Με τον Θοδωρή Αμπαζή θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες, τόσο για το έργο του ως αναπληρωτή καλλιτεχνικού διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο, όσο και για τις υπόλοιπες δημιουργίες του. «Δε μπορώ να συνθέσω μουσική δίχως δραματουργία και δεν μπορώ να σκηνοθετήσω δίχως μουσική δομή. Είναι ένα αδιαίρετο όλον που γεννάται ως τέτοιο και δεν συντίθεται σε δεύτερη φάση» θα μου πει για την διπλή καλλιτεχνική του υπόσταση, που συναντάμε σε κάθε του παράσταση.

Δυστυχώς, τόσο οι εξελίξεις με την λήξη της θητείας του Στάθη Λιβαθινού, όσο και οι τελευταίες εντατικές πρόβες για τον «Άνθρωπο που γελά» στο Εθνικό Θέατρο,δεν έκαναν τον χρόνο φίλο αυτής της συνέντευξης.Παρόλα αυτά, ο ίδιος με αμεσότητα και ειλικρίνεια απαντά σ’ όλες τις ερωτήσεις λίγο πριν τη μεθαυριανή πρεμιέρα του βαθιά πολιτικού έργου του Βίκτωρος Ουγκώ στη σκηνή REX-Μαρίκα Κοτοπούλη. 

 

 

 

Η Υπουργός Πολιτισμού αποφάσισε να  προχωρήσει σε διαγωνισμό, κάτι που με βρίσκει σύμφωνο. Εξάλλου ο Στάθης Λιβαθινός, στην πρώτη ομιλία του παρουσία του τότε Διοικητικού Συμβουλίου, είχε ευχηθεί να είναι ο διορισμός του ο τελευταίος που γίνεται χωρίς Διαγωνισμό. Εγώ είχα ανακοινώσει στην Υπουργό και στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή, την πρόθεση μου να αποχωρήσω από τη θέση του Αναπληρωτή Διευθυντή μετά την ολοκλήρωση  της θητείας μου εάν ανανεωνόταν η θητεία του Στάθη Λιβαθινού.

 

 

Οπωσδήποτε πρέπει ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής να ανακοινώνεται τουλάχιστον ένα χρόνο πριν. Πρέπει να υπάρχει επαρκές διάστημα για ενημέρωση και προετοιμασία. Από την άλλη πιστεύω ότι δουλειά του Καλλιτεχνικού Διευθυντή είναι να φροντίζει ώστε οι δομές του Οργανισμού να λειτουργούν εύρυθμα είτε με είτε χωρίς την παρουσία του. Σε μια χώρα όπου όλα είναι προσωποπαγή τέτοιοι αυτοματισμοί δυστυχώς δεν υπάρχουν. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να το επιδιώκουμε.

 

Στην πρεμιέρα του «Οιδίποδα» στη Ρωσία, στο θέατρο Βαχτανκοφ, όπου όλοι μίλαγαν για τον Χορό και τους Έλληνες ηθοποιούς. Η πιο δυσάρεστη ήταν τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά το κατέβασμα της παράστασης «Ισορροπία του Nash».

 

 Ας περάσουμε στην παράσταση. «Ο άνθρωπος που γελά» δημοσιεύτηκε το 1869, δύο μόλις χρόνια πριν την εξέγερση της Παρισινής Κομμούνας. Πόσο επίκαιρο είναι το έργο σε μια Ελλάδα με τα εργασιακά δικαιώματα να έχουν πιάσει πάτο και τον κόσμο να διαδηλώνει για το όνομα της Μακεδονίας;

 

Ο Ουγκώ οραματίστηκε μια Ευρώπη δικαίου, ισότητας και πνευματικότητας. Στο έργο καταδικάζει την ασυδοσία της εξουσίας, προβλέπει την εγκαθίδρυση μιας αληθινής δημοκρατίας και προειδοποιεί τους «προνομιούχους της ευτυχίας» για το οδυνηρό τέλος τους.

 

« ….Εκμεταλλεύεστε τη νύχτα. Όμως, προσέξτε, υπάρχει κι η αυγή. Θα φτάσει οπωσδήποτε, φτάνει! Φυλαχτείτε! Έρχομαι να καταγγείλω την ευτυχία σας. Είναι καμωμένη από τη δυστυχία των άλλων. Μυλόρδοι, το ανθρώπινο γένος είναι το στόμα κι εγώ η κραυγή του. Και θα την ακούσετε….»

 

  

  Διαβάζω στο δελτίο Τύπου: «Άλλωστε ο άνθρωπος που γελά, δεν γελά ποτέ από επιλογή. Το χαμόγελό του αντικατοπτρίζει την παραμόρφωση που επιφέρει η εξουσία με τον πιο ακραίο και ευθύ τρόπο». Και δεν μπορώ να μην θυμηθώ το πρόσφατο συμβάν στην αλυσίδα Σούπερ Μάρκετ με τους υπαλλήλους που οφείλουν να γελάνε γιατί τα 300 ευρώ είναι το 300% πάνω από το μηδέν(!) Εσείς και ο θίασος κάνετε τέτοιες συνδέσεις;

Συνεχώς...«Το γέλιο μου είναι προϊόν βασανιστηρίων» λέει ο Γκουίνπλεν (ο άνθρωπος που γελά). Η εξουσία χάραξε στο πρόσωπο του Γκουίνπλεν ένα μόνιμο χαμόγελο όπως χαράσσουμε στα μέτωπα των ανθρώπων ταμπέλες με στόχο να τους αφοπλίσουμε. Η προσωπικότητα εξαφανίζεται και ο άνθρωπος γίνεται «τύπος». Το γέλιο του Γκουίνπλεν δεν ηχεί. Παράγει όμως ένα συνεχή οπτικό θόρυβο που ακυρώνει τον λόγο του, τα επιχειρήματά του.

 

Οι δύο ιδιότητες είναι ουσιαστικά μια. Δε μπορώ να συνθέσω μουσική δίχως δραματουργία και δεν μπορώ να σκηνοθετήσω δίχως μουσική δομή. Είναι ένα αδιαίρετο όλον που γεννάται ως τέτοιο και δεν συντίθεται σε δεύτερη φάση.

 

 

 Ο άνθρωπος που γελά, όπως προανέφερα, δεν γελά ποτέ. Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι ο κεντρικός ήρωας ενός πολιτικού έργου είναι κάποιος χαζοχαρούμενος. Ο Ουγκώ θέτει κατευθείαν το θέμα του έργου στον τίτλο, μια και βασίζεται σε μια παραδοξότητα. Η πρώτη αντίδραση όταν το ακούς είναι μια καχυποψία, η δεύτερη μια περιέργεια και η τρίτη  φόβος.

 

 Εσείς με τι γελάτε στην καθημερινότητά σας;

 Με μένα κυρίως

 

 Το θεωρώ επουσιώδες. Το κοινό καταχωρεί καλές και κακές παραστάσεις. Πολλές παραστάσεις που παρουσιάζονται στην Πειραματική θα μπορούσαν να παρουσιαστούν σε μια Κεντρική Σκηνή και αντίστροφα. Μόνη εξαίρεση το Μικρό Εθνικό, που θεωρώ ότι δικαίως έχει δική του Σκηνή, με τα απαραίτητα χαρακτηριστικά που χρειάζονται ώστε να επιτελέσει τον σκοπό του: τη μύηση των παιδιών στο Θέατρο

 

Πρώτα η μουσική για την παράσταση Αγαμέμνων σε σκηνοθεσία Ιως Βουλγαράκη και μετά η παρουσίαση της όπερας μου Ήρα στο φεστιβάλ της Πάτρας.