‘’Μαγευτικό!’’, αυτή ήταν η λέξη που με απόλυτο θαυμασμό ξεστόμισε ο γιος μου όταν μπήκε στην αίθουσα και είδε το σκηνικό. Στη μέση του χειμώνα, εν μέσω Αγιοβασίληδων, ξωτικών και ελάτων, το Μέγαρο Μουσικής κι ο Ηλίας Καρελάς κάνουν την διαφορά και ‘’στολίζονται’’ εξωτικά με φοίνικες, σεζ λονγκ και καρύδες.

Η υπόθεση του έργου συνδυάζει Χριστούγεννα και Χαβάη και το κείμενο, πιστό στις αρχές του θεάτρου σκιών, βρίθει κωμικών στοιχείων που έχουν να κάνουν με την σύγχρονη πραγματικότητα. Το τέλος μας δείχνει το πραγματικό νόημα των εορτών και τελικά ο κλέφτης των Χριστουγέννων…αλλά ας μην τα αποκαλύψουμε όλα!

Εκτός από τις γνωστές φιγούρες με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα και την ντοπιολαλιά τους, θα απολαύσετε και τον Λευτέρη Ελευθερίου σε ένα (;) ρόλο έκπληξη….

Οι Burger Project ξεσηκώνουν με τον γνωστό κεφάτο χαρακτήρα τους και τις μουσικές τους. Θα έλεγα ότι κατέχουν διπλό ρόλο στην παράσταση, μουσικοί και ηθοποιοί.

Το θέατρο σκιών μαγεύει τους μικρούς γιατί το παιχνίδι με την σκιά είναι από τα πρώτα παιχνίδια των παιδιών. Ας παίξουμε λοιπόν ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Οι φιγούρες: Πριν πάτε στο Μέγαρο Μουσικής κι ειδικά αν δεν έχετε δει ποτέ Καραγκιόζη με τα παιδιά σας, μιλήστε για τους χαρακτήρες που εμφανίζονται στον Καραγκιόζη. Μπορείτε να μιλήσετε για την χαρακτηριστική τους ομιλία και για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (φουστανέλα Μπαρμπα Γιώργου, μεγάλη Μύτη Μορφονιού, κ.λπ). Αν τα παιδιά σας είναι μεγαλύτερα και γνωρίζουν ήδη τους τυπικούς χαρακτήρες μπορείτε να μιλήσετε για το πώς αυτοί εισχώρησαν μέσα στον Καραγκιόζη, τι συμβολίζουν και τι σηματοδοτούν.

• Φανταζόμαστε: Μιας και δε θέλω να σας χαλάσω την έκπληξη αυτό θα είναι ένα παιχνίδι και για εσάς. Ο θησαυρός του Βεζύρη κινδυνεύει από τον κλέφτη των Χριστουγέννων. Ποιος είναι όμως ο κλέφτης των Χριστουγέννων και τι μπορεί να είναι ο θησαυρός; Είναι φλουριά ή μήπως κάτι άλλο; Ίσως αν βρίσκαμε ποιο είναι το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων να ανακαλύπταμε και τον πραγματικό θησαυρό.

ΜΕΤΑ…

• Φτιάξτε το δικό σας έργο: Εδώ απαιτείται χρόνος και προσπάθεια αλλά το αποτέλεσμα θα σας δικαιώσει. Φτιάξτε φιγούρες Καραγκιόζη (μπορείτε ακόμα κι από το διαδίκτυο να τις εκτυπώσετε και να τις κολλήσετε σε καλαμάκια), σκεφτείτε ένα σενάριο και με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ήρωα εμφανίστε τους στον μπερντέ. Άσπρα σεντόνια, λάμπες, απαραίτητα μουσική κι έτοιμη η παράσταση για τις γιορτινές μέρες. Τώρα που δεν έχετε σχολείο προλαβαίνετε!

            Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή χαρούμενη και γεμάτη κέφι και μουσική (όπως οι Burger Project), μια γιορτή γεμάτη με φίλους (όπως οι φίλοι του Καραγκιόζη), με πολλά τραπέζια (που ο Καραγκιοζης εκτιμά ιδιαίτερα), μα πάνω απ’ όλα μια γιορτή για την αγάπη, την προφορά και την συγχώρεση (όπως…)

Για λίγες ακόμη παραστάσεις:

Τετάρτη 26, Πέμπτη 27,

Παρασκευή 28, Σάββατο 29 Δεκεμβρίου | 18:00

 , Κυριακή 30 Δεκεμβρίου | 16:00 & 18:00

’Ποια είναι τα χαμένα παιδιά; Παιδιά που χάνονται όταν όλοι τρέχουν να σωθούν’’.

Ο Δημήτρης Αδάμης και οι μαγικές σβούρες παρουσιάζουν τον Πήτερ Παν, κάνοντάς μας κοινωνούς του βαθύτερου νοήματος του έργου στο Θέατρο Αθηνά. Ένα λογοτεχνικό κείμενο αξεπέραστης αξίας και παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας έρχεται στο σήμερα όσον αφορά την βαθύτερη ουσία του κατορθώνοντας την ίδια στιγμή να διατηρήσει τη μαγεία του παραμυθιού. Τα χαμένα παιδιά που δεν είναι τα ίδια με εκείνα του 1900 και της εποχής του J. Barrie, το αιώνιο παιδί ο Πήτερ Παν και η Γουέντυ που ακροβατεί ανάμεσα στο ρόλο της μητέρας και της αδερφής ζωντανεύουν μπροστά μας με σεβασμό στο κείμενο και ταυτόχρονα μέσα από την σύγχρονη ματιά του σκηνοθέτη Δ. Αδάμη. Εξαιρετική η ιδέα να παίξει ο ίδιος ηθοποιός το ρόλο του πατέρα και του Κάπτεν Κουκ, καθώς στα μάτια των παιδιών ο πατέρας με τις ρεαλιστικές συμβουλές του είναι πολλές φορές ‘’ο κακός’’, αυτός που τους αναγκάζει να μεγαλώσουν όταν τα παιδιά θέλουν να μείνουν για πάντα παιδιά! Ο πατέρας μπορεί να είναι ο κάθε γονιός που από τη μια παίζει με τα παιδιά, μπαίνει στον κόσμο τους, κι από την άλλη τους ‘’τραβά’’ προς την ενηλικίωση.

Τα κουστούμια εμπνευσμένα από την ομάδα Μαγικές σβούρες απόλυτα ταιριαστά με την παράσταση, λειτουργικά και χωρίς υπερβολές. Θα ξεχωρίσω τα κουστούμια των γοργονών για την εφευρετικότητά τους. Ιδιαίτερη μνεία στη μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Αδάμη, ο οποίος μας πληροφόρησε ότι πρόκειται για παραδοσιακούς ρυθμούς από όλο τον κόσμο. Με αυτή του την επιλογή δηλώνει για άλλη μια φορά την οικουμενικότητα του νοήματος του έργου.

Ο Πήτερ Παν είναι ένα αιώνιο παιδί που αρνείται να μεγαλώσει. Το μυστικό του απλό. «Οι άνθρωποι δεν σταματούν να παίζουν, επειδή γερνάνε. Γερνάνε, επειδή σταματούν να παίζουν» (Oliver W. Holmes). Ιδού λοιπόν η συνταγή της αιώνιας νεότητας! Παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε: ‘’Πήτερ Παν’’ του J.M.Barrie. Διαβάστε το σε διασκευή, σε σύντομο παραμύθι, στην αυθεντική του μορφή, στη θεατρική διασκευή του Δ. Αδάμη (εκδόσεις Εν Πλω), αλλά οπωσδήποτε διαβάστε το! Ένα από τα καλύτερα παιδικά βιβλία που μας μαθαίνει πολλά και μας διασκεδάζει ακόμα περισότερο.
• Παίζουμε: Ο Πήτερ Παν μπαίνει στο σπίτι της Γουέντυ κυνηγώντας…τη σκιά του. Είναι μια άτακτη και ζωηρή σκιά που έχει φύγει και κάνει τα δικά της. Λίγο παιχνίδι με σκιές λοιπόν παρακαλώ. Δεν χρειάζεστε και πολλά! Σκοτάδι, ένα μικρό φως και πολλές φορές ούτε καν μπερντέ! Αρκεί ο τοίχος πίσω από το κρεβάτι και η ώρα πριν τον ύπνο μπορεί να γεμίσει τέρατα και ήρωες!

ΜΕΤΑ…

• Πετάμε..: Ο Πήτερ Παν μαθαίνει στην Γουέντυ και τα αδέρφια της να πετάνε ώστε να φτάσουν στην Χώρα του Ποτέ. Πώς θα πετάξουν χωρίς φτερά; Μα είναι απλό! Κάνοντας ευχάριστες σκέψεις. Τι θα έκανε τα δικά σας παιδιά να πετάξουν; Ποια είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή τους και ποια είναι η σκέψη που κάνει εσάς να χαμογελάτε και σας ‘’σηκώνει’’ από το έδαφος; Η καθημερινότητα κι η ρουτίνα δε μας αφήνει να γνωριστούμε σε βάθος σαν οικογένεια. Ας αρπάξουμε την ευκαιρία που μας δίνει ο Πήτερ Παν κι ας μάθουμε ο ένας για τον άλλον τι μας κάνει να πετάμε στα σύννεφα!

• Με ένα αντικείμενο φτιάχνω ιστορίες: (Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς). Τα χαμένα παιδιά στον Πήτερ Παν δημιουργούν παιχνίδια από τα πάντα. Γίνονται Ινδιάνοι, αντιμετωπίζουν πειρατές, συναντούν γοργόνες, βρίσκονται στο δάσος με τις πυγολαμπίδες. Αν μπορούσαμε να δούμε μέσα από τα μάτια ενός παιδιού θα βλέπαμε σίγουρα τον κόσμο αλλιώς. Γιατί για τα παιδιά τα πάντα είναι αφορμή για παιχνίδι. Δώστε σε μια ομάδα παιδιών διάφορα καθημερινά αντικείμενα (υφάσματα, καλαμάκια, χαρτόνια, ξύλα), χωρίστε τα σε ομάδες και αφήστε τα να σας ετοιμάσουν μια μικρή παράσταση. Θα εκπλαγείτε ευχάριστα!
• Ένα γράμμα αλλιώτικο από τα άλλα… Αυτές τις μέρες τα ταχυδρομεία γεμίζουν με γράμματα προς τον Αη Βασίλη. Γράμματα γεμάτα επιθυμίες και παιχνίδια. Τα ‘’χαμένα παιδιά’’ μόνα και λυπημένα πριμένουν κι αυτά κάτι. Γράψτε ένα γράμμα στον Αη Βασίλη μαζί με τους μικρούς σας ζητώντας κάτι για τα σημερινά ‘’χαμένα παιδιά’’. Πιστέψτε το και που ξέρετε; Ίσως ο Άη Βασίλης να πραγματοποιήσει μια τόσο ξεχωριστή επιθυμία.

            ‘’Δεν πιστεύω στις νεράιδες’’:κάθε φορά που ένα παιδί λέει αυτή την φράση κάπου μια νεράιδα χάνεται. Αυτό μας έμαθε ο Πήτερ Παν. Κάπως έτσι καταφέραμε στην παράσταση να ‘’αναστήσουμε’’ την Τίνκερμπελ. Ας πιστέψουμε κι ας βάλουμε τα δυνατά μας να ‘’αναστήσουμε’’ όλα τα σημερινά ‘’χαμένα παιδιά’’. Γιατί κάθε φορά που λέμε ‘’δε με νοιάζει’’ κάπου ένα παιδί, σε κάποια θάλασσα ίσως, χάνεται…..Κι ο Πήτερ Παν, το αιώνιο παιδί που υπάρχει μέσα μας, λυπάται.

Μα εσύ το νου σου στο παιδί,μη χαθεί στον χαλασμό. Μαζι να δωσουμε πνοή κι η πληγή να γιατρευτει...

Συντελεστές

Διασκευή –Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αδάμης
Σκηνικά –κοστούμια: Μαγικές Σβούρες
Kίνηση: Χριστίνα Σουγιουλτζή-Αντιγόνη Λινάρδου (από την ομάδα «Κι όμως κινείται»)
Ενορχήστρωση: Γιώργος Κωνσταντινίδης
Μουσική Επιμέλεια: Δημήτρης Αδάμης
Διδασκαλία τραγουδιών: Ιωάννα Εμμανουήλ
Μάσκες – Κατασκευές: Ιφιγένεια Κωφού
Φωτισμοί: Γιώργος Φωτόπουλος
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Ειρήνη Καλογεροπούλου- Ρενάτα Τσιούλου
Παράγωγη: Μαγικές Σβούρες – Marossoulis Productions
Παίζουν οι ηθοποιοί: Άρης Βέβης, Μικές Γλύκας, Κωνσταντίνος Τσονόπουλος, Ντέπυ Μοράρη, Νεφέλη Οικονόμου, Στέλιος Πετράκης, Χρυσαλένα Χριστοπούλου, Μαριλίζα Χρονέα

Με την φροντίδα της Ελεονώρας Μελέτη.

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Γιορτές και ευκαιρία να περάσουμε λίγο περισσότερο και ουσιαστικότερο χρόνο με τους μικρούς μας φίλους. Τι καλύτερο λοιπόν από μια επίσκεψη σ’ ένα από τα θέατρα της πόλης; Εμείς σας προτείνουμε 6 παραστάσεις και σας δίνουμε 6 σοβαρούς λόγους, για τους οποίους αξίζει να τις βάλετε στη λίστα σας αυτές τις γιορτές!

Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα τις απολαύσουν και οι ενήλικες!

‘’Χριστουγεννιάτικη Ιστορία’’ από το Εθνικό Θέατρο γιατί… είναι Χριστούγεννα και τι ομορφότερο από το μήνυμα της ιστορίας του Σκρουζτ!

‘’Σκλαβί’’ για την εκπληκτική του σκηνοθεσία των Θωμά Μοσχόπουλου και Σοφίας Πάσχου.

‘’Πιο δυνατός κι από τον Σούπερμαν’’ γιατί με κέφι και χωρίς μεμψιμοιρία μας δείχνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συνάνθρωποί μας.

‘’Το αγόρι με τη βαλίτσα’’ για το κείμενο, τη ζωντανή μουσική και τα μηνύματά του.

‘’Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό της γαμήλιας τούρτας’’ γιατί συνδυάζει δυο εχέγγυα. Παραμυθοχώρα και Τριβιζάς.

‘’Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη στην Χαβάη’’ γιατί πόσο συχνά βλέπετε τον Καραγκιόζη στο Μέγαρο Μουσικής; Καρελάς και BurgerProject για κέφι και λίγο εξωτική χαβανέζικη ζεστασιά στην καρδιά του χειμώνα!

 Ξεκινήστε μ' αυτές και θα επανέλθουμε!

Διαβάστε επίσης:

Είδα Τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» Σε Σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου

«Το Σκλαβί»:Ιδέες Για Παιχνίδι Πριν Και Μετά Την Παράσταση

Όσοι είναι γονείς έχουν βιώσει έστω μια φορά εκείνη τη στιγμή που μοιάζει με εφιάλτης. Περπατάς στο δρόμο με το παιδί σου, βλέπετε έναν ανάπηρο σε αμαξίδιο, κάποιον χωρίς χέρι, έναν τυφλό με μπαστούνι και το παιδί φωνάζει ‘’Μαμά γιατί αυτός δεν έχει χέρι;’’. Και ακούγεται πεντακάθαρα γιατί το σύμπαν έχει συνωμοτήσει και για κάποιο ανεξήγητο λόγο εκείνη η στιγμή είναι μια στιγμή απόλυτης ησυχίας. Είναι η στιγμή που θες να ανοίξει η γη να σε καταπιεί!

Τα παιδιά ακούνε από πολύ μικρά ότι ‘’όλοι είμαστε διαφορετικοί’’. Τους το λενε οι γονείς τους, το μαθαίνουν στο σχολείο, υπάρχουν άπειρα παραμύθια και βιβλία για την διαφορετικότητα. Όμως το πράγμα κάπου χωλαίνει. Γιατί τα παιδιά ακούνε ότι υπάρχουν διαφορετικοί άνθρωποι, αλλά δεν τους βλέπουν. Κι όταν τους βλέπουν τότε απορούν και γι’ αυτό ρωτάνε με όλη την αφοπλιστική και αμήχανη για τους ενήλικες ειλικρίνεια της παιδικής ηλικίας.

Αυτό είναι νομίζω και το κεντρικό θέμα τη παράστασης ‘’Πιο δυνατός κι από τον Σούπερμαν’’. Η περιθωριοποίηση των ατόμων με αναπηρία. Δεν τους βλέπουμε γιατί δεν βγαίνουν συχνά έξω. Και δεν βγαίνουν γιατί τους εμποδίζουμε. Όλοι μας. Τους εμποδίζουμε παρκάροντας στις διαβάσεις, τους εμποδίζουμε αφήνοντας περιττώματα σκύλων, τους εμποδίζουμε γιατί δεν τους διευκολύνουμε.

Ο σκηνοθέτης Βασίλης Κουκαλάνι, συνεχίζει να φέρνει τον μικρό θεατή αντιμέτωπο με σύγχρονα προβλήματα, ιδωμένα πάντα μέσα από το πρίσμα του γέλιου. Ο αποκλεισμός, ο κοινωνικός ρατσισμός, η ανισότητα και η περιθωριποίηση που υφίσταται ο μικρός Άρης στο έργο του Ρόι Κιφτ γίνονται άμεσα αντιληπτά από τα παιδιά αφού μπορούν ευκολότερα να μπουν στη θέση του Άλλου, όταν ο ‘’Άλλος’’ είναι ένας συνομίληκος που μιλά την γλώσσα τους. Να ‘’περπατήσουν με τα παπούτσια του’’ που λένε και οι Άγγλοι. Εκπληκτική και η συμβολή του έτερου σκηνοθέτη, Αντώνη Ρέλλα, ο οποίος όντας ανάπηρος ο ίδιος συνέβαλλε στο εκπληκτικό αποτέλεσμα της παράστασης. Ήταν εκεί για να υποδεχτεί τους μικρούς φίλους και με αμεσότητα και ενσυναίσθηση να τους βοηθήσει.

Η ομάδα των ηθοποιών(Βασίλης Κουκαλάνι, Μαρία Μοσχούρη, Τάνια Παλαιολόγου, Μιχάλης Τιτόπουλος, Θοδωρής Σκυφτούλης)ερμηνεύει άριστα τους ρόλους τους, ειδικά ο Γιώργος Κατσής στον απαιτητικό ρόλο του ανάπηρου Άρη.

Το έργο έχει ιδιαίτερη αξία αν σκεφτεί κανείς ότι γράφτηκε από έναν Άγγλο, μια χώρα που αν μη τι άλλο προσφέρει στα άτομα με αναπηρία πολύ περισσότερες διευκολύνσεις από αυτές που ‘’απολαμαβάνουν’’ στην χώρα μας. Είναι τρομακτικό και μόνο να σκεφτείς σε πόσο χειρότερη θέση βρίσκονται τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα.

Η μουσική και τα τραγούδια του Φοίβου Δεληβοριά πλαισιώνουν υπέροχα την παράσταση δίνοντας το δικό τους μήνυμα και προσθέτοντας κέφι και ζωντάνια που ξεσηκώνουν τους θεατές! ‘’Εγώ είμαι ανάπηρος κι εσύ είσαι περπατένιος, εγώ Κινέζος κίτρινος κι εσύ σοκολατένιος’’

3 Δεκέμβρη, παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε ό,τι τους έχει συμβεί, μπορούμε όμως να τους διευκολύνουμε. Ας προπαθήσουμε να μπούμε στην θέση τους και να δείξουμε στα παιδιά πώς είναι να ζεις με εμπόδια. Παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε: Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (3 Δεκεμβρίου) κυκλοφορούν διάφορες λίστες με βιβλία και παραμύθια σχετικά με το θέμα. Θα ξεχωρίσω δύο, ‘’Φένια η αγαπημένη των ήχων’’ της Γιώτας Αλεξάνδρου (εκδ.Πατάκη) το οποίο μιλά για την τύφλωση και το εξαιρετικό βιβλίο της συναδέλφου θεατρολόγου Ιωάννας Φαββατά ‘’Λυμένα κορδόνια’’ (εκδ. Πατάκη). Διαλέξτε μια ιστορία και ας γίνει η αφομή να μιλήσετε με τα παιδιά σας για τα παιδιά εκείνα που έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερες δυσκολίες στην καθημερινότητά τους, αλλά παραμένουν πάντα παιδιά που παίζουν και γελούν.
• 
• Βλέπουμε: Στο διαδίκτυο υπάρχουν μερικά πολύ ωραία animationσχετικά με το θέμα της αναπηρίας. Είδαμε και σας προτείνουμε τρία από αυτά.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εμψυχωτές: Για να έρθουμε στη θέση του άλλου και να βιώσουμε για λίγο ό,τι βιώνει ας παίξουμε. Για πολύ μικρά παιδιά υπάχει η τυφλόμυγα που για λίγο τους βάζει στην θέση του τυφλού. Για μεγαλύτερα παιδιά έχουμε το παιχνίδι ‘’Οδηγώντας τον τυφλό’’. Χωριζόμαστε σε ζευγάρια και ο ένας κλείνει τα μάτια. Ο άλλος είναι ο οδηγός που πρέπει να οδηγήσει με ασφάλεια τον ‘’τυφλό’’ του. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές. Ο ‘’τυφλός’’ να πιάνει από τον ώμο τον οδηγό και να υπάρχουν πολλοί οδηγοί και τυφλοί που κινούνται ταυτόχρονα. Μπορεί επίσης ο κάθε οδηγός να μείνει σταθερός σε ένα σημείο και να καθοδηγεί τον ‘’τυφλό’’ δίνοντάς του οδηγίες. Το παιχνίδι γίνεται δυσκολότερο βάζοντας εμπόδια (τσάντες, βιβλία, μπουφάν, κ.λπ) ή αν υπάρχουν ταυτόχρονα πολλοί οδηγοί και τυφλοί. Ακολουθεί συζήτηση πώς αισθάνθηκαν οι ’’τυφλοί’’ (Φοβήθηκαν; Ένιωσαν εμπιστοσύνη με τον οδηγό;) και οι οδηγοί (Ένιωσαν ευθύνη; Τους φάνηκε εύκολο ή δύσκολο;).

• Στα παπούτσια του άλλου: Τι θα λέγατε γυρνώντας σπίτι μετά την παράσταση να δένατε το ένα σας χέρι; Πόσο δυσκολεύει την καθημερινότητα μια αναπηρία; Δοκιμάστε το για μισή ώρα. και μπείτε και στη θέση ανθρώπων που ζουν έτσι.

            Η παράσταση δε δίνει λύση στο πρόβλημα της αναπηρίας. Όπως λύσεις δε δίνουν και οι διαφορετικοί χαρακτηρισμοί που κατά καιρούς προτείνονται για τα άτομα ΑΜΕΑ. Η παράσταση είναι σημαντική γιατί μας δείχνει ότι υπάρχουν, ότι είναι εδώ και είναι σαν και εμάς. Σίγουρα διαφορετικοί, αλλά σίγουρα ίσοι!

Δεν είμαστα όλο ίδιοι, αυτό είναι η αρχή

Μ’ αυτό ποτέ δεν ητανε για φόβο ή για νροπή.

Η παράσταση ‘’Πιο δυνατός κι από τον Σούπερμαν’’ είναι καθολικά προσβάσιμη για όλους. Υπάρχει ταυτόχρονη Διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, Ενδογλωσσικοί Υπέρτιτλοι για κωφούς/ές και βαρήκοους/ες καθώς και Ακουστική Περιγραφή για ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Τα προγράμματα διατίθενται σε μεγαλογράμματη γραφή, σε κώδικα Braille και Qr code.

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Ο Λευτέρης είναι ένα αυγό. Αρχικά…Γιατί μετά είναι ένα περιστέρι. Ένα περιστέρι δίχως ταίρι και δίχως γονείς. Γι’ αυτό και αναλαμβάνουν να το μεγαλώσουν όλα τα περιστέρια μαζί σα να ήταν δικό τους παιδί. Ο Λευτέρης μεγαλώνει και όταν έρθει η ώρα η αγάπη θα ‘ρθει να τον βρει και θα αποκτήσει ταίρι.

            Ο έμμετρος λόγος κάνει το παραμύθι της Μαρίας Πλεμένου ακόμα πιο προσιτό στα πολύ μικρά παιδιά. Ένας παπαγάλος παραμυθάς μάς παρουσιάζει την ιστορία του Λευτέρη, του μικρού περιστεριού, που αν το καλοσκεφτείς μοιάζει με την ιστορία κι ενός μικρού παιδιού. Οι μικροί θεατές βρίσκουν σημεία ταύτισης με το μικρό περιστέρι. Το μπάνιο του, το τάισμά του, ο ύπνος του, οι πρώτες του λέξεις, είναι μια ρουτίνα γνωστή στα παιδιά και μέσω αυτής ο Λευτέρης γίνεται ένας προσιτός ήρωας. Βλέπουν ότι μπορεί ένα περιστεράκι (ίσως κι ένα παιδάκι;) να μην έχει γονείς και να το μεγαλώσουν κάποιοι άλλοι που θα είναι σαν γονείς του. Κι έπειτα ο Λευτέρης, όταν μεγαλώσει, θα παντρευτεί μια χελιδόνα. Πουλί είναι κι αυτή, τι κι αν δεν είναι περιστέρι; Όπως κι οι άνθρωποι όλοι άνθρωποι είναι, κι ας είναι από άλλες φυλές. Η χελιδόνα έχει κι ένα χελιδονάκι, το παιδάκι της. Κι ο Λευτέρης αποκτά έτσι μια ολόκληρη οικογένεια.

Ένα παραμύθι που θίγει με έμμεσο τρόπο και μέσα από το παράδειγμα των πουλιών θέματα διαφορετικότητας, υιοθεσίας, και αποδοχής του άλλου. Γενναιότητα, τρυφερότητα, αλληλεγγύη και όλες οι αξίες που θέλουμε να εμφυσήσουμε στη νέα γενιά περνάνε αλληγορικά με το παραμύθι του Λευτέρη.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Νάντια Δαλκυριάδου, η οποία ήταν μια από τις ηθοποιούς της παράστασης ‘’Θα βγω απ’ το αυγό’’. Καταφέρνει να καθηλώσει το αυστηρό κοινό της που ξέρει να απαιτεί ‘’μεχρι δακρύων’’. Τα σκηνικά και τα κουστούμια της Βίκυς Πάντζιου απλά, λιτά κι απέριττα όπως ταιριάζει σε ένα βρεφικό θέατρο. Χρώμα, υφάσματα και ελάχιστα αξεσουάρ που μεταμορφώνουν τους ηθοποιούς σε πουλιά. Ιδιαιτέρως η Βασιλική Ξένου και η Δάφνη Μαρκάκη κλέβουν τις εντυπώσεις σε ρόλους περιστέρας, χελιδόνας, καρδερίνας και άλλων πετούμενων!

Η διάρκεια της παράστασης ιδανική για τους πολύ μικρούς μας φίλους. Ο μικρότερος θεατής της παράστασης ήταν ένα 4 μηνών βρεφάκι που αν και κοιμήθηκε στη μισή παράσταση, στην άλλη μισή ήταν με τα μάτια στην σκηνή. Ούτε ένα κιχ δεν έβγαλε! Κι επειδή οι θεατρόφιλοι φαίνονται από μικροί μην διστάσετε να πάτε με το μικρό σας. Η παράσταση ενδείκνυται για θεατές από 1,5 έτους!

Οι πολύ μικροί μας φίλοι θα χαρούν ιδιαιτέρως να παίξετε μαζί τους ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση. Άλλωστε η ζωή τους είναι ένα ατελείωτο παιχνίδι!

ΠΡΙΝ…

• Που θα πάμε... Είναι πολύ πιθανό ‘’Ο Λευτέρης, ένα περιστέρι δίχως ταίρι’’ να είναι η πρώτη σας παράσταση. Μπορείτε να προετοιμάσετε το παιδί για το που θα πάτε, τι θα συμβεί εκεί και να μιλήσετε για το τι κάνουμε στο θέατρο. Για τα παιδιά όλα είναι πρωτόγνωρα, οπότε αφιερώστε λίγο χρόνο να μιλήσετε με το παιδί για το διαφορετικό είδος διασκέδασης που ονομάζεται θέατρο, τις διαφορές με την τηλεόραση, και πώς περιμένετε να φερθεί εκεί. Έτσι θα είστε πολύ περήφανοι όταν σε λίγα χρόνια θα πηγαίνει θέατρο και δε θα ζητά να τρώει την ώρα της παράστασης, ούτε θα μιλά με τον διπλανό του.
• Ζωγραφίζω: Μιας και θα δείτε την ιστορία του Λευτέρη, ενός περιστεριού, γιατι δεν ζωγραφίζετε μερικά πτηνά πρν την παράσταση; Πόσα ξέρετε; Σίγουρα τα περιστέρια, τα σπουργίτια και τους παπαγάλους. Οι κότες και οι πιγκουίνοι χωράνε ίσως κι αυτοί στην οικογένεια των πτηνών. Κι αν είστε παρατηρήσετε καλά θα δείτε ότι ακόμα και στην Αθήνα υπάρχουν κοτσύφια και σουσουράδες, γλάροι και κοράκια. Ζωγραφίστε τα όπως μπορείτε και θα σας πω κι ένα μυστικό….Όταν τελειώσει η παράσταση ο παραμυθάς θα φυσήξει μερικά φτερά! Πάρτε τα και κολλήστε τα στις ζωγραφιές σας για να μοιάζουν με αληθινά πουλιά!

ΜΕΤΑ…

• Ξαναπαίξτε την παράσταση… Όταν στα παιδιά αρέσει κάτι θέλουν να το επαναλαμβάνουν. Μπορείτε λοιπόν να χρησιμοποιήσετε ένα λούτρινο κουκλάκι και να ξαναπαίξετε όποιες σκηνές άρεσαν περισσότερο στους μικρούς φίλους ή σε εσάς.

• Διαβάζω:‘’Το πιο μεγάλο βιβλίο για τις οικογένειες’’ των MaryHoffman & RosAsquith(εκδ. Ίκαρος) προτείνεται για παιδιά από 7 ετών. Κατά τη γνώμη μου όμως είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο για όλες τις ηλικίες. Το μικρό του κείμενο και η ζωηρή εικονογράφηση είναι θελκτικά για μικρούς αναγνώστες. Κάθε οικογένεια είναι διαφορετική. Ο Λευτέρης μεγάλωσε σε μια διαφορετική οικογένεια και δημιούργησε μια διαφορετική οικογένεια. Μιας κι η οικογένεια είναι το πρώτο σταθερό κι αναγνωρίσιμο σημείο αναφοράς για ένα παιδί, η αποδοχή των διαφρετικών της τύπων είναι το πρώτο σκαλοπάτι για την αποδοχή της διαφορτικότητας σε όλες τις εκφάνσεις της. Ακόμα κι αν για προσωπικούς λόγους/ πεποιθήσεις θελήσετε να μην διαβάσετε κάποια αποσπάσματα, το βιβλίο αυτό μπορεί να γίνει αφορμή να συζητήσετε με τα παιδιά σας για ευαίσθητα θέματα.

Κι έτσι ο Λευτέρης συνεχίζει το δρόμο του κι η Μαριγώ, η περιστέρα που τον μεγάλωσε, καμαρώνει δίπλα του. Ο Λευτέρης που μεγάλωσε τόσο γρήγορα, μέσα σε μια στιγμή. Το τελευταίο τραγούδι της παράστασης μας θυμίζει ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο δώρο από τα παιδιά μας. Ας περνάμε μαζί τους όσο περισσότερο χρόνο μπορούμε!

Ένα τόσο δα αυγό

Στην καρδιά μου να τρυπώσει

Να με μάθει ν’ αγαπάω, να γελώ…

Από την Σπυριδούλα Μπιρπίλη

‘’Κάποτε πολύ παλιά τότε που τα παραμύθια τα έγραφαν ακόμα με το χέρι’’….Τότε συνέβη η ιστορία που είδαμε στο θέατρο Πόρτα. Κάποτε πολύ παλιά που όλα ήταν απλά κι όχι απλοϊκά, τότε που η ομορφιά δεν βρισκόταν στο ‘’πολύ’’ και στο φαίνεσθαι αλλά στην ουσία. Κι η σκηνοθετική προσέγγιση του Θωμά Μοσχόπουλου και της Σοφίας Πάσχου τιμά αυτήν ακριβώς την ευγένεια της απλότητας. Ένα θέατρο χωρίς μικρόφωνα και φιοριτούρες, μια παράσταση που βασίζεται στον ηθοποιό, στο σώμα του και την φωνή του. 18 χρόνια μετά, το παραμύθι της Ξένιας Καλογεροπούλου ‘’Το σκλαβί’’ (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος), ξαναγυρίζει σπίτι του και μας γεμίζει χαρά.

Η μουσική του Νίκου Κυπουργού σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου σε ταξιδεύει στην παράδοση. Νανουρίζεσαι μαζί με τα νεογέννητα, γλεντάς μαζί με τους νεόνυμφους, ταξιδεύεις με τη μουσική τους στον κόσμο του παραμυθιού γιατί τελικά ‘’Η μουσική είναι ο καλύτερος τρόπος που έχουμε για να χωνεύουμε τον χρόνο’’, όπως είχε πει κι ο Βρετανός ποιητής Auden.

Αν όμως έπρεπε να διαλέξω και να γράψω μόνο για ένα στοιχείο της παράστασης θα ήταν σίγουρα τα κοστούμια της Έλλης Παπαγεωργακοπούλου. Είναι συγκλονιστικό πώς ένα κομμάτι ύφασμα μεταμορφώθηκε σε ό,τι χρειάζονταν οι ηθοποιοί. Ένα κομμάτι ύφασμα, που κυριολεκτικά ‘’παίρνει ζωή’’ αφού ακόμα και ‘’ρόλο’’ έχει μέσα στην παράσταση!

Οι ηθοποιοί δίνουν όλο τους το είναι. Μεταμορφώνονται σε μια στιγμή από τον ένα ρόλο στον άλλο, από αφηγητές σε ηθοποιούς, από ήρωες σε στοιχεία της φύσης, από σύγχρονούς μας σε ανθρώπους μιας άλλης εποχής, μακρινής.

Κάποτε πολύ παλιά όταν ήμασταν παιδιά μας άρεσε πολύ να παίζουμε. Με αφορμή ‘’Το σκλαβί’’ ας παίξουμε μαζί με τα παιδιά παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Ώρα για παραμύθι: ‘’Το σκλαβί’’ είναι ένα γνωστό λαϊκό παραμύθι το οποίο βρίσκεται στη συλλογή ‘’Παραμύθια του λαού μας’’ που επιμελήθηκε ο Γ.Ιωάννου καθώς και στον τόμο ‘’Το Φιδόδεντρο’’ που επιμελήθηκε ο Κ. Καφαντάρης. Διαβάστε το παραμύθι και ταξιδέψτε στον κόσμο του πριν βουτήξετε στην μαγεία της παράστασης.
• Και το παραμύθι γίνεται θέατρο…Αφού διαβάσετε το παραμύθι εξηγείστε στα παιδιά ότι θα το δουν στο θέατρο. Η σκηνή του θεάτρου είναι ένας χώρος περιορισμένος. Πώς εκείνα θα ζωγράφιζαν ένα σκηνικό για να παιχτεί η παράσταση; Μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να συμπεριλάβουν στις ζωγραφιές τους αλλαγές σκηνικών και αντικείμενα που θεωρούν απαραίτητα, ενώ τα μικρότερα μπορούν απλώς να ζωγραφίσουν ένα φόντο σκηνής. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται σίγουρα για μια εκκολαπτόμενη σκηνογραφική δουλειά.

Η ζωγραφιά της Λένας Παπαληγούρα μ΄ένα σκηνικό θέατρου και την ίδια να απαντά στο ερώτημα "Τι θα γίνω όταν μεγαλώσω;"Η ίδια έχει δηλώσει ότι είχε δει το πρώτο ανέβασμα του έργου σε παιδική ηλικία και είχε μαγευτεί. 

ΜΕΤΑ…

• Φτιάχνοντας ένα παραμύθι: ‘’Το σκλαβί’’ βασίζεται στο ομώνυμο συμιακό παραμύθι. Όπως όλα τα παραμύθια έχει μια βασική δομή. Ο ήρωας που παραβιάζει μια απαγόρευση, ξεκινά ένα ταξίδι, έχει να αντιμετωπίσει δυσκολίες αλλά λαμβάνει και μαγικά δώρα ή συναντά ένα βοηθό, συναντά τον ανταγωνιστή, αλλά στο τέλος παντρεύεται και γίνεται βασιλιάς. Μπορείτε να φτιάξετε με τα παιδιά κάρτες με τα βασικά στοιχεία του παραμυθιού ή να βρείτε έτοιμες στο εμπόριο ή το διαδίκτυο και να φτιάξετε τα δικά σας παραμύθια. Ο Βλαντιμίρ Προπ μελετώντας τη δομή παραμυθιών της χώρας του κατέληξε στις 31 λειτουργίες του Προπ οι οποίες μπορούν να σας βοηθήσουν να φτιάξετε το δικό σας παραμύθι.

• Παιχνίδι φαντασίας: ‘’Αλλάζοντας το τέλος’’. Τελειώνοντας ‘’το σκλαβί’’ οι ηθοποιοί ξαναγίνονται αφηγητές του έργου, σύγχρονοι με εμάς, και μας λένε το τέλος του παραμυθιού. Διαφωνούν όμως μεταξύ τους. Άλλο τέλος ξέρει ο ένας, άλλο ο άλλος. Γιατί έτσι κι αλλώς αυτά συνέβησαν παλιά, πολύ παλιά…. Τι τέλος θα δίνατε εσείς στο έργο; Τι συνέβη με το σκλαβί και τον αδερφό του; Και τι έγινε 40 χρόνια μετά από εκείνη τη στιγμή που στο έργο παρουσιάζεται ως τέλος;

            Παραμύθια και πάλι παραμύθια, για πάντα παραμύθια! Κρύβουν μέσα τους την σοφία του κόσμου, μεταδίδουν με τρόπο κατανοητό μεγάλες αλήθειες. Κι όπως λέει η Ξένια Καλογεροπούλου ‘’ Όλοι τα χρειαζόμαστε τα παραμύθια… Τα λαϊκά παραμύθια διατηρούν την αξία τους με την απλοϊκότητά τους και τα μαγικά τους μυστικά’’. ‘’Το σκλαβί’’ είναι μια παράσταση που ο καθένας ανάλογα με την ηλικία του και τις εμπειρίες του θα πάρει αυτό που χρειάζεται. Σίγουρα όμως όλοι θα πάρουν την ικανοποίηση μιας αξιοζήλευτης σκηνοθεσίας και ενός εκπληκτικού υποκριτικού ταλέντου.

18 χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση, το θρυλικό Σκλαβί της Ξένιας Καλογεροπούλου, επιστρέφει από τις 28 Οκτωβρίου στο ΠΟΡΤΑ, σε συν-σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου και Σοφίας Πάσχου.

Παίζουν:Ντένης Μακρής, Ηλιάνα Γαϊτάνη, Τζωρτζίνα Λιώση, Βάσια Ζαχαροπούλου, Ελένη Βλάχου, Παντελής Βασιλόπουλος, Αυγουστίνος Κούμουλος, Φοίβος Συμεωνίδης

κάθε Κυριακή 11:00 & 15.00

Η Δόνα Τερηδόνα δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι μια κυρία πασίγνωστη! Το ίδιο και οι κυρίες Μαρία και Σπυριδούλα Παπαγεωργίου, που χρόνια τώρα μας χαρίζουν μαγικές στιγμές στην Παραμυθοχώρα.

Μια παράσταση κουκλοθεάτρου που χρησιμοποιεί όλες τις μεθόδους. Κουκλοθέατρο με κούκλες muppet, θέατρο, μαύρο θέατρο και θέατρο σκιών, όλα αρμονικά δεμένα μεταξύ τους ζωντανεύουν το παραμύθι της Δόνας Τερηδόνας. Τα σκηνικά αλλάζουν μπροστά στους θεατές για να μεταφερθούμε από τον πύργο της Δόνας Τερηδόνας, στο ζαχαροπλαστείο κι έπειτα στην κρεβατοκάμαρα που κρατείται φυλακισμένη η Λουκία.

Οι κουκλοπαίχτριες καλοσωρίζουν άψογα τα παιδιά και φροντίζουν να προετοιμάσουν τους μικρούς θεατές και να εξαφανίσουν τυχόν φόβους. Και στο τέλος κουκλοπαίχτριες, κούκλες και θεατές γνωρίζονται και φωτογραφίζονται.

Η επίσκεψη σε μια Δόνα απαιτεί προετοιμασία. Για μια Δόνα Τερηδόνα δεν υπάρχει καλύτερη προετοιμασία από τα παιχνίδια. Παιχνίδια λοιπόν για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Το παραμύθι ‘’Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό τα γαμήλιας τούρτας’’ είναι μάλλον απίθανο να μην το έχετε διαβάσει. Τι θα λέγατε για λίγα ακόμα βιβλία με θέματα ‘’οδοντιατρικά’’; Ο Ευγένιος Τριβιζάς έχει γράψει επίσης το παραμύθι ‘’Ο κροκόδειλος που πήγε στον οδοντίατρο’’ (εκδόσεις Κέδρος). ‘’Ιππόλυτος ο ιπποπόταμος’’ από την Σοφία Ζαραμπούκα (εκδόσεις Πατάκη) και φυσικά ‘’Σοκολάκης και Ζαχαρούλα Τρυποδόντη’’ της Άννας Ράσελμαν (εκδόσεις Αιώρα). Και τέλος ‘’Το χαμόγελο της Λένιας’’ από τις Μαρία Αργυρίου και Μαριλένα Καββαδά (εκδόσεις Διάπλαση).
• Φαντάζομαι και ζωγραφίζω: Η Δόνα Τερηδόνα έχει ένα υπέροχο κι εξωτικό όνομα. Πριν πάτε στην παράσταση θα μπορούσατε να μιλήσετε με το μικρό σας για την κυρία Τερηδόνα, να δείτε φωτογραφίες και μετά να την ζωγραφίσετε. Πώς θα ήταν η Δόνα Τερηδόνα αν ήταν άνθρωπος; Τι θα φορούσε; Τι χρώμα μαλλιά θα είχε;

ΜΕΤΑ…

• Κατασκευή: Σε μεγάλο χαρτόνι μπορείτε να κατασκευάσετε δυο δόντια και αφού τα κόψετε να ζωγραφίσετε το ένα χαρούμενο και το άλλο λυπημενο. Βρείτε μαζί με το παιδί εικόνες από τροφές σε περιοδικά και κολλήστε τις τροφές που κάνουν ‘’χαρούμενο’’ ένα δόντι και τις τροφές που το κάνουν ‘’λυπημένο’’. Μπορείτε επισης να φτιάξετε σε χαρτί την οδοντοστοιχία κολώντας φασόλια στις θέσεις των δοντιών για να δείξετε στα παιδια πώς να χρησιμοποιούν το οδοντικό νήμα.

• Λογοπαίγνια: Ο Τριβιζάς είναι γνωστός για τον πλούτο του λεξιλογίου του και για τα λογοπαίγνιά του. Οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί στο έργο προκαλούν γέλιο (‘’θα τον πιάσω στα πράσα’’, ‘’κάποιο λάκκο έχει η φάβα’’) και είναι μια καλή ευκαιρία να δώσετε τέτοια παραδείγματα εκφράσεων και να εξηγήσετε στους μικρούς φίλους τι σημαίνουν. ‘’Κάνει την πάπια’’, ‘’μάλλιασε η γλώσσα μου’’, ‘’αυγά σου καθαρίζουν;’’ κλ.π.

            Προσοχή μην φάτε πολλά γλυκά γιατί η Δόνα Τερηδόνα είναι εκεί μετά την παράσταση, έτοιμη να εισβάλλει στα δόντια σας. Καλή σας διασκέδαση!

Η ταυτότητα της παράστασης

Συγγραφέας: Ευγένιος Τριβιζάς

Σκηνοθεσία – Σχεδιασμός κούκλας – κουστουμιών – σκηνικών: Μαρία Παπαγεωργίου & Σπυριδούλα Παπαγεωργίου

Χορογραφίες: Δήμητρα Κρητικίδη

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Ηχοληψία: Γεωργία Ηλιοπούλου

Παίζουν: Μαρία Παπαγεωργίου & Σπυριδούλα Παπαγεωργίου

Πότε: Κάθε Κυριακή στις 12:00, καθημερινές για σχολεία

Εισιτήρια: 10€

 Απαραίτητη η κράτηση θέσης! 

Παραμυθοχώρα

Αναπαύσεως 14 & Τυρταίου 1

Τηλέφωνα κρατήσεων: 2109216346, 6936655925 & 927

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να ακούσετε το παραμύθι!

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη 

-Μια φορά κι έναν καιρό πριν από πολλά πολλά πολλά χρόνια ζούσε ο παππούς Αριστοφάνης.

- Μαμά έχει πεθάνει τώρα;

- Ναι γιατί ήταν πολύ γέρος και έχουν περάσει πολλά χρόνια.

- Αλλά τα παραμύθια του πώς τα ξέρουμε;

Κάπως έτσι ξεκίνησε η παράσταση για εμάς. Και κάπως έτσι ανοίγεται μια πόρτα για να εξηγήσεις στα παιδιά τι είναι θέατρο. Είναι η ίδια η ζωή, είναι οι ανάγκες, οι χαρές και οι λύπες των ανθρώπων που όσα χρόνια κι αν περάσουν παραμένουν ίδιες. Είναι οι αξίες και τα ιδανικά που παραμένουν αναλλοίωτα.

Η εξαιρετική διασκευή του Δημήτρη Ποταμίτη ανεβαίνει στη σκηνή σε απόδοση και σκηνοθεσία της Νανάς Νικολάου, η οποία βάζει την υπογραφή της προσθέτοντας στο κείμενο σύγχρονες αναφορές. Η κωμωδία οφείλει να συνδιαλέγεται με την εποχή της και να ‘’ενοχλεί’’. Από όλες τις επίκαιρες αναφορές του έργου θα κρατήσω τις φωτογραφίες των παιδιών του πολέμου, τις εικόνες αυτές που σαν μαχαίρι στην καρδιά ήρθαν μπροστά μας για να μας ‘’ενοχλήσουν’’ και να αναλογιστούμε πόσα λάθη συνεχίζουμε να κάνουμε εμείς οι μεγάλοι…

Ο Μέμος Μπεγνής και ο Νίκος Ορφανός μαζί με τους υπόλοιπους ηθοποιούς της παράστασης επικοινωνούν άριστα με τους μικρούς θεατές, και μεταδίδουν κέφι και ζωντάνια. Με σεβασμό στα παιδιά, αντιμετωπίζουν την παράσταση όχι ως ‘’δουλειά’’ αλλά ως επικοινωνία και μάθηση.

Τα σκηνικά και ιδιαιτέρως τα κοστούμια του Μανόλη Παντελιδάκη ενώνουν τις ιστορικές εποχές της Ελλάδας. Αρχαία ελληνικά κοστούμια, φουστανέλες, αστική μόδα και στρατιωτικές στολές. Οι στολές των πουλιών εντυπωσιακές και μαζί με τις εξαιρετικές χορογραφίες της Αρετής Μώκαλη βλέπεις μπροστά σου πουλιά κι όχι ανθρώπους.

Η μουσική του Γιάννη Ζουγανέλη ξεσηκώνει μικρούς και μεγάλους. Μεγάλη θαυμάστρια ένα κοριτσάκι γύρω στα 3, με το που άκουγε την εισαγωγή από τα μουσικά κομμάτια ξεκινούσε ενθουσιασμένη να χειροκροτά.

Στα αρνητικά της παράστασης θα έβαζα την διάρκειά της. Μαζί με το διάλειμμα φτάνει τις 2,5 ώρες, και μικρότερα παιδιά ίσως κουραστούν.

Παραμύθια και παιχνίδια πάνε μαζί γι’ αυτό κι έχουμε να σας προτείνουμε παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ τις ‘’Ιστορίες του παππού Αριστοφάνη’’.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: ‘’Ιστορίες του παππού Αριστοφάνη’’ από τις εκδόσεις Ντουντούμη. Αξίζει να υπάρχει σε όλες τις παιδικές βιβλιοθήκες καθώς φέρνει με κατανοητό τρόπο τα παιδιά σε επαφή με την τέχνη του θεάτρου ως είδος κειμένου, με το αρχαίο θέατρο και φυσικά καταπιάνεται με πανανθρώπινες αξίες και διαχρονικά ιδανικά.

• Ας ακούσουμε: Η θρυλική μουσική του Χατζιδάκι για τις ‘’Όρνιθες’’ γράφτηκε το 1959 για το ανέβασμα της παράστασης από το θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Με αφορμή και την πρόσφατη επέτειο των γενεθλίων του (23/10) μεγάλου συνθέτη, ακούστε κάποια από τα κομμάτια μαζί με τα παιδιά και προσπαθείστε να μεταμορφωθείτε σε πουλιά μαζί τους. Τι εικόνες σας φέρνει στο μυαλό αυτή η μουσική;

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες- εκπαιδευτικούς. Σύνδεση με το σήμερα: Τα τέσσερα έργα που παρουσιάζονται κινούνται πάνω σε δυο βασικούς θεματικούς άξονες. Την αξία της ειρήνης και τα δεινά που προκαλεί ο πόλεμος από τη μια και η κοινωνική δικαιοσύνη με τη δίκαιη κατανομή του πλούτου από την άλλη. 2.500 χρόνια μετά τα θέματα αυτά παραμένουν πάντα επίκαιρα. Ζητείστε από τα παιδιά να σας παρουσιάσουν μια παγωμένη εικόνα με τα σημερινά προβλήματα που εκείνα θεωρούν ότι απασχολούν τον κόσμο. Αν θέλετε μπορείτε να ζωντανέψετε για λίγο αυτήν την εικόνα με κίνηση ή με κίνηση και λόγο.

• Επιχειρηματολογώντας: ‘’Το άσπρο είναι καλύτερο χρώμα από το μαύρο’’. Ο ‘’αγών’’ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος στη δομή της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας. Δύο υποκριτές εκθέτουν δυο αντιτιθέμενες απόψεις και κάθε πλευρά προσπαθεί να επικρατήσει. Δυο ομάδες παιδιών ή δυο παιδιά βρίσκονται στο ‘’δικαστήριο’’ για να υποστηρίξουν ότι το άσπρο είναι καλύτερο χρώμα από το μαύρο. Ή ότι η πίτσα είναι καλύτερη από το σουβλάκι ή το μπάσκετ καλύτερο από το ποδόσφαιρο. Εκθέτουν τα επιχειρήματά τους κι ο ‘’δικαστής’’ αποφασίζει. Μπορεί επίσης σε κάποια στιγμή να αλλάξουν ξαφνικά ρόλους και να αρχίζουν να υποστηρίζουν την αντίθετη άποψη.

• Επίλυση συγκρούσεων: Στους ‘’Αχαρνείς’’ ο Δικαιόπολις συνάπτει μια ιδωτική συνθήκη ειρήνης με τους Σπαρτιάτες και μόνο αυτός απολαμβάνει τα αγαθά της ειρηνικής διαβίωσης. Είναι βέβαιο ότι στο σχολείο και στο σπίτι θα υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ παιδιών. Φίλων, αδελφών, συμμαθητών, κι ο κατάλογος είναι μακρύς. Θα μπρούσατε να προτρέψετε τα παιδιά να υπογράψουν μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ τους, ορίζοντας την χρονική διάρκεια ισχύς της. Τι θα είχαν να επωφεληθούν από μια τέτοια ‘’συνθήκη ειρήνης’’; Βάλτε τους να γράψουν μια λίστα πιθανών ωφελειών την οποία θα ξαναδείτε μια εβδομάδα μετά για να την εμπλουτίσετε ή να διαγράψετε κάποιες ιδέες.

            Ο Αριστοφάνης έκανε πολιτική μέσα από το θέατρό του θέλοντας να αφυπνήσει τους συμπολίτες του. Ο Δημήτρης Ποταμίτης πίστευε στο θέατρο για παιδιά προσδίδοντας πολιτική διάσταση σε αυτό. Είχε χαρακτηριστικά πει: «Με το θέατρο για παιδιά, προετοιμάζεται ο αυριανός καλός θεατής, ο αυριανός ευσυνείδητος πολίτης, αλλά κυρίως ο αυριανός πρωθυπουργός της Ελλάδας».

Η παράσταση παίζεται κάθε Σάββατο στις 14:30 και κάθε Κυριακή στις 11:30 στο Θέατρον του Κέντρου Πολιτισμού -Ελληνικός Κόσμος περισσότερες πληροφορίες εδώ

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρμπίλη

…κι εμείς καλύτερα! Έτσι τελειώνουν τα παραμύθια γιατί μετά αρχίζουν τα καλύτερα. Η δική μας ζωή είναι καλύτερη από των παραμυθιών γιατί την επιλέγουμε εμείς, γιατί την ζούμε όπως θέλουμε γιατί ακόμα κι αν στα παραμύθια υπάρχει ‘’η καλύτερη πολιτεία του κόσμου’’ εμείς θέλουμε να εξερευνήσουμε τον δικό μας κόσμο.

Ο Τζιμ ζει στην καλύτερη πολιτεία του κόσμου, με τα καλύτερα παγωτά και τα καλύτερα παπούτσια, αλλά είναι λιγάκι ανικανοποίητος. Του αρέσουν όλα αυτά αλλά θα ήθελε να γίνει ξερευνητής και να δει κι άλλα πράγματα, να εξερευνήσει κι άλλους τόπους. Κανείς δε συμμεριζεται τις ανησυχίες του αλλά όλα αλλάζουν όταν ένας παράξενος ταξιδιώτηςεπιβεβαιώνει τις υποψίες του ότι εκεί έξω, μακριά από την καλύτερη πολιτεία του κόσμου, υπάρχει το διαφορετικό! Κάπου αλλού το γιουκαλίλι κι όχι το πιάνο είναι το καλύτερο όργανο του κόσμου, κάπου μακριά υπάρχει το παγωτό σοκολάτα και σε κάποια χώρα υπάρχουν παπούτσια χωρίς κορδόνια! Ο Τζιμ θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο για να βρει το χαμένο βιβλίο της γνώσης. Θα τα καταφέρει ή τελικά ο αρχηγός της πολιτείας θα το βρει πρώτος και θα το καταστρέψει;

Το πρωτότυπο κείμενο της ομάδας Ντουθ μιλά στις καρδιές παιδιών και μεγάλων. Μιλά για την ανάγκη μας να ‘’φύγουμε’’ και να ψάξουμε τις δικές μας αλήθειες. Να ταξιδέψουμε, να εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε καινούρια πράγματα. Μιλά για το διαφορετικό και κατά πόσο το αποδεχόμαστε, αλλά και για την εξουσία (γονεϊκή, πολιτική, διδασκαλικη;) που διεκδικεί το αλάθητο. Πού βρίσκει τελικά ο Τζιμ την σοφία; Μα φυσικά σε ένα βιβλίο, δηλαδή στη γνώση. Για να φτάσει σε αυτό χρειάζεται να επιστρατεύσει την φαντασία του και φυσικά χρειάζεται και…χρόνος. Γιατί όλα τα σπουδαία επιτεύγματα χρειάζονται χρόνο!

Οι τρεις ηθοποιοί, Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου και Δημήτρης Αποστολακίδης, ενσαρκώνουν αριστοτεχνικά και τους δέκα ρόλους του έργου. Με όρους θεατρικού παιχνιδιού και με ελάχιστα υλικά μέσα κατορθώνουν με την φωνή, το σώμα και την κίνηση να μας μεταφέρουν στο σχολείο, τα μαγαζιά, την πλατεία και την βιβλιοθήκη της πολιτείας. Τα κουστούμια τα και τα σκηνικά της Αλεξίας Χρυσοχοϊδου είναι πράγματι μαγικά παραπέμποντας σε εικόνες βιβλίου. Έχεις την αίσθηση ότι είναι ήρωες παραμυθιού που μόλις ξεπήδησαν από τις σελίδες του βιβλίου για να συνεχίσουν μετά το ‘’..κι εμείς καλύτερα’’. Η μουσική και τα τραγούδια που ακούγονται επί σκηνής παρασύρουν μικρούς και μεγάλους. Εκπληκτική η σκηνοθεσία των Βάσια Ατταριάν και Μυρτώ Μακρίδη, καθηλώνει στη θέση τους παιδιά από 3 ετών χωρίς να τα υποτιμά ως θεατές.

…κι εμείς καλύτερα, λοιπόν αλλά τι μπορεί να συμβεί ΠΡΙΝ από αυτό και τι ΜΕΤΑ;

ΠΡΙΝ…

• Φανταζόμαστε και ζωγραφίζουμε: Πριν την παράσταση μπορούμε να μιλήσουμε με τα παιδιά για το πώς φαντάζονται την καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Τι μαγαζιά θα είχε; Πώς θα ήταν οι άνθρωποι; Τι θα μαθαίνανε τα παιδιά στο σχολείο; Τι χρώμα θα είχε ο ουρανός εκεί; Κι αφού φτιάξετε την καλύτερη πολιτεία στον κόσμο, μπορείτε να σπείρετε τον σπόρο της αμφιβολίας. Θα μπορούσες να μείνεις για πάντα εκεί;
• Γρίφοι: Για να καταφέρει ο Τζιμ να βρει το βιβλίο της γνώσης θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο. Τι είναι ο γρίφος; Πόσους ξέρουμε και πόσους μπορούμε να λύσουμε; Μπορούμε στη συνέχεια να φτιάξουμε και τον δικό μας γρίφο, μόνοι ή με βοήθεια, και να τον δώσουμε στον μπαμπά, στη γιαγιά ή ακόμα και στη δασκάλα για να τον λύσουν.

ΜΕΤΑ…

• Παράσταση: Οι τρεις ηθοποιοί παίζουν όλους τους ρόλους του έργου, εξηγώντας στους μικρούς θεατές πώς θα το πετύχουν αυτό. Γίνονται αρκετές αναφορές, ενταγμένες με μαεστρία μέσα στο έργο, για το πώς συγκεκριμένα αντικείμενα ή κινήσεις θα είναι το σύνθημα ότι ένας ρόλος αλλάζει. Τα παιδιά βλέπουν πώς με τα λίγα μπορείς να κάνεις πολλά. Άλλωστε το θέατρο είναι μια τέχνη ''φτωχή'’ που μπορεί να γίνει και με ελάχιστα μέσα. Αρκεί ένας ηθοποιός κι ένας θεατής. Ας δοκιμάσουμε στο σπίτι να παίξουμε ένα πολυπρόσωπο έργο έχοντας μόνο δυο ηθοποιούς και φυσικά τουλάχιστον έναν θεατή (ακόμα κι αν αυτός είναι μια κούκλα!). Τα παιδιά επιστρατεύουν την φαντασία και ο λύκος με τα τρία γουρουνάκια μπορεί να παιχτεί από ένα θίασο δύο ατόμων!

Βραβευμένη ζωγραφία Σοφίας Φάσσου από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων με θέμα "Πώς φαντάζομαι το μέλλον"

• Σχεδιάζοντας το μέλλον: Πριν μερικές εβοδμάδες άκουσα τον 5χρονο γιο μου να λέει στην 3χρονη κόρη μου: ‘’Ξέρεις όταν μεγαλώσουμε κι η μαμά κι ο μπαμπάς θα είναι γέροι, τίποτα δε θα είναι όπως τώρα. Δηλαδή εννοώ ότι ίσως εμείς να μπορούμε να περπατάμε στο ταβάνι’’. Κάπως έτσι φαντάζομαι ξεκίνησαν οι μεγάλες εφευρέσεις. Κάπως έτσι φτάσαμε στο φεγγάρι μερικά χρόνια μετά το ‘’από τη Γη στη Σελήνη’’ του Ιουλίου Βερν. Από μια τρελή ιδέα! Ο Τζιμ στο έργο προσπαθεί να πείσει τον παγωτατζή Χαχα Χανς να φτιάξει μια άλλη γεύση παγωτού και την Στέφανι την αρωματοποιό να φτιάξει κι άλλα αρώματα εκτός της λεβάντας. Τι θα ήθελαν να εφεύρουν τα δικά σας παιδιά; Παπούτσια που μας βοηθούν να περπατάμε στο ταβάνι; Μήπως μπρόκολο με γεύση σοκολάτα; Ή ίσως ένα τρένο που αντί για καπνό βγάζει ουράνια τόξα; Ζωγραφίστε τις ιδέες σας, κάντε κατασκευές, ψάξτε στο διαδίκτυο για παράξενες εφευρέσεις και αρχίστε να δημιουργείτε μαζί τον καινούριο δικό του κόσμο. Έναν κόσμο διαφορετικό.

            Μια φορά κι ένα καιρό ήταν η καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Αλλά υπάρχουν κι άλλες πολιτείες εκτός από αυτή, υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα εκεί έξω, πολύ διαφορετικοί άνθρωποι. Ο Τζιμ που ήθελε να γίνει εξερευνητής έχει ξεκινήσει το ταξίδι του, ας ξεκινήσουμε κι εμείς τη δική μας διαδρομή και ίσως έτσι να ζήσουμε όλοι καλύτερα…..

Μουσικοθεατρική παράσταση για παιδιά 3-9 ετών

ΚΕΙΜΕΝΟ - ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ: Ομάδα ΝΤΟΥΘ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βάσια Ατταριάν - Μυρτώ Μακρίδη

ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - στίχοι: Δημήτρης Τάσαινας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ - Χορογραφίες: Έλενα Γεροδήμου

ΣΚΗΝΙΚΑ - ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Αλεξία Χρυσοχοΐδου

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Τάσος Παλαιορούτας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: Ευτυχία Βλάχου

ΑΦΙΣΑ: Δήμητρα Αδαμοπούλου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου.

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ: Δημήτρης Αποστολακίδης

Κάθε Κυριακή στις 11:30 στη βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής

Διάρκεια: 70 λεπτά

Εισιτήρια: € 8 (παιδικό), € 10

Οι Patari Project μας έχουν συνηθίσει στις απροσδόκητες διασκευές γνωστών παραμυθιών. Με ματιά φρέσκια, νεανική, χιουμοριστική, και πάνω απ’ όλα μουσική, τα παραμύθια μεταμορφώνονται στα χέρια τους. Ευρηματική η σκηνοθεσία της Σοφίας Πάσχου, γεμάτη κίνηση και μουσική και με το θεατρικό παιχνίδι να αντικαθιστά τα σκηνικά. Οι ηθοποιοί υπέροχοι σε άψογη συνεργασία μεταξύ τους δίνουν ένα αποτέλεσμα αρμονικό και τέλεια δουλεμένο. Στην παράσταση αυτή δεν υπάρχουν πρωταγωνιστές και δεύτεροι ρόλοι, γιατί νιώθεις πώς αν λείψει ένας το αποτέλεσμα δε θα είναι το ίδιο. Σαν εξαρτήματα μιας μηχανής που δουλεύει μόνο όταν όλα είναι στην θέση τους. Ομάδες σαν τους patari project υπηρετούν το παιδικό θέατρο στην καλύτερη έκφανσή του με πλήρη σεβασμό σε μικρούς και μεγάλους θεατές.

• Καθρέφτης: Το γνωστό παιχνίδι του καθρέφτη ξετρελαίνει τα παιδιά. Στεκόμαστε αντικρυστά κι ένας είναι ο καθρέφτης κι ο άλλος ο άνθρωπος. Ο καθρέφτης αντιγράφει ό,τι κάνει ο άνθρωπος. Αν θέλετε να το παίξετε οικογενειακά μπορείτε να χωριστείτε σε ζευγάρια, αλλά μπορείτε επίσης να είστε ένας άνθρωπος και πολλοί καθρέφτες. Όταν γίνετε πρωταθλητές του καθρέφτη και κανείς παρατηρητής δεν μπορεί να ξεχωρίσει τον άνθρωπο από το είδωλο μπορείτε να το πάτε ένα βήμα παραπέρα. Μαγικός καθρέφτης. Ο άνθρωπος γελά, ο καθρέφτης κλαίει. Ο άνθωπος τρώει γλυκά, ο καθρέφτης πλένει δόντια. Ο άνθρωπος βάζει την μπλούζα του, ο καθρέφτης βάζει το παντελόνι του, κ.ο.κ.
   
   
  Παιχνίδι και χορός: ‘’Στο στοπ κάνε ό,τι πω’’. Η Χιονάτη και η Βασίλισσα απαιτούν από τον στρατό τους ή τους ακόλουθούς τους να είναι πάντα σε ετοιμότητα. Κι έτσι τους υποβάλλουν σε καθημερινή εξάσκηση. Βάλτε στο σπίτι ή στο σχολείο μουσική και σε κάθε παύση της μουσικής δώστε μια οδηγία. Χιούμορ και φαντασία και το γέλιο θα περισσέψει. Ενωθείτε πλάτη με πλάτη, κάντε τα δέντρα, γίνετε ζευγάρια ακουμπώντας μια μύτη με έναν αγκώνα, καλυφθείτε πίσω από ένα αυτί…
   
  ΜΕΤΑ…
  Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς. ‘’Ο στρατηγός λέει’’. Η Χιονάτη εκπαιδεύει τους αδερφούς Κούρτογλου και η βασίλισσα εκπαιδεύει τους στρατιώτες της ώστε να είναι όλοι έτοιμοι για μάχη. Το γνωστό παιχνίδι ‘’Ο στρατηγός λέει’’ μας δίνει μια γεύση πώς είναι να είμαστε στη θέση τους. Ο εκπαιδευτικός/ εμψυχωτής δίνει εντολές ξεκινώντας με την φράση ‘’ο στρατηγός λέει… να σηκώσετε το χέρι σας ψηλά/ να διαβάσετε εφημερίδα/ να δείτε μια ξεκαρδιστική κωμωδία’’. Τα παιδιά εκτελούν τις εντολές, αλλά πρέπει να έχουν το νου τους. Αν η εντολή δεν ξεκινήσει με την φράση ‘’ο στρατηγός λέει’’, δεν πρέπει να την εκτελέσουν. Αν μπερδευτούν χάνουν και μένουν εκτός παιχνιδιού.

•  
  Η μητριά παραπονιέται για την έλλειψη χρόνου κι ενέργειας. ‘’Κατηγορεί’’ την Άννυ γι’ αυτό, αλλά όταν εκείνη φεύγει συνειδητοποιεί πώς χωρίς εκείνη η ζωή είναι άδεια. Κι αναζητά τρόπους να ξαναμπεί στην ζωή της. Από την πλευρά της η Άννυ, χαίρεται που είναι μόνη, αλλά πάντα αναζητά το παλάτι που μεγάλωσε και την μητέρα της. Την παρακολουθεί από μακριά, την θυμάται συνέχεια, δεν μπορεί να ξεφύγει. Χωρίς να το βλέπει την κουβαλά πάντα μαζί της.Τα παιδιά μας αργά ή γρήγορα θα φύγουν. Όσα μας κουράζουν θα τελειώσουν, αλλά μαζί με αυτά θα φύγουν και τα παιδιά. Ας ζήσουμε κάθε στιγμή μαζί τους, ας μοιραστούμε ανησυχίες κι ανασφάλειες, ας τα ακούσουμε. Όλα αυτά θα χτίσουν τη σχέση που θα έχουμε αργότερα. Τα παιδιά μας θα είναι ο καθρέφτης μας, και είναι ωραίο να βλέπεις ένα όμορφο είδωλο στον καθρέφτη σου.
   
• Κεντρική φωτογραφία:Panagiotis Maidis

Η παράσταση θα παίζεται μέχρι 1/4

Υπάρχει τίποτα αληθινότερο από την αλήθεια; Ναι, το παραμύθι. Αυτό δίνει νόημα αθάνατο στην εφήμερη αλήθεια

Νίκος Καζαντζάκης

Ο Ναζ είναι ένα αγόρι με μια βαλίτσα. Η ζωή τα φέρνει έτσι που σαν τον Σεβάχ κι αυτός αναγκάζεται να φύγει. Στη βαλίτσα του πρέπει να χωρέσουν μόνο τα απαραίτητα. Για το αυτοκινητάκι που έφτιαξε μικρός δυστυχώς δεν υπάρχει χώρος. Ευτυχώς όμως υπάρχει αρκετός χώρος για την ζωγραφιά της οικογένειας από την μικρή του αδερφή και για τις ιστορίες του μπαμπά του. Μέσα από τις ιστορίες του ακούγονται οι πιο μεγάλες αλήθειες με τον πιο φυσικό τρόπο. Και έτσι ο Ναζ γίνεται Σεβάχ και στην πορεία θα αλλάξει και πάλι όνομα για να επιβιώσει. Ο Ναζ, ο κάθε Ναζ, που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Έναν κόσμο που μεταβάλλεται όπως και το σκηνικό της παράστασης. Κουτιά που γίνονται βουνά, λεωφορεία, σπίτια και καράβια. Άνθρωποι που γίνονται από νοικοκύρηδες πρόσφυγες, από ευτυχισμένοι κυνηγημένοι, από άνθρωποι δυνάστες και εκμεταλλευτές.

Ο Δημήτρης Μακαλιάς καταφέρνει να αποδώσει αριστοτεχνικά το ρόλο του Ναζ. Βλέποντάς τον βλέπεις μπροστά σου ένα παιδί κι όχι έναν ενήλικα. Όλοι οι συντελεστές της παράστασης δένουν αρμονικά μεταξύ τους, ενώ η φωνή και το σαντούρι τη Αρετής Κετιμέ απογειώνουν την παράσταση. Οι παραλληλισμοί της πραγματικότητας του Ναζ με τις ιστορίες του Σεβάχ δίνονται στον μπερντέ με τις σκιές, μια σύμβαση που ενσωματώνεται υπέροχα στο κείμενο και την παράσταση.

Από τον Οδυσσέα και τον Σεβάχ στον Ναζ. Όλοι οι ήρωες των μύθων και των παραμυθιών ταξιδεύουν και το ταξίδι τους δεν είναι άλλο από μια αλληγορία του ‘’ταξιδιού’ προς την ενηλικίωση. Τα τέρατα είναι τα εμπόδια που συνταντούν για να φτάσουν τελικά στην πολυπόθητο προορισμό όπου από δω και πέρα ‘’θα ζήσουν καλά κι εμείς καλύτερα’’. Για τα παιδιά ο Ναζ είναι ένας ακόμα ήρωας που ταξιδεύει και υπερνικά τα εμπόδια. Η αλληγορική γλώσσα του παραμυθιού μιλά στις καρδιές τους και τους καθησυχάζει.

Ήταν η μοναδική φορά ως θεατής παιδικών παραστάσεων που ευχήθηκα να είχα δει την παράσταση με τα μάτια των μαθητών μου. Να μην γνώριζα πώς τα τέρατα του παραμυθιού και τα εμπόδια είναι αληθινά. Να μην ήξερα πώς τα δημιουργήσαμε εμείς τα τέρατα αυτά. Να παρηγοριόμουν ότι στο τέλος όλα τελείωσαν καλά. Και ότι η Κρίσια πράγματι σώθηκε. Να μην ήξερα πώς υπάρχουν παιδιά που συναντούν ‘’τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα’’…Μα ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για παρηγοριά. Και ξέρει πως ποτέ δεν πρέπει να κοιτάζεις πίσω γιατί μπορεί τα δάκρυα που είναι αλμυρά να σε μεταμορφώσουν σε στήλη άλατος. Ποτέ πίσω λοιπόν, μόνο μπροστά. Γι’ αυτό ίσως το έργο τελειώνει με τραγούδι και χορό. Γιατί τα παιδιά πρέπει να κοιτάζουν μπροστά. Γιατί τα παιδιά έχουν περισσότερο μέλλον και λιγότερο παρελθόν. ‘’Αυτή είναι η ιστορία. Η δική σου ιστορία’’, λέει ο Ναζ. Εμείς φτιάχνουμε την ιστορία μας. Ας την φτιάξουμε λοιπόν όσο ομορφότερη μπορούμε. Κι αν άδειασε η βαλίτσα του, κι αν τα έχαε όλα στον δρόμο, έχει ακόμα τις ιστορίες του. Θυμάται τι έγραφε η κάρτα κι ας σβήστηκε. Τα κουβαλά στην καρδιά του όλα κι έτσι κανείς δεν μπορεί να του τα πάρει.

Ας βάλουμε μέσα στη βαλίτσα του Ναζ παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση. Και με αυτόν τον τρόπο να κάνουμε τον Ναζ δικό μας, φίλο μας, συνοδοιπόρο μας και οδηγό.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση. ‘’Το αγόρι με τη βαλίτσα’’ σε μετάφραση- διασκευή της Ξένιας Καλογεροπούλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Πριν την παράσταση μπορείτε να γνωρίσετε τον μικρό Ναζ και να μιλήσετε μαζι με τα παιδιά σας για εκείνα τα παιδιά που ζουν τόσο διαφορεικές ζωές από τη δική μας. Εάν πάλι δε θέλετε να ξέρετε εκ των προτέρων την ιστορία μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο ‘’Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους’’ του Νικόλα Ανδρικόπουλου, εκδόσεις Καλέντη. Ένα εξαιρετικό παραμύθι που με συντομία και αλληγορικό λόγο θίγει τα προβλήματα της προσφυγιάς και της διφορετικότητας.
• Παιχνίδι: ‘’Τι θα έπαιρνες μαζί σου αν ναυαγούσες σε ένα νησί;’’. Μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι αυτό πριν την παράσταση. Τι θα διαλέγατε να πάρετε αν έπρεπε να φύγετε γρήγορα και να πάρετε μόνο ένα πράγμα; Ίσως μετά την παράσταση οι προτεραιότητες να έχουν αλλάξει.
• Ζωγραφική: Ο Ναζ παίρνει μαζί τους μια ζωγραφιά της αδερφής του που είχε ζωγραφίσει ολόκληρη την οικογένεια. Αυτή η ζωγραφιά γίνεται κεντρικό στοιχείο της βαλίτσας του και φτάνει να αντιπροσωπεύει όλη του την παλιά ζωή. Τα δικά σας παιδιά πώς θα ζωγράφιζαν την οικογένειά σας; Σε ποιο μέρος θα στεκόσασταν; Μέσα στο σπίτι; Έξω από αυτό; Ποιοι θα βρίσκονταν στην ζωγραφιά αυτή και πώς;
• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Αυτοσχεδιασμός. ‘’Η βαλίτσα’’. Μέσα σε μια βαλίτσα τοποθετούμε τα αντικείμενα του Ναζ. Μια ζωγραφιά με μια οικογένεια, μια κάρτα από τον αδερφό του στο Βερολίνο, ένα ρολόι κι ίσως δυο τρία ακόμα πράγματα. Ο εμψυχωτής ενημερώνει τα παιδιά ότι η βαλίτσα αυτή βρέθηκε το πρωί στο λιμάνι κι ακόμα δεν την έχει αναζητήσει κανείς. Τα παιδιά την ανοίγουν και σε μικρές ομάδες προσπαθούν να βρουν σε ποιον ανήκει, πού πήγαινε ο κάτοχός της, πώς βρέθηκε η βαλίτσα στο λιμάνι. Ετοιμάζουν έναν μικρό αυτοσχεδιασμό.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Παγωμένες εικόνες. Τα παιδιά διαλέγουν τρεις σκηνές από την ιστορία που τους έκαναν εντύπωση και τις παρουσιάζουν ως παγωμένες εικόνες. Στη συνέχεια με την τεχνική της ‘’ανίχνευσης της σκέψης’’ οι ρόλοι μπορούν να πουν τις βαθύτερες σκέψεις τους. Η παγωμένη εικόνα έχει την δυναμική και το πλεονέκτημα να σωματοποιεί τις καταστάσεις και τις εμπειρίες. Το σώμα και η φωνή στην παιδική ηλικία είναι ένα από τα σπουδαιότερα μέσα έκφρασης καθώς ο λόγος δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Στο τέλος της παρουσίασης μπορούν όλα τα παιδιά να δημιουργήσουν έναν διάδρομο αντικρυστά το ένα από το άλλο. Είναι ο διάδρομος της συνείδησης. Ανάμεσά τους περνά ο εμψυχωτής/ δάσκαλος ως Ναζ και τα παιδιά μιλώντας ένα ένα λένε τις σκέψεις του για το ταξίδι που ξεκινά. Φοβάται; Νομίζει πώς θα τα καταφέρει; Τι του λείπει; Τι νιώθει; Θέλει να φύγει χωρίς τους γονείς του;
• Αλαμπουρνέζικη μετάφραση: Όταν ο Ναζ ναυαγεί σε μια ακτή ένα γέρικο ζευγάρι τον μαζεύει και τον φροντίζει. Αν και στην σκηνή μιλούν την ίδια γλώσσα, όλη η σκηνή βασίζεται στη σύμβαση ότι ο καθένας μιλά άλλη γλώσσα και δεν συννενοούνται. Ένα ωραίο παιχνίδι είναι να μιλά ο ένας μια αλλαμπουρνέζικη γλώσσα κι ο άλλος να μεταφράζει σύμφωνα με αυτά που κατάλαβε από τον τόνο της φωνής, τις κινήσεις, κ.λπ.

Ο Φίλιππος, το ποντικάκι στο ομώνυμο παραμύθι του Λεό Λεόνε ‘’μαζεύει λέξεις, γιατί οι χειμωνιάτικες μέρες είναι μακριές κι ατελείωτες και δε θα ‘χουν τι να λένε’’. Ο ραφτάκος των λέξεων του Αντώνη Παπαθεδούλου σώζει μια ολόκληρη πόλη από την παγωνιά φτιάχνοντας τα πιο ζεστά ρούχα από ένα υλικό μοναδικό, τις λέξεις. Ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για συντροφιά και παρηγοριά. Αυτές τον σώζουν στο ταξίδι του. Ο Ναζ είναι μια ιστορία έτσι κι αλλιώς. Μια ιστορία σύγχρονη. ‘’Υπάρχουν πολλές πληγές που μένει ακόμα να γιατρευτούν και πάρα πολλές ιστορίες που μένει ακόμα να ειπωθούν. Και δεν ξέρω καλύτερο μέρος να γίνει αυτό από το θέατρο’’. (περιοδικό ‘’Εκπαίδευση και Θέατρο’’, τευχος 18, σελ. 80, 2017, Sanja Kismanovic Tasic, ‘’Δοκίμιο εν κινήσει’’: Η εξέλιξη και η ουσία)

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη 

Μπαίνοντας στη σκηνή του 104 οι ηθοποιοί της ομάδας ΠυροΤέχνες σε περιμένουν πάνω στην σκηνή κάνοντας προθέρμανση, μιλώντας μεταξύ τους και με ρόδες, παιχνίδια και ασκήσεις νιώθεις ήδη μέλος του τσίρκου τους. Αφήγηση και βιντεοπροβολές συνθέτουν μια μαγευτική παράσταση και ο Γιάννης Δρακόπουλος αποδίδει με τον πιο αυθεντικό τρόπο τον παιχνιδιάρη και καλόκαρδο κλόουν Ζαν Ζακ Περώ. Δίπλα του οι Βιβή Πέτση, Βίκη Χατζοπούλου, Μαρίνα Τσουμπρή και Κλέα Σαμαντά μας μεταφέρουν με τις μεταμφιέσεις τους στις γειτονιές του Λονδίνου, στο τρένο ακόμα και μέσα στο παλάτι!

Τα σκηνικά και τα αντικείμενα είναι όλα από χαρτί ακριβώς όπως είναι και τα παιχνίδια των παιδιών. Ένας χάρτινος κόσμος, που όμως είναι αληθινός, αφού οι γύρω του τον πιστεύουν για αληθινό. Κάπως έτσι μου γεννήθηκε το μυαλό η ιδέα ότι ‘’Η Κόκκινη μύτη’’ δεν είναι μονάχα ένα έργο που μιλά για την αποδοχή του εαυτού μας και το ‘’άλλου’’, αλλά και για την παιδικότητα. Η κόκκινη μύτη και ο Ζαν Ζακ Περώ είναι το παιδί που μεγάλωσε. Μια μέρα το μαγικό τσίρκο που πετά στα σύννεφα, η παιδική μας ηλικία, κλείνει και ξαφνικά όλα αλλάζουν. Οι κολλητοί φίλοι φεύγουν, κανείς από τους γύρω δε δίνει σημασία στα παιχνίδια που ο κλόουν φτιάχνει και όλοι προσπαθούν να τον πείσουν να εγκαταλείψει την κόκκινη μύτη του. Η γιαγιά, σαν ένας άλλος προστατευτικός γονέας, τον νουθετεί. Του δίνει συμβουλές πώς να μοιάσει με όλους τους υπόλοιπους, αλλά τελικά συνειδητοποιεί πόσο λάθος έκανε. ‘’Στα είπα όλα ανάποδα, μείνε όπως είσαι’’!

 Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους ενήλικες; Η βασίλισσα καλεί τον κλόουν στο παλάτι για να του επισημάνει ότι πρέπει να γίνει ίδιος με όλους τους άλλους. Πρέπει να προσαρμοστεί για το καλό του. Οι κάτοικοι της γειτονιάς τον διώχνουν και όταν εκείνος επιμένει να γυρνά στη γειτονιά τους, τσακώνονται σε ποιόν από τους δυο πρέπει να μοιάσει. Κι ο Ζαν Ζακ Περώ τι κάνει τελικά; Τι κάνει τελικά το ‘’παιδί’’ που κουβαλάμε μέσα μας; Το παιδί ξέρει πώς ‘’η τέχνη μου, η μουσική μου, τα παιχνίδια μου, η μύτη μου είμαι εγώ!’’.  

Η Χλόη, η φίλη του, τού γράφει για να του πει ότι άλλαξε τα παπούτσια της. Πόση τραγωδία κρύβεται στο ρήμα ‘’άλλαξα’’! Προσαρμόστηκε τελικά, γιατί με τα ‘’παλιά της παπούτσια’’ δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει. Τις φύλαξε όμως τις παλιές της πουέντ και τις φορά πού και πού το βράδυ. Στα όνειρά μας ξαναζωντανεύουν οι παλιές μας επιθυμίες, ξαναγινόμαστε παιδιά. Ξαναγινόμαστε μπαλαρίνες και κλόουν με κόκκινες μύτες.

Το τσίρκο γεμάτο παιχνίδια και φίλους και με ένα κρυμμένο μαγικό ραβδί (που κανείς δεν ξέρει ποιος τελικά το έχει) κλείνει και εμείς, εσείς, όλοι πρέπει να ξαναρχίσουμε τις ζωές μας σε ‘’αφιλόξενες πόλεις’’. Τι θα λέγατε αν κρατούσαμε για λίγο ακόμα τις κόκκινες μύτες μας και παίζαμε λιγάκι ακόμα ΠΡΙΝ αλλά και ΜΕΤΑ το θέατρο;

ΠΡΙΝ…

·                     Μου αρέσει…δε μου αρέσει. Ο Ζαν Ζακ Περώ έχει μια ιδιαιτερότητα, την κόκκινη μύτη του! Όμως όσο παράξενη κι αν είναι μια κόκκινη μύτη εκείνος είναι περήφανος για αυτήν. Για τι πράγμα άραγε είναι περήφανο το δικό σας παιδί; Ποιό χαρακτηριστικό του τού αρέσει πολύ και νομίζει πώς τον κάνει ξεχωριστό; Υπάρχει κάτι πάνω του που δεν τού αρέσει; Φυσικά θα ρθει κι η δική μας σειρά να μιλήσουμε για όσα μας αρέσουν και δε μας αρέσουν πάνω μας. Η κόκκινη μύτη του Περώ είναι μια αφορμή να μιλήσουμε για την αποδοχή των άλλων και του εαυτού μας χωρίς όρια και προϋποθέσεις.

·                     Ζωγραφίζω: ΜΟΥ ΑΡΕΣΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΟΥ ΕΠΕΙΔΗ… Τα παιδιά κάνουν σε ένα χαρτί το περίγραμμα του χεριού τους. Πάνω σε κάθε δάχτυλο γράφουν γιατί τους αρέσουν τα χέρια τους, π.χ. τα χέρια μου είναι έξυπνα, δημιουργικά, όμορφα, δυνατά, γρήγορα. Στην παλάμη γράφουν ένα πράγμα που μπορούν να κάνουν με τα χέρια τους –να παίξουν πιάνο, να φάνε, να χαϊδέψουν τη γάτα κτλ. Μπορούν τα παιδιά να ‘’συστήσουν’’ τα χέρια τους στην οικογένεια και να πουν κάτι για αυτά. (Plummer, D., ‘’Παιχνίδια αυτοεκτίμησης για παιδιά’’, 2010,Πατάκης, σελ.93).

ΜΕΤΑ…

·                     Βγάζω τα χέρια μου γιατί… Το παιχνίδι αυτό το έμαθα από την φίλη και υπέροχη συνάδελφο Τζωρτζίνα(Κ. Καθόμαστε σε κύκλο. Όσοι περισσότεροι παίκτες τόσο πιο διασκεδαστικό το παιχνίδι. Ακουμπάμε τις παλάμες μας στο πάτωμα και ξεκινά κάποιος και βγάζει τα χέρια του αφού όμως πρώτα έχει βρει κάτι κοινό με κάποιον άλλο στον κύκλο. Π.χ. : ‘’Βγάζω τα χέρια μου γιατί θα μείνουν στον κύκλο τα χέρια της Ζωής που έχουν κι αυτά βέρα’’. Μετά μιλά η Ζωή: ‘’Βγάζω τα χέρια μου γιατί θα μείνουν στον κύκλο τα χέρια της Φαίδρας που έχουν κι αυτά λεπτά δάχτυλα’’. Καθένας πρέπει να βρίσκει να λέει κάτι διαφορετικό από αυτά που έχουν ειπωθεί. Τελικά αποδεικύνεται ότι πάνω απ’ όλα τα χέρια έχουν ομοιότητες κι όχι διαφορές!

·                     Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς. Από δω ο καλύτερός μου φίλος: Σε δυάδες, ένα παιδί περιγράφει μπροστά στην τάξη έναν φανταστικό φίλο που έχει, πώς τον λένε, με τι μοιάζει, πού ζει, τι του αρέσει να τρώει, πώς διασκεδάζει κλπ (π.χ. ο φίλος μου έχει δύο μύτες και ανακατεμένα μαλλιά, τα χέρια του είναι κρεμασμένα όπως αυτά του καγκουρό. Κοιτάζει τα πάντα γύρω του πολύ περίεργα, ζει στο φεγγάρι, περπατά πάντα με τα πόδια ανοιχτά και δε μιλά παρά μόνο φτερνίζεται). Το δεύτερο παιδί παρουσιάζεται μπροστά στους υπόλοιπους σαν τον παράξενο φίλο του προηγούμενου παιδιού και θα πρέπει να κινηθεί ανάλογα: να περπατήσει με ανοιχτά τα πόδια και με χέρια κρεμασμένα, να φτερνίζεται αντί να μιλά, να κοιτάζει περίεργα κ.ο.κ. Μπορεί επίσης να αυτοσχεδιάσει στο πλαίσιο του χαρακτήρα και να πει π.χ., μια ιστορία από το φεγγάρι. Εάν τα παιδιά είναι μικρά, ο εμψυχωτής μπορεί να τα βάλει να ζωγραφίσουν τον παράξενο φίλο τους και μετά να μοιραστούν οι ζωγραφιές και να γίνει η παρουσίαση των παράξενων φίλων. Τι σημασία έχει αν είναι παράξενοι οι φίλοι μας; Το πιο σημαντικό είναι ότι… είναι φίλοι μας!

Στο τσίρκο του Ζαν Ζακ Περώ η Χλόη ήταν σίγουρη ότι κάπου υπήρχε κρυμμένο ένα μαγικό ραβδάκι. Ποιος όμως το είχε κανείς δεν ήξερε! Ας το βρούμε κι ας το κρατήσουμε για λίγο κι εμείς οι γονείς για να κάνουμε το τσίρκο να ξαναλειτουργήσει. Όλοι πριν μεγαλώσουμε ήμασταν κλόουν και μπαλαρίνες. Κι όπως λέει ο Ζαν Ζακ Περώ κλείνοντας το έργο ‘’ Μεγάλη τύχη όποιος το συναντήσει αυτό το τσίρκο’’. Ζώντας και δουλεύοντας με παιδιά αυτή είναι η μεγαλύτερή μου τύχη νομίζω…

Ένα αρχαιολογικό μουσείο με πολλές σκάλες και ‘’φανταστικούς’’ (όνομα και πράγμα…) επισκέπτες μας ξεναγεί στα εκθέματά του. Ώσπου η ξεναγός ανακαλύπτει ότι λείπει η Γαλάτεια, το διάσημο άγαλμα του μουσείου. Ένας επιθεωρητής, οι δυο φύλακες και μερικοί παράξενοι νυχτερινοί ‘’ένοικοι’’ του μουσείου συνθέτουν μια ιστορία αγάπης και μυστηρίου. Μαζί τους ταξιδεύουμε με όχημα την ελληνική μυθολογία στην τέχνη και τον πολιτισμό.

Η Κυριακή Δοξαρά που σκηνοθέτησε εμπνευσμένα την παράσταση και η Δήμητρα Καράμπελα ανταπεξέρχονται θαυμάσια στους ρόλους των τουριστών, της ξεναγού, του επιθεωρητή και του φύλακα αλλάζοντας ελάχιστα στοιχεία στην εμφάνισή τους. Οι χειροποίητες κούκλες παίρνουν ζωή στα χέρια τους και μαγνητίζουν τα παιδιά. Κουκλοθέατρο, θέατρο σκιών, μιμική και θέατρο συνυπάρχουν αρμονικά υπό τους ήχους της ατμοσφαιρικής μουσικής.

Σε ένα μουσείο λοιπόν και τι παίρνουμε ΠΡΙΝ πάμε εκεί; Κι έπειτα τι φέρνουμε ΜΕΤΑ από την παράσταση;

ΠΡΙΝ…

·                     Μουσική!. Σπίτι με παιδιά δύσκολο να μην έχει ακούσει την θρυλική ‘’Λιλιπούπολη’’ τουλάχιστον διψήφιο αριθμό. Πριν την παράσταση είναι μια ωραία ευκαιρία να ξανακούσετε το τραγούδι ‘’Μες στο μουσείο’’. Έτσι για να μπαίνετε στο πνεύμα!

·                     Παιχνίδι: Ακούγοντας τον τίτλο το πρώτο που μας έρχεται στο μυαλό είναι το πασίγνωστο παιχνίδι που έχει αντέξει στον χρόνο και ξυπνά μνήμες σε διάφορες γενιές ενηλίκων. Γιατί να μην παίξουμε το παιχνίδι πριν την παράσταση στο σπίτι; Μην ανησυχείτε αν είστε λίγοι. Επιστρατεύστε κούκλες και λούτρινα να παίξουν μαζί σας. Η παράσταση άλλωστε αντιμετωπίζει τις κούκλες ως ισότιμους επαγγελματίες ηθοποιούς κι έτσι κι εσείς μπορείτε να τις αντιμετωπίσετε ως ισότιμους παίκτες. Κι αν είναι ανίκητες στο να μένουν ακίνητες μπορούν να σας κερδίσουν στην ταχύτητα;

·                Αφήγηση: Ο μύθος του Πυγμαλίωνα και της Γαλάτειας είναι μια όμορφη ιστορία που μπορείτε να πείτε στα παιδιά στον δρόμο για το θέατρο. Έτσι θα είναι προετοιμασμένα για όσα δούν.

ΜΕΤΑ…

·                     Μετά την παράσταση η προβολή… ‘’Μια νύχτα στο μουσείο’’ με τον Μπεν Στίλερ. Ταινία, που παρόλα στραβά της έχουν προσάψει κατά καιρούς θεωρώ ότι είναι μια όμορφη ταινία να δεις με παιδιά. Παιχνίδια και αγάλματα που ζωντανεύουν είναι θέματα που αγαπούν οι λιλιπούτειοι θεατές.

·                     Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς. Παιχνίδι ‘’Γλύπτες και Αγάλματα’’. Με μουσική υπόκρουση τα παιδιά σε ζευγάρια γίνονται εναλλάξ γλύπτες και αγάλματα. Ο γλύπτης- παιδί ‘’πλάθει’’ το ‘’υλικό του’’- παιδί και στη συνέχεια ο δάσκαλος/ εμψυχωτής επισκέπτεται το μουσείο ρωτώντας τους γλύπτες λεπτομέρειες για τα αγάλματά τους. Σαν συνέχεια της δράσης θα μπορούσαν τα αγάλματα να ζωντανέψουν όταν τα φώτα σβήνουν και να μας λένε πώς νιώθουν εκείνα. Τους αρέσει που είναι ακίνητα; Χαίρονται με τους επικέπτες ή προτιμούν την ησυχία τους; Το παιχνίδι συνεχίζεται όσο θέλουμε, με κατευθυνόμενο ή ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, και μπορεί ακόμα και παράσταση να προκύψει στο τέλος.

·                     Δραματοποίηση μύθων: Ο μύθος του Πυγμαλίωνα και τη Γαλάτειας συνδέεται στενά με τη μυθολογία της Κύπρου. Η ελληνική μυθολογία παρέχει πλούσιο υλικό κι υπάρχουν μύθοι που συνδέονται με διάφορες περιοχές. Ο Ηρακλής με τον ποταμό Αχελώο, οι πηγές του Αχέροντα με τον Άδη, η Κρήτη με τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο. Μπορείτε να βρείτε τους μύθους που σας αρέσουν περισσότερο και σχετίζονται με οικείες σε εσάς περιοχές (το χωριό του παππού και της γιαγιάς, το μέρος που πηγαίνετε διακοπές, κ.λπ) και να τους δραματοποιήσετε μαζί με τα παιδιά σας.

Η Γαλάτεια καταφένει ακόμα και ως άγαλμα να ξανασμίξει με τον καλό της και μαζί να πορευτούν στην αιωνιότητα. Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την αγάπη, ούτε καν η δεδομένη ακινησία ενός αγάλματος. Τι κι αν είναι παραμύθι όλο αυτό; Τα παραμύθια πάντα κρύβουν αλήθειες και η αλήθεια είναι ότι η αγάπη μετακινεί βουνά. Ας κρατήσουμε αυτό γιατί αν μας λείπει κάτι στις μέρες μας είναι μάλλον κάτι τόσο απλό όσο η αγάπη…

  «Μίλα και Σουτ», Μέγαρο Μουσικής

 Όταν τραγουδάμε, όλοι χωράμε,κι όσοι μιλάνε κι όσοι σιωπούν.

Σε μια εποχή με e-mail, κινητά τηλέφωνα και φούρνους μικροκυμάτων η υπομονή δεν είναι θα έλεγε κανείς και πολύ αναγκαία. Όλα γίνονται ταχύτατα. Φαγητό, μετακινήσεις, επικοινωνία. Γιατί να υπάρχουν λοιπόν αυτές οι ενοχλητικές παύσεις στη Μουσική; Ο Στρατηγός, μια μουσική ιδιοφυΐα, τις εξαφανίζει και έτσι οι νότες έχουν κάθε μέρα γιορτή. Δέκα χρόνια όμως μετά την ιστορική μέρα της εξαφάνισης των παύσεων αρχίζουν κάποια προβληματάκια… Μια στρουθοκάμηλος, ένας μυρμηγκοφάγος, δύο κάστορες, νότες και παύσεις συνυπάρχουν αρμονικά στο μουσικό παραμύθι «Μίλα και Σουτ» και οι περιπέτειές τους μας διδάσκουν αξίες όχι μόνο μουσικές μα κυρίως ανθρώπινες: «Παύση και ηρεμία έχουμε όλοι ανάγκη μερικές φορές», «Δεν χρειάζεται κανείς να βροντοφωνάζει για να είναι σημαντικός», «Για να ακούσουμε πρέπει πρώτα να σταματήσουμε να μιλάμε», «Διώχνουμε ό,τι δεν μας αρέσει;», «Απαιτείται συνεργασία για να φτιάξεις κάτι»…

Με ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα, μουσικά όργανα και στοιχεία κοστουμιών που υποδηλώνουν τις αλλαγές των ρόλων, οι τρεις ηθοποιοί της ομάδας Κοπέρνικος εμφάνισαν μπροστά μας όλους τους ήρωες του παραμυθιού. Η μουσική φυσικά υπέροχη και η αλληλεπίδραση με τους μικρούς θεατές εκπληκτική!

Η Μίλα και ο Σουτ κάνουν το δικό τους ταξίδι για να βρουν τον Σοφό. Τι μπορούμε να παίξουμε ΠΡΙΝ και τι ΜΕΤΑ την παράσταση;

ΠΡΙΝ…

• Τραγουδήστε: Η αλήθεια είναι ότι στο άκουσμα και μόνο της λέξης «τραγούδι» το μυαλό σας πάει στη μουσική, στη μελωδία, στο ρυθμό και σχεδόν ποτέ στις… παύσεις. Πώς όμως θα ακουγόταν ένα τραγούδι χωρίς παύσεις; Δοκιμάστε αρχικά να μιλήσετε χωρίς να πάρετε ανάσα (δίχως κόμματα, τελείες και άνω τελείες δηλαδή) και μετά να τραγουδήσετε κατά τον ίδιο τρόπο. Είναι ένα πείραμα πολύ διασκεδαστικό, που διδάσκει πολλά για την αξία της σιωπής…

• Παιχνίδι ακοής: «Πόσους ήχους μπορείτε να ακούσετε;» Για ένα λεπτό κλείνετε τα μάτια και μένετε αμίλητοι. Τεντώνετε τα αυτιά σας και προσέχετε όλους τους ήχους. Πόσους ήχους διακρίνετε μέσα σε ένα λεπτό ησυχίας; Ένα αυτοκίνητο που περνά κάτω στο δρόμο, πουλιά και έντομα, ίσως το θρόισμα των φύλλων ή ακόμα και την αναπνοή του διπλανού σας.

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός: «Το άσπρο χρώμα είναι καλύτερο από το μαύρο». Ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης, οι δύο κάστορες της παράστασης, δεν καταφέρνουν να κατασκευάσουν το φράγμα τους γιατί διαφωνούν στο πώς πρέπει να το φτιάξουν. Με τρύπες ή συμπαγές; Μόνο όταν η Μίλα και ο Σουτ τους πείθουν ότι είναι ανάγκη να συνεργαστούν, η δουλειά φαίνεται να προχωρά. Το παιχνίδι αυτό σας βοηθά να αντιληφθείτε την αξία που έχει καθένα ζευγάρι αντιθέτων. Χωρίζεστε σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα προετοιμάζει ένα λόγο που θα βγάλει στο δικαστήριο για να υποστηρίξει με επιχειρήματα τον… πελάτη της. Δίνετε στις ομάδες ζευγάρια αντίθετων. Άσπρο και μαύρο χρώμα, αργά και γρήγορα, νότες και παύσεις, ακόμα και… πίτσες και σουβλάκια!… και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. «Το άσπρο είναι καλύτερο γιατί άσπρο είναι το γάλα, σημαίνει καθαριότητα, άσπρο είναι το περιστέρι της ειρήνης».  Όμως, από την άλλη, «τα πιο σπάνια πράγματα είναι μαύρα ‒ μαύρος χρυσός, μαύρη ορχιδέα, μαύρο τριαντάφυλλο». Τραγούδια, παροιμίες και κάθε λογής παρομοίωση, λογοπαίγνιο ή μεταφορά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα προς υπεράσπιση των αντιθέτων.

• Για μεγαλύτερες ομάδες /εκπαιδευτικούς: Βάζετε ένα μουσικό κομμάτι και το ακούτε. Στη συνέχεια χωρίζετε τα παιδιά σε δύο ομάδες, τις νότες και τις παύσεις, και η καθεμία έχει το δικό της χώρο. Όταν ακούγεται μελωδία, κινείται η αντίστοιχη ομάδα και η άλλη πρέπει να μείνει ακίνητη. Στις παύσεις η ομάδα των παύσεων χρειάζεται να σηκώσει τα χέρια της ψηλά και οι νότες να μείνουν ακίνητες. Πόσο εύκολο είναι τελικά να είστε ενεργητικοί ακροατές;

Το έργο «Μίλα και Σουτ» είναι ένα παραμύθι για τη μουσική, τις παύσεις και τις νότες. Όμως, όπως κάθε παραμύθι, μπορείς να το δεις και από μια άλλη οπτική γωνία. Είναι ίσως ένα παραμύθι για το διαφορετικό, γι’ αυτό που δεν μοιάζει με εμάς, γι’ αυτό που δεν καταλαβαίνουμε και γι’ αυτό το διώχνουμε. Μα τελικά για να υπάρξει αυτός ο κόσμος έχουμε ανάγκη και το διαφορετικό, το άλλο, το αντίθετο. Κι ο Άλλος χρειάζεται να βρει το θάρρος και την τόλμη να υπερασπιστεί τη διαφορετικότητά του, να μην αφομοιωθεί, να υπερασπιστεί την αξία του ακόμα κι αν όλοι τον αμφισβητούν.

«Αν δεν μοιραστείς, αν δεν δώσεις, φίλους πώς θα βρεις;»

Info:

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γκάυ Στεφάνου

ΚΕΙΜΕΝΟ: Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη

ΣΤΙΧΟΙ: Έμη Σίνη

ΜΟΥΣΙΚΗ - ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ: Άγγελος Αγγέλου

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΟΥΚΛΩΝ: Δήμητρα Κωνσταντινίδου, Κλειώ Κιούλπαλη

ΣΚΗΝΙΚΑ - ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Γκάυ Στεφάνου

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Ομάδα Κοπέρνικος

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Ελισσαίος Βλάχος, Γκάυ Στεφάνου

ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ, EDITING, MASTERING: Γιώργος Ζιώτας

ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Ευδοκία Κακιούζη

ΒΟΗΘΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Μαργαρίτα Τζαννέτου

ΑΦΙΣΑ: Polka Dot Design

ΠΑΙΖΟΥΝ: Ελισσαίος Βλάχος, Μιχάλης Πανάδης, Σωτηρία Ρουβολή

Αίθουσα Διδασκαλίας, Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» 

του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Κάθε Κυριακή στις 15:00

«Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», Παραμυθοχώρα

Ήταν ένα Π όπως λέμε Παραμυθοχώρα ή παραμύθι ή πόλη ή πόλεμος… Ήταν ένα Π. Κάπως έτσι ξεκινά το παραμύθι… Ένα παραμύθι ντυμένο με τις απίστευτες κατασκευές των κουκλοπαικτριών Μαρίας και Σπυριδούλας. 

Εβδομάδα θεατρική αυτή που διανύουμε. Στις 20 Μαρτίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου για τα Παιδιά και τους Νέους όπως και η Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης. Στις 21 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Κουκλοθέατρου και στις 27 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Δεν υπάρχει επομένως καταλληλότερη παράσταση. «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» συνδυάζει όλες τις μορφές των παρασταστικών τεχνών: κουκλοθέατρο, θέατρο, θέατρο σκιών, μαύρο θέατρο και φυσικά… παραμύθι!

Οι κούκλες (κούκλες όλων των ειδών) είναι εντυπωσιακές όχι μόνο στην κατασκευή αλλά και στη σύλληψή τους. Το δε σκηνικό είναι τόσο πολυδιάστατο, που μεταμορφώνεται στα πάντα! Σε μουσείο, ταχυδρομείο, πόλη, ακόμα και σε τανκς!

Η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά απόλυτα ταιριαστή. Μάλιστα άκουσα μερικούς θεατές να μουρμουρίζουν τη μελωδία φεύγοντας, απόδειξη ότι η παράσταση τους συνόδευσε και στο σπίτι. Μια παράσταση που την κουβαλούν μαζί τους οι θεατές μερικές ώρες ή μέρες μετά είναι σίγουρα επιτυχημένη.

Ταξίδι λοιπόν στην «Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο». Ας δούμε τι θα πάρουμε μαζί μας. Τι μπορούμε να παίξουμε ΠΡΙΝ και τι ΜΕΤΑ την παράσταση!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Αν δεν έχετε ήδη διαβάσει το εκπληκτικό βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη), μην καθυστερείτε άλλο! Είναι ένα από τα καταπληκτικότερα κείμενα που υπάρχουν και τελειώνοντάς το απορεί κανείς αν μπορεί μια παράσταση να αποδώσει την ατμόσφαιρα του έργου. Η Παραμυθοχώρα και τα κορίτσια της θα σας εκπλήξουν! Απογειώνουν το κείμενο σε τέτοιο βαθμό, που προσωπικά θεώρησα ότι θα έπρεπε να συνοδεύεται και από το CD της παράστασης. 

• Συζήτηση: «Τι είναι πόλεμος;» Ερώτηση ευθεία και αποστομωτική. Ίσως σας ρωτήσουν τα παιδιά σας πριν προλάβετε να τα ρωτήσετε εσείς. Όμως, αν δεν το κάνουν πρώτα, αδράξτε την ευκαιρία. Ο Πόλεμος στο παραμύθι είναι ένα πρόσωπο, ένας στρατηγός. Τι σημαίνει πόλεμος για τα παιδιά; Γράψτε ένα γράμμα στον Πόλεμο για να τον πείσετε να φύγει από τη Γη. Τι θα του λέγατε; Ίσως του γράφατε το τραγούδι «Αν όλα τα παιδιά της Γης», ίσως του ζωγραφίζατε κάτι, ίσως του στέλνατε ένα δώρο.

• Παιχνίδι κίνησης: «Απότομο ξεκίνημα, απότομο σταμάτημα». Χρωστάω την ιδέα του παιχνιδιού στην Ηλέκτρα και οφείλω να ομολογήσω ότι με όποιες ηλικίες και αν το έχω παίξει έχουν ενθουσιαστεί. Η ιδέα απλή. Βάζετε μουσική και, όταν σταματά, πρέπει τα παιδιά να μείνουν ακίνητα. Όποιος κουνηθεί χάνει και βγαίνει. Αν είστε «λίγοι» (μαμά και δύο παιδιά, ας πούμε), τότε δώστε ευκαιρίες. Στις τρεις φορές χάνετε. Όμως, μια και το παιχνίδι αποτελεί μέρος της προετοιμασίας για την παράσταση, φτιάξτε το κατάλληλο σενάριο. Κάθε φορά που σταματά η μουσική μείνετε ακίνητοι σαν να είστε αγάλματα σε πλατεία. Τι αγάλματα θα μπορούσαν να υπάρχουν σε μια πλατεία; Καβαλάρης στρατηγός, μπαλαρίνα, σκεφτικός κύριος και πολλά πολλά άλλα.

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός για δύο: «Άλλα λέω, άλλα εννοώ». Το παιχνίδι χρειάζεται δύο παίκτες που όμως θα δρουν σαν ένας! Ο ένας από τους δύο είναι το κεφάλι και ο άλλος που στέκεται πίσω του δανείζει τα χέρια του. Αποφασίζετε σε ποιον ανήκουν τα χέρια. Σε ένα στρατηγό που κάνει πολεμικά σχέδια και απειλεί τους εχθρούς του, σε ένα μάστορα που φτιάχνει ένα αυτοκίνητο ή σε μια μάγισσα που παρασκευάζει ένα μαγικό φίλτρο για να μεταμορφώνει τους πρίγκιπες σε βατράχους. Τα «κεφάλια» όμως σκέφτονται εντελώς διαφορετικά. Έτσι το «κεφάλι» του στρατηγού, παρ’ όλες τις απειλητικές κινήσεις των χεριών, καλεί τους εχθρούς να τους κάνει μασάζ και τους λέει ωραία μέρη για διακοπές όταν τα χέρια δείχνουν το χάρτη για πολεμικές επιχειρήσεις. Το «κεφάλι» του μάστορα δεν έχει ιδέα πώς φτιάχνεται ένα αυτοκίνητο και το μόνο που θέλει είναι να βρει μια χαμένη βίδα. Το «κεφάλι» της μάγισσας επιθυμεί να φτιάξει κοτόσουπα για τους άρρωστους πρίγκιπες και λέει τη συνταγή, με αποτέλεσμα τα «χέρια» να ανακατεύουν λάθος υλικά!

• Κατασκευή: Το Μουσείο της Πόλης είναι όπως όλα σε αυτή την πόλη… διαφορετικό! Τα πορτρέτα αλλάζουν ανάλογα με το πώς νιώθει αυτός που τα κοιτάζει. Μπορείτε μετά την παράσταση να ζωγραφίσετε στο σπίτι πορτρέτα για το μουσείο αυτό. Χωρίστε το χαρτί στη μέση και ζωγραφίστε πρόσωπα μισά μισά. Χρησιμοποιήστε τα ζευγάρια των συναισθημάτων, όπως λύπη- χαρά, θυμός- ηρεμία, ή να έχουν απλώς διαφορετικά χρώματα.

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς: «Εκπομπές ραδιοφώνου». Τα δέντρα του πάρκου της πόλης λένε παραμύθια! Πάτε κοντά σε ένα δέντρο και ακούτε το παραμύθι του. Ίσως πετύχετε την αρχή του παραμυθιού, ίσως τη μέση. Χωριστείτε σε ομάδες και προπονηθείτε. Κάθε ομάδα είναι ένας σταθμός στο ραδιόφωνο. Αθλητικά, πολιτιστικά νέα, τραγούδια, διαφημίσεις, ειδήσεις. Κάθε ομάδα εκπέμπει όταν ο δάσκαλος/εμψυχωτής δείχνει με τη «βελόνα» (μπορεί να είναι ένα μολύβι) την ομάδα. Όταν όμως δεν εκπέμπουν, η ροή της εκπομπής συνεχίζεται στη σιωπή. Την επόμενη φορά που ο ακροατής-δάσκαλος θα επιλέξει την ίδια ομάδα θα πρέπει να συνεχίσουν όχι από εκεί που σταμάτησαν, αλλά από εκεί που υποθετικά έχουν φτάσει έπειτα από κάποια ώρα. Δύσκολο παιχνίδι, που απαιτεί ετοιμότητα και αυτοσχεδιασμό!

Μια πόλη την οποία επισκέφτηκε ο Πόλεμος. Και αυτή τον έδιωξε χωρίς να πολεμήσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει καθόλου βία. Με αγάπη, χιούμορ και φαντασία ο Πόλεμος δεν εξαφανίστηκε, απλώς άλλαξε προορισμό. Πήγε διακοπές με την αγαπημένη του γυναικούλα. Η πόλη αυτή ίσως υπάρχει μόνο στα παραμύθια, ίσως είναι κάπου κρυμμένη στη Γη, ίσως είναι η πόλη που ζουν τα παιδικά μας όνειρα και τα παιχνίδια, η πόλη των παιδιών…

«Σ’ εκείνη εκεί την πόλη μού πες σ’ αγαπώ όταν ήμουνα μικρή.Το θυμάμαι κι όλα τα αντέχω κι είμαι δυνατή».

«Τα μαγικά καρυδότσουφλα», Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας

Ομάδα Κοκου-Μουκλό ή αλλιώς κουκλοθέατρο! Για τους φανατικούς κουκλοθεατές η ομάδα Κοκου-Μουκλό αποτελεί εγγύηση ότι θα δουν καλό κουκλοθέατρο. Και σίγουρα δεν έχουν άδικο.

Τα παραμυθένια σκηνικά σε ταξιδεύουν πριν ακόμη αρχίσει η ιστορία. Και στη συνέχεια ηθοποιοί και κούκλες συνυπάρχουν σε μια παράσταση που συνδυάζει άρτια το κουκλοθέατρο και το θέατρο. Οι κούκλες δεν είναι ποτέ άψυχες στο κουκλοθέατρο, αλλά ειδικά στη συγκεκριμένη παράσταση είναι ισότιμες των ηθοποιών. Αλληλεπιδρούν μαζί τους, συμπληρώνουν οι μεν τους δε και ταξιδεύουμε όλοι στον κόσμο του παραμυθιού.  

Αν και η παράσταση προτείνεται για παιδιά ηλικίας τεσσάρων έως δέκα ετών, την παρακολούθησαν με τεράστια ανοιχτά μάτια και θεατές πολύ μικρότεροι ή πολύ… μεγαλύτεροι. Δίχρονοι θεατές δεν κουνήθηκαν από τη θέση τους και από την άλλη μεριά ένας μπαμπάς συμμετείχε με τόσο ενθουσιασμό στο διαδραστικό μέρος που ακόμα και ο ίδιος σώπαινε απότομα όταν άκουγε τη φωνή του!

Ο Πατάπιος και ο Άρχοντας κλέβουν δικαίως την παράσταση και έτσι η δόξα μοιράζεται ισότιμα σε κούκλες και ανθρώπους. Τρεις μέρες μετά και ακόμα ο Πατάπιος πρωταγωνιστεί στις συζητήσεις μας στο σπίτι. Τρανή απόδειξη ότι η παράσταση μας επηρέασε βαθύτατα!

Αναζήτηση της φιλίας, αδικία σε βάρος των αδυνάτων και άρχοντες που νοιάζονται μόνο για την εξουσία θα μπορούσαν να είναι θέματα εφημερίδας. Όμως είναι θέματα κουκλοθέατρου. Δοσμένα με έναν τρόπο μαγικό (τέτοιον που μόνο τα παραμύθια κατέχουν) και ανάλαφρο. Ανάλαφρο όχι γιατί δεν σε προβληματίζουν, αλλά γιατί δεν σε βαραίνουν. 

Βαλίτσες για κούκλες και ανθρώπους με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση και φύγαμε!

ΠΡΙΝ…

• Κατασκευή: Φτιάξτε τις δικές σας κούκλες κουκλοθέατρου, τις δικές σας σκηνές και ξεκινήστε με φαντασία και κέφι. Δαχτυλόκουκλες, γαντόκουκλες και μαριονέτες ή μαρότες. Δύο εκπληκτικά βιβλία με ιδέες για κατασκευές είναι το «Κουκλοθέατρο» της Μάγια Μπάριτς, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, με προτάσεις για όλα τα είδη κούκλας με τη χρήση καθημερινών, απλών υλικών. Επίσης εύχρηστο, με εύκολες ιδέες, είναι το βιβλίο «Δαχτυλόκουκλες» από τις εκδόσεις Εργάνη.

• Παιχνίδια με λέξεις: «Στου κουφού την πόρτα…» ή «Κάτι μπήκε στο μάτι μου…». Όταν η κόρη μου άρχισε να μιλά, δεν καταλαβαίναμε πάντα τι ήθελε να πει. Ρωτούσαμε τον γιο μου λοιπόν, ενάμιση χρόνο μεγαλύτερο, «Μα τι λέει τώρα;». Εκείνος έβρισκε λέξεις που ομοιοκαταληκτούσαν με τις παράξενες μωρουδίστικες λέξεις και περήφανος μας έκανε τη «μετάφραση». Κάπως έτσι ξεκίνησε το παιχνίδι αυτό. Στη συνέχεια, και αφού η κόρη μου άρχισε να μιλά κανονικά (και να μη σταματά ποτέ…), το παιχνίδι είχε μια παράξενη εξέλιξη. Σε μια κρίση θυμού του γιου μου (από αυτές που συνήθως συμβαίνουν στα τρίχρονα) και ενώ ωρυόταν για τα πάντα άρχισε να φωνάζει «Κάτι μπήκε στο μάτι μου» (χωρίς φυσικά να έχει μπει κάτι). Εγώ απάντησα «Μια αγελάδα στο παλάτι μου;» και εκείνος ξέσπασε σε γέλια. Εξακολούθησε να επαναλαμβάνει τη φράση ζητώντας να συνεχίσουμε το παιχνίδι και από τότε το παίζουμε πολύ συχνά. Πάντα ξεκινά με το «Κάτι μπήκε στο μάτι μου…», αλλά έπειτα από λίγο αλλάζει φράσεις και εγώ εξασκούμαι στην ομοιοκαταληξία. Εξασκηθείτε και εσείς παριστάνοντας τον κουφό. Θα σας φανεί πολύ χρήσιμη αυτή η δεξιότητα όταν γνωρίσετε το βοσκό του παραμυθιού στο κουκλοθέατρο…

ΜΕΤΑ…

• Κατασκευή: Τα μαγικά καρυδότσουφλα έρχονται σπίτι σας. Κολλώντας δύο καρυδότσουφλα σε ένα κομμάτι χαρτί μπορείτε να φτιάξετε κρόταλα, αλλά οι «χρήσεις» τους δεν σταματούν εδώ. Δεκάδες είναι οι κατασκευές με βάση τα καρυδότσουφλα, αρκεί να αφήσετε τη φαντασία σας ελεύθερη.

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς: «Από δω ο καλύτερός μου φίλος». Η Αννούλα στο παραμύθι έχει για φίλο της μια… νεαρή καρυδιά. Τόσο ανόμοιοι αλλά δεμένοι και αγαπημένοι φίλοι. Εσείς έχετε διαφορετικούς φίλους; Ένα παιδί περιγράφει μπροστά στην τάξη ένα φανταστικό φίλο που έχει, πώς τον λένε, με τι μοιάζει, πού ζει, τι του αρέσει να τρώει, πώς διασκεδάζει κ.λπ. (Για παράδειγμα, ο φίλος μου έχει δύο μύτες και μαλλιά σαν σκατζόχοιρου. Περπατά σαν καγκουρό,  κοιτάζει τα πάντα γύρω του πολύ περίεργα, ζει στο φεγγάρι και δεν μιλά παρά μόνο φτερνίζεται). Ένα άλλο παιδί παρουσιάζεται μπροστά στους υπόλοιπους σαν τον παράξενο φίλο του προηγούμενου παιδιού και θα πρέπει να κινηθεί ανάλογα: να περπατήσει σαν καγκουρό, να φτερνίζεται αντί να μιλά, να κοιτάζει περίεργα κ.ο.κ. Επίσης ίσως αυτοσχεδιάσει στο πλαίσιο του χαρακτήρα του και πει μια ιστορία από το φεγγάρι. Πόσο παράξενοι είναι δυνατό να γίνουν οι φίλοι μας; Στη συνέχεια θα μπορούσαν τα φανταστικά αυτά ζευγάρια φίλων να δώσουν μια συνέντευξη και να αναφέρουν τι τους ενώνει. Μια κοινή αγάπη, μια περιπέτεια που έζησαν ή απλώς ο χρόνος που αφιέρωσαν για να μάθουν ο ένας τον άλλο. Μικροί αυτοσχεδιασμοί που κρύβουν μεγάλες αλήθειες…

«Αν θες, θα μπορούσα να γίνω εγώ φίλος σου, χωρίς να με πληρώσεις», λέει ο Πατάπιος στον Άρχοντα, παρ’ όλα όσα έχει τραβήξει από δαύτον. Και εκείνος αρνείται γιατί δεν «γίνεται να έχει φίλο του ένα φτωχό». Γελάμε με τη σκηνή, αλλά αλήθεια πόσους φίλους κάναμε μετά το σχολείο; Και γιατί; Μήπως το θέμα του κουκλοθέατρου είναι τελικά πιο επίκαιρο για τους μεγάλους παρά για τους μικρούς; Μήπως η αγνότητα και η ανιδιοτέλεια της φιλίας είναι βαθιά κρυμένη στα παραμύθια και πρέπει εμείς οι μεγάλοι να ζητήσουμε από τα παιδιά να μας βοηθήσουν στην αναζήτησή της;

«Θα βγω από τ’ αυγό», Θέατρο Άβατον

Ακόμα δεν «βγήκανε από τ’ αυγό» και βλέπουν θέατρο! Βρέφη επτά μηνών που ούτε καν να κάτσουν δεν μπορούσαν κι όμως έμειναν αποσβολωμένα να κοιτάζουν όλα τα μαγικά που συνέβαιναν μπροστά τους. Ο Λευτέρης, το μικρό περιστέρι που μόλις σκάει από τ’ αυγό, γνωρίζεται με φίλους. Οι θεατές παρακολουθούν  τη δική του καθημερινή ρουτίνα (που μοιάζει τόσο με των δικών μας μικρών), μέχρι την ενηλικίωσή του. Όλα αυτά μέσα σε 45 λεπτά και με τρόπο κατανοητό από όλους.

Πάνω σε ένα χαλί που είναι η «σκηνή» ένα αυγό σκάει και από μέσα βγαίνει ένας καινούργιος φίλος. Οι μικροί μπόμπιρες μπορούν να πιάσουν και να επεξεργαστούν τα σκηνικά αντικείμενα. Την παράσταση ολοκληρώνουν ήχοι και μουσική κατάλληλοι για τις ηλικίες αυτές, οι οποίοι αποτελούν ένα ακόμα ευχάριστο ερέθισμα, απόλυτα εναρμονισμένο με την κίνηση.

Οι τρεις κοπέλες που υποδύονται τα πουλιά, η Ειρήνη, η Νάντια και η Σάρα, και η Δάφνη που παίζει μουσική, υποδέχονται τους θεατές με παιχνίδια και γαργαλητά. Είναι εκεί για να ανοίξουν με αγάπη ένα ακόμα παράθυρο σε αυτό τον καινούργιο άγνωστο κόσμο στον οποίο έχουν έρθει μόλις πριν από μερικούς μήνες οι μικροί καλεσμένοι τους. Το παράθυρο της τέχνης του θεάτρου.

Τα χαμόγελα που σχηματίζονται στα στρουμπουλά προσωπάκια, τα μικροσκοπικά χεράκια που υψώνονται να πιάσουν τα φτερά και το πανί θα δικαιώσουν την απόφασή σας να μυήσετε τα βλαστάρια σας στον κόσμο του θεάτρου.

Είναι βέβαιο ότι οι μικροί σας πρωταγωνιστές θα διασκεδάσουν, θα ακούσουν, θα δουν και θα αισθανθούν. Το ταξίδι τους στον κόσμο σας μόλις έχει ξεκινήσει και, αν αποφασίσετε το θέατρο να είναι ένας από τους πρώτους σας σταθμούς, καλωσορίσατε στο «Θα βγω από τ’ αυγό»! 

ΠΡΙΝ…

Προετοιμασία για βόλτα: Όσο παράξενο κι αν ακουστεί, πρέπει να πείτε στα μικρά σας πού πηγαίνετε. Θα τους  μιλήσετε γι’ αυτή την ξεχωριστή βόλτα που δεν θα είναι στη γιαγιά και στον παππού ούτε στο πάρκο, αλλά κάπου που θα απολαύσετε ένα παραμύθι. Θα πάτε στο θέατρο!

Παιχνίδια με τις αισθήσεις: Το πιο μαγικό από όλα όταν γίνεσαι γονιός είναι πιστεύω ότι αρχίζεις να βλέπεις τα πράγματα μέσα από τα μάτια των παιδιών. Πράγματα που δεν πρόσεχες ποτέ ξαφνικά γίνονται τόσο τεράστια μπροστά σου που απορούσες πως δεν τα είχες παρατηρήσει πιο πριν. Ένα κόκκινο φύλλο πεσμένο στο πάρκο ανάμεσα σε εκατοντάδες πράσινα φύλλα, ένα αυτοκολλητάκι πάνω σε ένα φανάρι και πολλά πολλά άλλα. Κάπως έτσι άρχισα κι εγώ να εξετάζω τα διαφορετικά υφάσματα των ρούχων και να αντιλαμβάνομαι πόσο έχουμε υποτιμήσει την αφή. Δοκιμάστε να συγκεντρώσετε υφάσματα με διαφορετική υφή (μάλλινα, μεταξωτά, γουνάκια) αλλά και χαρτί, φτερά από ξεσκονόπανα, άμμο ή σιμιγδάλι. Αγγίξτε τα μαζί με τα μωρά σας και διασκεδάστε. 

ΜΕΤΑ…

Παιχνιδοτράγουδα: Το καλύτερο «Μετά…» Έχει ήδη οργανωθεί από τις τρεις ηθοποιούς. Σας μαθαίνουν ένα παιχνιδοτράγουδο και τις κινήσεις του με τα μωράκια σας στην αγκαλιά. Κρατήστε σημειώσεις για να το θυμάστε και να το παίζετε και στο σπίτι. Τα βρέφη από πολύ μικρή ηλικία λατρεύουν τα παιχνιδοτράγουδα. Δεν είναι τυχαία η τεράστια και διαχρονική επιτυχία του «Πάει λαγός να πιει νερό…» και του «Αχ κουνελάκι, κουνελάκι...» Ακόμα κι αν για σας είναι τετριμμένα και πολυακουσμένα, για τα μικρά σας είναι κάτι ολοκαίνουργιο, και μάλιστα σχεδιασμένο γι’ αυτά. Εύκολα λόγια, κινήσεις και γαργαλητό!

Κάτω από το σεντόνι: Τελειώνοντας η παράσταση, γονείς, μωρά και ηθοποιοί κρύβονται κάτω από τον «ουρανό». Μικροσκοπικά χεράκια τεντώνονται να πιάσουν τα σύννεφα. Δοκιμάστε και στο σπίτι να κρυφτείτε κάτω από τα σεντόνια και θα ακούσετε τρανταχτά γέλια ευτυχίας. 

Οι πιο απαιτητικοί και ειλικρινείς θεατές δεν έβγαλαν ούτε «κιχ». Ούτε ένα παράπονο ούτε μια τόση δα διαμαρτυρία. Δεν υπάρχει νομίζω καλύτερη απόδειξη ότι αξίζει να δείτε την παράσταση!

«Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», Θέατρο Θησείον 

Μια μέρα μετά τη μέρα των ερωτευμένων είπαμε να γράψουμε για ένα έργο που υμνεί τον έρωτα. Η αγάπη έχει βέβαια και τα σκαμπανεβάσματά της, καθώς μπορεί να είναι άπιαστη ή να μην είναι αμφίδρομη. Όλα αυτά είναι δυνατό να μετατραπούν σε ένα αριστουργηματικό έργο αν καταπιαστεί μαζί τους ένας σπουδαίος δραματουργός και ποιητής όπως ο Σαίξπηρ.

«Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ. Μια παιδική παράσταση ενός κλασικού έργου για ενήλικες. Μπορεί να γίνει; Και όμως μπορεί! Ο σκηνοθέτης Μιχάλης Σιώνας και η ομάδα των πέντε ηθοποιών αντιμετωπίζουν ένα κλασικό κείμενο με μια φρέσκια ματιά. Πρόκειται για μια παράσταση που θα παρακολουθήσουν ευχάριστα τόσο τα παιδιά ενός νηπιαγωγείου όσο και οι μαθητές μιας τάξης λυκείου. Ο καθένας θα λάβει τα δικά του μηνύματα, άλλωστε έτσι είναι η αληθινά καλή ποίηση. Ο Σαίξπηρ έχει περάσει στη συνείδηση όλων κυρίως ως ποιητής, οπότε η μετάφραση στην οποία διατηρείται η αυθεντική γλώσσα του προσδίδει σε μεγάλο βαθμό ρυθμό και μελωδία στην παράσταση.

Σκηνικά δεν υπάρχουν, ενώ τα κοστούμια και τα σκηνικά αντικείμενα εξυπηρετούν το σκοπό τους και δεν στοχεύουν στον εντυπωσιασμό. Υπηρετούν δηλαδή το θέατρο. Η νεανική μουσική, με τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα, ξεσηκώνει μικρούς (ένα παιδάκι χόρευε πάνω στην καρέκλα του) αλλά και μεγάλους. Πέντε νέοι ηθοποιοί με όρεξη και κέφι, με σεβασμό σε αυτό που κάνουν και στους θεατές, με γνώσεις για το θέατρο. Γιατί, για να πας πιο πέρα, για να προτείνεις μια διαφορετική οπτική σε κάτι κλασικό, πρέπει πρωτίστως να κατέχεις σε βάθος το αντικείμενο το οποίο θα αποδώσεις με καινοτόμο τρόπο.

Ελισαβετιανή Αγγλία ο επόμενος σταθμός ή μήπως ένα δάσος σε κάποια «Αθήνα» μια νύχτα του καλοκαιριού; Όπου και αν ταξιδέψουμε, ας γεμίσουμε τις βαλίτσες μας με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Θεατρικό έργο, διασκευές για παιδιά, ταινία animation από το BBC, δεκάδες εκδόσεις, εκατοντάδες (αν όχι χιλιάδες) παραστάσεις κλασικής ή μοντέρνας προσέγγισης. Το έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» είναι ένα διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Και οι μικροί λοιπόν μπορούν να μυηθούν  στον ποιητικό λόγο του σημαντικού Άγγλου συγγραφέα, αφού ο Σαίξπηρ δεν απευθύνεται μόνο στους θεατρόφιλους μεγάλης ηλικίας. Έχετε τη δυνατότητα να αφηγηθείτε την ιστορία στα παιδιά σας πριν από την παράσταση ή να τους διαβάσετε κάποια διασκευή της.

• Κατασκευή: Αφού πείτε την ιστορία, μπορείτε να δημιουργήσετε ένα δάσος, αφού η υπόθεση διαδραματίζεται σε ένα δάσος. Εκεί θα βρεθούν οι ερωτευμένοι νέοι, εκεί ο δούκας, εκεί τα ξωτικά, εκεί και οι μάστορες. Ας τους φτιάξετε λοιπόν ένα δάσος για να ζήσουν. Ένα δάσος τόσο μαγικό όσο αρμόζει σε ένα τέτοιο έργο! Ανακυκλώσιμα υλικά, πλαστελίνη, χαρτί, αλλά και κανέλα και ξυλαράκια και φύλλα θα γίνουν το δάσος της Αθήνας στο οποίο θα εκτυλιχθούν όλα όσα θα παρακολουθήσετε.

• Για λίγο μεγαλύτερους θεατές: Ποιος είναι ο Σαίξπηρ; Είναι όντως τόσο ‘’μακρινός’’ όσο δηλώνουν οι χρονολογίες; Δεν είναι απαραίτητη μια διάλεξη για τον Άγγλο δραματουργό πριν πάτε να δείτε ένα έργο του. Αρκεί ένα παιχνίδι με φράσεις: «Όνειρο θερινής νύχτας», «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Να ζει κανείς ή να μη ζει; Ιδού η απορία», «Ένα άλογο, ένα άλογο. Το βασίλειό μου για ένα άλογο», «Υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας»… Ποιος τα έγραψε όλα αυτά; Από ποια έργα προέρχονται οι συγκεκριμένες φράσεις; Συνδυάστε φράσεις του Σαίξπηρ με φράσεις άλλων συγγραφέων και θα έχετε ένα παιχνίδι γνώσεων!

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός: «Όνειρο θερινής νύχτας» λέμε πολύ συχνά και εννοούμε το άπιαστο, το ανέφικτο, το εντελώς τρελό. Ποιο είναι το πιο τρελό σας όνειρο; Το δικό σας «όνειρο θερινής νύχτας;» Αφού το αποκαλύψετε, κάντε το παιχνίδι. Πείτε την υπόθεση, μοιράστε ρόλους και ξεκινήστε. Κάπως έτσι άλλωστε ετοιμάζονται και τα μαστόρια για τη δική τους παράσταση. Μπορείτε να έχετε και έναν Πουκ (μαμά/ μπαμπά) να σας βοηθήσει με τα μαγικά του, να σας μεταμορφώσει και να βρει την κατάλληλη μουσική.

• Κατασκευή και παιχνίδι: «Επιτραπέζιο παιχνίδι». Η ιδέα δεν είναι καινούργια. Πολλά μπορούν να γίνουν επιτραπέζια παιχνίδια. Από τα μαθηματικά μέχρι την ιστορία. Γιατί όχι και μια παράσταση; Με βάση το γνωστό σε όλους φιδάκι θα φτιάξετε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας». Το ταμπλό θα είναι η αναπαράσταση ενός δάσους και τα πιόνια οι τέσσερις ερωτευμένοι. «Φιδάκια» όλα τα εμπόδια που συναντούν: ο σκανταλιάρης και απρόσεκτος Πουκ, ο πατέρας της Ερμίας, η νύχτα με τα μπερδέματά της. «Σκάλες» ο Όμπερον που προσπαθεί να τους βοηθήσει, ο Δούκας της Αθήνας Θησέας και τα μαγικά φίλτρα. Οι μάστορες και η παράστασή τους μπορεί να είναι σταθμός, όπου τα πιόνια θα μένουν για ένα γύρο αν ο παίκτης δεν φέρνει καλή ζαριά. Μετά την κατασκευή ώρα για ένα επιτραπέζιο!

Οι μάστορες που ετοιμάζουν τη δική τους παράσταση (θέατρο εν θεάτρω) για τους γάμους του Δούκα της Αθήνας Θησέα, όταν φτάνει η κρίσιμη στιγμή της παρουσίασης, έχουν ενδοιασμούς αν θα πρέπει να παίξουν το έργο το οποίο έχουν ετοιμάσει. Όμως τελικά πείθονται από τα λόγια του Πάτου: «Ένα τίποτα που προσφέρεται με σεβασμό και απλότητα». Δίνω στο «τίποτα» την έννοια του μη πραγματικού και βεβαιώνω ότι το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» στο Θέατρο Θησείον είναι μια παράσταση που αποδίδεται με απλό και εύστοχο τρόπο και σέβεται το κείμενο και τους θεατές. 

Ήταν κάποτε μια πόλη, η Σαν Σουσί, και όσοι ζούσαν σε αυτή χαμογελούσαν και ήταν ευτυχισμένοι. Από φόβο μήπως τους επισκεπτόταν κάποιος που ήταν λυπημένος, είχαν φτιάξει ένα τείχος που τη χώριζε από τις άλλες πόλεις. Ήταν και μια άλλη πόλη, στην οποία επικρατούσε δυστυχία και ο δήμαρχος είχε αποφασίσει, για να γίνουν οι κάτοικοί της ευτυχισμένοι, να στήσει το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα στην πλατεία. Ενός πρίγκιπα που κάποτε ζούσε στη Σαν Σουσί και δεν είχε κλάψει ποτέ. Ήταν τέλος κάποτε ένα χελιδόνι που εξαιτίας μιας καλαμιάς είχε χάσει το σμήνος που ταξίδευε για την Αίγυπτο και γνωρίστηκε με το χρυσό άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα.

Όλα αυτά θα τα δείτε στο Εθνικό Θέατρο, στην πασίγνωστη ιστορία του «Ευτυχισμένου Πρίγκιπα» του Όσκαρ Ουάιλντ. Συνέβησαν κάποτε… Κάποτε; Ίσως όχι και τόσο παλιά, ίσως όχι και τόσο μακριά. Οι σκηνές δυστυχίας που αντικρίζει από το βάθρο του ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι σκηνές γνώριμες. Γιατί οι άνθρωποι χωρίζουν; Γιατί δεν αγοράζουν φαγητό αφού πεινάνε; Γιατί δεν παίρνουν κούτσουρα για το τζάκι αφού κρυώνουν; Γιατί αφού δουλεύουν τους διώχνουν από τη δουλειά τους; Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας ρωτά ό,τι θα ρωτούσε κάθε παιδί, ό,τι ρωτάμε κι εμείς όταν η δυστυχία φουσκώνει σαν ποτάμι και κατακλύζει την καρδιά και το μυαλό μας. Τότε αναρωτιόμαστε γιατί δεν μπορεί να συμβεί το αυτονόητο. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας θα δώσει στους ανθρώπους ό,τι νομίζουν πως θα τους κάνει ευτυχισμένους. Θα τους δώσει ακόμα και το ίδιο του το δέρμα, τα μάτια του, ό,τι έχει πάνω του. Θα γίνουν τελικά ευτυχισμένοι οι άνθρωποι;

Ένα παραμύθι για την ευτυχία και τη δυστυχία, για τα υλικά αγαθά, την αγάπη, την αξία της προσφοράς που φτάνει μέχρι την αυτοθυσία και τη φιλία ανάμεσα σε δύο ανόμοια όντα. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας λέει: «Ευτυχία είναι τελικά να υπάρχει κάποιος που να του μιλάς και να σε ακούει. Να έχεις και να θες να μοιράζεσαι. Ευτυχία είναι να έχεις ένα φίλο». Φεύγοντας κανείς από την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου είναι προβληματισμένος. Έχουμε συνειδητοποιήσει τι πραγματικά αξίζει στη ζωή; 

Η παράσταση, φροντισμένη και στην παραμικρή της  λεπτομέρεια, έχει κατακτήσει το νεανικό κοινό. Δύο μικροί θεατρόφιλοι στην πίσω σειρά είχαν την εξής στιχομυθία: «Είναι η τρίτη φορά που τη βλέπω; Εσύ;» «Εγώ ήρθα δεύτερη φορά». Αυτή είναι νομίζω η πιο αμερόληπτη και ουσιαστική «κριτική». Εξαιρετικά τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη, κερδίζουν τις εντυπώσεις από την αρχή με την είσοδο των ηθοποιών στη σκηνή. Χελιδόνια, πεταλούδες, ο άνεμος, ακόμα και καλάμια ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας χάρη στα υπέροχα κοστούμια του. Λειτουργικά και λιτά τα σκηνικά, προσφέρουν λύσεις στις αλλαγές του σκηνικού. Η σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη δίνει πνοή στο παραμύθι, αναδεικνύοντας όλα τα ζητήματα τα οποία θίγει. Και φυσικά ένα τεράστιο μπράβο και ένα δυνατό χειροκρότημα στους ηθοποιούς του θιάσου. Αν και την παράσταση κλέβει το χελιδόνι, όλοι ενσαρκώνουν εκπληκτικά τους ρόλους τους και μας ταξιδεύουν στο μαγικό κόσμο του παραμυθιού του Όσκαρ Ουάιλντ. 

Βαλίτσες για Σαν Σουσί και Αίγυπτο με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Το βιβλίο «Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας και άλλα παραμύθια» εκδόθηκε το 1888. Στην ίδια συλλογή ανήκουν και ο «Εγωιστής γίγαντας» και «Το αηδόνι και το τριαντάφυλλο». Δυόμισι αιώνες και αντέχουν στον χρόνο, όπως ακριβώς τα πολύτιμα πετράδια του αγάλματος. Παραμύθια πασίγνωστα, που κυκλοφορούν από πολλές εκδόσεις, σε διάφορες διασκευές, έχουν γίνει ταινία, θεατρικές παραστάσεις και μιούζικαλ. Διαβάστε ή αφηγηθείτε την ιστορία στα παιδιά σας πριν από την επίσκεψη στο θέατρο. 

• Κατασκευή: Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι καλυμμένος με χρυσάφι και πολύτιμα πετράδια, γιατί αυτά θεωρούν οι συμπολίτες του σημαντικά. Αν φτιάχνατε εσείς με τα παιδιά σας το δικό σας άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα, ποιο «υλικό» θα χρησιμοποιούσατε για να το καλύψετε; Τι θεωρούν τα παιδιά σας ότι είναι πιο σπουδαίο και πολύτιμο; Τι τα κάνει ευτυχισμένα; Σε χαρτί του μέτρου φτιάξτε το περίγραμμα των παιδιών σας, κόψτε το και δημιουργήστε. Αν σας κάνουν ευτυχισμένους οι αγκαλιές, μπορείτε να ζωγραφίσετε παντού ανθρώπους που αγκαλιάζονται ή να κόψετε αντίστοιχες εικόνες από περιοδικά και να καλύψετε το άγαλμα. Μήπως οι φίλοι και η οικογένεια κάνουν τη ζωή σας πιο όμορφη; Θα μπορούσατε να καλύψετε το άγαλμα με φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων.

ΜΕΤΑ…

• Παιχνίδι εμπιστοσύνης: «Οδηγήστε τον τυφλό». Το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα δίνει οδηγίες στο χελιδόνι για να πάει τα πετράδια σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης που μπορείτε να παίξετε με τα παιδιά σας είναι να τους κλείσετε τα μάτια και να τα καθοδηγήσετε για να φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σπιτιού. Αν το θέλετε πιο δύσκολο, βάλτε εμπόδια στο δρόμο τους. Για παράδειγμα, μαξιλάρια και τσάντες στο δρόμο προς το τζάκι. Και τώρα η σειρά σας. Κλείστε τα μάτια σας και εμπιστευτείτε τις προφορικές οδηγίες των παιδιών σας. 

• Ηχητικός αυτοσχεδιασμός: Στην παράσταση υπάρχει ζωντανή μουσική και πολλές φορές οι ήχοι μουσικών οργάνων σε συνδυασμό με τις φωνές των ηθοποιών δημιουργούν ηχητικά περιβάλλοντα. Ταξιδεύετε στην Αίγυπτο ακούγοντας τους ήχους που κάνουν οι ηθοποιοί και τα μουσικά όργανα, μεταφέρεστε στο ποτάμι της πόλης μέσα από τους ήχους των πουλιών και καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης έχετε την αίσθηση ότι βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο με ήχους φυσικούς και όχι σε μια αίθουσα θεάτρου. Φτιάξτε μια ιστορία μόνο με ήχους και ηχογραφήστε την με το κινητό σας. Η ιστορία μπορεί να είναι πολύ απλή. Κάποιος που περπατά (ήχοι με τα χέρια), ξεκινά βροχή (ήχοι με δάχτυλα ή καλάμι βροχής), τρέχει και μετά; Είναι πιθανό να συναντήσει ένα άλογο, να σταματήσει ένα λεωφορείο, να γλιστρήσει και να πέσει…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Ο γλύπτης». Μια ιστορία για αγάλματα δεν θα μπορούσε να μην ακολουθείται από ένα παιχνίδι με αγάλματα. Σε ζευγάρια το ένα παιδί είναι ο γλύπτης και το άλλο το υλικό που ο καλλιτέχνης θα μεταμορφώσει σε άγαλμα. Οι γλύπτες εργάζονται με μουσική υπόκρουση φτιάχνοντας τα αγάλματά τους (έχοντας βέβαια πάντα κατά νου ότι τα «υλικά» τους υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς λόγω της ανθρώπινης φύσης τους ώστε να μην υπάρχουν ατυχήματα). Οι γλύπτες πλάθουν τα αγάλματά τους, δεν τους δίνουν οδηγίες πώς να φτιαχτούν μόνα τους. Μόλις τελειώσει η μουσική, οι γλύπτες σάς ξεναγούν στο μουσείο με τα έργα τους και στη συνέχεια τα ζευγάρια αλλάζουν ρόλους. Με μικρότερα παιδιά μπορείτε απλώς να έχετε μουσική και κάθε φορά που αυτή σταματά να «παγώνετε» σε μια στάση σαν να είστε αγάλματα. Μαθαίνετε έτσι βιωματικά τους περιορισμούς που έχει ένα άγαλμα και αντιλαμβάνεστε πόσο θα πρέπει να χάρηκε ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας όταν επιτέλους κατάφερε να κινηθεί. 

Κάθε φορά που το χελιδόνι επιστρέφει από μια πράξη αγάπης νιώθει σαν «να άλλαξε ο καιρός, σαν να ζεστάθηκε λίγο»… Όμως το χελιδόνι δεν είναι το μόνο που αισθάνεται την αλλαγή. Ο πλούτος με τον οποίο είναι καλυμμένο το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα τον καθιστά ανίκανο να κινηθεί. Μονάχα όταν σιγά σιγά απαλλάσσετα από τα πετράδια και τα φύλλα χρυσού με τα οποία είναι στολισμένος μπορεί να κινηθεί. Η κίνηση, απόδειξη ζωής, έρχεται αφού προσφέρει σε όσους έχουν ανάγκη. «Έγινε άνθρωπος;» ήταν μια παιδική ερώτηση. Ίσως η απάντηση σε μια τόσο σοφή ερώτηση να κρύβει την ουσία της ανθρώπινης υπόστασης: «Πότε τελικά κάποιος λέγεται άνθρωπος;» 

«Το αηδόνι του αυτοκράτορα», Θέατρο Αλκμήνη

Το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Το αηδόνι του αυτοκράτορα» μάς ταξιδεύει στη μακρινή Ανατολή. Η Κίνα έρχεται στη σκηνή του Θεάτρου Αλκμήνη με την ιεροτελεστία του τσαγιού, το τάι τσι και τους ήχους της μουσικής του Γιάννη Ζουγανέλη.

Μια παράσταση που συνδυάζει το κουκλοθέατρο, την πολεμική τέχνη του τάι τσι, καθώς και το θεατρικό παιχνίδι, αφού καθ’ όλη τη διάρκειά της οι ηθοποιοί ζητούν από τους μικρούς θεατές να συμμετέχουν με κινήσεις και ήχους.

«Το αηδόνι του αυτοκράτορα» είναι ένα παραμύθι αφιερωμένο στην ελευθερία και στην αγάπη. Το αηδόνι δεν μπορεί να τραγουδήσει επειδή του το επιβάλλουν, ούτε να τραγουδά ασταμάτητα. Έτσι καταλήγει να εξοριστεί όταν ο αυτοκράτορας επιλέγει να κρατήσει το μηχανικό αηδόνι. Μπορεί όμως το ψεύτικο, το κάλπικο, η απομίμηση να προσφέρει αληθινή χαρά; Ο αυτοκράτορας αρχίζει να βυθίζεται στη θλίψη. Μας θυμίζει κάποιους ανθρώπους που αναζητούν την ευτυχία στα υλικά αγαθά, ενώ αυτή βρίσκεται στην απλότητα και στο μεγαλείο της φύσης και των καθημερινών πραγμάτων. Όμως, επειδή συνήθως στα παραμύθια στο τέλος «ζουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», η αγάπη του αληθινού αηδονιού σώζει τελικά τον αυτοκράτορα. Την κρίσιμη στιγμή αυτό επιστρέφει στον κήπο, τον συγχωρεί και με το τραγούδι του νικά το θάνατο.

Λιτά σκηνικά, με αντικείμενα απολύτως απαραίτητα και λειτουργικά αναγκαία, κοστούμια που παραπέμπουν άμεσα στην Κίνα, κούκλες μαρότες και μάσκες διαμορφώνουν ένα σκηνικό που δεν περιορίζει το βλέμμα, αλλά απελευθερώνει τη φαντασία και βοηθά τους μικρούς (και μεγάλους θεατές) να ταξιδέψουν στη μακρινή χώρα της Ανατολής. Οι τέσσερις ηθοποιοί όχι μόνο κατορθώνουν να ενσαρκώσουν όλους τους ρόλους με επιτυχία, αλλά επικοινωνιακά ανταποκρίνονται επάξια και μεταφέρουν στη σκηνή μια ιστορία του μεγάλου παραμυθά. Τέλος η σκηνοθέτις, με τη μελέτη του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και του παραμυθιού του, των νοημάτων που κρύβονται σε αυτό και ταυτόχρονα με τις γνώσεις της αναφορικά με την αντιμετώπιση του νεαρού κοινού, καταφέρνει να στήσει μια παράσταση που μαγνητίζει μεγάλους και μικρούς.

Ταξίδι στην Ανατολή λοιπόν. Ας δούμε τι παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση θα βάλουμε αυτή τη φορά στις βαλίτσες μας.

ΠΡΙΝ…

v Αφήγηση: Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ένας παραμυθάς πολυταξιδεμένος που έγραψε εκατοντάδες παραμύθια. Αν δεν έχετε προλάβει να αφηγηθείτε ακόμη στους μικρούς σας ήρωες «Το αηδόνι του αυτοκράτορα», κάντε το με αφορμή την παράσταση.

v Γεωγραφία: Άπω Ανατολή. Κίνα. Ιαπωνία. Πού είναι αυτά τα μέρη; Τι ξέρετε γι’ αυτά; Μπορείτε να βρείτε αυτές τις χώρες στο χάρτη, να μιλήσετε για τις συνήθειές τους, τα φαγητά τους, τα αγαπημένα τους ροφήματα. Ίσως τα παιδιά ανακαλύψουν ότι ήδη ξέρουν πολλά και ας μην το έχουν συνειδητοποιήσει. Το καράτε, το τσάι, το μετάξι, το ρύζι, ακόμα και το κίτρινο χρώμα είναι πληροφορίες που ήδη γνωρίζουν.

v Κατασκευή: Στο τέλος της παράστασης οι ηθοποιοί μοιράζουν στους θεατές μια φωτοτυπία στην οποία τα παιδιά διαλέγουν να ζωγραφίσουν το αηδόνι μέσα σε ένα κλουβί ή ελεύθερο σε έναν κήπο. Πριν από την παράσταση θα μπορούσατε μαζί με τα παιδιά να δείτε φωτογραφίες αηδονιών και να προσπαθήσετε να δημιουργήσετε το δικό σας αηδόνι. Μια ζωγραφιά αηδονιού που πάνω της έχει τρισδιάστατα στοιχεία: φτερά που θα βρείτε στο πάρκο, μάτια από γαρύφαλλο, ποδαράκια από ξύλο, βαμβάκι στην κοιλίτσα του και ό,τι άλλο σκεφτείτε. Μετά την παράσταση αυτό το αηδόνι θα το τοποθετήσετε στη φωτοτυπία που θα σας δοθεί.

ΜΕΤΑ…

v Παιχνίδι κίνησης: Η μάχη μεταξύ μηχανικού και αληθινού αηδονιού γίνεται με κινήσεις τάι τσι. Επίσης το τάι τσι χρησιμοποιείται για να διώξει το αληθινό αηδόνι το θάνατο, ενώ κινήσεις του υιοθετούν στην αφήγησή τους οι δύο ηθοποιοί αφηγήτριες. Με αφορμή αυτή την καινοτομία της παράστασης μπορείτε να κάνετε ένα παιχνίδι κίνησης με τα παιδιά. Τους ζητάτε να δημιουργήσουν ένα κινητικό- χορευτικό δρώμενο με τη συνοδεία μουσικής/ήχων, προκειμένου να αποδώσουν, για παράδειγμα, ένα όνειρο, μια τελετουργία, μια έννοια, όπως η ελευθερία, η αγάπη ή η ζήλια.

v Αυτοσχεδιασμός: «Παράδοξες συναντήσεις». Στην παράσταση συναντιούνται τα δύο αηδόνια, το ψεύτικο και το αληθινό, καθώς και ο θάνατος Ρούλης Χαρούλης με το αληθινό αηδόνι. Με τις τεχνικές του τάι τσι εκτυλίσσεται η μάχη μεταξύ τους. Τι θα λέγατε για μια μάχη ανάμεσα σε  κάποια άλλα παράδοξα ζευγάρια; Μικρόβιο-φάρμακο, φάρδος-ύψος, θόρυβος-μουσική, μάσκα-πρόσωπο, θέλω-δεν θέλω, εφημερίδα-περιοδικό, βία-ειρήνη, ελευθερία-δουλεία, διάστημα-εγώ, χτες-αύριο, ελέφαντας-συνδετήρας, μυρμήγκι- τζίτζικας (Άλκηστις Κοντογιάννη, «Το βιβλίο της δραματοποίησης», Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1998). Μπορούν να μιλήσουν και να υπερασπιστούν τον εαυτό τους απέναντι στο αντίθετο ή να διεξαχθεί μια «μάχη» με άλλους όρους. Γνώσεων για την εφημερίδα-περιοδικό, έντασης για το θόρυβο-μουσική, παραδείγματα τέχνης για το πρόσωπο- μάσκα κ.ο.κ.

v Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Παγωμένες εικόνες (tabló viván)». Η παράσταση βασίζεται σε ένα παραμύθι και τα παραμύθια είναι πάντα ένας τρόπος να ειπωθούν δύσκολα πράγματα με τρόπο απλοϊκό. Έννοιες όπως η ευτυχία, η ζήλια, η ελευθερία, το αυθεντικό, η αγάπη, ο θάνατος, η αρρώστια και η μελαγχολία ακούγονται ή εννοούνται μέσα στην ιστορία. Μια ωραία άσκηση είναι να αποδώσετε σε εικόνα τις έννοιες αυτές αντί να τις αναλύσετε λεκτικά. Να τις βιώσετε αντί να μιλήσετε γι’ αυτές. Ο εκπαιδευτικός/εμψυχωτής λέει μια έννοια και δίνει συγκεκριμένο χρόνο στις ομάδες να την αναπαραστήσουν με το σώμα τους. Όταν ο χρόνος τελειώσει, πρέπει κάθε ομάδα να μείνει ακίνητη όπως έχει αποφασίσει. Εναλλακτικά μπορεί να μην αφήσει χρόνο για συζήτηση, αλλά να πει τις έννοιες και να μετρήσει με το ταμπουρίνο. Όταν τελειώσουν τα χτυπήματα στο ταμπουρίνο, ο καθένας θα μείνει ακίνητος αποδίδοντας με το σώμα του την έννοια.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και την υπερπροσφορά των υλικών αγαθών αντικαθιστούμε πολλές φορές πράγματα που έχουν αληθινή αξία με άλλα που δεν έχουν. Το ψεύτικο και το αληθινό, το φανταχτερό και το αυθεντικό, το πλούσιο και το λιτό αντιπαρατίθενται στη σκηνή σε ένα παραμύθι που γράφτηκε πάνω από δύο αιώνες πριν. Ποιο θα επιλέξουμε τελικά; Θα κλείσω με το ερώτημα του αυτοκράτορα στην αρχή της παράστασης: «Πού είναι η αληθινή ευτυχία;»