Από τη Γιώτα Δημητριάδη

«Είναι στο χέρι μας αυτά που δεν τολμήσαμε. Αυτά που θέλαμε μα δεν τα κυνηγήσαμε…»

«Το γέλιο είναι διαχρονικό, η φαντασία δεν έχει ηλικία και τα όνειρα είναι παντοτινά», έλεγε ο Walt Disney, ο λατρεμένος παραμυθάς, ο οποίος κατάφερε να χτίσει τη μεγαλύτερη βιομηχανία θεάματος στον κόσμο.

Από τις παραγωγές της Disney, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει : «Η καλύτερη ιστορία ταξιδιού στον χρόνο που έχει γραφτεί ποτέ κι ιερή όχι μόνο στην Αγγλία, αλλά σε όλον τον κόσμο», όπως χαρακτήρισε τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Τσάρλς Ντίκενς κι ο σκηνοθέτης Robert Zemeckis, ο οποίος παρουσίασε την τελευταία κινηματογραφική εκδοχή του έργου, με τεχνολογία 3D και πρωταγωνιστή τον Τζιμ Κάρεϊ (2009).

Τιμώντας τον Ντίκενς και τον ξεχωριστό του ήρωα, η Disney έδωσε στον έτερο διάσημο τσιγκούνη Σκρουτζ Μακ Ντακ το όνομα, αλλά και τον χαρακτήρα του, από τον Εμπενίζερ Σκρουτζ του Ντίκενς.

Φυσικά, οι μεταφορές της «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας» στον κινηματογράφο είχαν ξεκινήσει, ήδη, από το 1901. Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε την ταινία του 1950 με τον Αλαστερ Σιμ στον ρόλο του Σκρουτζ, το καρτούν του 1972 από τον Ρίτσαρντ Γουίλιαμς, την ταινία «Σκρουτζ» (1970) με τον Αλμπερτ Φίνεϊστονστον στον ομώνυμο ρόλο και το «Πάρτι φαντασμάτων» (1989) με τον Μπιλ Μάρεϊ.

Επιπλέον, η ιστορία έχει διασκευαστεί αρκετές φορές για το θέατρο, την τηλεόραση και αλλά και για κόμιξ.

Η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» κυκλοφόρησε στις 19 Δεκεμβρίου 1843 και μέσα σε μία μόνο εβδομάδα τα 6.000 αντίτυπα που είχαν κυκλοφορήσει εξαντλήθηκαν. Μεταδόθηκε, για πρώτη φορά, στο ραδιόφωνο στις 24 Δεκεμβρίου του 1939, από το αμερικανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο CBS.

Όλα τα παραπάνω, στοιχειοθετούν, πόσο δύσκολο εγχείρημα είναι να επαναλάβει κανείς μια ιστορία, η οποία έχει περάσει στο υποσυνείδητο, ακόμα και με συγκεκριμένες εικόνες, από την παιδική ηλικία, αφού η ιστορία του Ντίκενς, έχει κυκλοφορήσει και σε πολλές παιδικές εκδόσεις.

Γι’ αυτό κι αξίζουν συγχαρητήρια στον Γιάννη Μόσχο για το θεατρικό ανέβασμα του έργου στη σκηνή Κατίνα Παξινού του Εθνικού Θεάτρου σε εκδοχή μιούζικαλ, βασισμένο στην πρόσφατη διασκευή που έκανε ο Τζακ Θορν για το Old Vic του Λονδίνου, σε πρωτότυπη μουσική του εξαιρετικού Θοδωρή Οικονόμου.

Η παράσταση κατάφερε να ισορροπήσει μοναδικά ανάμεσα στην πρόζα και το τραγούδι. Η σκηνοθεσία, δεν επέλεξε τον εύκολο δρόμο του εντυπωσιασμού, συχνό φαινόμενο στα ελληνικά μιούζικαλ, αλλά δούλεψε επί της ουσίας με τον ταλαντούχο θίασο. Αναδεικνύοντας σε πρώτο πλάνο το υπέροχο παραμύθι, το φώτισε με χιουμοριστικές νότες και πέτυχε το πιο σπάνιο σε μια θεατρική δουλειά, τη γνήσια συγκίνηση. Η παράσταση αγγίζει πραγματικά τις καρδιές μικρών και μεγάλων, δίνοντας αυτό που πραγματικά λαχταρά η ψυχή του ανθρώπου, την πίστη στο παραμύθι, καθώς και την ελπίδα ότι μπορούν να συμβούν μικρά ή μεγαλύτερα θαύματα.

Παραμονή Χριστουγέννων 1843, στη βικτοριανή Αγγλία, ο γερο-τσιφούτης Εμπενίζερ Σκρουτζ σκορπίζει γύρω του το μίσος για τη γιορτή της χαράς και της αγάπης, ταλαιπωρώντας και τον υπάλληλό του Μπομπ Κράτσιτ. Εκείνη ακριβώς τη νύχτα τρία πνεύματα θα επισκεφτούν τον Σκρουτζ...

Το πρώτο θα τον μεταφέρει στα Χριστούγεννα του παρελθόντος. Το δεύτερο θα του δείξει τα φετινά Χριστούγεννα. Και το τρίτο, η αγαπημένη του αδερφή, θα του παρουσιάσει τα μελλοντικά Χριστούγεννα.

Ο Σκρουτζ βιώνοντας αυτές τις τρεις εμπειρίες θα γίνει ο πιο γενναιόδωρος άνθρωπος της πόλης.

Μια ιστορία για τη δύναμη της αλλαγής. Πόσο μπορούμε να αλλάξουμε τη στάση μας, αν αντιληφθούμε τις καταστροφικές συνέπειες της συμπεριφοράς μας;

«Δεν είναι τίποτα που δεν αλλάζει, δεν είναι τίποτα που δεν μπορείς»: είναι ένας από τους εμπνευσμένους στίχους των 21 τραγουδιών, που χάρισε στην ελληνική εκδοχή, ο Σταύρος Σταύρου κι ερμηνεύτηκαν μοναδικά από τον θίασο αλλά και τους εξαιρετικούς μουσικούς τους οποίους διηύθυνε ζωντανά, ο ίδιος ο συνθέτης Θοδωρής Οικονόμου.

Η παράσταση ευτύχησε να έχει πρωταγωνιστή, τον σπουδαίο Αλέξανδρο Μυλωνά. Ο έμπειρος ηθοποιός έδωσε με την ερμηνεία του βάθος κι ουσία στην ψυχοσύνθεση του Εμπενέζερ Σκρουτζ, αποφεύγοντας τον σκόπελο της καρικατούρας, στον οποίο συχνά πέφτουν συνάδελφοί του ερμηνεύοντας τέτοιους χαρακτήρες. Αντίθετα, ο δικός του Σκρουτζ ήταν άμεσος, μπολιασμένος με χιούμορ και κατ’ επέκταση ανθρώπινος, αποτυπώνοντας έτσι τον ήρωα στην ολότητά του.

Σημαντικό επίτευγμα, αν σκεφτεί κανείς από πόσους κορυφαίους ηθοποιούς παγκοσμίως έχει ερμηνευτεί ο ρόλος (Τζορτζ Σι Σκοτ, Τζέρεμι Αϊρονς , Αλμπερτ Φίνεϊστον , Μπιλ Μάρεϊ, Αλάστερ Σιμ, Τζιμ Κάρεϊ κ.α).

Ενδιαφέρουσα η τρυφερή προσέγγιση του Κώστα Βασαρδάνη στον ρόλο του Μπομπ Κράτσιτ, πείθει και συγκινεί. Παρομοίως κι η Στέλλα Αντύπαως Μάρθα Κράτσιτ.

Γλαφυρός αφηγητής και με εξαιρετική κίνηση ο Λαέρτης Μαλκότσης.

Ο Χρήστος Στέργιογλου επιβεβαιώνει το υποκριτικό του υπόβαθρο, ως Τζέικομπ Μάρλεϊ.

Εξαιρετική, όπως πάντα στο τραγούδι η Χριστίνα Μαξούρη, αν και κάπως αμήχανη ερμηνευτικά, ως φάντασμα των περασμένων Χριστουγέννων. Αντίθετα πειστικότατος ο Παναγιώτης Παναγόπουλος ως φάντασμα των τωρινών Χριστουγέννων.

Η Ευαγγελία Καρακατσάνη, χτίζει μια ασυναγώνιστα τρυφερή φιγούρα ως μικρή Φαν και εντυπωσιάζει με το τραγούδι της, ως μελλοντικό φάντασμα των Χριστουγέννων, ντυμένη με το υπέροχο σμαραγδί κουστούμι της, θυμίζει πριγκίπισσα του δημοφιλούς παραμυθιού Frozen.

Η Ελένη Μπούκλη, ως μικρή Μπελ (αγαπημένη του Σκρουτζ), κερδίζει το στοίχημα και οδηγεί τον θεατή σ’ ένα παρελθόν βγαλμένο από μουσικό κουτί. Ενώ η Αλίκη Αλεξανδράκη με τη σκηνική της εμπειρία, είναι συγκινητική ως μεγαλύτερη Μπελ.

Ξεχωρίζει ο Βασίλης Παπαδημητρίου ως μικρούλης Σκρουτζ με τα εκφραστικά του μέσα σε εγρήγορση και τη μαγική φωνή του.

Χαριτωμένη ως μικρούλης Τιμ, η Αριάδνη Καβαλιέρου.

Ικανοποιητικοί και οι: Πάρις Θωμόπουλος, Αλέξανδρος Βαμβούκος, Θανάσης Βλαβιανός και Ζωή Μυλωνά στους μικρότερους αλλά σημαντικούς τους ρόλους, σε μια παράσταση συνόλου.

Λειτουργικό, καλόγουστο και παραμυθένιο το σκηνικό της Τίνα Τζόκα, το ίδιο ισχύει και με τα κουστούμια της. Εξαιρετικοί για μια ακόμα φορά οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου. Γενικότερα το εικαστικό κομμάτι της παράστασης πέτυχε να εντυπωσιάσει μέσα από τη λιτότητά του και την προσοχή στις λεπτομερείς. Ειδική μνεία αξίζει να γίνει και στο υπέροχο μακιγιάζ (Olga Faleichyk).

Η παράσταση δικαιώνει απόλυτα τη φράση του Walt Disney, προσφέροντας ψυχική ευφορία και ανάταση. Ένα υπέροχο χριστουγεννιάτικο δώρο από το Εθνικό Θέατρο για μικρούς και μεγάλους.

Να σημειώσουμε πως το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου «Η Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» ταξιδεύει μέσω του καναλιού της Βουλής στην Αμοργό, στους Παξούς, την Ορεστιάδα, τους Φούρνους και την Ικαρία. Η παράσταση θα μεταδοθεί απευθείας από το Θέατρο Rex Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη».Το πρόγραμμα, που δημιουργήθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων και το Εθνικό Θέατρο με κοινή διάθεση εξωστρέφειας, δίνει τη δυνατότητα σε πολίτες ακριτικών και παραμεθόριων περιοχών να παρακολουθήσουν – σε κλειστούς χώρους που επιλέγουν οι Δήμοι - παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου σε απευθείας σύνδεση και, μάλιστα, με ελεύθερη είσοδο.