμενα ή έπιπλα που υπάρχουν στο δωμάτιο αυτό αλλιώς χάνουν. (Δεν μπορεί να υπάρχει μια λεκάνη μέσα στην κουζίνα! Ή ένα χαρτί τουαλέτας στο σαλόνι!) Υπάρχει και «Έπιπλα του σπιτιού Νο 2». Σε αυτή την παραλλαγή/συνέχεια του παιχνιδιού η αρχή είναι ίδια. Όμως, όταν ο ενήλικας/εμψυχωτής γυρίσει, είναι ένας στριμμένος κύριος που θέλει να πετάξει τα έπιπλά του γιατί σκονίζονται, έχει πολλά ή επειδή απλώς ξύπνησε στραβά. Τα έπιπλα μιλούν και προσπαθούν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Κερδίζουν αν πείσουν τον παράξενο ιδιοκτήτη τους να τα κρατήσει.

Η νύχτα της Πρωτοχρονιάς έχει για όλους μας κάτι μαγικό, είτε πιστεύουμε στον Άγιο Βασίλη είτε όχι. Είναι το τέλος μιας χρονιάς και η αρχή μιας άλλης. Είναι η απόδειξη ότι κάθε τέλος σηματοδοτεί μια καινούργια αρχή. Ένα νέο ξεκίνημα που ακόμα και ο πιο απαισιόδοξος δεν μπορεί να μην έχει έστω μια μικρή ελπίδα για κάτι καλύτερο. Ας αφήσουμε αυτή τη νύχτα τα παιδιά να γίνουν οι οδηγοί μας, να μας μεταδώσουν την πίστη τους, να δούμε τον κόσμο μέσα από τα δικά τους μάτια. Τότε θα δούμε έναν κόσμο γεμάτο ευκαιρίες για παιχνίδι και ανατροπές των κανόνων, έναν κόσμο στον οποίο όλοι έχουν θέση. Ακόμα κι ένα κουφός καλόγερος, μια σπασμένη καρέκλα κι ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο με καρούμπαλο…Καλή μας χρονιά!

 info: 

Στο ρόλο του παιδιού η Ράνια Παπαδάκου.

18/12/2016, «Ένας δράκος… μα ποιος δράκος;» Θέατρο Πόρτα

Θέατρο Πόρτα! Μικροί και μεγάλοι περιμένουμε με αγωνία κάθε καινούργια παραγωγή του. Για άλλη μια φορά φύγαμε μαγεμένοι! Η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Θωμάς Μοσχόπουλος διασκεύασαν το «Δράκο» του μεγάλου Ρώσου θεατρικού συγγραφέα Γιεβγκένι Σβαρτς. Τα έργο γράφτηκε το 1944 και  επισήμως αναφερόταν ότι σχολίαζε τη χιτλερική εξουσία, αλλά όσοι ζούσαν κάτω από την εξουσία του «Δράκου» αναγνώρισαν στο παραμύθι και κάποιους άλλους δυνάστες…

Τα παραμύθια λένε αλήθειες που φοβόμαστε και δεν τολμάμε να αποκαλύψουμε. Ή απλώς αλήθειες τόσο βαθιές που δεν μπορούμε να εκφράσουμε με άλλο τρόπο. Τα παραμύθια δεν είναι μόνο για παιδιά, γιατί οι συμβολισμοί τους είναι τέτοιοι που αγγίζουν τις καρδιές των παιδιών, τη νόηση των μεγάλων και τελικά την ψυχή όλων. 

Στο παραμύθι αυτό το διαφορετικό είναι ότι το τέλος μοιάζει να μην είναι… τέλος. Ο Δράκος δεν έχει φύγει, γιατί «το Δράκο τον έχει ο καθένας από μας μέσα του», όπως λέει η Έλσα. «Όταν είσαι βολεμένος στα ζεστά σου και στα ωραία σου, καλύτερα να χουζουρεύεις και να μη λες πολλά», σχολιάζει ο γάτος, όμως με τον τρόπο τους το ίδιο υποστηρίζουν όλοι οι ήρωες. Όπως ο δήμαρχος που επισημαίνει στο γιο του: «Μα παιδί είσαι και ζητάς την αλήθεια; Η αλήθεια είναι βλαβερό κι επικίνδυνο πράγμα». Ποιος είναι τελικά ο Δράκος; Ο τίτλος της παράστασης κρύβει την ουσία όλου του έργου.

Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, ο ωχαδερφισμός και το βόλεμα, η υποκρισία, η υποτέλεια, η λατρεία και η υποταγή στους «σωτήρες» είναι μερικοί μόνο από τους προβληματισμούς τους οποίους θέτει το έργο. Οι κάτοικοι της παραμυθένιας καστροπολιτείας αρνούνται τη σωτηρία τους και έχουν αγαπήσει το δυνάστη τους. Τα τελευταία 213 χρόνια κανένας δεν αντιστέκεται, γιατί τελικά «για να γλιτώσεις από τους ξένους δράκους καλύτερα να έχεις ένα δικό σου». Πότε γεννήθηκε όμως ο Δράκος; Η αλήθεια που κράτησα για μένα είναι ότι ο Δράκος είναι ο γιος του πολέμου, επειδή γεννήθηκε έπειτα από έναν πόλεμο, ξεπηδώντας από τις στάχτες του. Ας δώσει ο καθένας τη δική του ερμηνεία στη λέξη «πόλεμος». 

Και ενώ ο ιππότης Λανσελότος περιμένει (όπως όλοι εμείς) το δράκο με τα τρία κεφάλια, τις φολίδες, τα ρουθούνια που βγάζουν φωτιά και τα σκληρά νύχια που ούτε διαμάντι δεν τα κόβει, έρχεται ένας Δράκος που… μας μοιάζει! Είναι ένας άνθρωπος, γιατί τόσα χρόνια ανάμεσα στους ανθρώπους απέκτησε τη μορφή μας. Ή μήπως αποκτήσαμε εμείς τη δική του; Μας μοιάζει το κακό ή εμείς έχουμε μέσα μας και αυτή την πτυχή; 

Τα κοστούμια, εξαιρετικά και αρμονικά δεμένα μεταξύ τους, σε ταξιδεύουν στον κόσμο του θεάτρου. Το σκηνικό, επιβλητικό και ευφάνταστο, δίνει τη δυνατότητα στους ηθοποιούς να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται και να παίζουν με όλο τους το σώμα ή μόνο με τον κορμό. Το σχόλιο του γιου μου ήταν ότι έμοιαζε με το φτερό ενός δράκου. Ίσως τελικά οι δράκοι που μας καταδυναστεύουν να είναι τόσο μεγάλοι και ισχυροί που να χανόμαστε μέσα τους, να εγκλωβιζόμαστε και να μην μπορούμε να ξεφύγουμε.

Ούσα μαγεμένη από ένα θέαμα που δεν πρέπει να χάσει κανένας (μεγάλος και μικρός), έχουμε μερικά δρακοπαιχνίδια για ΠΡΙΝ από την παράσταση και ιπποτοδρακοϊστορίες για ΜΕΤΑ.

ΠΡΙΝ… 

• Αφήγηση: Το αριστούργημα «Ο Δράκος» του Γιεβγκένι Σβαρτς, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάλβος, είναι ένα έργο για παιδιά και μεγάλους, καθώς έχει διαφορετικά επίπεδα ανάγνωσης. Μπορείτε πριν από την παράσταση να διαβάσετε το έργο στα παιδιά. Ένα άλλο εξαιρετικό παραμύθι για μικρότερους αναγνώστες είναι το «Δράκος; Ποιος δράκος;» του Τζέισον Χουκ (εκδόσεις Πατάκη), που μέσα από τη μαγική εικονογράφηση του Ρίτσαρντ Χουκ αντιλαμβανόμαστε ότι οι δράκοι υπάρχουν μόνο αν τους πιστέψουμε. Και μόνο αν τους πιστέψουμε μπορούμε να τους δούμε, ό,τι κι αν αυτό σημαίνει για τον καθένα…

• Γράφουμε: Βιβλίο παραπόνων. Ο ιππότης Λανσελότος λέει ότι στον κόσμο υπάρχει ένα βιβλίο στο οποίο όλοι γράφουν τα παράπονά τους. Και οι ιππότες γυρνούν τον κόσμο και λύνουν τα προβλήματα αυτά. Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα τετράδιο «παραπόνων» στο σπίτι, στο οποίο τα παιδιά θα γράφουν τα προβλήματα και τα παράπονά τους. Και η μαμά-ιππότης θα προσπαθεί να τα λύσει. Θα είχε βέβαια ενδιαφέρον να γράψει και η μαμά μια μέρα στο βιβλίο παραπόνων τα δικά της παράπονα και να προσπαθήσει να τα λύσει το παιδί-ιππότης.

• Κατασκευή: Στην παράσταση «Ένας δράκος… μα ποιος δράκος;» ο δράκος δεν μοιάζει με… δράκο. Πριν πάμε λοιπόν να την παρακολουθήσουμε μπορούμε να φτιάξουμε ένα δράκο όπως εμείς τον φανταζόμαστε. Να τον ζωγραφίσουμε, να τον κατασκευάσουμε με πλαστελίνη ή, αν οι μαμάδες έχουν όρεξη να πειραματιστούν, ένα δράκο από οριγκάμι!

ΜΕΤΑ…

• Ματιές: Η μάχη μεταξύ Λανσελότου και Δράκου διαδραματίζεται στον αέρα. Δεν θέλουμε να σας αποκαλύψουμε περισσότερα, αλλά έχει ενδιαφέρον, αφού δείτε τη μάχη, να παίξετε ένα παιχνίδι. Κοιτάζουμε ψηλά και δίνουμε οδηγίες στα παιδιά ότι παρακολουθούμε με τα μάτια μας κάτι που κινείται. Μια μπάλα που χοροπηδά, μια παρτίδα τένις ή πινγκ πονγκ, ένα αυτοκίνητο κούρσας, ένα αεροπλάνο που προσγειώνεται-απογειώνεται-ελίσσεται στον ουρανό, μια ρουκέτα, την κίνηση του δείκτη σε ένα ρολόι τοίχου, το πέταγμα μιας μύγας, άλμα εις ύψος, κούνια, βάτραχος ή καγκουρό, ακροβάτες.

• Κίνηση: «Μισός μισός» (ευχαριστώ τη Σοφία για την ιδέα!). Στην παράσταση οι ήρωες άλλα λένε και άλλα εννοούν. Κινούνται επίσης κάτω από το ύφασμα-σκηνικό. Ένα παιχνίδι είναι τα παιδιά να «χωρίσουν» το σώμα τους. Ο κορμός να είναι θυμωμένος (χέρια-πρόσωπο) και τα πόδια να είναι πόδια μπαλαρίνας. Τα πόδια ποδοσφαιριστή και ο κορμός δασκάλου καράτε. 

• Παιχνίδι αυτοσχεδιασμού για δύο: Άλλα λένε τα χέρια μου και άλλα το σώμα μου. Δύο παιδιά στέκονται το ένα πίσω από το άλλο. Αυτός που κάθεται έχει κρυμμένα τα χέρια του μέσα στην μπλούζα του και «δανείζεται» τα χέρια του συμπαίκτη που είναι πίσω του. Ο καθιστός μιλά για ένα θέμα και τα «χέρια» αντιδρούν σύμφωνα με τα λεγόμενα ή εντελώς αντίθετα από αυτά που ακούγονται!

  Στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί ρώτησαν τα παιδιά τι πίστευαν ότι έγινε στο τέλος. Ο Λανσελότος ήταν ο ίδιος στο τέλος όπως στην αρχή; Η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών απάντησε ότι ο Λανσελότος παντρεύτηκε με την Έλσα γιατί… αγαπιούνται! Τελικά η αγάπη μπορεί να τα νικήσει όλα! Τουλάχιστον στα μάτια των παιδιών. Και αυτό είναι, αν μη τι άλλο, ελπιδοφόρο…

Χριστούγεννα και τα παιδιά πρωταγωνιστούν, αφού είναι η δική τους γιορτή. Τα χρόνια που μεσολαβούν από τότε που κάποιος είναι παιδί μέχρι να αποκτήσει και ο ίδιος παιδί είναι συνήθως τόσα που τον κάνουν να ξεχνά τη μαγεία που έχει η γιορτή αυτή για τα παιδιά. Όλα είναι στολισμένα, όλα είναι φωτεινά και οι πάντες είναι χαρούμενοι. Ή τουλάχιστον πιο χαρούμενοι από ό,τι συνήθως. Και αυτό κρατάει πολύ! Πάρα πολύ! Τέτοιες μέρες οι μεγάλοι γίνονται παιδιά για λίγο, θυμούνται τα δικά τους ανέμελα Χριστούγεννα και διασκεδάζουν μαζί με τα παιδιά τους. Ή με τα ανίψια τους. Ή με τα βαφτιστήρια τους. Ή με τα παιδιά των φίλων τους. Τι λέτε λοιπόν για παιδικό θέατρο; Πριν βιαστείτε να αναστενάξετε, να σας προειδοποιήσουμε. Το παιδικό θέατρο έχει ανθήσει τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια που δεν έχει καμία σχέση με παιδιάστικες παραστάσεις. Είναι επαγγελματικό, σέβεται τους θεατές του και το παρακολουθούν με ευχαρίστηση μεγάλοι και μικροί! Οι παιδικές παραστάσεις που αξίζει να δει κάποιος στην Αθήνα είναι πολλές. Η ομάδα του texnes-plus σας προτείνει αυτές που θεωρεί πως παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ακολουθούν οι δέκα πιο αγαπημένες:

1. «Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας», Εθνικό Θέατρο, Κυριακή στις 16:00

Ψηλά πάνω από την πόλη, σε μια πελώρια κολόνα, ορθώνεται το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα. Είναι διακοσμημένος ολόκληρος με λεπτά φύλλα ατόφιου χρυσού, τα μάτια του είναι δύο αστραφτερά ζαφείρια και ένα μεγάλο πορφυρό ρουμπίνι λάμπει στη λαβή του ξίφους του…

Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας ζει πίσω από το φράχτη ενός παλατιού, δίχως σκοτούρες, πάντα ξέγνοιαστος και χαμογελαστός. Όταν φεύγει από τη ζωή, ένα χρυσό άγαλμα στήνεται σε μια πλατεία της πόλης προς τιμήν του. Παρατηρώντας τον κόσμο από ψηλά μέσα από το άγαλμά του, ανακαλύπτει μια άλλη όψη της καθημερινότητας: τη φτώχεια, την ασχήμια, τη διαφθορά και την υποκρισία. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας δακρύζει κάθε βράδυ για όλα τα άσχημα που συμβαίνουν γύρω του. Ώσπου ένα μικρό χελιδόνι κουρνιάζει στα πόδια του. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας θα βρει έναν πολύτιμο σύμμαχο. Μαζί θα βοηθήσουν τους ανθρώπους με κάθε τρόπο. Μια υπέροχη ιστορία ανιδιοτέλειας, φιλίας και αγάπης.

2. «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», Θέατρο Θησείον, Τετάρτη στις 20:00 και Κυριακή στις 11:00

Πέντε νέοι ηθοποιοί, χρησιμοποιώντας ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα, μάσκες, ζωντανή μουσική, στοιχεία παντομίμας και αυτοσχεδιασμούς, υποδύονται όλους τους ρόλους του έργου σε ένα τρελό παιχνίδι παρενδυσίας και μεταμορφώσεων. 

3. «Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο», Θέατρο Πόρτα, Κυριακή στις 11:00 και στις 15:00

Γιατί έξι ηθοποιοί και ένας πιανίστας ανεβαίνουν σε ένα πιάνο; Κατ’ αρχήν... χωράνε εκεί πάνω; Ναι! Γιατί το πιάνο μετατρέπεται σε «πατάρι» και έτσι όλα μπορούν να συμβούν. Οι κολοκύθες γίνονται άμαξες, τα ποντίκια γίνονται άλογα, τα παλιά παπούτσια γίνονται γυάλινα γοβάκια. Όμως και ο χορός γίνεται αφήγηση, η αφήγηση κοντσέρτο και μια ολόκληρη ιστορία χωράει σε μία νότα! Έτσι η Σταχτοπούτα και ο Πρίγκιπας μεγαλώνουν, ενώ οι μεγάλοι ξαναγίνονται παιδιά. Όλα αυτά συμβαίνουν πάνω στο «πατάρι», χωρίς μαγικά ραβδιά, παρά μόνο με το σώμα, τη φωνή και την παλλόμενη μουσική ενός από τους σπουδαιότερους συνθέτες του 20ού αιώνα.

4. «Γύρος του κόσμου σε 80 μέρες», Μέγαρο Μουσικής, Σάββατο στις 15:00 και Κυριακή στις 11:30

Το θρυλικό έργο του Ιουλίου Βερν ανεβαίνει στην παιδική σκηνή του Μεγάρου Μουσικής και μετατρέπεται σε ένα περιπετειώδες ταξίδι με δράση, χιούμορ, ζωντανή μουσική και διαδραστικές βιντεοπροβολές.

5. «Ο Σέρλοκ Χολμς και το γαλάζιο ρουμπίνι», Θέατρο Τέχνης (Φρυνίχου), Κυριακή 11:00 και 15:00

Το σπάνιο γαλάζιο ρουμπίνι ακολουθεί μια απίστευτη διαδρομή, στην οποία κυριαρχούν απανωτές ληστείες και ατυχήματα! Ταξιδεύει από τον ποταμό Αμοΐ στα βάθη της Κίνας μέχρι τα χιονισμένα βουνά των Ελβετικών Άλπεων για να καταλήξει στο βικτοριανό Λονδίνο ως δώρο στην ψηλομύτα κόμισσα Μόρκαρ και... να εξαφανιστεί μυστηριωδώς από την κοσμηματοθήκη της στο ξενοδοχείο Cosmopolitan! Ο ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς και ο πιστός του φίλος δόκτωρ Ουάτσον καλούνται να ξεδιαλύνουν την υπόθεση που κρύβει πολλά παράξενα γεγονότα… Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο όταν στα χέρια τους καταφτάνουν ένα μαύρο φθαρμένο καπέλο και μια χήνα με ένα περίεργο σημάδι στο κεφάλι...

6. «Στη χώρα του βασιλιά των κλόουν», Θέατρο του Νέου Κόσμου, Κυριακή στις 12:00

Η Λούνα και ο Σαμάν φτάνουν στη χώρα του βασιλιά των κλόουν. Έρχονται από πολύ μακριά και ονειρεύονται να ζήσουν σε αυτόν το θαυμαστό τόπο και να γίνουν και οι ίδιοι δύο μικροί κλόουν. Όμως ο βασιλιάς της χώρας, ο Φαμπ, τους υποδέχεται με καχυποψία και αυστηρότητα. Οι διαφορετικές γλώσσες που μιλούν, ο φόβος του ξένου, του άγνωστου και του αλλιώτικου θα δημιουργήσουν ανάμεσα στους τρεις ήρωες κωμικές παρεξηγήσεις και συγκρούσεις. Ωστόσο σιγά σιγά θα βρεθεί τρόπος να επικοινωνήσουν και να ενωθούν μέσα από το γέλιο και το παιχνίδι.

7. «Στην κιβωτό στις οκτώ», Θέατρο Κάππα, Κυριακή στις 11:30

Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας Ούρλιχ Ουμπ στο ομώνυμο έργο του αφηγείται με σύγχρονη ματιά το βιβλικό κατακλυσμό του Νώε, στήνοντας μια ευφυέστατη περιπέτεια με πολύ γέλιο, πολλά ερωτήματα, πολλή μουσική, πολύ νερό, πολλά ζώα, μια κιβωτό, ένα εισιτήριο για δύο και ένα ραντεβού ακριβώς στις οκτώ. Στο αλληγορικό έργο-ύμνο στη φιλία, τη διαφορετικότητα και την ελευθερία πρωταγωνιστές είναι τρεις πιγκουίνοι και μία περιστέρα, που με φόντο τον απέραντο πάγο θέτουν απορίες και ερωτήματα, αναπαράγοντας το λόγο και τις ερωτήσεις των ίδιων των παιδιών.

8. «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», Παραμυθοχώρα, Κυριακή στις 11:00

Το πολυβραβευμένο παραμύθι του Αντώνη Παπαθεοδούλου γίνεται αφετηρία για μια παράσταση με διαχρονικό αντιπολεμικό μήνυμα, στην οποία συνδυάζονται τεχνική με αφήγηση, κούκλες άμεσης κίνησης, μαρότ, επίπεδες και γιγαντόκουκλα, τεχνικές θεάτρου, μαύρου θεάτρου και πολυμέσων και... πολλή μουσική και τραγούδι, γραμμένα από έναν πολυαγαπημένο τραγουδοποιό. Ο Φοίβος Δεληβοριάς συνεργάζεται για πρώτη φορά με την Παραμυθοχώρα και ζωντανεύει μουσικά με το δικό του μοναδικό τρόπο τις περιπέτειες αυτής της πόλης!

9. «Ηρακλής, η ζωή και οι άθλοι του», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Κυριακή στις 11:30 και στις 15:30

Η παράσταση βασίζεται σε ό,τι έχει γραφτεί για τον Ηρακλή και τη ζωή του, ώστε τα παιδιά να σχηματίσουν σαφή εικόνα γι’ αυτόν, που με τους άθλους του έμεινε στην ιστορία ως ο πιο ονομαστός και αγαπητός ήρωας της ανθρωπότητας.

10. «Η Αλίκη είχε αρχίσει να βαριέται έτσι που καθόταν πάνω στο χορτάρι…» Θέατρο Θησείον, Κυριακή στις 15:00

Μια παράσταση για τη φαντασία, την ενηλικίωση και την απελευθέρωση από κάθε μορφή καταπίεσης. Η Αλίκη με οδηγό και σύμμαχο την παιδική της φαντασία ταξιδεύει σε έναν κόσμο που ακροβατεί μεταξύ παράλογου και θαυμαστού. Σε έναν κόσμο στον οποίο όλα μπορούν να συμβούν.

4/12/2016, «Ηρακλής, η ζωή και οι άθλοι του», Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Η Κάρμεν Ρουγγέρη ασχολείται χρόνια με το παιδικό θέατρο και ξέρει πόσο σημαντικό είναι να δίνεις το λόγο στα παιδιά. Επίσης, σαν μεγάλο παιδί κι η ίδια, γνωρίζει από παιχνίδια. Παντρεύοντας λοιπόν αυτά τα δύο βρήκε τον τρόπο να υλοποιήσει αυτό που δεν είχε επιχειρήσει κανένας μέχρι τώρα. Να δώσει φωνή στους ενδιαφερόμενους. Τα παιδιά. Με μια ψηφοφορία που γίνεται στο τέλος της παράστασης τα παιδιά αποφασίζουν τι θέλουν να δουν την επόμενη σεζόν. Έτσι φέτος φτάσαμε στον Ηρακλή!

Και ποιος δεν γνωρίζει τους 12 άθλους του! Ήρωας αγαπημένος όλων, ο Ηρακλής είναι ο δημοφιλέστερος της ελληνικής μυθολογίας, αλλά ταυτόχρονα και ο πιο «κακοποιημένος». Η Κάρμεν Ρουγγέρη θέλησε με τη συγκεκριμένη  παράσταση να παρουσιάσει με καλλιτεχνική ματιά αλλά και ακρίβεια τη ζωή και τους άθλους του πολυαγαπημένου ήρωα, μελετώντας ό,τι έχει γραφτεί για αυτόν.

Η κυρία Ρουγγέρη δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Έχει αφιερωθεί στο παιδικό θέατρο και το υπηρετεί με σεβασμό και επαγγελματισμό πάρα πολλά χρόνια. Οι παραστάσεις της αποπνέουν ποιότητα, σεβασμό και αγάπη για το παιδί. Το να παρουσιάσει κάποιος τους 12 άθλους του Ηρακλή στο θέατρο είναι από μόνο του ένα δύσκολο εγχείρημα. Πόσο μάλλον να παρουσιάσει και τη ζωή του ήρωα. Ωστόσο η παράσταση «Ηρακλής, η ζωή και οι άθλοι του» το κατάφερε! Με σκηνικά και κοστούμια πλούσια αλλά όχι κιτς ζωντανεύει μπροστά μας η πιο αγαπημένη ιστορία της ελληνικής μυθολογίας. Πολύτιμη αλλά χωρίς να ξεπερνά το μέτρο υπήρξε και η αρωγή της τεχνολογίας μέσα από τη χρήση video art. 

Μαζί με τον Ηρακλή πηγαίνουμε χιλιάδες χρόνια πίσω και ταξιδεύουμε σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ετοιμάζουμε λοιπόν βαλίτσες και ξεκινάμε για καινούργιες περιπέτειες. Ποια παιχνίδια βάζουμε στη βαλίτσα μας ΠΡΙΝ από την παράσταση και τι βρίσκουμε μέσα ΜΕΤΑ; 

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Είναι βέβαιο ότι έχετε ήδη με κάποιο τρόπο αφηγηθεί στα παιδιά σας το μύθο του δυνατού Ηρακλή. Υπάρχουν δεκάδες βιβλία με τους άθλους του: σχολικά, παιδικά και… επιστημονικά . Διαλέξτε όποιο βιβλίο σας αρέσει και ξεκινήστε την περιπέτεια!

• Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Ο Ηρακλής και η Λερναία Ύδρα» . Ο ένας από τους παίκτες που παριστάνει τη Λερναία Ύδρα δένει στη μέση του δέκα λεπτά σχοινιά. Οι άλλοι εννιά παίκτες (τα «κεφάλια») τοποθετούνται κυκλικά γύρω από τη «Λερναία Ύδρα» και κρατούν ο καθένας από ένα σχοινί. Με την έναρξη του παιχνιδιού ο παίκτης που παριστάνει τον Ηρακλή πλησιάζει ένα από τα «κεφάλια» της «Λερναίας Ύδρας». Το «κεφάλι» πρέπει, αφού συμβουλευτεί τη «Λερναία Ύδρα», να του κάνει μια ερώτηση (π.χ., να θυμηθεί έναν αρχαίο ελληνικό μύθο) ή να τον υποβάλει σε μια δοκιμασία (π.χ., επίδειξη δύναμης). Ο «Ηρακλής» πρέπει να απαντήσει ή να φέρει σε πέρας τη δοκιμασία. Αν τα καταφέρει, τότε το «κεφάλι» αποκόπτεται από το σώμα της «Λερναίας Ύδρας». Αν όχι, προστίθεται άλλο ένα «κεφάλι» (ένας από τους αναπληρωματικούς παίκτες) στο σώμα της «Λερναίας Ύδρας». (Τσάμπρα, Φ. & Σκαλίδη, Ζ., 2001, 10 Παιχνίδια με θεούς, ημίθεους και νύμφες, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα) .Αν ο «Ηρακλής»δεν τα καταφέρει και την επόμενη φορά, ορίζεται άλλος στη θέση του. Κερδίζει ο «Ηρακλής» που θα κόψει τα περισσότερα «κεφάλια» της «Λερναίας Ύδρας».

• Παγωμένες εικόνες. Για το παιχνίδι αυτό αρκούν δύο άτομα, όμως, αν είστε και περισσότεροι, ακόμα καλύτερα. Ένας «Ηρακλής» και ένας… θεατής είναι πάντως αρκετοί. Τα παιδιά (ή το παιδί) με παγωμένη εικόνα δείχνουν έναν άθλο του Ηρακλή. Αυτοσχέδια κοστούμια, καρέκλες με τρία «κεφάλια», λούτρινα ζωάκια-τέρατα, ρόπαλα από εφημερίδες και πολλή πολλή φαντασία είναι απαραίτητα! Η παγωμένη εικόνα θεωρείται απολύτως επιτυχημένη όταν ο θεατής μαντέψει σωστά ποιος άθλος παρουσιάζεται.

ΜΕΤΑ…

• Ζωγραφική-Κατασκευή: Τα παιδιά λατρεύουν τη ζωγραφική! Ζητήστε τους μετά το τέλος της παράστασης να ζωγραφίσουν ό,τι τους έκανε εντύπωση. Μπορεί να μην είναι κάποιος από τους άθλους του Ηρακλή, αλλά ένα στιγμιότυπο της ζωής του. Ο Ηρακλής με το δίδυμο αδερφό του και τα φίδια στην κούνια τους. Ο Ηρακλής που συναντά την Αρετή και την Κακία ή ο Ηρακλής την ώρα που προσφέρει ένα στεφάνι από κλαδί ελιάς σε έναν Ολυμπιονίκη. Ο Ευρυσθέας κρυμμένος στο πιθάρι είναι μία από τις πιο αγαπημένες σκηνές των παιδιών, γι’ αυτό κι εμείς σας έχουμε μια ωραία ιδέα για να την αναπαραστήσετε. Ο Ευρυσθέας μέσα στο πιθάρι του! 

http://www.kinderella.gr/mithiki-iroes-ke-terata-solis-tis-gis-ta-perata/

• Γεωγραφία; Κι όμως…: Στην παράσταση παρακολουθούμε τη διαδρομή του Ηρακλή από τη στιγμή που φεύγει από το σπίτι του στη Θήβα μέχρι την ώρα που ανεβαίνει κοντά στους θεούς. Ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα. Μπορούμε να φτιάξουμε με τα παιδιά το χάρτη του Ηρακλή. Βάζοντας πινέζες σε όλα τα μέρη που πέρασε και σε κάθε πινέζα ένα μικρό χαρτάκι στο οποίο θα είναι σημειωμένο τι έκανε εκεί. Συνάντηση με την Αρετή και την Κακία, κάποιος άθλος, γάμος  ή κάτι άλλο…

• Αυτοσχεδιασμός. Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Ο 13ος άθλος του Ηρακλή». Ένα παιχνίδι φαντασίας και αυτοσχεδιασμού. Ο βασιλιάς Ευρυσθέας αποφασίζει ότι ο Ηρακλής πρέπει να κάνει ακόμα έναν άθλο. Ποιος θα είναι αυτός; Πού θα ταξιδέψει αυτή τη φορά ο Ηρακλής με τον Ιόλαο; Μερικές μόνο από τις «παραστάσεις» που έχω δει: α) Ο 13ος άθλος του Ηρακλή συμβαίνει… σήμερα. Η Ευρύσθεια (απόγονος του Ευρυσθέα) δίνει εντολή στην Ηράκλεια (τρισέγγονη του Ηρακλή) να φέρει εις πέρας το 13ο άθλο. β) Μια μάγισσα έχει κλέψει το φεγγάρι και ο κόσμος είναι έξαλλος που δεν μπορεί να δει τη νύχτα. Διαμαρτύρονται έξω από το παλάτι του Ευρυσθέα κι αυτός δίνει εντολή στον Ηρακλή να φέρει πίσω το φεγγάρι. Πώς τα καταφέρνει ο ήρωας; Μα με έναν τεράστιο μαγνήτη και βάζοντας στη θέση του φεγγαριού (για να μην τον καταλάβει η μάγισσα) ένα κεφάλι… τυρί! Ο Ηρακλής εναντίον δεινόσαυρων, ο Ηρακλής στο βυθό της θάλασσας, ο Ηρακλής στο παρελθόν ή στο μέλλον είναι πάντα νικητής και πάντα ήρωας!

  Ο Ηρακλής και οι άθλοι του δεν είναι τυχαία ο πιο αναγνωρίσιμος μύθος της ελληνικής μυθολογίας. Η ανδρεία του και το θάρρος του μας δίνουν δύναμη να αντιμετωπίσουμε τα δικά μας «τέρατα» και να φέρουμε εις πέρας τους δικούς μας καθημερινούς άθλους. Όπως στα παραμύθια ο ήρωας περνά από χίλιες δυο δοκιμασίες αλλά στο τέλος τα καταφέρνει, έτσι κι ο Ηρακλής γίνεται το σημείο αναφοράς μας όταν προκύπτουν δυσκολίες. Ένας πρόγονός μας που ακολούθησε το δρόμο της Αρετής και τελικά βγήκε νικητής σε όλες του τις περιπέτειες. Όσα μυθικά πλάσματα κι αν βρεθούν μπροστά μας όλα στο τέλος θα πάνε καλά και το καλό θα θριαμβεύσει!

27/11/2016, «Ο Ανύπαρκτος Ιππότης», Skrow Theater

Είμαστε στο 1216 ή στο 1435 ή στο 1782 ή στο 1986. Είμαστε ίσως στο σήμερα, σε μια οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο χρόνο ή σε μια φανταστική χρονική περίοδο. Όπως μας ενημερώνει ο αφηγητής του παραμυθιού, μια ιπποτική ιστορία μπορεί να διαδραματίζεται στο παρελθόν, μπορεί όμως να διαδραματίζεται και στο παρόν. Μια ιπποτική ιστορία με άλογα, πριγκίπισσες, ιπποκόμους, βασιλιάδες και περιπέτειες ζωντανεύει άλλωστε σε χιλιάδες σκοτεινά δωμάτια καθημερινά. Και ό,τι ζωντανεύει στη φαντασία των παιδιών έχει την τιμή να παραμένει αληθινό και αναλλοίωτο για πάντα.

Το μυθιστόρημα του Ίταλο Καλβίνο «Ένας Ανύπαρκτος Ιππότης» (εκδόσεις Καστανιώτη) ανήκει στη «φαντασιακή» τριλογία του με γενικό τίτλο «Οι πρόγονοί μας». Η ομάδα Ντουθ διαλέγει ένα μεσαιωνικό παραμύθι και μας ταξιδεύει. Με φόντο το φυσικό βράχο του Skrow Theater και με την άριστη επιλογή σκηνικών και αντικειμένων –όλα από ξύλο– γινόμαστε αυτόπτες μάρτυρες των περιπετειών ενός ιππότη που… ΔΕΝ υπάρχει! 

Ποιοι είμαστε; Τι λέει ο ιπποτικός κώδικας και πόσα μπορεί να καταφέρει κανείς με τη δύναμη της θέλησης; Τι δίνει νόημα στη ζωή μας; Αξίζει να κυνηγάμε τα όνειρά μας και τις επιθυμίες μας; Με ζωντανή μουσική επί σκηνής και μια πανοπλία που με τη βοήθεια της τεχνικής του μαύρου θεάτρου μοιάζει πραγματικά κενή, ακολουθούμε τον Ανύπαρκτο Ιππότη στα ταξίδια του. Στο τέλος εκείνος χάνεται, αλλά χαρίζει την πανοπλία του σε έναν ιππότη που αξίζει να τη φοράει. «Πού πήγε ο Ανύπαρκτος Ιππότης;» ρώτησε ο γιος μου. Κι αμέσως απάντησε: «Θα ψάξω να τον βρω στο βράχο μόλις τελειώσει η παράσταση. Νομίζω εκεί κρύφτηκε». Πού κρύβεται ο δικός σας ιππότης; 

Πώς προετοιμάζεται ένας ιππότης (ή και μια γυναίκα ιππότης, αφού, όπως διαπιστώνουμε, υπάρχουν και γυναίκες ιππότες) ΠΡΙΝ από την παράσταση και τι μπορούμε να κάνουμε ΜΕΤΑ; 

ΠΡΙΝ…

• Γράφουμε: Τι κάνει ένας ιππότης; Σώζει σίγουρα πριγκίπισσες, πολεμά τους εχθρούς, αντιμετωπίζει δράκους κι άλλα μυθικά τέρατα, υπερασπίζεται τους αδύναμους και φυσικά εξασκείται στην τοξοβολία και στην ξιφομαχία. Γράφουμε τον όρκο του ιππότη σύμφωνα με όσα ξέρουμε για τους ιππότες και τον εκφωνούμε σε μια σεμνή οικογενειακή τελετή, χρίζοντας τον μικρό ή τη μικρή μας ιππότη!

• Κατασκευή: Προτού ζήσουμε τις περιπέτειες του Ανύπαρκτου Ιππότη, έχουμε τη δυνατότητα να φτιάξουμε το κάστρο του. Κι εκεί μέσα θα διαδραματιστούν μερικές δικές μας ιστορίες. Το χαρτί οντουλέ μπορεί πανεύκολα να γίνει κάστρο. Ανοίγουμε πόρτες, παραθυράκια και μπαίνουμε μέσα για να ζήσουμε την περιπέτεια.

ΜΕΤΑ…

• Αφήγηση: Τα «Παραμύθια της Καληνύχτας» δεν είναι ανάγκη να τελειώσουν όταν τα παιδιά θα μεγαλώσουν. Μπορεί να έχουν προ πολλού κατακτήσει την ικανότητα να κοιμούνται μόνα τους, όμως εκείνο το μισάωρο πριν από τη βραδινή καληνύχτα θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στη μνήμη γονιών και παιδιών. Όταν λοιπόν τα παιδιά μεγαλώσουν, τα σύντομα παραμύθια μπορούν να αντικατασταθούν από μυθιστορήματα. Ένα κεφάλαιο κάθε νύχτα. Αν παρακολουθήσουμε τον «Ανύπαρκτο Ιππότη», οι νύχτες μετά την παράσταση θα είναι μια ευκαιρία να τον γνωρίσουμε στην πλήρη εκδοχή του. 

• Κίνηση και χορός: Λίγη μεσαιωνική μουσική και ώρα για χορό! Μπορούμε μαζί με τα παιδιά να αφεθούμε στο ρυθμό και να χορέψουμε σαν ιππότες και πριγκίπισσες. Βρίσκουμε τα βήματα, τα προβάρουμε και εμπρός όλοι χορεύουμε!

• Παιχνίδι: Υπάρχουν πολλά επιτραπέζια παιχνίδια εμπνευσμένα από τον κόσμο των ιπποτών. Επιτραπέζια για μικρούς φίλους τριών έως τεσσάρων ετών, αλλά και για μεγαλύτερους ή πολύ μεγαλύτερους. Ποιος είναι σε θέση να βάλει φρένο στον ενθουσιασμό ενός εκκολαπτόμενου ιππότη; Οι περιπέτειες συνεχίζονται με τα επιτραπέζια!

  Από τον Δον Κιχώτη έως τους Ιππότες της Τηγανητής Πατάτας οι ιππότες μάς εμπνέουν και μας ταξιδεύουν. Πίστη και θέληση, τιμή και βοήθεια σε όσους έχουν ανάγκη. Όλοι μπορούν να γίνουν ιππότες. «Κι εσύ κι εσύ κι αυτός εκεί». Έτσι κλείνει η παράσταση, έτσι κλείνουμε κι εμείς. 

20/11/2016, «Στην Κιβωτό στις οκτώ», Θέατρο Κάππα

Το θεατρικό έργο του Ούρλιχ Ουμπ που επέλεξε να ανεβάσει φέτος ο θίασος του Ηλία Καρελά διαπραγματεύεται ένα θέμα «δύσκολο» είπαν πολλοί. Άλλοι θεώρησαν ότι τέτοιου είδους φιλοσοφικά ερωτήματα δεν αρμόζουν σε παιδιά. Γιατί όμως; Ποιος ορίζει πότε τα παιδιά πρέπει να αναρωτιούνται για συγκεκριμένα θέματα; Οι ερωτήσεις είναι η δουλειά των παιδιών και ποτέ δεν ξέρεις πότε θα σε ρωτήσει κάτι ένα παιδί. Και, το σημαντικότερο, ΤΙ θα σε ρωτήσει. Ίσως η ερώτηση να είναι απλή, αλλά ίσως να είναι και άβολη. Άβολη γιατί είναι δύσκολο να κατανοήσει την απάντηση; Ή άβολη γιατί ούτε κι εσύ έχεις ακόμη την απάντηση; Ως μητέρα θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος να απαντάς είναι με ειλικρίνεια. Και με ιστορίες! Η ιστορία «Στην Κιβωτό στις οκτώ» ενδείκνυται για να απαντήσει κανείς στα φιλοσοφικά ερωτήματα ενός παιδιού για την ύπαρξη του Θεού. 

Όμως η ιστορία μπορεί να είναι και αλληγορική. Ο Θεός είναι Αυτός που έχει την εξουσία. Στον κόσμο των παιδιών οι γονείς έχουν την εξουσία. Οι γονείς τα δημιούργησαν, όπως δημιούργησαν και τον κόσμο που τα περιβάλλει. Και πολλές φορές οι πράξεις των γονιών μοιάζουν τόσο ακατανόητες όσο κι αυτές του Θεού στους πιγκουίνους. Πολλές φορές οι γονείς επιβάλλουν έναν «κατακλυσμό», μια αδικαιολόγητα αυστηρή τιμωρία. Έχουν το θάρρος να παραδεχτούν το λάθος τους; Έχουν το θάρρος να υποσχεθούν ένα «ουράνιο τόξο» έπειτα από κάθε καβγά; Ένα χαμόγελο που θα δηλώνει ότι υπάρχει αγάπη; Την ώρα της παράστασης ένα κορίτσι ρώτησε: «Τι σημαίνει τιμωρία;». Πόσο θα ήθελα να συγχαρώ τους γονείς αυτού του κοριτσιού! Ο Θεός «στην Κιβωτό στις οκτώ» αποφάσισε να μην ξανατιμωρήσει τους ανθρώπους. Γιατί άλλο τιμωρία κι άλλο συνέπεια της πράξης μας. Ένας «κατακλυσμός» διορθώνει τις άσχημες συμπεριφορές; Ερωτήματα που δεν ξέρω την απάντηση. Μια καλή παράσταση, ένα καλό κείμενο πρέπει κατά τη γνώμη μου να δημιουργεί απορίες κι όχι να προσφέρει λύσεις.

Οι τρεις πιγκουίνοι και η περιστέρα κατάφεραν με τα μοναδικά τους κοστούμια να ζωντανέψουν μπροστά μας μια ιστορία φιλίας και αφοσίωσης. Πάγος, χιόνι και κιβωτός ήταν το υπέροχο σκηνικό που αγκάλιασε την παράσταση. Και φυσικά ό,τι και αν πω για τους Burger Project θα είναι λίγο. Υπέροχη μουσική, ακόμα πιο υπέροχη σκηνική παρουσία, ζωντάνια και θετική ενέργεια που τη μεταδίδουν στο θεατή και μόνο με τη στάση τους σώματός τους και το βλέμμα τους. Ένα παιδί δίπλα μου δεν σταμάτησε να χορεύει στην καρέκλα του κι η αλήθεια είναι ότι κι εγώ έκανα το ίδιο, λιγάκι πιο συγκρατημένα λόγω ηλικίας. Η υποδοχή που μας επιφύλαξαν κατά την επιβίβασή μας στην Κιβωτό ήταν σίγουρα η πιο όμορφη, αστεία και μοναδική υποδοχή σε μέσο μεταφοράς!

Πώς γίνεται ο χαμός μιας πεταλούδας στην Ανταρκτική να επηρέασε τελικά τον κατακλυσμό; Η απάντηση επί σκηνής. Εμείς απλώς θα ετοιμάσουμε βαλίτσες για να ανέβουμε στην Κιβωτό. Και, όπως λέει η περιστέρα, θα πάρουμε «μόνο τα απαραίτητα». Τι θα βάλουμε στη δική μας βαλίτσα ΠΡΙΝ πάμε στην παράσταση και τι θα βρούμε μέσα φεύγοντας ΜΕΤΑ; 

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Γιατί βγαίνει το ουράνιο τόξο μετά τη βροχή; Να μια καλή ευκαιρία να διηγηθείτε στο παιδί σας την ιστορία της Κιβωτού. Την επόμενη φορά που θα τσακωθείτε ή θα θυμώσετε, την επόμενη φορά που θα στενοχωρηθεί για κάτι ή θα απογοητευτεί μπορείτε να του/της χαμογελάσετε και να του/της θυμίσετε την ιστορία της Κιβωτού. Μετά τον κατακλυσμό ανατέλλει το ουράνιο τόξο. Μετά τον «κατακλυσμό» έρχεται η ηρεμία. Αυτό είναι υπόσχεση! Το ομώνυμο παραμύθι του Ούρλιχ Ουμπ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη είναι επίσης μια υπέροχη ιστορία πριν από τη βραδινή καληνύχτα.

• Κατασκευή. Πώς θα μπορούσε να είναι η Κιβωτός; Ποια ζώα μπήκαν μέσα; Φτιάξτε τη δική σας χάρτινη Κιβωτό ή μια από πλαστελίνη, πηλό, φελιζόλ ή οποιοδήποτε άλλο υλικό θέλετε. Φορτώστε όσα ζώα μινιατούρες ή λούτρινα έχετε σπίτι και ξεκινήστε! Τι λένε μεταξύ τους τα ζώα; Ανυπομονούν να τελειώσει η βροχή ή περνούν καλά εκεί μέσα; Πώς τα πάνε τα λιοντάρια με τα υπόλοιπα ζώα; Και πώς κατάφεραν να επιβιώσουν τα μυρμήγκια με τόσες… πατούσες να τριγυρνούν; Μερικές ωραίες ιδέες από http://dimdispiliou.blogspot.gr/2010/12/blog-post.html

ΜΕΤΑ…

• Ώρα για παιχνίδι. Μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικοί: «Βρες το ταίρι σου». Μοιράζετε χαρτάκια ή λέτε στο αυτί κάθε παιδιού ένα ζώο. Όλα τα παιδιά αρχίζουν να κινούνται στο χώρο όπως τα ζώα αυτά, αλλά χωρίς να μιμούνται τη φωνή τους. Μπορούν να βρουν το ταίρι τους; Όταν όλοι βρουν το άλλο τους μισό, περπατούν στη σκηνή και ίσως πουν και δυο λογάκια στη γλώσσα μας ή… στη δική τους.

• Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς. «Σχεδίες διάσωσης». Να ένα παιχνίδι που για να μη χάσουμε πρέπει να τους σώσουμε όλους! Στο πάτωμα υπάρχουν σχεδίες, δηλαδή σκορπισμένες εφημερίδες. Ο ενήλικας/εμψυχωτής λέει μια ιστορία και τα παιδιά την αναπαριστούν. Όταν πει τη λέξη «καρχαρίας», τα παιδιά πρέπει να τρέξουν στις σχεδίες για να σωθούν. Οι σχεδίες σιγά σιγά λιγοστεύουν. Πόσοι μπορούν να χωρέσουν πάνω σε μία σχεδία; Τι θα κάνουμε για να μην αφήσουμε κανένα φίλο να χαθεί;

• Για λίγο στη θέση κάποιου άλλου: «Τι θα έπαιρνες μαζί σου αν…». Παλιότερα η πρόταση συμπληρωνόταν με το «…αν ναυαγούσες σε ένα έρημο νησί;». Στις μέρες μας είναι τίτλος έκθεσης φωτογραφίας και τίτλος έκθεσης-εγκατάστασης στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης. Ένα ερώτημα-έναυσμα για να μιλήσουμε για πολλά που συμβαίνουν δίπλα μας. Οι πιγκουίνοι πρέπει να ετοιμάσουν βαλίτσες και τελικά τι βάζουν μέσα; Εσείς τι θα βάζατε; Για ποιο λόγο; Μιλήστε, παίξτε, μαντέψτε. Ένα τέτοιο ερώτημα μπορεί να γίνει αφορμή να μιλήσουμε για όσα πραγματικά έχουν αξία στη ζωή μας.

Το έργο του Ούρλιχ Ουμπ δεν έχει βραβευτεί τυχαία. Με τρόπο αλληγορικό μιλά στις καρδιές μας για όλα όσα ακόμη αναρωτιόμαστε. Γιατί τιμωρούμαστε; Εμείς φταίμε; Πώς επιτρέπει ο Θεός να χαθεί κάποιος; Είναι δικαιοσύνη αυτό; Κάνουν οι μεγάλοι λάθη και, αν ναι, τα παραδέχονται; Είναι σωστό να σώσουμε ένα φίλο ακόμα κι αν αυτό είναι αντίθετο στους κανόνες; Κάθε γονιός μεταφέρει στο παιδί του το δικό του αξιακό σύστημα και τις δικές του αρχές. Κάποτε το παιδί θα τις αμφισβητήσει κι αυτό πρέπει να γίνει για να πάει ο κόσμος παρακάτω. Ας απαντήσουμε με ειλικρίνεια τι είναι για εμάς ο Θεός και τι πιστεύουμε γι’ Αυτόν. Αν η παράσταση έδωσε μια απάντηση σε μένα, αυτή είναι ότι το πιο σημαντικό είναι η Αγάπη προς τον πλησίον μας, είτε πιστεύουμε σε κάποιο θεό είτε όχι. 

7/11/2016, «Ο Σέρλοκ Χολμς και το γαλάζιο ρουμπίνι», Θέατρο Τέχνης

Δεν είναι τυχαίο ότι και μόνο το όνομα Θέατρο Τέχνης αποτελεί εγγύηση ποιότητας. Αξιόλογες παραστάσεις, που συνδυάζουν εκπληκτικά κείμενα, καινοτόμα σκηνοθεσία, πρωτοποριακή σκηνογραφία και άψογη υποκριτική.

Μπαίνοντας στο θέατρο νιώθεις τη διαφορά από το φουαγιέ ακόμα, το οποίο έχει μετατραπεί... σε σκηνή εγκλήματος. Είσαι ήδη στον κόσμο του Σέρλοκ Χολμς και σε υποδέχονται άνθρωποι του βικτοριανού Λονδίνου με την υπόκρουση ζωντανής μουσικής στο πιάνο.

Η παιδική σκηνή του Θεάτρου Τέχνης φιλοξενεί μια ιστορία του Σέρλοκ Χολμς προσαρμοσμένη ιδανικά για το παιδικό κοινό από την Άνδρη Θεοδότου και αριστοτεχνικά σκηνοθετημένη από τον Δημήτρη Δεγαΐτη. Η δουλειά της Άνδρης Θεοδότου αποδεικνύει περίτρανα ότι τα αστυνομικά μυθιστορήματα μπορούν κάλλιστα με την κατάλληλη διασκευή να τα παρακολουθήσουν και παιδιά. Οι ηθοποιοί με όπλα τους τη φωνή και την κίνηση και με τη βοήθεια των ευρηματικών σκηνικών μάς ταξιδεύουν στο Λονδίνο της βικτοριανής περιόδου, και όχι μόνο. Ο ποταμός Αμοΐ στα βάθη της Κίνας απλώνεται  μπροστά μας, νιώθουμε το κρύο των Άλπεων και τελικά μεταφερόμαστε στο ομιχλώδες Λονδίνο του 1885. Και όλα αυτά μέσα σε δευτερόλεπτα, χωρίς περιστρεφόμενες σκηνές και αιωρούμενα σκηνικά. Η απλότητα σε όλο της το μεγαλείο! Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω πόσο με εντυπωσίασε ο σιδηρόδρομος του Λονδίνου, που εμφανίζεται μπροστά στα μάτια των θεατών μόλις ανοίγουν οι πόρτες, ενσωματώνοντας το χώρο του φουαγιέ στη σκηνή της δράσης. Και αφού η σκηνή έχει μετατραπεί στα πάντα, βρισκόμαστε τελικά στο διάσημο σπίτι του Σέρλοκ Χολμς, στην Bakerstreet, στον αριθμό 221Β, αλλά και στο ξενοδοχείο Cosmopolitan.

Η υπόθεση του έργου αφορά τη λύση ενός ακόμα μυστηρίου. Ο Σέρλοκ Χολμς, με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και την παρατηρητικότητά του, μας εντυπωσιάζει. Όμως δεν μπορεί να υπάρξει Σέρλοκ Χολμς χωρίς τον δρα  Ουάτσον. Το αχώριστο δίδυμο υπόσχεται να μας χαρίσει μια αξέχαστη εμπειρία, δείχνοντάς μας τον τρόπο σκέψης και δράσης ενός ντετέκτιβ.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το δικό μας ταξίδι πριν από την παράσταση κι ας προετοιμαστούμε κατάλληλα. Σίγουρα πρέπει να εξασκήσουμε την  παρατηρητικότητά μας ΠΡΙΝ και ποιος ξέρει; Ίσως ΜΕΤΑ να είμαστε σε θέση να λύνουμε κι εμείς μυστήρια….

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Ο Σέρλοκ Χολμς είναι δημιούργημα του Κόναν Ντόιλ, που πρωτοεμφανίστηκε σε κείμενό του στα τέλη του 19ου αιώνα. Έχουν κυκλοφορήσει τέσσερα μυθιστορήματα με ήρωα το γνωστό ντετέκτιβ και τον αχώριστο φίλο και συνεργάτη του δρ Τζον Ουάτσον, καθώς και δεκάδες αυτοτελή διηγήματα. Δεν πρέπει να χαλάσουμε την έκπληξη στα παιδιά και να τους αποκαλύψουμε εκ των προτέρων τι πρόκειται να δουν. Ένα αστυνομικό έργο επιβάλλεται πάντα να περιλαμβάνει το στοιχείο της έκπληξης. Ωστόσο θα μπορούσαμε να τους γνωρίσουμε το δίδυμο Σέρλοκ Χολμς-Τζον Ουάτσον. Πώς είναι συνήθως ντυμένοι; Ποια είναι η σχέση τους; Πού μένουν; Ποιος είναι τελικά ο διάσημος Σέρλοκ Χολμς; Έχει γνώσεις χημείας, είναι πυγμάχος και ηθοποιός και παίζει πολύ καλά βιολί. Όμως αγνοεί κάποια βασικά πράγματα. Η φιλοσοφία, η λογοτεχνία και η αστρονομία δεν είναι στα ενδιαφέροντά του. Οι μέθοδοί του βασίζονται κυρίως στην παρατήρηση. Κοιτώντας απλώς ένα καπέλο καταλαβαίνει σε ποιον ανήκει. Οι συζητήσεις του με τον Ουάτσον είναι ιδιαιτέρως χρήσιμες, καθώς βάζει σε τάξη τα συμπεράσματά του. Μπορούμε να βρούμε κι άλλα στοιχεία για τους δύο ντετέκτιβ λίγο πριν ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια μας.

• Κατασκευή. Γραφή με αόρατο μελάνι. Ένας ντετέκτιβ πρέπει να ξέρει να γράφει με αόρατο μελάνι ώστε να στέλνει μηνύματα που δεν θα γίνονται από όλους αντιληπτά, αλλά και να είναι σε θέση να διαβάζει αντίστοιχα μηνύματα. Ένας πολύ διαδεδομένος τρόπος για να φτιάξουμε αόρατο μελάνι είναι με το χυμό ενός λεμονιού κι ένα πινέλο. Χρησιμοποιούμε το χυμό του λεμονιού για μελάνι και βουτώντας το πινέλο μέσα σε αυτό γράφουμε το μήνυμά μας σε ένα χαρτί. Το αφήνουμε να στεγνώσει και στη συνέχεια περνάμε το γράμμα πάνω από ένα αναμμένο κερί για να το θερμάνουμε. Προσοχή, μην αρπάξει φωτιά το χαρτί! Όταν ζεσταθεί η γραφή, από αόρατη θα γίνει καφέ! Στο εμπόριο κυκλοφορούν και στιλό με αόρατο μελάνι.

• Παιχνίδι παρατηρητικότητας: Βασικό στοιχείο της μεθοδολογίας του Σέρλοκ Χολμς είναι η παρατηρητικότητά του. Πριν λοιπόν πάμε να δούμε τον ντετέκτιβ να λύνει το μυστήριο, πρέπει να εξασκηθούμε κι εμείς λίγο. «Ο Ντετέκτιβ» είναι ένα παιχνίδι που παίζεται με πολλά παιδιά. Σε μια ανυποψίαστη στιγμή ο εμψυχωτής/ενήλικας στέλνει ένα παιδί να κρυφτεί χωρίς οι υπόλοιποι να το αντιληφθούν. Στη συνέχεια τους ανακοινώνει ότι ο τάδε χάθηκε. Δυστυχώς οι γονείς του δεν έχουν καμία πρόσφατη φωτογραφία του κι έτσι ένας ντετέκτιβ της αστυνομίας θέλει να του περιγράψουν όσο καλύτερα μπορούν το παιδί που εξαφανίστηκε ώστε να το ζωγραφίσουν και να δημοσιεύσουν το σκίτσο του. Πόσο ψηλός/ή είναι; Τι χρώμα ματιών και μαλλιών έχει; Τι φορούσε τη μέρα που εξαφανίστηκε; Είχε ρολόι, σκουλαρίκια, κάποιο σημάδι; Η περιγραφή χρειάζεται να είναι λεπτομερέστατη. Στη συνέχεια ο/η εξαφανισμένος/η εντοπίζεται και οι υπόλοιποι διαπιστώνουν πόσο παρατηρητικοί είμαστε. 

«Τι άλλαξα;» Πρόκειται για ένα παιχνίδι παρατηρητικότητας που παίζεται ακόμα και με δύο παίκτες. Δηλαδή με εμάς και το παιδί μας! Μας κοιτάζει και κλείνει για λίγο τα μάτια του/της. Αλλάζουμε κάτι πάνω μας στα γρήγορα. Αλλάζουμε τη φράντζα μας, βγάζουμε ένα κοκαλάκι που φορούσαμε, βγάζουμε μια κάλτσα, σηκώνουμε λίγο το ένα μπατζάκι και ό,τι άλλο σκεφτόμαστε στα γρήγορα. Θα μπορέσει ο μικρός ντετέκτιβ να καταλάβει τι άλλαξε πάνω μας; Και τώρα ώρα να αλλάξουμε ρόλους.

ΜΕΤΑ…

• Ώρα για παιχνίδι: Επιτραπέζια παιχνίδια με γρίφους και μυστήρια.  Αφού δούμε την παράσταση, κινούμαστε πλέον σε ρυθμούς… κατασκοπικούς. Ένα καπέλο με σκόνη τι μπορεί να μας πει; Τι συμπέρασμα βγάζουμε κοιτάζοντας προσεκτικά ένα ακριβό ρολόι που έχει μια γρατσουνιά στο τζάμι του κι ένα δερμάτινο ξεφτισμένο λουράκι; Ο Σέρλοκ Χολμς θα έλεγε: «Ανήκει σε κάποιο φτωχό έμπορο που του το έκαναν δώρο πριν από χρόνια και δεν έχει τα χρήματα να αλλάξει λουράκι. Είναι αφηρημένος και απρόσεκτος, αφού το έχει γρατσουνίσει. Παλαιότερα ο έμπορος ήταν πιο εύσωμος, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει αδυνατίσει αρκετά». Πώς το κατάλαβε; Μα από τις τρύπες στο λουράκι. Παλαιότερα το κούμπωνε στην τελευταία τρύπα και έχει μείνει το σημάδι, αλλά τώρα η πρώτη τρύπα είναι σχεδόν σκισμένη από την καθημερινή χρήση. Υπάρχουν αρκετά επιτραπέζια παιχνίδια μυστηρίου. Το πιο γνωστό είναι ίσως το «Cluedo», όμως υπάρχουν αρκετά ακόμα. Μετά την παράσταση μπορούμε να γίνουμε ντετέκτιβ και να περάσουμε ένα απόγευμα γεμάτο μυστήρια που θα πρέπει να εξιχνιάσουμε!

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς. «Πειστήρια εγκλήματος». Εξασκήσαμε την παρατηρητικότητά μας, λύσαμε μυστήρια, οπότε ήρθε η ώρα να φτιάξουμε τη δική μας ιστορία μυστηρίου. Διάφορα μικροαντικείμενα, όπως εισιτήρια, στιλό, καρφίτσες, ρολόι, κέρματα, σπίρτα κ.ά., συγκεντρώνονται σε διάφορους φακέλους. Κάθε ομάδα παίρνει ένα φάκελο και προσπαθεί να επινοήσει μια ιστορία που να συνδέει όλα αυτά τα αντικείμενα. Φαντάζεται ότι όλα αυτά βρέθηκαν από την αστυνομία κατά την εξιχνίαση μιας μυστηριώδους υπόθεσης. Ποια είναι η ιστορία πίσω από ένα καμένο σπίρτο, ένα εισιτήριο από το μετρό του Λονδίνου, έναν κόκκινο συνδετήρα, μια τσίχλα και ένα μισοφαγωμένο κριτσίνι; Θα εκπλαγούμε όταν η ομάδα των δεκάχρονων ντετέκτιβ μάς καλέσει στην αίθουσα του αρχηγείου της αστυνομίας για την αναπαράσταση του εγκλήματος.

Φαντασία και παρατηρητικότητα. Δύο αρετές χρήσιμες στο να λύνεις μυστήρια αλλά και στο να ξεπερνάς με τη βοήθειά τους τις μικρές ή τις μεγαλύτερες δυσκολίες που συναντάς στη ζωή. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στη φαντασία και στην παρατηρητικότητα οφείλουμε τις πιο σπουδαίες ανακαλύψεις: την πενικιλίνη, την ανακάλυψη της βαρύτητας, της περιστροφής της Γης… Κάθε λεπτομέρεια μετρά για τον Σέρλοκ Χολμς, που με υπομονή εξετάζει στοιχεία, συνδυάζει γεγονότα και τελικά φτάνει στη λύση. Υπάρχει καλύτερο παράδειγμα για ένα παιδί που αρχίζει να καλλιεργεί την επιστημονική του σκέψη;

 6/11/2016- ‘’Ωραία Κοιμωμένη2 ‘’- Θέατρο 104

Η «Ωραία Κοιμωμένη2» είναι μια διαφορετική εκδοχή της γνωστής πριγκίπισσας. Η ιστορία της ζωντανεύει μπροστά μας με δύο ηθοποιούς να ενσαρκώνουν όλους τους ρόλους. Σκηνικά δεν υπάρχουν παρά μονάχα ένα πανί στον τοίχο που απεικονίζει ρολόγια. Άλλα με δείκτες και άλλα χωρίς. Γιατί ο χρόνος είναι πολύ σχετικός στην ιστορία της «Ωραίας Κοιμωμένης». Όπως σχετικός είναι και στη δική μας ζωή, και πολύ περισσότερο στη ζωή των παιδιών. Πότε κάποιος ενηλικιώνεται; Πόσο χρειάζεται να κοιμηθείς πριν «ξυπνήσεις»; 100 χρόνια; Ναι, γιατί όχι; Άλλωστε τα 100 χρόνια είναι ένας παραμυθένιος χρόνος. Και τελικά χρειάζεσαι έναν πρίγκιπα να σε ξυπνήσει; Επίσης  στο παραμύθι αυτό υπάρχει μια παράξενη νονά, μια μάγισσα λίγο διαφορετική από αυτήν που ξέρουμε. Δεν μπορώ να πω τίποτε άλλο για την υπόθεση, γιατί υπάρχει και μια κόμισσα που φοβάμαι μήπως θυμώσει αν αποκαλύψω περισσότερα στοιχεία. 

Μπορώ όμως με βεβαιότητα να πω ότι το κοστούμι της Κόμισσας Αμαλίας είναι εντυπωσιακότατο, ένα έργο τέχνης και φαντασίας, τόσο αξιοζήλευτο που κλέβει την παράσταση. Επίσης μπορώ να πω ότι οι δύο ηθοποιοί, με μοναδικά τους όπλα το σώμα και τη φωνή τους, μας μεταφέρουν στη μαγεία του παραμυθιού. Τέλος θα σας πω ότι μετά την παράσταση ακολουθεί ένα μαγευτικό ταξίδι στο οποίο συμμετέχουν μικροί και μεγάλοι θεατές.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ στην ευγένεια και στο χαμόγελο του προσωπικού του θεάτρου, αλλά και των ηθοποιών. Οι τελευταίοι με επαγγελματικότητα, φαντασία και δημιουργικότητα εκμεταλλεύτηκαν και ενσωμάτωσαν στο κείμενο και στο θεατρικό παιχνίδι όλες τις ιδέες των παιδιών που ακούστηκαν.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το δικό μας ταξίδι πριν από την παράσταση και ας δούμε πού μπορούμε να πάμε με τη φαντασία μας έπειτα από αυτήν…

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση και ευχές για ένα μωρό. Αν δεν το ξέρουν ήδη, νομίζω πως ήρθε η ώρα να αφηγηθείτε το παραμύθι στης «Ωραίας Κοιμωμένης» στις μικρές πριγκίπισσες και στους μικρούς πρίγκιπές σας. Και, όταν φτάσετε στην ώρα των ευχών που δίνουν οι νονές στη νεογέννητη, μπορείτε να ρωτήσετε: «Τι ευχή θα έδινες εσύ στη μικρή πριγκίπισσα;». Ο τρίχρονος γιος μου θα της ευχόταν: «Να μεγαλώσει. Να γίνει δυνατή για να ανοίγει τα παντζούρια. Να ταξιδέψει μέχρι τη θάλασσα για να δει τα καβούρια και μέχρι το βυθό για να δει πολύ τρομακτικά ψάρια και τα δελφίνια. Α! Και να πάει στο θέατρο!». Επίσης πρότεινε να της πάρουν οι νονές ένα ρολόι για να βλέπει πότε είναι νύχτα και πότε μέρα και να μην ξυπνάει. Σε αυτή τη φάση ξεχωρίσαμε τι είναι ευχή και τι είναι δώρο. 

• Κατασκευή κι αποστολή! Η Ωραία Κοιμωμένη θα τρυπηθεί από ένα αδράχτι, σύμφωνα με την κατάρα, γι’ αυτό οι γονείς της φροντίζουν να εξαφανίσουν τα αδράχτια από τη χώρα. Οι γονείς της Ωραίας Κοιμωμένης2  είναι ακόμα πιο προστατευτικοί. Εξαφανίζουν καθετί τρίγωνο, αιχμηρό και με γωνίες. Ούτε καν τρίγωνα για τα κάλαντα δεν έχει η χώρα. Τι έχει σχήμα τρίγωνο και πώς θα ήταν όλα αυτά τα πράγματα αν είχαν άλλο σχήμα; Ας ζωγραφίσουμε τις Πυραμίδες, σκεπές, καπέλα μάγισσας και κομμάτια πίτσας χωρίς όμως να είναι τρίγωνα! Τα τρίγωνα Πανοράματος πώς θα λέγονταν, ο Τριγωνοψαρούλης θα υπήρχε και τι θα συνέβαινε με την τριγωνομετρία; Τα μικρά παιδιά μπορούν να μάθουν με βιωματικό τρόπο τα σχήματα με αφορμή το παραμύθι. Μια πολύ ωραία ιδέα που συνδέει τα σχήματα και την Ωραία Κοιμωμένη βρήκαμε εδώ: «Τα σχήματα κι η Ωραία Κοιμωμένη Μελπομένη».

http://pythagoreionip.blogspot.gr/2013/05/blog-post_16.html 

ΜΕΤΑ…

• Ένα γράμμα για το μέλλον... (Μια δραστηριότητα που χρειάζεται υπομονή…) Όταν η Ωραία Κοιμωμένη ξυπνά, όλα έχουν αλλάξει γύρω της. Ο κόσμος δεν είναι αυτός που ήξερε. Βρίσκει ένα γράμμα από τους γονείς της που την προτρέπουν να ζητήσει τη βοήθεια της νονάς για να καταλάβει τι έχει συμβεί. Γράψτε ένα γράμμα με τα παιδιά σας με παραλήπτη… τα παιδιά σας. Ένα γράμμα που θα λάβουν στο μέλλον. Κι επειδή δεν μπορείτε να περιμένετε κι εσείς 100 χρόνια για να το ανοίξετε, φυλάξτε το μέχρι του χρόνου ίδια μέρα. Μπορείτε να καταγράψετε με κάθε λεπτομέρεια μια μέρα του παιδιού και πώς νομίζει ότι θα περάσει την ίδια μέρα την επόμενη χρονιά. Γράψτε επίσης το ύψος, τα κιλά, τι του/της αρέσει πολύ και τι καθόλου, ποιος/α είναι ο καλύτερός του/της φίλος και ποια παιχνίδια είναι τα αγαπημένα του/της. Τι δεν αντέχει καθόλου και τι λατρεύει; Ποιο είναι το πιο συνταρακτικό πράγμα που συνέβη και πιστεύει πως θα το θυμάται για πάντα; Τι δεν μπορεί να κάνει όσο κι αν προσπαθεί και νομίζει πως δεν θα τα καταφέρει ποτέ; Τέλος ποια είναι η μεγαλύτερή του/της επιθυμία και η μεγαλύτερή του/της ευχή; Όταν τα παιδιά ανοίξουν το γράμμα σε ένα χρόνο, θα καταλάβουν πόσο ο χρόνος αλλάζει τα πάντα. Κι αν άλλαξαν τόσα μέσα σε ένα χρόνο, σκεφτείτε πόσα μπορούν να αλλάξουν μέσα σε 100 χρόνια!

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς. Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς. Οι ήρωες των παραμυθιών ζουν συνήθως μέσα στις ιστορίες τους. Τελειώνουν κι είναι πάντα καλά (κι εμείς είμαστε καλύτερα…). Μα τι συμβαίνει όμως μετά; Πού βρίσκονται; Τι κάνουν; Πώς είναι η ζωή τους; Ένα απλό ερώτημα «Τι απέγινε με την Ωραία Κοιμωμένη;» μπορεί να είναι η θρυαλλίδα που θα πυροδοτήσει τη φαντασία των παιδιών. Και ίσως το ερώτημα να τεθεί λίγο πριν από το τέλος. Λίγο πριν από την άφιξη του πρίγκιπα ή αμέσως μετά το φιλί. Οι απαντήσεις τους μπορεί να είναι τόσο καλές που θα γράψετε την «Ωραία Κοιμωμένη3».             

Η «Ωραία Κοιμωμένη2» κοιμήθηκε τόσο όσο η ίδια ήθελε. Έπρεπε να κοιμηθεί γιατί αλλιώς πώς θα μεγάλωνε; Ονειρευόταν, χαμογελούσε, ίσως τρόμαζε καμιά φορά, μα τελικά ξύπνησε! Έτσι συμβαίνει πάντα, έτσι πρέπει να συμβεί. Με λόγια αλληγορικά και εικόνες μακρινές και παραμυθένιες τα παιδιά συμπορεύονται στο ταξίδι της ενηλικίωσης μιας κάποιας πριγκίπισσας. Γεμίζουν τις βαλίτσες του μυαλού τους με εικόνες και ιστορίες. Φορτίο πολύτιμο για το ταξίδι της δικής τους ενηλικίωσης.

23/10/2016, «Στη χώρα του βασιλιά των κλόουν», Θέατρο του Νέου Κόσμου

Η υπόθεση μοιάζει απλή, όπως πρέπει να είναι η υπόθεση κάθε παραμυθιού, κάθε ιστορίας που απευθύνεται σε παιδιά, κάθε αλληγορίας  που κρύβει μεγάλες αλήθειες. Δύο παιδιά, η Λούνα και ο Σαμάν, φτάνουν στη χώρα του Φαμπ, του βασιλιά των κλόουν, και θέλουν να γίνουν… κλόουν. Δεν μιλούν την ίδια γλώσσα με τον Φαμπ, με εμάς, έτσι μοιραία η γλώσσα του σώματος είναι το μόνο μέσο επικοινωνίας. Καταφέρνουν μια χαρά να συνεννοηθούν οι τρεις τους, να γνωριστούν, να ξεκινήσουν πρόβες για την παράσταση, να τσακωθούν, να συμφιλιωθούν και τελικά να ξαναγνωριστούν. Να αγαπηθούν. 

Η πιο συγκλονιστική στιγμή είναι η «αφήγηση» των δύο παιδιών για το πώς έφτασαν στη χώρα των κλόουν. Το ταξίδι μέσα από τον πόλεμο, η δοσοληψία με τους δουλεμπόρους, η θάλασσα, η μοναξιά, όλα δίνονται μόνο με κινήσεις, όμως είναι σαν να ακούς τις περιπέτειές τους. Μια εκκωφαντική σιωπή συνοδεύει την «αφήγησή» τους. Η παγκόσμια γλώσσα των παιδιών, το παιχνίδι, η γλώσσα του σώματος, χρησιμοποιείται για να εκφραστούν οι πιο μεγάλες αλήθειες. Αυτές που δύσκολα μπορούν να ειπωθούν σε ένα παιδί. 

Η Λούνα και ο Σαμάν θέλουν να γίνουν κλόουν. Ο Φαμπ αρχικά αρνείται, αλλά τελικά υποχωρεί και τους δέχεται στο τσίρκο του. Στον κόσμο του. Δέχεται τη Λούνα μόλις εκείνη του μιλά για το όνειρό της να γίνει μπαλαρίνα. Η τέχνη τον μαλακώνει και της δίνει μια ευκαιρία. Ο Σαμάν είχε άλλο όνειρο. Να γίνει ποδοσφαιριστής. Αθλητισμός και τέχνη ήταν τα όνειρά τους. Όμως ακόμα μεγαλύτερο όνειρο είναι να γίνουν κλόουν. Να γίνουν σαν και εμάς, σαν τον Φαμπ. Αυτό που ζητούν τελικά είναι το δικαίωμα στο γέλιο.

Το Θέατρο Αλληλεγγύης για Παιδιά είναι μια δράση του Θεάτρου του Νέου Κόσμου η οποία λαμβάνει χώρα τα τελευταία 15 χρόνια. Οι παραστάσεις τους δίνονται σε νοσοκομεία, ειδικά σχολεία, προσφυγικούς καταυλισμούς, στέκια μεταναστών, στο πλαίσιο προγραμμάτων απεξάρτησης, σε γυναικείες φυλακές και όπου υπάρχουν παιδιά τα οποία, αν και έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη για ψυχαγωγία, δεν έχουν πρόσβαση σε αυτή. Το μόνο που μπορώ να πω για τη σκέψη και τη δράση αυτή είναι ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ και ένα ακόμα πιο μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!

Το σκηνικό (το οποίο είναι έτσι προσαρμοσμένο ώστε μεταφέρεται και για τις παραστάσεις εκτός θεάτρου) είναι υπέροχο, εντυπωσιακό και παιχνιδιάρικιο. Ό,τι πρέπει για σκηνικό παιδικού τσίρκου! Η υποκριτική ικανότητα των ηθοποιών αδιαμφισβήτητη. Η απουσία του λόγου δίνει το σκήπτρο στο σώμα, στη χροιά και στην ένταση της φωνής, στην κίνηση και στην εκφραστικότητα. Τέλος ένα μεγάλο μπράβο καθώς είναι ένα από τα ελάχιστα παιδικά θέατρα που δεν επιτρέπουν την κατανάλωση φαγητού μέσα στην αίθουσα. 

Αυτή τη φορά το ταξίδι μας θα είναι κάπως διαφορετικό. Το «Πριν» και το «Μετά» αναφέρονται συνήθως στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς που προετοιμάζουν τα παιδιά γι’ αυτό που θα δει. Αυτή όμως η παράσταση ολοκληρώνει το σκοπό της όταν παρουσιαστεί σε παιδιά που δεν έχουν κανέναν να τα προετοιμάσει πριν. Όμως μετά σίγουρα τους αφήνει ανεξίτηλα σημάδια. 

ΠΡΙΝ…

Καθημερινότητα: Σήμερα ας μη μιλήσετε καθόλου για μισή ώρα. Πώς θα καταφέρετε να επικοινωνήσετε; Να μια πρόκληση και μια ευκαιρία για παιχνίδι!

Παιχνίδι χωρίς λόγια: Το Ξενοδοχείο. Ένας ξενοδόχος υποδέχεται κουρασμένους ταξιδιώτες. Είναι τόσο κουρασμένοι που δεν μπορούν καν να μιλήσουν. Πρέπει να δείξουν στον ξενοδόχο τι θέλουν. Ένα ζεστό κρεβάτι, φαγητό, νερό, τουαλέτα. Πώς θα δείξουν ότι θέλουν δωμάτιο με θέα στη θάλασσα; Ή πώς θα παραπονεθούν ότι στο δωμάτιό τους κάνει πολύ κρύο/πολλή ζέστη ή ότι είναι γεμάτο κατσαρίδες.

Συζητώντας…: Η Λούνα και ο Σαμάν είναι παιδιά, παρατηρούν τα γεγονότα μέσα από τα παιδικά τους μάτια. Γι’ αυτούς είναι ακατανόητα όσα συνέβησαν. Αυτοί είχαν όνειρα. Να γίνει μπαλαρίνα, να γίνει ποδοσφαιριστής. Να γίνουν κλόουν. Ποια είναι τα όνειρα των δικών σας παιδιών; Τι θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο και να μην τα πραγματοποιήσουν; Τα πρώτα λιθαράκια για να νιώσεις όπως νιώθει ο άλλος, να έρθεις στη θέση του, «να φορέσεις τα παπούτσια του», όπως λένε οι Άγγλοι, μπαίνουν με τέτοιες απλές φαινομενικά συζητήσεις. Προετοιμάστε τα παιδιά πριν από την παράσταση διαβάζοντάς τους την υπόθεση του έργου. Γιατί άραγε θέλουν αυτά τα δύο παιδιά να γίνουν κλόουν; Τι το ιδιαίτερο έχει η ζωή του κλόουν; Πού μένει ένας κλόουν; Πώς ονομάζεται η χώρα του; Χώρα του γέλιου; Χώρα της κόκκινης μύτης; Ίσως να μπορούσατε να τη ζωγραφίσετε κιόλας αυτή τη χώρα των κλόουν. Έτσι θα είχατε άλλη μια πρόταση για τα σκηνικά της παράστασης!

ΜΕΤΑ…

Κατασκευή: Ώρα για λίγη δράση! Τι θα στέλνατε σε ένα παιδί που δεν μιλά τη γλώσσα σας και είναι στο νοσοκομείο, μεγαλώνει στη φυλακή μαζί με τη μαμά του ή μένει σε καταυλισμό προσφύγων; Πώς θα του φτιάχνατε το κέφι; Ένα γράμμα με αυτοκολλητάκια ή μια ζωγραφιά μπορεί να συνοδεύσει τα πράγματα που πολλοί στέλνουν σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη.

Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: Μετάφραση. Το παιχνίδι παίζεται σε δυάδες και χωρίς τα παιδιά να έχουν πριν συνεννοηθεί μεταξύ τους. Ο ένας από τους δύο μιλά μια αλαμπουρνέζικη γλώσσα. Φροντίζει να ξέρει για τι πράγμα μιλά, έστω και αν χρησιμοποιεί ακαταλαβίστικες λέξεις. Το άλλο παιδί είναι ο μεταφραστής. Από το ύφος και την έκφραση του προσώπου του ομιλούντος μεταφράζει ό,τι «ακούει». Η σκηνή της ταινίας «Η ζωή είναι ωραία», στην οποία ο Μπενίνι-πατέρας «μεταφράζει» τις οδηγίες του Γερμανού στρατιωτικού στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, είναι ένα εξαίσιο παράδειγμα αυτού του παιχνιδιού.

Η Λούνα και ο Σαμάν δεν είναι ήρωες ενός παραμυθιού. Είναι οι ήρωες που ζουν δίπλα μας. Είναι παιδιά όπως τα δικά μας που στάθηκαν πιο άτυχα, αλλά δεν έχασαν το κέφι τους. Από εμάς ζητούν λίγο γέλιο και λίγο χώρο να ξεδιπλώσουν τα όνειρά τους. Η Τέχνη και το παιχνίδι μιλούν στις καρδιές τους, όπως μίλησαν και στην καρδιά του Φαμπ. Γι’ αυτό η πρωτοβουλία του Θεάτρου Αλληλεγγύης είναι τόσο αξιέπαινη. Σας ευχαριστούμε!

15/10/2016, «Αισώπου κόμιξ», Θέατρο Faust

«Μια φορά κι έναν καιρό μπορεί να σημαίνει πολύ παλιά, κάποτε, αλλά μπορεί να σημαίνει και τώρα»… Κάπως έτσι ξεκινά η ομάδα Μικρός Νότος να μας αφηγηθεί-παρουσιάσει πέντε μύθους του Αισώπου. Μας συστήνονται, μας συστήνουν τα μουσικά όργανα, αλλά και τα ζώα και τα στοιχεία της φύσης που θα παρελάσουν στη σκηνή. Είναι πραγματικά μαγικό πώς με ένα απλό, λιτό και πρωτότυπο σκηνικό, πώς με μουσικά όργανα γνωστά και άγνωστα και με κοστούμια απλά, αφαιρετικά και ευφάνταστα κατορθώνουν να μετατρέψουν σε δάσος τη σκηνή. Μια παράσταση με όρους θεατρικού παιχνιδιού, και θεατρική στην ουσία της, χωρίς φτιασίδια, αλλά με πηγαίο ταλέντο, σκληρή δουλειά και υποκριτική ικανότητα.

Η ομάδα Μικρός Νότος παρουσιάζει πέντε μύθους του Αισώπου: «Ο τζίτζικας κι ο μέρμηγκας», «Ο ποντικός της εξοχής και ο ποντικός της πόλης», «Ο κόρακας και η αλεπού», «Ο άνεμος και ο ήλιος», «Ο λαγός και η χελώνα». «Κάθε μύθος κρύβει τα μυστικά του, κάποια από αυτά μπορεί ακόμα να μην τα έχουμε ανακαλύψει. Κάθε μύθος μάς κάνει να σκεφτόμαστε», μας λένε και έπειτα από κάθε μύθο, μέσα σε ρόλο ή εκτός, βοηθούν τα παιδιά να δώσουν το δικό τους νόημα στα παραμύθια που έχουν φτάσει σε μας από τα βάθη των χρόνων.

Η Φένια, η Μαρία και ο Νίκος υποδέχονται με χιούμορ τούς μικρούς και τους μεγάλους θεατές, τους καλωσορίζουν ζεστά και τους κάνουν να αισθανθούν αμέσως κομμάτι της παράστασης. Αξίζει να σημειωθεί η ακρίβεια στην ώρα έναρξης, κάτι που δυστυχώς δεν παρατηρείται συχνά. Η ηχητική κάλυψη αποτελεί ένα από τα συν της παράστασης, αφού τόσο τα μουσικά όργανα όσο και το ίδιο το σώμα των ηθοποιών ντύνουν με ήχους ταιριαστούς και πρωτότυπους τους πέντε μύθους. Οι μύθοι σε έμμετρο κείμενο συμβάλλουν στη μουσικότητα της παράστασης. 

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στο δάσος των ζώων που έχει κάποιες ομοιότητες με τον κόσμο μας. 

ΠΡΙΝ…

Αφήγηση: Αν δεν το έχετε ήδη κάνει, μη χάνετε χρόνο. Ξεκινήστε να διαβάζετε τους μύθους του Αισώπου στους μικρούς λάτρεις των ιστοριών και των παραμυθιών. Μόνο και μόνο που πρωταγωνιστούν ζωάκια, θα ξετρελαθούν! Οι μύθοι του Αισώπου είναι ιδανικοί λόγω μεγέθους και θεματολογίας για μικρές ηλικίες. Γεμίστε τις νύχτες με αλεπούδες, κόρακες, λαγούς, χελώνες και ποντικούς. 

Ζωγραφική: Η ζωγραφική είναι μια δραστηριότητα που ενθουσιάζει τα παιδιά. Μπορείτε αρχικά να τους ζητήσετε να σας ζωγραφίσουν μια σκηνή από κάποιο μύθο που τους αφηγηθήκατε και στη συνέχεια να περάσετε στο δεύτερο επίπεδο… Σχεδιάστε σε ένα χαρτί έξι ίσα κουτάκια και ζωγραφίστε τις σκηνές του μύθου. Αν μάλιστα τα παιδιά ξέρουν και να γράφουν, προσθέστε και σύννεφα ομιλίας για τους ήρωες. Το πρώτο σας κόμιξ είναι έτοιμο.

ΜΕΤΑ…

Θεατρική παράσταση για δύο: Οι μύθοι του Αισώπου συνήθως δεν έχουν πολλά πρόσωπα. Δύο ζώα-ήρωες που ζητούν να ζωντανέψουν είναι μια καλή αφορμή για την πρώτη σας παράσταση. Όπως διαπιστώνετε, δεν χρειάζονται πολλά. Αυτοσχέδια κοστούμια με ό,τι υπάρχει στην ντουλάπα, ένας άδειος χώρος για σκηνή και μουσική. Μπορεί να είναι ένα μεταλλικό μπολ με ένα κουτάλι, ένα τύμπανο ή ένα μεταλλόφωνο και ό,τι άλλο παράγει ήχο (και θόρυβο…). Θέατρο χωρίς θεατές δεν γίνεται φυσικά. Γι’ αυτό βάλτε τον μπαμπά (ή τη μαμά, αν η παράσταση πραγματοποιείται με τον μπαμπά), παππούδες, γιαγιάδες και θείες να κοιτούν και, τρίτο κουδούνι, η παράσταση αρχίζει! Σύντομη και χωρίς να χρειάζεται να απομνημονεύσετε πολλά λόγια. Αφού οι μύθοι είναι πασίγνωστοι, αυτοσχεδιάστε.

Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: «Το Δικαστήριο». Με μεγαλύτερες ομάδες και μεγαλύτερα παιδιά (σχολικής ηλικίας) μπορείτε να στήσετε ένα δικαστήριο μετά την παρουσίαση του μύθου. Εκεί πηγαίνουν ο λαγός και η χελώνα, ο κόρακας και η αλεπού, ο άνεμος και ο ήλιος, ακόμα και ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας. Ο καθένας ζητά το δίκιο του από το δικαστή/εκπαιδευτικό-ενήλικα. Ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο; Ετοιμάζουν τους λόγους τους και ο δικαστής θα αποφασίσει αφού ακούσει και τις δύο πλευρές. Ακούγοντας τα λόγια κάθε ζώου, βλέπετε από τη δική του οπτική γωνία, έρχεστε στη θέση του, γίνεστε εκείνο έστω και για λίγο. Είναι πράγματι τεμπέλης ο τζίτζικας; Ο άνεμος γιατί τελικά έχασε το στοίχημα; Έκανε αδικία η χελώνα και κέρδισε; Οι αποφάσεις δεν είναι πάντα τόσο απλές και δεν ξέρετε πού θα σας οδηγήσει η δίκη. Κι αυτό είναι το σωστό, γιατί, αν το αποτέλεσμα ήταν γνωστό, τι νόημα θα είχε η δίκη; «Ένας μύθος μάς κάνει να σκεφτόμαστε και κρύβει μυστικά που ίσως δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα», ας μην το ξεχνάμε αυτό. 

Ο Αίσωπος δεν έγραψε ποτέ ούτε μία λέξη. Όλους τους μύθους του τους είπε προφορικά. Ήταν δούλος, τέρας ασχήμιας και τραυλός. Κι όμως οι μύθοι του είναι γνωστοί σε όλους, γεμάτοι σοφία μες στην απλότητά τους, γεμάτοι νοήματα. «Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα», «Ένας, αλλά λέων», «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», «Η μερίδα του λέοντος», «Σπεύδε βραδέως» είναι μόνο μερικές φράσεις που μας κληροδοτήθηκαν μέσα από τους μύθους του. 

15/10/2016, «Καληνύχτα, μέρα», Studio Μαυρομιχάλη

«Βρεφικό θέατρο;» «Μα τι μπορούν να καταλάβουν τα βρέφη;» «Υπερβολή το βρίσκω». «Θα κάτσουν;» Αυτές είναι μερικές μόνο από τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν όταν είπα ότι θα πάω με τη 18 μηνών κόρη μου σε βρεφικό θέατρο. Υπήρξαν φυσικά και κάποιοι που ενθουσιάστηκαν με την ιδέα του βρεφικού θεάτρου, καθώς και κάποιοι που προβληματίστηκαν. Ως μαμά σάς διαβεβαιώ ότι ήταν μια υπέροχη εμπειρία και για τις δυο μας. Ως εκπαιδευτικός και επιστήμονας που ασχολείται με το θέατρο και την παιδαγωγική του διάσταση χαίρομαι που το βρεφικό θέατρο έχει αρχίσει να κατακτά τη δική του θέση στην Ελλάδα. Στην Ιταλία και στην Αγγλία ανθεί τις τελευταίες δεκαετίες και υπάρχει λόγος γι’ αυτό.

Η παράσταση «Καληνύχτα, μέρα» είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να καλύπτει ηλικιακά από βρέφη οκτώ μηνών έως νήπια τεσσάρων ετών. Η απουσία κειμένου είναι απολύτως σύμφωνη με τις αρχές του βρεφικού θεάτρου, καθώς τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν είναι δυνατό να παρακολουθήσουν μια κανονική παράσταση. Αρκούν μερικές λέξεις, πολλές εικόνες και μουσική. 

Αντί να σας πω τη γνώμη μου για την παράσταση, θα μεταφέρω τη γνώμη της κόρης μου, αφού σε αυτήν απευθυνόταν. Όταν οι ηθοποιοί κοιμήθηκαν, είπε: «Νάνι. Νάνι όλοι». Όταν άνθισε το ηλιοτρόπιο, γέλασε δυνατά και χειροκρότησε. Όταν η κουβέρτα- σκηνικό μεταμορφώθηκε σε καράβι και ακούστηκε ο ήχος του νερού, είπε «πλις πλας», ενώ, όταν ακουγόταν το τραγούδι της παράστασης, τραγουδούσε κι εκείνη «σου σου». Τα βρέφη δεν έχουν κώδικες ευγένειας. Αν κάτι δεν τους αρέσει, κλαίνε, αν βαριούνται, κάνουν τα πάντα για να το δείξουν. Αν περνάνε καλά, γελάνε. Στο τέλος της παράστασης ο χώρος αντηχούσε από πολλά μωρουδιακά γέλια. Επίσης πολλά παιδάκια ξάπλωσαν στα μαξιλάρια και προσποιούνταν πως κοιμούνταν.

Ας ξεκινήσουμε ένα ταξίδι στον κόσμο εκείνο που μόνο τα μικρά παιδιά γνωρίζουν. Ένα ταξίδι στην καθημερινότητά τους  που είναι γεμάτη ανακαλύψεις και μαγεία. Το μόνο που θα πρέπει να κάνουμε είναι να ανοίξουμε τα μάτια μας σαν να βλέπουμε τα πάντα για πρώτη φορά. Έτσι ίσως καταφέρουμε να δούμε μέσα από τα δικά τους μάτια.

ΠΡΙΝ…

Αφήγηση ή κάτι σαν αφήγηση: Τα βιβλία δεν είναι πάντα για να τα διαβάζουμε. Είναι και για να παίζουμε. Όλοι μας ξέρουμε έστω ένα δαχτυλοπαίγνιο. «Πάει λαγός να πιει νερό στου Γιωργάκη το λαιμό» και ξεκαρδίζονται στα γέλια. Και θέλουν κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο. Ενθουσιάζονται τα μικρά μας, ενθουσιαζόμαστε κι εμείς που τα βλέπουμε να διασκεδάζουν. Το βιβλιαράκι «Όταν τα δάχτυλα παίζουν θέατρο» της Ελένης Χρυσαφίνη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, περιλαμβάνει δαχτυλοπαιχνίδια για παιδιά από τριών μηνών έως έξι ετών. Η πρώτη τους παράσταση θα δοθεί από εσάς και θα διασκεδάσουν όσο δεν φαντάζεστε!

Παίζουμε: Τα παιδιά είναι παιδιά γιατί είναι πάντα έτοιμα για παιχνίδι. Όλα είναι παιχνίδι. Ακόμα και η απλή καθημερινότητα. Η σύμβαση «στα ψέματα» κατακτάται πολύ νωρίς. Παιδιά 13 και 14 μηνών σάς ταΐζουν αόρατα φαγητά με το κουτάλι και κάνουν πως κοιμούνται κλείνοντας τα μάτια τους όταν τους λέτε «νάνι». Τα παιδιά θα διασκεδάσουν κι εσείς θα ενθουσιαστείτε με την ευφυΐα τους αν παίξετε μαζί τους μια καθημερινή ρουτίνα «στα ψέματα». Φάτε… αέρα, πλύντε τα δόντια σας με αόρατες οδοντόβουρτσες, χτενιστείτε με τα χέρια και κοιμηθείτε… για δευτερόλεπτα. Μια μικρή θεατρική αναπαράσταση της καθημερινότητάς τους.

ΜΕΤΑ…

Πάνω στη σκηνή: Το πρώτο «Μετά…» συμβαίνει ενώ είμαστε στο θέατρο. Τα παιδιά σηκώνονται πάνω στη σκηνή και παίζουν με τα παιχνίδια που έπαιζαν οι ηθοποιοί, ξαπλώνουν στο σκηνικό, γνωρίζονται μεταξύ τους. Τα πιο μικρά δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το παιχνίδι των ηθοποιών με τα παιδιά, αλλά ενθουσιάζονται με όσα βλέπουν πάνω στη σκηνή.

Τραγουδάμε: «Σου σου, φεγγαράκι μου…». Μάθετε τα λόγια του τραγουδιού και νανουρίστε τα με αυτό. Αν μπορούσαν να μας μιλήσουν, ίσως ήθελαν να το τραγουδήσουν μετά την παράσταση. Ένα τρυφερό νανούρισμα που μας θυμίζει την πρώτη μας φορά στο θέατρο.

Τι ονειρεύονται τα μωρά τη νύχτα; Τι θυμούνται από τη μέρα που πέρασε; Πώς όλα μπορούν να γίνουν παιχνίδι; Μια μικρή κατάκτηση, όπως το να ντυθούν μόνα τους, ή μια συνήθεια, όπως το ότι πλένουμε τα δόντια μας κάθε βράδυ, αξίζει να γίνουν παράσταση στην ηλικία αυτή. Καληνύχτα, μέρα. Αύριο πάλι…

8/10/2016, «Το τραγούδι της Γης», Θέατρο Άνεσις

Ο αέρας, η θάλασσα, τα υπό εξαφάνιση ζώα και τα ποτάμια έχουν πάει στο δικαστήριο του σύμπαντος να ζητήσουν την τιμωρία του ανθρώπου για τις καταστροφές που έχει προκαλέσει. Όμως, επειδή οι άνθρωποι είναι πολλοί κι ούτε στο δικαστήριο χωράνε ούτε τόσες φυλακές υπάρχουν, αποφασίζουν να βρουν έναν εκπρόσωπο του είδους να τιμωρήσουν. Ο εκπρόσωπος είναι τελικά ένα παιδί, αφού αυτός είναι ο μελλοντικός καταστροφέας. Μπορείς όμως να καταδικάσεις κάποιον για κάτι που ΘΑ κάνει; Η μητέρα Γη άλλωστε ξέρει ότι υπεύθυνος για τις καταστροφές δεν είναι ο άνθρωπος, αλλά ο δράκος της αδιαφορίας.

 «Το τραγούδι της Γης» μιλά για όλα τα οικολογικά προβλήματα που έχει προξενήσει ο άνθρωπος, αλλά ταυτόχρονα αφήνει και μια πόρτα ανοιχτή για τη λύση τους. Το ενδιαφέρον της νέας γενιάς, των μικρών παιδιών, είναι αυτό που τελικά θα αναστρέψει την κατάσταση. Κάθε άνθρωπος μπορεί να συμπεριφερθεί σαν δράκος της αδιαφορίας. Άρα όσο περισσότεροι ενδιαφέρονται τόσο περισσότερες ελπίδες υπάρχουν για τη Γη.

Η παράσταση είναι ένα πολυθέαμα στο οποίο εντάσσεται αρμονικά η σύγχρονη τεχνολογία, με προβολή βίντεο και θεάτρου σκιών. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο ευφάνταστο κοστούμι της θάλασσας, που συνδυάζει τέχνη και τεχνολογία. Οι μάσκες και τα κοστούμια, το video art και η χορογραφία hip hop ξεσήκωσαν τους μικρούς θεατές και κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον τους.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στη Γη και προσοχή! Στη Γη όλα είναι χρήσιμα, ακόμα και το πιο μικρό φυλλαράκι…

ΠΡΙΝ…

  Καθημερινότητα: Η παράσταση απευθύνεται ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά, τριών ή τεσσάρων ετών. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά γνωρίζουν ότι δεν πετάμε τα σκουπίδια στο πάτωμα του σαλονιού, άρα είναι εξίσου λογικό να μην τα πετάμε και στο δάσος, το «μεγαλύτερο σπίτι μας». Βλέποντας τους γονείς τους να ανακυκλώνουν θα μάθουν να κάνουν το ίδιο. Μπορούμε να τους μιλήσουμε για τον κύκλο του νερού και για το ότι δεν πρέπει να το ξοδεύουμε αφήνοντας τις βρύσες ανοιχτές. Τα πρώτα λιθαράκια για ένα υπεύθυνο παιδί δεν γίνεται να μη συμπεριλαμβάνουν μια οικολογική συνείδηση. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθουν από το δικό μας παράδειγμα.

  50 απλά πράγματα..: Η σωτηρία του πλανήτη είναι υπόθεση όλων, μικρών και μεγάλων. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο θέλει ο δράκος της αδιαφορίας να μας κάνει να πιστέψουμε. Στο βιβλίο «50 απλά πράγματα που μπορούν να κάνουν τα παιδιά για να σώσουν τη Γη», από τις εκδόσεις «Το Ποντίκι», παρουσιάζονται με απλό τρόπο πληροφορίες για οικολογικά θέματα και προτείνονται ιδέες ώστε τα παιδιά να βοηθήσουν τον πλανήτη.

ΜΕΤΑ…

  Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: Δύο πολύ ωραία παιχνίδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εισαγωγή πριν μιλήσουμε στα παιδιά για τα απειλούμενα με εξαφάνιση ζώα και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στη ζωική αλυσίδα είναι «Ο ιστός» και τα «Κυκνάκια στη λίμνη». Στον «Ιστό» τα παιδιά στέκονται σε κύκλο έχοντας το ένα τους χέρι ψηλά. Ο εκπαιδευτικός δένει μια κλωστή στο δάχτυλό τους περνώντας από όλους και σχηματίζοντας έτσι έναν ιστό. Έπειτα ζητά από κάποιον να φύγει. Ο ιστός χαλαρώνει, αλλά, παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να τον ξανατεντώσουμε εάν ανοίξουμε τον κύκλο. Αποχωρεί και δεύτερο παιδί και συνεχίζουμε μέχρι να μείνουν λίγα παιδιά μέσα. Όπως διαπιστώνουμε, ο ιστός δεν χαλάει, αλλά γίνεται πολύ πιο αραιός. Ο ιστός είναι η απεικόνιση της ζωικής αλυσίδας που συρρικνώνεται και η αφορμή να μιλήσουμε για το πώς αυτό επηρεάζει τη ζωή των ανθρώπων.

Για τα «Κυκνάκια στη λίμνη» θα χρειαστούμε τόσες καρέκλες ή εφημερίδες όσες και τα παιδιά που συμμετέχουν. Κάθε παιδί είναι στην καρέκλα του/εφημερίδα του. Κάθε φορά που προκύπτει ένα πρόβλημα (μόλυνση λίμνης, πετρελαιοκηλίδα, φωτιά αν παίζουμε με ζώα του δάσους) μια καρέκλα/εφημερίδα φεύγει και το ζώο που ήταν πάνω πρέπει να πάει κάπου αλλού για να σωθεί. Είναι ένα παιχνίδι για την επιβίωση και τη συνεργασία και βοηθά τον εκπαιδευτικό να εισαγάγει βιωματικά το πρόβλημα της μόλυνσης και των επιδράσεών της στα ζώα.

 Κατασκευή 1: Φυλλαράκια!!!!! Η Μυρτώ ψάχνοντας για κάτι που δεν θα το χρειάζεται ΚΑΝΕΙΣ ανακαλύπτει ότι στη φύση όλα είναι χρήσιμα. Ακόμα και το πιο μικρό φυλλαράκι. Σε μια βόλτα στο πάρκο ή στη θάλασσα το καλοκαίρι μπορούμε να μαζέψουμε φυλλαράκια, πετρούλες και κοχύλια και να δημιουργήσουμε μικρά έργα τέχνης με φυσικά υλικά. Ζωγραφίζουμε μια βαρκούλα και για πανί κολλάμε ένα φυλλαράκι και φτιάχνουμε μικρά έργα τέχνης με πετρούλες και κοχύλια.

  Κατασκευή 2: Η ομάδα Ανακυκλωτές ΑΕ μεταμορφώνουν τα «σκουπίδια»  σε μουσικά όργανα. Τι μπορούμε να φτιάξουμε εμείς με ανακυκλώσιμα υλικά; Τα βιβλία «Ανακυκλώνω πιάτα και αυγοθήκες» και «Ανακυκλώνω, δεν πετάω τίποτα», από τις εκδόσεις Κεντικελένη, δίνουν στους γονείς ιδέες για όμορφες και αστείες κατασκευές για δημιουργική απασχόληση μαζί με τα παιδιά.

     Η Γη είναι το σπίτι μας και τα πλάσματά της συγκάτοικοί μας. Δεν μας ανήκει τίποτε, γιατί «αυτή τη γη δεν την κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, τη δανειστήκαμε από τα παιδιά μας», όπως λέει ένα ινδιάνικο ρητό. Εξαφανίζοντας το δικό μας δράκο της αδιαφορίας μπορούμε να ζήσουμε σε αρμονία με τη φύση και να την κληροδοτήσουμε στην επόμενη γενιά.

 Το Texnes-plus είναι χορηγός επικοινωνίας της παράστασης

Διαβάστε εδώ την συνέντευξη της Άννας Παπαμάρκου που σκηνοθέτησε την παράσταση 

25/9/2016, «Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας», Studio Μαυρομιχάλη

Μπαίνεις στην αίθουσα και αμέσως αισθάνεσαι πως έχεις μπει σε τσίρκο! Με σκηνικό λιτό και απέριττο, με έναν κλόουν να σε καλωσορίζει και μουσική όχι πρωτότυπη αλλά σίγουρα απόλυτα ταιριαστή με το θεατρικό έργο, το ταξίδι έχει ξεκινήσει με τις καλύτερες προδιαγραφές. Από τα βασικά του πλεονεκτήματα, το επαγγελματικό παίξιμο των ηθοποιών, όπως αρμόζει σε κάθε παιδική παράσταση που σέβεται τους θεατές της. Τέλος θα ήταν παράλειψη να μη δώσουμε τα εύσημα για το εξαιρετικό κοστούμι του ελέφαντα!

Ο τίτλος της παράστασης προέρχεται από την ομώνυμη ιστορία που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Να σου πω μια ιστορία». Όμως εκτός από αυτή την ιστορία του Μπουκάι έχει διασκευαστεί και παρουσιάζεται ακόμα μια. Τα πολύ μικρά παιδιά (τριών έως τεσσάρων ετών) ίσως κουραστούν με τα δύο παραμύθια και ίσως να μην καταλάβουν πώς συνδέονται μεταξύ τους. Άλλωστε το δεύτερο είναι πυκνό σε νοήματα: ένας βασιλιάς θέλει συνέχεια να κερδίζει, βιάζεται να κρίνει τους ανθρώπους προτού καν τους γνωρίσει, παροιμίες γεμάτες σοφία και παραδείγματα για το πώς αποδίδουμε δικαιοσύνη.

Στη συγκεκριμένη στήλη θα ασχοληθούμε μόνο με τον «Αλυσοδεμένο ελέφαντα», το παραμύθι από το οποίο πήρε τον τίτλο της η παράσταση, καθώς εστιάζει σε ένα θέμα. Ωστόσο θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αόρατο νήμα που συνδέει τις δύο ιστορίες βασίζεται στο τρίπτυχο «Να πιστέψεις, να γνωρίσεις, να εμπιστευτείς». Στο πρώτο μισό της παράστασης καλείσαι να πιστέψεις στον εαυτό σου, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς, ενώ στο δεύτερο μισό να πιστέψεις στον άλλον, να τον γνωρίσεις και να τον εμπιστευτείς. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου και μην τα παρατάς, δώσε χρόνο στους άλλους και μην τους κρίνεις πριν τους γνωρίσεις.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας και ας δούμε τι θα έχουμε μαζί μας πηγαίνοντας στο «τσίρκο Μαυρομιχάλη» και τι θα πάρουμε φεύγοντας από εκεί.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Η συγκεκριμένη ιστορία του Χόρχε Μπουκάι περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Να σου πω μια ιστορία», όμως κυκλοφορεί και αυτόνομα από τις εκδόσεις Opera σε εκπληκτική εικονογράφηση του Γκούστι. Είτε διαβάσουμε την ιστορία είτε την αφηγηθούμε, είναι σίγουρο ότι τα παιδιά θα την καταλάβουν. Τα παραμύθια έχουν μια μαγική δύναμη, μπορούν να αγγίξουν τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Γι’ αυτό άλλωστε οι γονείς χαίρονται τόσο να τα λένε στα παιδιά τους!
• Μια ιστορία ακόμα... Η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα τσίρκο και πολλά παιδιά ίσως ρωτήσουν τι είναι το τσίρκο. Να μια καλή ευκαιρία να τους μιλήσουμε για τα δικαιώματα των ζώων. «Τα ζώα είναι χαρούμενα στο τσίρκο; Μήπως θα ήθελαν να ζουν κάπου αλλού; Αν βρίσκονταν στη ζούγκλα, θα περνούσαν τη μέρα τους κάνοντας τα ακροβατικά που κάνουν στη σκηνή;» Εξηγούμε στα παιδιά τις διαφορές ενός οικόσιτου και ενός άγριου ζώου. Μέσα από το βιβλίο «Οι ουρές δεν είναι για να τις τραβάμε» της Ελίζαμπεθ Βέρντικ (εκδόσεις Μεταίχμιο) θα γνωρίσουν τα βασικά για τα δικαιώματα των ζώων.
• Ζωγραφική: Μπορούμε να ζωγραφίσουμε την αλυσίδα που κρατά δεμένο τον ελέφαντα. Στο παραμύθι γίνεται σαφές ότι τον ελέφαντα δεν τον κρατά δεμένο η αλυσίδα, αλλά οι φόβοι του. Ώρα λοιπόν για εκμυστηρεύσεις. Τι φοβάσαι; Τι σε κρατά «δεμένο»; Σπάσε την αλυσίδα του φόβου με τα κατάλληλα «κλειδιά». Αν φοβάσαι τους κεραυνούς, ίσως το «κλειδί» για να ξεπεράσεις το φόβο σου είναι να τον τρομάξεις πρώτος χτυπώντας δυνατά παλαμάκια! Αν φοβάσαι τους κακούς, κλείδωσε την πόρτα. Φοβάσαι μήπως μείνεις μόνος στο διάλειμμα; Τι θα κάνεις; Βρίσκεις τα κλειδιά στις αλυσίδες που σε  κρατούν δεμένο και συνειδητοποιείς, όπως λέει και ο σοφός στο κοριτσάκι της ιστορίας, ότι «αρκεί να θες και θα τα καταφέρεις».

ΜΕΤΑ…

• Ρόλος στον τοίχο: Μεγαλύτερες ομάδες-Εκπαιδευτικοί: Ζωγραφίζουμε το περίγραμμα ενός ελέφαντα και συζητάμε με τα παιδιά τι σκέφτεται ο ελέφαντας της ιστορίας. Μέσα στον ελέφαντα βάζουμε όσα πιστεύει ο ίδιος έπειτα από τις αποτυχημένες του προσπάθειες να αποδράσει. Έξω από τον ελέφαντα όσα πιστεύουν τα παιδιά γι’ αυτόν. Τι θα του έλεγαν αν είχαν τη δυνατότητα να του μιλήσουν; Είναι σημαντικό στη συνέχεια ένα παιδί ή ο εκπαιδευτικός να πάρει το ρόλο του ελέφαντα και να πει τι προτίθεται να κάνει. Αυτή η εξέλιξη είναι απαραίτητη καθώς τελικά εμείς, οι «ελέφαντες», είμαστε εκείνοι που πρέπει να πιστέψουν στον εαυτό τους. Οι άλλοι, γονείς ή φίλοι, θα μας υποστηρίξουν και θα μας εμπιστευτούν, όμως, αν δεν πιστέψουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας, τίποτα δεν μπορεί να γίνει.
• Εκπαιδευτικοί: Για θεατρικό εργαστήρι βασισμένο στην ιστορία του αλυσοδεμένου ελέφαντα μπορούμε επίσης να δούμε: http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/theatriki_agogi/ekpaideftiko_yliko/thematikes_enotites/eaftos/o_alysodemenos_elephantas.pdf
• Κατασκευή: «Ο ελέφαντας φοβάται ότι δεν θα τα καταφέρει, γι’ αυτό δεν φεύγει». Αυτό απαντά ο σοφός στο μικρό κορίτσι που απορεί πώς ένα πασσαλάκι κρατά φυλακισμένο ένα τόσο δυνατό ζώο. «Ο ελέφαντας έχει παραιτηθεί, δεν πιστεύει ότι μπορεί και η θέλησή του κοιμάται». Φράσεις που έχουν κάτι να πουν στα παιδιά. Μη νομίζετε πως η ζωή των παιδιών είναι εύκολη. Είναι γεμάτη απογοητεύσεις και ματαιώσεις. Αγώνες που δεν κατάφεραν να κερδίσουν, σβησμένες σελίδες τετραδίων γιατί τα γράμματά τους δεν ήταν αρκετά καλά, πτώσεις με το ποδήλατο, κι άλλα, κι άλλα… Όμως για κάθε αποτυχία, για κάθε απογοήτευση, υπάρχει και ένα επίτευγμα που θα έπρεπε να τα κάνει υπερήφανα. Απλώς ίσως να μην το θυμούνται ή να μην του είχαν δώσει σημασία. Γι’ αυτό υπάρχουν οι γονείς, για να τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους και να τα βοηθούν να συνεχίζουν και να μην τα παρατάνε. Φτιάξτε ένα πινακάκι με τις χρονιές και τα ορόσημά τους και, γιατί όχι, βάλτε και τις αντίστοιχες φωτογραφίες δίπλα. Να είστε σίγουροι ότι θα διασκεδάσετε ανατρέχοντας στα παλιά ψηφιακά ή αναλογικά άλμπουμ. «Πρώτη φορά κουτάλι και όλα είναι χάλια, όμως λίγο μετά τρως μόνος σου! Οι πρώτες προσπάθειες να περπατήσεις και η μεγάλη μέρα! Πρώτη μέρα που δεν φοράς πάνα! Πρώτες ζωγραφιές και απόπειρες να γράψεις και για δες τώρα τι εκπληκτικά γράμματα κολλάς στο ψυγείο! Και να που από τα ‘‘αγκού’’ που ηχογραφούσαμε περήφανοι εγώ και ο μπαμπάς τώρα μιλάμε για τόσο σπουδαία θέματα!» Κάποια από αυτά τα επιτεύγματα απαίτησαν μεγαλύτερη προσπάθεια, κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν ακόμα για όσα σε εμάς φαίνονται αυτονόητα. Αρκεί να σκεφτούμε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι αθλητές των παραολυμπιακών αγώνων. Τότε θα συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό είναι να πιστέψουμε στον εαυτό μας!

Όλοι κάποτε νιώσαμε τη ματαίωση. Προσπαθήσαμε και κοπιάσαμε, αλλά αποτύχαμε. Έτσι παραιτηθήκαμε… Ο «Αλυσοδεμένος ελέφαντας» έχει να διδάξει πολλά σε όλους μας. Γιατί τα παραμύθια δεν έχουν ηλικία. Άλλα «λένε» στους ενήλικες, άλλα «εκμυστηρεύονται» στα παιδιά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πολλά χρόνια πριν, μια φορά κι έναν καιρό, τότε που δεν υπήρχαν τηλεοράσεις και υπολογιστές, τα παραμύθια ήταν για τους μεγάλους. Πολύ αργότερα έγιναν παιδικά αναγνώσματα, όμως υπάρχει πάντοτε η αρχέγονη ανάγκη να τα ακούμε και εμείς οι μεγάλοι.

Πληροφορίες για την παράσταση εδώ στην Ατζέντα Θέατρο & παιδί 

17/9/2016, «Τα τρία γουρουνάκια», Παραμυθοχώρα

Η Παραμυθοχώρα είναι το μέρος εκείνο στο οποίο με το που μπαίνεις σκέφτεσαι: Να ένα παιδικό θέατρο! Φροντισμένος χώρος και στην παραμικρή του λεπτομέρεια, οι εργαζόμενοι ευγενέστατοι, με το χαμόγελο στα χείλη και με αγάπη για τα παιδιά που φαίνεται στο βλέμμα τους. Ακόμα και η είσοδος στο χώρο της παράστασης γίνεται με τρόπο που να ωφελούνται τα παιδιά: πρώτα τα παιδιά που μπορούν και κάθονται μόνα τους, μετά τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς τους μαζί και τελευταίοι οι «ασυνόδευτοι» γονείς! Οργάνωση, ευγένεια, αγάπη και σεβασμός για τα παιδιά.

Το σκηνικό του κουκλοθέατρου, απλό και συνάμα μεγαλοφυές στη σύλληψή του, είναι η εφαρμογή αυτού που λέμε «κουκλοθέατρο γίνεται παντού». Μια βαλίτσα που θα μας ταξιδέψει. Πριν ξεκινήσει το ταξίδι οι κουκλοπαίχτριες έδειξαν στους μικρούς θεατές πώς μιλούν οι κούκλες και πώς αλλάζουν φωνές. Η λεπτομέρεια αυτή δεν θα μου φαινόταν σημαντική πριν από κάποια χρόνια…Μέχρι που έγινα κι εγώ μαμά και πήγαμε για πρώτη φορά κουκλοθέατρο με το γιο μου… Η λεπτομέρεια αυτή επιβεβαίωσε την πρώτη μου εντύπωση, ότι η Παραμυθοχώρα είναι ένας χώρος τέχνης με παιδαγωγικό υπόβαθρο όπου γνωρίζουν καλά τις ανάγκες των παιδιών. 

Οι κανόνες ορίστηκαν με ένα παιχνίδι και πολλή μαγεία. Έτσι άλλωστε πρέπει να γίνεται όταν μιλάμε σε παιδιά! Η παράσταση ξεκίνησε και όλα ήταν άψογα σχεδιασμένα. Η μουσική, η διάρκειά της, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε και η διασκευή που τελικά επιλέχθηκε και είναι πολύ κοντά στην πρωτότυπη εκδοχή του παραμυθιού.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας λίγο πριν ανοίξει η μαγική βαλίτσα.

 ΠΡΙΝ…

Κατασκευή: Ρολά από χαρτί υγείας, κουτάλες, κάλτσες, γάντια, λούτρινα ζωάκια χωρίς το γέμισμά τους, γλωσσοπίεστρα. Αυτές είναι μόνο μερικές ιδέες για να κατασκευάσετε κούκλες κουκλοθέατρου με τα παιδιά. Φαντασία να υπάρχει, αλλάζει λίγο κι η φωνή και όλα μπορούν να μεταμορφωθούν σε κούκλες. Έπειτα αρκεί ένα σεντόνι με ένα άνοιγμα στην πόρτα κι είστε έτοιμοι να δώσετε παράσταση. Θα μπορούσε κάποιος να το ονομάσει κουκλοθέατρο πριν από το κουκλοθέατρο.

Παιχνίδι κίνησης/Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες ή εκπαιδευτικούς: Ώρα να γίνουμε εμείς κούκλες. Το παιχνίδι ονομάζεται Μαριονέτες. Η μαμά, ή ένας ενήλικας, αναλαμβάνει αρχικά το ρόλο του μαριονετίστα. Λίγη μουσική και αρχίζει σιγά σιγά να κινεί τα σκοινάκια της μαριονέτας. Σηκώνει αργά αργά το ένα χέρι και μετά το αφήνει να πέσει, το άλλο χέρι, το πόδι, και, αφού η μαριονέτα-παιδί ζεσταθεί, την κινεί στο χώρο. Μπορεί να την «τραβήξει» από τη μύτη, την πλάτη, τον ποπό, την κοιλιά. Έπειτα αφήνει ξαφνικά τα σκοινάκια της και η μαριονέτα σωριάζεται στο κουτί με τα παιχνίδια. Το ρόλο του μαριονετίστα είναι δυνατό να το αναλάβει και το παιδί και επιτέλους να καταφέρει να κινήσει τη μαμά όπως αυτό θέλει! Μετά την κίνηση μπορεί να ακολουθήσει και ένας καθοδηγούμενος αυτοσχεδιασμός,αν συμμετέχουν μεγαλύτερα παιδιά/ομάδα. Τι γίνεται όταν μια μαριονέτα αρρωστήσει, δηλαδή όταν κοπεί ένα σκοινάκι; Κι αν οι μαριονέτες αποφασίσουν να το σκάσουν; Πώς θα περπατούν; Πού πηγαίνουν και ποιον συναντούν; Μήπως φτάνουν στην Παραμυθοχώρα όπου μαθαίνουν από τα τρία γουρουνάκια πώς να χτίσουν ένα πολύ γερό σπιτάκι;

ΜΕΤΑ…

Μετά την παράσταση ακολουθεί θεατρικό παιχνίδι με εμψυχώτριες τις δύο κουκλοπαίχτριες. Όλες τους οι δραστηριότητες είναι εξαιρετικά σχεδιασμένες και εντάσσουν τα παιδιά γρήγορα στο ρυθμό του παιχνιδιού. Το ΜΕΤΑ θα μπορούσε να είναι το θεατρικό παιχνίδι που εμψύχωσαν.

Αφήγηση: Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα παιδιά μέχρι να δουν τα τρία γουρουνάκια στο κουκλοθέατρο έχουν ακούσει το παραμύθι αρκετές φορές. Αφού το δουν, μπορούν οι γονείς να εισαγάγουν το αντίθετό του. «Τα τρία μικρά λυκάκια» του Ευγένιου Τριβιζά είναι ένα παραμύθι που θα το απολαύσουν παιδιά και γονείς.

Παιχνίδι στο πάρκο: Λαχανιασμένοι μπαμπάδες και μαμάδες αναλαμβάνουν τον άχαρο ρόλο του λύκου και μικρά γουρουνάκια τρέχουν στα δέντρα (που είναι τα σπίτια τους) για να σωθούν. Ο λύκος φυσάει φυσάει και από την πολλή προσπάθεια εξαντλείται και τον παίρνει ο ύπνος. Τότε βρίσκουν ευκαιρία τα γουρουνάκια να φύγουν και το κυνηγητό συνεχίζεται!

Η καθημερινότητα ως παιχνίδι: «Ό,τι κι αν κάνετε να το κάνετε όσο καλύτερα μπορείτε», λέει η μαμά γουρουνίτσα στα τρία γουρουνάκια της. Είναι η κεντρική ιδέα πάνω στην οποία χτίστηκε η παρουσίαση του παραμυθιού και επαναλαμβάνεται αρκετές φορές. Τα τρία γουρουνάκια δεν είναι παρά το ίδιο γουρουνάκι (ρόλος με τον οποίο τελικά θα ταυτιστεί το παιδί) σε διαφορετικά αναπτυξιακά επίπεδα (Μπέτελχαϊμ, «Η γοητεία των παραμυθιών»). Αν λοιπόν την επόμενη βδομάδα μετά την παράσταση ο μικρός σας μπόμπιρας στρώνει βιαστικά το κρεβάτι του πετώντας το πάπλωμα πάνω από τα παιχνίδια, κάνει ορνιθοσκαλίσματα αντί για γράμματα ή αφήσει ένα βομβαρδισμένο δωμάτιο, δοκιμάστε να του πείτε : «Ο Ζωηρούλης μάλλον θα το έκανε έτσι. Ας δοκιμάσουμε πώς θα το έκανε ο Ατακτούλης. Και τώρα ώρα να δούμε και πώς τελειώνει τις δουλειές του ο Γνωστικούλης». «Ό,τι κάνεις να το κάνεις όσο καλύτερα μπορείς», είναι μια αρχή που θα τους φανεί χρήσιμη σε όλη τους τη ζωή.

Η κούκλα είναι για το παιδί τόσο αληθινή και σημαντική όσο για μια μοναχική γιαγιά η φωτογραφία των εγγονών της που λείπουν μακριά. Γι’ αυτό το κουκλοθέατρο ασκεί τόση δύναμη πάνω τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο και ίσως ακόμα και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού η κούκλα της τάξης είναι το βασικό εργαλείο του εκπαιδευτικού. Όταν το παιδί μιλά μέσω της κούκλας, ας τεντώνουμε τα αυτιά μας γιατί τότε λέγονται οι σημαντικότερες αλήθειες.

Παραμυθοχώρα

4/9/2016, «Το φορτηγάκι της αγάπης», Θέατρο Εργοτάξιον

Το φορτηγάκι της ιστορίας μας είναι ένα φορτηγάκι που ονειρεύεται να γίνει τρένο. Ο μόνος τρόπος για να πραγματοποιήσει το όνειρό του είναι να ταξιδέψει, γιατί τα τρένα… ταξιδεύουν. Στο ταξίδι αυτό συναντά διάφορους παράξενους «ανθρώπους», που όλοι πάνε μαζί του. Ο Θυμός, ο Φόβος, η Λύπη, η Σύγχυση και η Ζήλια. Κάπως «βαριά» τα συναισθήματα και έτσι το ταξίδι δυσκολεύει.

Η καινοτομία της παράστασης είναι ότι το ρόλο των συναισθημάτων αναλαμβάνουν τα παιδιά. Εκείνα βρίσκονται στο «Φορτηγάκι της αγάπης». Αυτό αποτελεί ένα ρίσκο, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πόση θα είναι η συμμετοχή των παιδιών, όμως, από την άλλη, έτσι είναι τα παιχνίδια! Ρισκάρεις και όποιος τολμά συνήθως νικά. Άλλωστε ο Χάρης Γεωργιάδης φάνηκε ευέλικτος και έχει λύσεις ακόμα και για την περίπτωση που δεν θα βρει εθελοντές.

Η συμμετοχή των παιδιών είναι το ζητούμενο και σε άλλες σκηνές του έργου, όπως στην ανακάλυψη των ηπείρων και στις οδηγίες για το πώς διασχίζουμε το δρόμο. Αν και τα δύο θέματα είναι σχετικά με το τρένο, χάνεται λίγο το κεντρικό νόημα του έργου, δηλαδή τα συναισθήματα. Έτσι κι αλλιώς το φορτηγάκι δεν ταξιδεύει στις ηπείρους, οι οποίες οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι γίνονται αφορμή για μια πολύ ωραία χορογραφία! Τέλος η αφήγηση του παραμυθιού θα θέλαμε να μας παρασύρει λίγο περισσότερο στο μαγικό ταξίδι του τρένου.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι μας ετοιμάζοντας βαλίτσες πριν το τρίτο κουδούνι.

ΠΡΙΝ…

v        Παιχνίδι με τη φωνή: Με τον τρίχρονο γιο μου έχουμε εφεύρει ένα παιχνίδι που το λέμε «Γκάλα Γκούλα». Μπορεί να παιχτεί παντού! Στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στο εστιατόριο, στην παραλία… Οι κανόνες είναι πανεύκολοι. Η μαμά δίνει τις οδηγίες και το παιδί τις εκτελεί! «Πες γκάλα γκούλα σαν να είσαι θυμωμένος, πες γκάλα γκούλα σαν να είσαι πολύ χαρούμενος, πες γκάλα γκούλα σαν να φοβάσαι, πες γκάλα γκούλα σαν να βαριέσαι». Θα εκπλαγείτε πόσο εκφραστικά μπορούν να γίνουν τα προσωπάκια και οι φωνές των παιδιών!

v    Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Το ζάρι των συναισθημάτων» (παιχνίδι από το μπλογκ του 1ου Νηπιαγωγείου Νέας Φώκαιας). Φτιάχνετε ένα ζάρι με αποτυπωμένα συναισθήματα σε κάθε πλευρά.

Τα παιδιά είναι σε κύκλο και το καθένα με τη σειρά ρίχνει το ζάρι. Αναγνωρίζουν πρώτα το συναίσθημα και έπειτα περιγράφουν ένα περιστατικό (πραγματικό ή φανταστικό) κατά το οποίο ένιωσαν έτσι.
Η ομάδα συζητά γι’ αυτό το συναίσθημα και προτείνει λύσεις ή διαφορετικούς τρόπους συμπεριφοράς, είτε πρόκειται για συναίσθημα που προκάλεσε το ίδιο το παιδί στον εαυτό του είτε για συναίσθημα που προκάλεσε σε κάποιον άλλο. Έστω ότι το παιδί φέρνει με το ζάρι το συναίσθημα ΝΤΡΟΠΗ. Περιγράφει το γεγονός: «Ένιωσα ντροπή όταν έσκισα τη ζωγραφιά του φίλου μου». Η ομάδα μπορεί να συζητήσει και να ρωτήσει γιατί το έκανε αυτό. Το ίδιο εξηγεί: «Γιατί μου άρπαξε το μαρκαδόρο με τον οποίο ζωγράφιζα και τον ήθελε ταυτόχρονα και αυτός/ή». Η ομάδα προτείνει εναλλακτικούς τρόπους συμπεριφοράς: «Τι θα μπορούσες να κάνεις αντί να του σκίσεις τη ζωγραφιά;» Το ίδιο και η ομάδα σκέφτονται και προτείνουν: «Να
το πω στην κυρία», «Να του πεις ότι θα το δώσεις σε λίγο», «Πώς
φαντάζεσαι πως ένιωσε ο φίλος/η σου που του έσκισες τη ζωγραφιά;» «ΣΤΕΝΟΧΩΡΗΜΕΝΟΣ/Η». Εδώ εισάγετε τον όρο «ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ», δηλαδή κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.

   Μια ιστορία για καληνύχτα: «Το νησί των συναισθημάτων» του Μάνου Χατζηδάκι μπορεί να είναι η σημερινή ιστορία για καληνύχτα. Αν παράλληλα έχετε τη δυνατότητα να ακούτε και μουσική, ακόμα καλύτερα! Αύριο θα πάτε στο θέατρο να δείτε «Το φορτηγάκι της αγάπης» και η ιστορία αυτή θα γίνει αφορμή για όνειρα γεμάτα αγάπη και ταξίδια!

ΜΕΤΑ…

  Μια ακόμα επίσκεψη: Το Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας στου Φιλοπάππου μπορείτε να το επισκεφτείτε μετά «Το φορτηγάκι της αγάπης». Μέσα από τις δραστηριότητές του, τα παιχνίδια και τα παραμύθια τα παιδιά κατανοούν την αξία των συναισθημάτων στη ζωή τους.

  Χειροτεχνία: Φεύγοντας από την παράσταση οι ηθοποιοί δίνουν στα παιδιά μια φωτοτυπία με το «Φορτηγάκι της αγάπης». Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού έχετε τη δυνατότητα να κάνετε διάφορες δραστηριότητες με αυτό το κομμάτι χαρτί. Τι χρώμα έχει για το παιδί η ζήλια, ο θυμός, η σύγχυση και η αγάπη; Μπορείτε να ζητήσετε από το παιδί να κάνει γκριμάτσες φόβου, μίσους, θαυμασμού, να το φωτογραφίσετε και μετά να εκτυπώσετε τις φωτογραφίες και να τις βάλετε στα βαγόνια. Αν τα παιδιά είναι πιο μεγάλα και ξέρουν να γράφουν, γράψτε στα βαγόνια τι σας προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα και τι κάνετε για να τα απομακρύνετε. Στο Φόβο θα έγραφα ανεργία και στο «όπλο» μου επιμονή. Ή μήπως να έγραφα κατσαρίδα και στο «όπλο» μου παντόφλα;

  Χειροτεχνία Νο 2: Φτιάξτε μαζί με τα παιδιά προσωπάκια για κάποια συναισθήματα. Θυμός, λύπη, χαρά, ντροπή. Έπειτα κόψτε το στόμα και τα φρύδια και κολλήστε τα στα πρόσωπα των παιδιών και στα δικά σας. Πώς τους φαίνεται ο εαυτός τους στον καθρέφτη; Όταν βγάζετε τις χάρτινες «προσθήκες», είστε πάλι εσείς, ο εαυτός σας! Αυτό είναι το πιο σημαντικό! Δεν είστε θυμωμένοι, φοβιτσιάρηδες, λυπημένοι ή ζηλιάρηδες! Απλώς μερικές φορές θυμώνετε, φοβάστε, λυπάστε ή ζηλεύετε.

Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά αν εκφράζονται με αποδεκτό τρόπο. Απενοχοποιήστε πια το θυμό, το φόβο, τη ζήλια και τη σύγχυση. Δεν είναι κάποιος φοβιτσιάρης επειδή φοβήθηκε να πηδήξει ψηλά, ούτε ζηλιάρης επειδή ζήλεψε όταν κάποιος άλλος πήρε την πρωτιά. Είναι συναισθήματα που όλοι νιώθουμε, γι’ αυτό και το «Φορτηγάκι» δεν απορρίπτει κανένα και όλα τα δέχεται. Απλώς πολλά μαζί σας βαραίνουν λίγο και δεν σας αφήνουν να προχωρήσετε μπροστά. Με λίγο χορό, τραγούδι και αγάπη όμως όλα αλλάζουν!

 Πληροφορίες για την παράσταση στην Ατζέντα Θέατρο&Παιδί.

4/9/2016, Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο, Θέατρο Νέας Σμύρνης

«Διαμάντι μέσα στις στάχτες», «Πάνω στο πιάνο εγένετο θαύμα», «Παίζοντας σε ένα πατάρι»…

Οι συστάσεις για το συγκεκριμένο έργο είναι περιττές και οι κριτικές που έχουν γραφεί τα λένε όλα! Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο. Όλη η παράσταση είναι ένα παιχνίδι. Παιχνίδι όπως των παιδιών, χωρίς πανάκριβα κοστούμια και οπτικά εφέ. Ακόμα και οι «κανόνες» (όχι κινητό, όχι φαγητό) καθορίζονται μέσα από ένα παιχνίδι των ηθοποιών. Γι’ αυτό λοιπόν η παράσταση έχει κερδίσει το παιδικό κοινό, γιατί για τα παιδιά όλα είναι παιχνίδι. Ο λόγος τους δεν είναι αρκετά αναπτυγμένος και αυτή η «έλλειψη» ενισχύει τη δημιουργικότητά τους! Η τέχνη είναι ο τρόπος έκφρασής τους. Το σώμα, η ζωγραφική, το παιχνίδι πάντα και πάνω από όλα.

Φεύγοντας από το Θέατρο της Νέας Σμύρνης, όπου παρακολούθησα την παράσταση για δεύτερη φορά φέτος (παρά τα προβλήματα του ήχου που δυσαρέστησαν πολλούς), μια κυρία τηλεφωνούσε ενθουσιασμένη σε μια φίλη της και της έλεγε: «Είδαμε μια παράσταση ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ! Μια περφόρμανς. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο. Μόλις κοιμίσω τα παιδιά, θα σε πάρω τηλέφωνο να σου πω λεπτομέρειες». Αν μια μαμά αφιερώνει το βράδυ της για να μιλήσει για παιδικό θέατρο, αυτό σημαίνει πολλά. Πάνω από όλα όμως σημαίνει ότι οι συντελεστές σεβάστηκαν το κοινό τους και δεν παρουσίασαν μια «παιδιάστικη» παράσταση με χιλιοειπωμένες ατάκες και κόλπα. Αντιμετώπισαν τα παιδιά ως ισότιμους θεατές με δικαιώματα. 

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι μας ετοιμάζοντας βαλίτσες πριν από το τρίτο κουδούνι.

ΠΡΙΝ…

⦁ Αφήγηση: Μια φορά κι έναν καιρό… Ας ξεκινήσουμε από αυτό. Τι θα δούμε; Τη Σταχτοπούτα φυσικά. Τη Σταχτοπούτα; Σίγουρα; Ας προετοιμάσουμε τους λιλιπούτειους θεατές μας ότι υπάρχουν άπειρες ιστορίες της Σταχτοπούτας. «Κάθε χώρα, κάθε εποχή έχει και μια δική της. Εμείς φτιάξαμε μια δική μας Σταχτοπούτα και σας την παρουσιάζουμε», λένε οι ηθοποιοί. Πόσες διαφορετικές εκδοχές της Σταχτοπούτας μπορούμε να βρούμε; Ο πολύτιμος σύμμαχός μας, το διαδίκτυο, είναι εκεί για εμάς. Οι αδερφοί Γκριμ μας κληροδότησαν μια παραλλαγή της, αλλά πόσες ακόμα υπάρχουν; Μια Αιγύπτια Σταχτοπούτα, μια Ελληνίδα, μια Κινέζα ίσως… Το παραμύθι για καληνύχτα μπορεί να είναι δύο καινούργιες εκδοχές της Σταχτοπούτας.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα. Η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο βασίζεται εξ ολοκλήρου στο σώμα του ηθοποιού. Η λεμονιά, το παράθυρο, το τζάκι, η κολοκύθα που γίνεται άμαξα, όλα είναι… το σώμα τους! Δεν κυριαρχούν πολύπλοκα εφέ και εντυπωσιακά κοστούμια. Αυτό ξενίζει καμιά φορά τα παιδιά, που εν έτει 2016 έχουν συνηθίσει στις γρήγορες και εντυπωσιακές αλλαγές του κινηματογράφου. Μήπως είναι ώρα για κανένα παιχνιδάκι;

 Όλα τα παιχνίδια πρέπει να έχουν όνομα. Αυτό θα το ονομάσουμε Πού κάθομαι; Οι κανόνες είναι απλούστατοι. Η καρέκλα της κουζίνας θα είναι 

μια μαγική καρέκλα. Ας παίξουμε μαζί με τα παιδιά και ας καθίσουμε εναλλάξ, μεταμορφώνοντάς την κάθε φορά που θα καθόμαστε. Θα το βρει ο άλλος; Θα γίνει θρόνος, κούνια, αναπηρική καρέκλα, φρεσκοβαμμένο παγκάκι, τουαλέτα, στασίδι εκκλησίας, ό,τι άλλο φανταστούμε. Προσοχή όμως. Δεν πρέπει να μιλάμε! Ο άλλος πρέπει να καταλάβει πού καθόμαστε μόνο και μόνο από τον τρόπο με τον οποίο... καθόμαστε.

⦁ Παιχνίδι με το σώμα για περισσότερους παίκτες: Και τώρα που το σώμα ξύπνησε ας παίξουμε ένα παιχνίδι ακόμα. Αυτό θα το ονομάσουμε Βάλ’ τον στην μπρίζα. Εδώ ίσως χρειαστούμε τη βοήθεια του μπαμπά, της γιαγιάς, του παππού, των αδελφών και γενικά όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα. Σκοπός μας είναι να φτιάξουμε μια ηλεκτρική συσκευή μόνο με το σώμα μας. Η συσκευή θα έχει ήχο και κίνηση και θα δουλέψει μόλις τη βάλουμε στην πρίζα. Θα πρέπει βέβαια να έχουμε υπόψη ότι κανένας δεν είναι άνθρωπος. Όλοι είμαστε εξαρτήματα της μηχανής. Ας γεμίσει το σπίτι αποχυμωτές, καφετιέρες, μηχανές του γκαζόν, πρέσες σιδερώματος, αλλά και μηχανές στις οποίες βάζεις γέλιο και βγάζουν αγάπη, μηχανές της ειρήνης (πώς λειτουργούν αυτές;) και μηχανές της κωλοτούμπας. Ό,τι και αν φτιάξουμε θα γελάσουμε πολύ! Και μετά θα είναι τόσο εύκολο να καταλάβουμε γιατί το τζάκι της Σταχτοπούτας είναι τόσο διαφορετικό από το τζάκι του πρίγκιπα και πώς ακριβώς λειτουργεί το πλυντήριο της Σταχτοπούτας, η κουζίνα που φτιάχνει τα αυγά και η βιβλιοθήκη του πρίγκιπα. 

ΜΕΤΑ…

⦁ Αλλάζω την ιστορία: Και τώρα που η παράσταση τελείωσε τι κάνουμε; Στο γυρισμό για το σπίτι μπορούμε να δημιουργήσουμε τη δική μας εκδοχή της Σταχτοπούτας. Μπορούμε να κρατήσουμε την αρχή και να αλλάξουμε το τέλος ή το αντίστροφο. Πώς έζησαν οι αδελφές της Σταχτοπούτας μετά το γάμο; Η Σταχτοπούτα είναι ευτυχισμένη με τον πρίγκιπα; Μήπως η ιστορία μέχρι το χορό δεν είναι αυτή που ξέρουμε; Ίσως όλοι να της φέρονται μια χαρά, αλλά αυτή κάθε μέρα σκορπά τις στάχτες (εξού και το παρατσούκλι της). Και η μητριά είδε κι απόειδε και αναγκάστηκε να την τιμωρήσει και να της στερήσει το χορό που τόσο επιθυμούσε. Στην παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο εστίασαν πολύ στον καημένο τον πρίγκιπα που μέχρι τώρα δεν είχε και πολύ μεγάλο ρόλο. Και οι γονείς του φυσικά δεν πρέπει να έχουν παράπονο, γιατί επιτέλους ακούστηκε η φωνή τους. Ποιος άλλος θέλουμε να μιλήσει; Μήπως τα ποντικάκια που γίνονται άλογα και μετά πάλι ποντίκια; Τι θα μπορούσε να λέει το γοβάκι-παπούτσι αν διηγούνταν αυτό την ιστορία; Ο μπαμπάς της Σταχτοπούτας τι λέει για όλα αυτά; Η μητριά πώς νιώθει και τι βάσανα κουβαλά; Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών προσαρμόζουμε και τις ερωτήσεις για να διαμορφώσουμε την ιστορία μας. Σε πολύ μικρά παιδιά εστιάζουμε στις λεπτομέρειες –«Τι χρώμα είχαν τα παπούτσια; Είχε ζωάκι η Σταχτοπούτα; Γατάκι ή σκυλάκι;»–, ενώ τα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν την άνεση να φτιάχνουν ιστορίες παίρνοντας το έναυσμα από μια ιδέα.

⦁ Μαγειρική: Όταν κάτι μας έχει ενθουσιάσει, βρίσκουμε συνέχεια γύρω μας αφορμές για να αναφερθούμε σε αυτό. Πόσες ατάκες από ελληνικές ταινίες δεν έχουν ταιριάξει γάντι σε καθημερινές μας συζητήσεις! Φτιάχνοντας κουλουράκια λοιπόν, ή τρώγοντας πατάτες τηγανητές, ας τα φτιάξουμε σε σχήμα V. Πολύ του αρέσει αυτό το σχήμα του βασιλιά! Θα τον ευχαριστήσουμε και θα γελάσουμε και εμείς. 

⦁ Χειροτεχνία: Ακούσαμε ιστορίες, παίξαμε με το σώμα, χρησιμοποιήσαμε τη φαντασία μας. Ήρθε η ώρα για λίγη τέχνη! Ας κατασκευάσουμε το γοβάκι της Σταχτοπούτας. Θα είναι από χαρτί ή μήπως να βάλουμε τακούνια από φελλούς στα περσινά παπούτσια και να τα διακοσμήσουμε με κουμπιά, αλουμινόχαρτο και κορδέλες; Αν βγει πολύ καλό (που θα βγει…), θα το κάνουμε μολυβοθήκη ή κοσμηματοθήκη ή θήκη για καραμέλες!

⦁ Παιχνίδι για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: Και μια ιδέα για μεγαλύτερα παιδιά και μεγαλύτερες ομάδες πριν σας αφήσω. Η παράσταση παίζει πολύ με το «πάνω-κάτω». «Το κάτω είναι εύκολο, το πάνω είναι δύσκολο», λέει η Σταχτοπούτα. «Όχι, το πάνω είναι εύκολο και το κάτω δύσκολο», υποστηρίζει ο πρίγκιπας. Υπάρχουν πολλά παιχνίδια status στα οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αυτό το κομμάτι της σκηνοθετικής εστίασης. Ένα από τα πιο γνωστά είναι το Μάντεψε το status. Από ένα κουτί τραβούν όλοι έναν αριθμό από το 1 έως το 5 ή το 10 ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων (το 1 δηλώνει τη χαμηλότερη θέση ισχύος, το 5-10 την υψηλότερη). Χωρίς να τον δουν, κολλάνε τον αριθμό στο μέτωπό τους, έτσι ώστε να τον βλέπουν μόνο οι υπόλοιποι. Προχωρούν για λίγο όλοι στη σκηνή και αντιδρούν ανάλογα με το status καθενός που συναντούν. Έπειτα από λίγο προσπαθούν να βρουν όλοι τη θέση τους σχηματίζοντας μια γραμμή από το 1 έως το 10.

Για να τα καταφέρει η Σταχτοπούτα χρειάστηκε λίγη μαγεία από τη νεράιδα νονά και πολλή φαντασία. Γι’ αυτό και η παράσταση Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο αγαπήθηκε τόσο από τα παιδιά και από τα «μεγάλα παιδιά». Μαγεία και φαντασία είναι δύο συστατικά που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες μέσα στα παιδικά σώματα. Ας το θυμόμαστε αυτό και ας παίξουμε χωρίς κοστούμια, χωρίς εφέ, χωρίς όρια χρονικά και χωρικά! Αν η ιστορία της Σταχτοπούτας χώρεσε στην ουρά ενός πιάνου, δεν θα χωρέσουν τα δικά μας παιχνίδια στην κουζίνα ή στο κάθισμα του αυτοκινήτου;

Το Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο μετά την μεγάλη περσινή του επιτυχία θα συνεχιστεί φέτος στο Θέατρο Πόρτα!

Επίσης 13/9 θα η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο "Αλέξης Μινωτής" στο Αιγάλεω και 28/9 στο Θέατρο ΙΖΟΛΑ στην Καλλιθέα.