Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Η θεατρική ομάδα Μποέμ παρουσιάζει στο Θέατρο Σταθμός, το παραμύθι της Γεωργίας Παρασκευά ‘’Η επιστροφή των παραμυθιών’’ (εκδόσεις Δωδώνη). Οι ήρωες των παραμυθιών, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά πολίτες της ίδια ‘’χώρας’’ ενώνονται μπροστά στον κίνδυνο της εξαφάνισής τους από την τεχνολογία. Ενωμένοι νικούν και τελικά καταφέρνουν να κάνουν την τεχνολογία σύμμαχό τους. Γιατί ο ‘’κακός’’ στα παραμύθια (εδώ η τεχνολογία) δεν είναι ποτέ ένας μονοδιάστατος ήρωας και πάντα είναι η κινητήριος δύναμη για να ενεργοποιήσει τον ήρωα.

Από την πενταμελή ομάδα των ηθοποιών ξεχωρίζω τον Πάνο Καλατζή για τις υποκριτικές του ικανότητες. Σε ρόλο κακού, αλλά και καλού κατορθώνει να μας πείσει και ταυτόχρονα μας κάνει να γελάσουμε πολύ.

Η σκηνοθεσία της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου προσιτή στους νεαρούς θεατές. Προσωπικά μου φάνηκε κάπως ελλιπής η μουσική επένδυση και θα ήθελα μάλλον κάτι παραπάνω σε αυτό το κομμάτι της παράστασης.

Ευχάριστη έκπληξη η εμφάνιση των ηθοποιών μετά το τέλος της παράστασης για να μιλήσουν με τα παιδιά. Άμεσοι και με χιούμορ προσεγγίζουν τα παιδιά με αγάπη και είναι εκεί για να ακούσουν τα πάντα.

Η συγγραφέας Γεωργία Παρασκευά παίζει με τα παραμύθια και τελικά μας χαρίζει ένα καινούριο παραμύθι. Ας παίξουμε κι εμείς παιχνίδια ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Παραμύθια: Η παράσταση βασίζεται στα παραμύθια. Αν δεν έχετε διαβάσει ήδη αρκετά τουλάχιστον μην πάτε απροετοίμαστοι. Έγκυρες πηγές λένε ότι πρέπει να γνωρίζετε τα παραμύθια της Ωραίας Κοιμωμένης, της Αλίκης στην χώρα των θαυμάτων, του Πήτερ Παν κι αν έχετε χρόνο θυμηθείτε και το τζίνι του Αλλαντίν και τον Κακό Λύκο. Μια καλή ιδέα για να τεστάρετε τις γνώσεις σας είναι το γνωστο παιχνίδι brainbox που κυκλοφορεί σε έκδοση ‘’Μια φορά κι έναν καιρό’’. Κι αν ήδη ξέρετε πολλά παραμύθια μπορείτε να διαβάσετε μια διαφορετική εκδοχή τους. ‘’Τα παραμύθια ανάποδα’’ του Ρόαλν Νταλ (εκδ.Ποταμός) θα κινήσουν το ενδιαφέρον μεγαλύτερων παιδιών που θεωρούν τα παραμύθια ‘’παιδικό ανάγνωσμα’’

• Παντομίμα: Αινίγματα με παραμύθια. Κάποιος κάνει μια χαρακτηριστική κίνηση/ σκηνή από ένα παραμύθι μόνο με κίνηση χωρίς λόγο και οι υπόλοιποι μαντεύουν για ποιο παραμύθι πρόκειται. Είναι επιτυχημένη η παντομίμα όταν το ‘’κοινό’’ βρει το παραμύθι. Π.χ. Η Κοκκινοσκουφίτσα κόβει λουλούδια, η Χιονάτη τρώει το δηλητηριασμένο μήλο και πεθαίνει, η Ωραία Κοιμωμένη τρυπιέται με το αδράχτι, ο Κοντορεβιθούλης ρίχνει ψίχουλα για να βρει το δρόμο.

ΜΕΤΑ…

• Παραμυθοσαλάτα: Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα βιβλία παραμυθοσαλάτας. Η λογική τους είναι να ανακατέψουμε ήρωες, καταστάσεις και φινάλε και να προκύψουν έτσι διαφορετικά παραμύθια. Τι θα λέγατε να προσπαθήστε να φτιάξετε την δική σας παραμυθοσαλάτα; Ιδέες πολλές. Ένας ήρωας παραμυθιού βρίσκεται σε ένα άλλο παραμύθι κατά λάθος ή ως επισκέπτης, βλέπουμε τι γίνεται μετά το τέλος ενός παραμυθιού (πού πήγε η Σταχτοπούτα αφού παντρεύτηκε τον πρίγκηπα;), ένας δευτεροήρωας (τα αδέρφια του Κοντορεβιθούλη) αποκτούν ξαφνικά πρωταγωνιστικό ρόλο ή ακόμα και συνέντευξη με έναν ήρωα παραμυθιού.

(‘’Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα’’, εκδ. Άμμος. ‘’Παρα-μύθοι στο μίξερ’’, εκδ.Νίκας, ‘’Με ένα ΦΙ και ένα ΠΙ φτιάχνω παραμύθια’’, εκδ.Ελληνικά Γράμματα)

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εμψυχωτές: ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ. Ο εμψυχωτής λέει στα παιδιά να φτιάξουν ένα παραμυθένιο δελτίο ειδήσεων που να έχει είτε όλους, είτε κάποιους από τους τομείς των δελτίων ειδήσεων (πολιτικά, ειδήσεις απ’ όλο τον κόσμο, κοσμικά, πολιτιστικά, καιρός, αθλητικά, χρηματιστήριο και γιατί όχι; Διαφημίσεις!). Μπορούννα χρησιμοποιήσουν παραμύθια (κλασικά και μη), μύθους και ό,τι άλλο φανταστούν. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουν το δελτίο ειδήσεων. Ένας παίκτης θα είναι ο κύριος παρουσιαστής, ένας άλλος θα είναι ειδικός τον οποίο έφεραν στο δελτίο για να δώσει τη γνώμη του, και ένας τρίτος παίκτης είναι ο ρεπόρτερ στη σκηνή των γεγονότων. Ο ρεπόρτερ πρέπει να πάρει συνέντευξη από διάφορους μάρτυρες ή από χαρακτήρες που εμπλέκονται στην ιστορία, και όλοι αυτοί οι ρόλοι θα παίζονται από άλλα παιδιά της ομάδας. (Εάν έχουμε μικρή ομάδα ένας παίκτης μπορεί να έχει όλους τους ρόλους των συνεντευξιαζόμενων). Ίσως οι συνεντευξιαζόμενοι να είναι απλώς μάρτυρες που είδαν το γεγονός (όπως π.χ. η περίεργη γειτόνισσα της Κοκκινοσκουφίτσας), ή παλιοί φίλοι/ αγαπημένοι των κεντρικών χαρακτήρων ή οι δάσκαλοί τους στο δημοτικό σχολείο.Έτσι στα αθλητικά έχουμε το μύθο του Λαγού και της Χελώνας, στον καιρό τον μύθο του Ανέμου και του Ήλιου, στα πολιτικά την αντιδικία Σταχτοπούτας-μητριάς για την εξουσία και στα κοσμικά την ανακύρηξη της Χιονάτης ως ομορφότερης στον κόσμο.

            Ο 5,5 ετών γιος μου μερικές μέρες μετά την παράσταση ξύπνησε ένα πρωινό και μου αφηγήθηκε ένα τέλειο όνειρο (όπως είπε χαρακτηριστικά) που είδε. ‘’Όλοι οι ήρωες των παραμυθιών ήταν λέει μαμά μαζεμένοι σε ένα σταθμό τρένου’’. Εμπρός λοιπόν ας ανεβούμε στο τρένο των παραμυθιών κι ας έχουμε την τεχνολογία αρωγό. Κι όπως λέει και το τζίνι: ‘’Να θυμάστε ότι όλοι έχουμε ανάγκη από λίγο παραμύθι’’…

Θέατρο Σταθμός
(Βίκτωρος Ουγκώ 55, Αθήνα, στάση ΜΕΤΡΟ-Μεταξουργείο

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 3.00μ.μ.

Είσαι τα δέντρα που σκαρφάλωσες, είσαι οι θάλασσες που πέρασες,

Είσαι οι δρόμοι που περπάτησες, είσαι εκείνα που ονειρεύτηκες.

Πάντα η καρδιά θα χτυπά, θα ‘σαι εκείνος που κρύβεις

Κάπου εκεί βαθιά…

Χριστούγεννα χωρίς ‘’Χριστουγεννιάτικη ιστορία’’ και Σκρουτζ είναι σαν Χριστούγεννα χωρίς…αγάπη! Αυτός είναι ο ένας λόγος που πρέπει να παρακολουθήσετε την παράσταση του Εθνικού θεάτρου. Ο δεύτερος λόγος είναι η όμορφη σκηνοθεσία, συνδυασμένη με υποκριτικό ταλέντο, εξαιρετικούς φωτισμούς και αστραφτερά κουστούμια.

Η ιστορία του Εμπενέζερ Σκρουτζ, του πασίγνωστου τσιγκούνη που απεχθάνεται τα Χριστούγεννα, έρχεται για να μιλήσει στις καρδιές όλης της οικογένειας. Μας μιλά για την αγάπη στον συνάνθρωπο αλλά και για την πορεία μας ως άνθρωποι. Που έχουμε φτάσει; Γιατί είμαστε αυτό που είμαστε; Μπορούμε να αλλάξουμε αν θέλουμε και πώς τελικά φτάνουμε να θέλουμε να αλλάξουμε; Ο Γιάννης Μόσχος επιτυγχάνει με την διασκευή και την σκηνοθεσία του να μας παρουσιάσει ένα έργο για όλη την οικογένεια. Ο καθένας θα πάρει αυτό που χρειάζεται και αυτό που μπορεί να αντιληφθεί, αλλά όλη η οικογένεια θα φύγει σίγουρα μαγεμένη από την Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα.

Το σκηνικό της Τίνας Τζόκα, λειτουργικό και μαγικό, παραπέμπει σε Χριστούγεννα μιας άλλης εποχής της Αγγλίας. Η περιστρεφόμενη σκηνή μου θύμισε τον ‘’κύκλο’’ που κάνει η ζωή μας πολλές φορές, κι ακόμα κι αν δεν ηταν αυτή η πρόθεση της σκηνογράφου, θεωρώ ότι ένα σκηνικό που ‘’μιλάει’’ στην καρδιά του θεατή είναι ένα επιτυχημένο σκηνικό. Όσον αφορά τα κουστούμια, θα μιλήσω ως μαμά που εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι τα παιδιά δεν φοβήθηκαν τα φαντάσματα. Αν και υπήρχε η ανησυχία από μέρους των παιδιών μου για τα ‘’φαντάσματα’’ τελικά μέσα από τα εντυπωσιακά αλλά ανθρώπινα κουστούμια τους, εστιάσαμε στον ρόλο τους και όχι στην όψη τους κι αυτό θεωρώ ότι ήταν ένα μεγάλο στοίχημα που κερδήθηκε.

Μιλώντας για φαντάσματα να υπογραμμίσω ότι ήταν εξαιρετικό το σκηνοθετικκό εύρημα του τρίτου φαντάσματος. Δεν ξέρω αν τελικά οι άνθρωποι αλλάζουν. Αν όμως αυτό μπορεί να συμβεί, είμαι πεπεισμένη ότι θα συμβεί από αγάπη κι όχι από φόβο. Κι ίσως τελικά οι μεγάλες αλλαγές στην ζωή μας να οφείλονται σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο. Θεωρώ πιο πιθανό ο Σκρουτζ να άλλαξε επειδή θυμήθηκε πώς ήταν να αγαπά κάποιον παρά επειδή τρόμαξε από ένα απόκοσμο πλάσμα.

Όλη η ομάδα των ηθοποιών είναι άψογη και άριστα συγχρονισμένη.Θα ξεχώριζα τον Χρήστο Στέργιογλου (Μπομπ Μάρλευ), τον Αλέξανδρο Μυλωνά (Σκρουτζ), τον Λαέρτη Μαλκότση (αφηγητής) και τον Παναγιώτη Παναγόπουλο (φάντασμα τωρινών Χριστουγέννων).

Θα ήταν παράλειψη σε ένα μιούζικαλ να μην αναφερθώ στην πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου και στους υπέροχους στίχους του Σταύρου Σταύρου. Τέλος, οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου πρόσθεσαν ένα λιθαράκι ακόμα στη μαγευτική ατμόσφαιρα του έργου, ειδικά στην εμφάνιση του φαντάσματος των φετινών Χριστουγέννων.

Και για να κρατήσει η μαγεία των Χριστουγέννων πιο πολύ προτείνουμε παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε: ‘’Χριστουγεννιάτικη Ιστορία’’ του Ντίκενς στην αυθεντική της μορφή, σε διασκευή, κόμικ, ή ό,τι άλλο θέλετε. Μην αφήνετε τα χριστουγεννιάτικα βράδια σας χωρίς την μαγεία του Εμπενέζερ Σκρουτζ!

• Φανταζόμαστε: Ο Σκρουτζ είναι ένας άνθρωπος που κατά βάση τσιγκουνεύεται τα συναισθήματά του. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Τα παιδιά έχουν το χάρισμα της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης. Μπορείτε λοιπόν να σκεφτείτε και να γράψετε μια μικρή ιστοριούλα από το παρελθόν του Σκρουτζ. Κάτι που δεν υπάρχει στο έργο. Πώς ήταν ο Σκρουτζ παιδί, τι του είχε συμβεί κι έγινε έτσι μετά; Ένας μικρός Ντίκενς ίσως να βρίσκεται κάπου ανάμεσά μας.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες- εκπαιδευτικούς.: Μετά ην επίσκεψη του τρίτου φαντάσματος ο Σκρουτζ, κατά κόσμον Αλέξανδρος Μυλωνάς, τρέχει να ‘’προλάβει’’ τα Χριστούγεννα. Δεν είναι πια ο ηλικιωμένος Εμπενέζερ Σκρουτζ, είναι ένας άνθρωπος ελεύθερος από έννοιες, γεμάτος αγάπη. Ο εμψυχωτής χωρίζει τον χώρο σε τέσσερα τεταρτημόρια και ορίζει πώς περπατάμε σε καθένα από αυτά. Στο 1^ο τετράγωνο περπατάμε σαν παιδιά χαρούμενα κι ανέμελα (όπως ήταν ο Σκρουτζ ως παιδί). Στο 2^ο τετράγωνο σαν στενοχωρημένοι (όπως ο Σκρουτζ όταν ήταν μόνος στο σχολείο). Στο 3^ο σαν ένας ενήλικος με έννοιες και προβλήματα (ο Σκρουτζ στην ενήλικη ζωή του) και στο 4^ο σαν κάποιος που μόλις ξύπνησε από ένα όνειρο (καλό ή κακό;). Βάζουμε μουσική και σε όποιο τετράγωνο είμαστε περπατάμε ανάλογα.
• Ζωγραφική: Ο Εμπενέζερ Σκρουτζ παιδί, ο Εμπενέζερ Σκρουτζ ερωτευμένος νέος, ο Εμπενέζερ Σκρουτζ τσιγκούνης μεσήλικας και ο Εμπενέζερ Σκρουτζ το πρωινό των Χριστουγέννων μετά την επίσκεψη των φαντασμάτων. Πώς θα ζωγράφιζαν τα παιδιά τον Σκρουτζ σε καθεμιά από αυτές τις 4 στιγμές του;

            Το εργο του Ντίκενς είναι διαχρονικό γιατί οι βαθύτερες αλήθειες του μας αφορούν ακόμα. Αν έπρεπε να επιλέξω ένα από τα νοήματά του θα ήταν αυτό που το πνεύμα του παρόντος είπε στον Σκρουτζ: ‘’Αρνήθηκες κάθε ευθύνη για τον κόσμο γύρω σου, αλλά έβγαλες όσα περισσότερα μπορούσες από αυτόν’’. Φοβάμαι ότι ο Σκρουτζ δεν είναι παρά η προσωποποίηση του κόσμου μας. Ίσως αν ο καθένας μας ξεχωριστά παίρναμε την ευθύνη που μας αναλογεί, τα φετινά Χριστούγεννα να ήταν ομορφότερα για πολλούς συνανθρώπους μας. Γιατί…

Κάπου εκεί που ζει η αγάπη, έλα και κράτα μου το χέρι εκεί να με πας.

Διαβάστε επίσης:Είδα Τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» Σε Σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρμπίλη

…κι εμείς καλύτερα! Έτσι τελειώνουν τα παραμύθια γιατί μετά αρχίζουν τα καλύτερα. Η δική μας ζωή είναι καλύτερη από των παραμυθιών γιατί την επιλέγουμε εμείς, γιατί την ζούμε όπως θέλουμε γιατί ακόμα κι αν στα παραμύθια υπάρχει ‘’η καλύτερη πολιτεία του κόσμου’’ εμείς θέλουμε να εξερευνήσουμε τον δικό μας κόσμο.

Ο Τζιμ ζει στην καλύτερη πολιτεία του κόσμου, με τα καλύτερα παγωτά και τα καλύτερα παπούτσια, αλλά είναι λιγάκι ανικανοποίητος. Του αρέσουν όλα αυτά αλλά θα ήθελε να γίνει ξερευνητής και να δει κι άλλα πράγματα, να εξερευνήσει κι άλλους τόπους. Κανείς δε συμμεριζεται τις ανησυχίες του αλλά όλα αλλάζουν όταν ένας παράξενος ταξιδιώτηςεπιβεβαιώνει τις υποψίες του ότι εκεί έξω, μακριά από την καλύτερη πολιτεία του κόσμου, υπάρχει το διαφορετικό! Κάπου αλλού το γιουκαλίλι κι όχι το πιάνο είναι το καλύτερο όργανο του κόσμου, κάπου μακριά υπάρχει το παγωτό σοκολάτα και σε κάποια χώρα υπάρχουν παπούτσια χωρίς κορδόνια! Ο Τζιμ θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο για να βρει το χαμένο βιβλίο της γνώσης. Θα τα καταφέρει ή τελικά ο αρχηγός της πολιτείας θα το βρει πρώτος και θα το καταστρέψει;

Το πρωτότυπο κείμενο της ομάδας Ντουθ μιλά στις καρδιές παιδιών και μεγάλων. Μιλά για την ανάγκη μας να ‘’φύγουμε’’ και να ψάξουμε τις δικές μας αλήθειες. Να ταξιδέψουμε, να εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε καινούρια πράγματα. Μιλά για το διαφορετικό και κατά πόσο το αποδεχόμαστε, αλλά και για την εξουσία (γονεϊκή, πολιτική, διδασκαλικη;) που διεκδικεί το αλάθητο. Πού βρίσκει τελικά ο Τζιμ την σοφία; Μα φυσικά σε ένα βιβλίο, δηλαδή στη γνώση. Για να φτάσει σε αυτό χρειάζεται να επιστρατεύσει την φαντασία του και φυσικά χρειάζεται και…χρόνος. Γιατί όλα τα σπουδαία επιτεύγματα χρειάζονται χρόνο!

Οι τρεις ηθοποιοί, Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου και Δημήτρης Αποστολακίδης, ενσαρκώνουν αριστοτεχνικά και τους δέκα ρόλους του έργου. Με όρους θεατρικού παιχνιδιού και με ελάχιστα υλικά μέσα κατορθώνουν με την φωνή, το σώμα και την κίνηση να μας μεταφέρουν στο σχολείο, τα μαγαζιά, την πλατεία και την βιβλιοθήκη της πολιτείας. Τα κουστούμια τα και τα σκηνικά της Αλεξίας Χρυσοχοϊδου είναι πράγματι μαγικά παραπέμποντας σε εικόνες βιβλίου. Έχεις την αίσθηση ότι είναι ήρωες παραμυθιού που μόλις ξεπήδησαν από τις σελίδες του βιβλίου για να συνεχίσουν μετά το ‘’..κι εμείς καλύτερα’’. Η μουσική και τα τραγούδια που ακούγονται επί σκηνής παρασύρουν μικρούς και μεγάλους. Εκπληκτική η σκηνοθεσία των Βάσια Ατταριάν και Μυρτώ Μακρίδη, καθηλώνει στη θέση τους παιδιά από 3 ετών χωρίς να τα υποτιμά ως θεατές.

…κι εμείς καλύτερα, λοιπόν αλλά τι μπορεί να συμβεί ΠΡΙΝ από αυτό και τι ΜΕΤΑ;

ΠΡΙΝ…

• Φανταζόμαστε και ζωγραφίζουμε: Πριν την παράσταση μπορούμε να μιλήσουμε με τα παιδιά για το πώς φαντάζονται την καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Τι μαγαζιά θα είχε; Πώς θα ήταν οι άνθρωποι; Τι θα μαθαίνανε τα παιδιά στο σχολείο; Τι χρώμα θα είχε ο ουρανός εκεί; Κι αφού φτιάξετε την καλύτερη πολιτεία στον κόσμο, μπορείτε να σπείρετε τον σπόρο της αμφιβολίας. Θα μπορούσες να μείνεις για πάντα εκεί;
• Γρίφοι: Για να καταφέρει ο Τζιμ να βρει το βιβλίο της γνώσης θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο. Τι είναι ο γρίφος; Πόσους ξέρουμε και πόσους μπορούμε να λύσουμε; Μπορούμε στη συνέχεια να φτιάξουμε και τον δικό μας γρίφο, μόνοι ή με βοήθεια, και να τον δώσουμε στον μπαμπά, στη γιαγιά ή ακόμα και στη δασκάλα για να τον λύσουν.

ΜΕΤΑ…

• Παράσταση: Οι τρεις ηθοποιοί παίζουν όλους τους ρόλους του έργου, εξηγώντας στους μικρούς θεατές πώς θα το πετύχουν αυτό. Γίνονται αρκετές αναφορές, ενταγμένες με μαεστρία μέσα στο έργο, για το πώς συγκεκριμένα αντικείμενα ή κινήσεις θα είναι το σύνθημα ότι ένας ρόλος αλλάζει. Τα παιδιά βλέπουν πώς με τα λίγα μπορείς να κάνεις πολλά. Άλλωστε το θέατρο είναι μια τέχνη ''φτωχή'’ που μπορεί να γίνει και με ελάχιστα μέσα. Αρκεί ένας ηθοποιός κι ένας θεατής. Ας δοκιμάσουμε στο σπίτι να παίξουμε ένα πολυπρόσωπο έργο έχοντας μόνο δυο ηθοποιούς και φυσικά τουλάχιστον έναν θεατή (ακόμα κι αν αυτός είναι μια κούκλα!). Τα παιδιά επιστρατεύουν την φαντασία και ο λύκος με τα τρία γουρουνάκια μπορεί να παιχτεί από ένα θίασο δύο ατόμων!

Βραβευμένη ζωγραφία Σοφίας Φάσσου από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων με θέμα "Πώς φαντάζομαι το μέλλον"

• Σχεδιάζοντας το μέλλον: Πριν μερικές εβοδμάδες άκουσα τον 5χρονο γιο μου να λέει στην 3χρονη κόρη μου: ‘’Ξέρεις όταν μεγαλώσουμε κι η μαμά κι ο μπαμπάς θα είναι γέροι, τίποτα δε θα είναι όπως τώρα. Δηλαδή εννοώ ότι ίσως εμείς να μπορούμε να περπατάμε στο ταβάνι’’. Κάπως έτσι φαντάζομαι ξεκίνησαν οι μεγάλες εφευρέσεις. Κάπως έτσι φτάσαμε στο φεγγάρι μερικά χρόνια μετά το ‘’από τη Γη στη Σελήνη’’ του Ιουλίου Βερν. Από μια τρελή ιδέα! Ο Τζιμ στο έργο προσπαθεί να πείσει τον παγωτατζή Χαχα Χανς να φτιάξει μια άλλη γεύση παγωτού και την Στέφανι την αρωματοποιό να φτιάξει κι άλλα αρώματα εκτός της λεβάντας. Τι θα ήθελαν να εφεύρουν τα δικά σας παιδιά; Παπούτσια που μας βοηθούν να περπατάμε στο ταβάνι; Μήπως μπρόκολο με γεύση σοκολάτα; Ή ίσως ένα τρένο που αντί για καπνό βγάζει ουράνια τόξα; Ζωγραφίστε τις ιδέες σας, κάντε κατασκευές, ψάξτε στο διαδίκτυο για παράξενες εφευρέσεις και αρχίστε να δημιουργείτε μαζί τον καινούριο δικό του κόσμο. Έναν κόσμο διαφορετικό.

            Μια φορά κι ένα καιρό ήταν η καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Αλλά υπάρχουν κι άλλες πολιτείες εκτός από αυτή, υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα εκεί έξω, πολύ διαφορετικοί άνθρωποι. Ο Τζιμ που ήθελε να γίνει εξερευνητής έχει ξεκινήσει το ταξίδι του, ας ξεκινήσουμε κι εμείς τη δική μας διαδρομή και ίσως έτσι να ζήσουμε όλοι καλύτερα…..

Μουσικοθεατρική παράσταση για παιδιά 3-9 ετών

ΚΕΙΜΕΝΟ - ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ: Ομάδα ΝΤΟΥΘ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βάσια Ατταριάν - Μυρτώ Μακρίδη

ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - στίχοι: Δημήτρης Τάσαινας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ - Χορογραφίες: Έλενα Γεροδήμου

ΣΚΗΝΙΚΑ - ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Αλεξία Χρυσοχοΐδου

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Τάσος Παλαιορούτας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: Ευτυχία Βλάχου

ΑΦΙΣΑ: Δήμητρα Αδαμοπούλου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου.

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ: Δημήτρης Αποστολακίδης

Κάθε Κυριακή στις 11:30 στη βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής

Διάρκεια: 70 λεπτά

Εισιτήρια: € 8 (παιδικό), € 10

Υπάρχει τίποτα αληθινότερο από την αλήθεια; Ναι, το παραμύθι. Αυτό δίνει νόημα αθάνατο στην εφήμερη αλήθεια

Νίκος Καζαντζάκης

Ο Ναζ είναι ένα αγόρι με μια βαλίτσα. Η ζωή τα φέρνει έτσι που σαν τον Σεβάχ κι αυτός αναγκάζεται να φύγει. Στη βαλίτσα του πρέπει να χωρέσουν μόνο τα απαραίτητα. Για το αυτοκινητάκι που έφτιαξε μικρός δυστυχώς δεν υπάρχει χώρος. Ευτυχώς όμως υπάρχει αρκετός χώρος για την ζωγραφιά της οικογένειας από την μικρή του αδερφή και για τις ιστορίες του μπαμπά του. Μέσα από τις ιστορίες του ακούγονται οι πιο μεγάλες αλήθειες με τον πιο φυσικό τρόπο. Και έτσι ο Ναζ γίνεται Σεβάχ και στην πορεία θα αλλάξει και πάλι όνομα για να επιβιώσει. Ο Ναζ, ο κάθε Ναζ, που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Έναν κόσμο που μεταβάλλεται όπως και το σκηνικό της παράστασης. Κουτιά που γίνονται βουνά, λεωφορεία, σπίτια και καράβια. Άνθρωποι που γίνονται από νοικοκύρηδες πρόσφυγες, από ευτυχισμένοι κυνηγημένοι, από άνθρωποι δυνάστες και εκμεταλλευτές.

Ο Δημήτρης Μακαλιάς καταφέρνει να αποδώσει αριστοτεχνικά το ρόλο του Ναζ. Βλέποντάς τον βλέπεις μπροστά σου ένα παιδί κι όχι έναν ενήλικα. Όλοι οι συντελεστές της παράστασης δένουν αρμονικά μεταξύ τους, ενώ η φωνή και το σαντούρι τη Αρετής Κετιμέ απογειώνουν την παράσταση. Οι παραλληλισμοί της πραγματικότητας του Ναζ με τις ιστορίες του Σεβάχ δίνονται στον μπερντέ με τις σκιές, μια σύμβαση που ενσωματώνεται υπέροχα στο κείμενο και την παράσταση.

Από τον Οδυσσέα και τον Σεβάχ στον Ναζ. Όλοι οι ήρωες των μύθων και των παραμυθιών ταξιδεύουν και το ταξίδι τους δεν είναι άλλο από μια αλληγορία του ‘’ταξιδιού’ προς την ενηλικίωση. Τα τέρατα είναι τα εμπόδια που συνταντούν για να φτάσουν τελικά στην πολυπόθητο προορισμό όπου από δω και πέρα ‘’θα ζήσουν καλά κι εμείς καλύτερα’’. Για τα παιδιά ο Ναζ είναι ένας ακόμα ήρωας που ταξιδεύει και υπερνικά τα εμπόδια. Η αλληγορική γλώσσα του παραμυθιού μιλά στις καρδιές τους και τους καθησυχάζει.

Ήταν η μοναδική φορά ως θεατής παιδικών παραστάσεων που ευχήθηκα να είχα δει την παράσταση με τα μάτια των μαθητών μου. Να μην γνώριζα πώς τα τέρατα του παραμυθιού και τα εμπόδια είναι αληθινά. Να μην ήξερα πώς τα δημιουργήσαμε εμείς τα τέρατα αυτά. Να παρηγοριόμουν ότι στο τέλος όλα τελείωσαν καλά. Και ότι η Κρίσια πράγματι σώθηκε. Να μην ήξερα πώς υπάρχουν παιδιά που συναντούν ‘’τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα’’…Μα ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για παρηγοριά. Και ξέρει πως ποτέ δεν πρέπει να κοιτάζεις πίσω γιατί μπορεί τα δάκρυα που είναι αλμυρά να σε μεταμορφώσουν σε στήλη άλατος. Ποτέ πίσω λοιπόν, μόνο μπροστά. Γι’ αυτό ίσως το έργο τελειώνει με τραγούδι και χορό. Γιατί τα παιδιά πρέπει να κοιτάζουν μπροστά. Γιατί τα παιδιά έχουν περισσότερο μέλλον και λιγότερο παρελθόν. ‘’Αυτή είναι η ιστορία. Η δική σου ιστορία’’, λέει ο Ναζ. Εμείς φτιάχνουμε την ιστορία μας. Ας την φτιάξουμε λοιπόν όσο ομορφότερη μπορούμε. Κι αν άδειασε η βαλίτσα του, κι αν τα έχαε όλα στον δρόμο, έχει ακόμα τις ιστορίες του. Θυμάται τι έγραφε η κάρτα κι ας σβήστηκε. Τα κουβαλά στην καρδιά του όλα κι έτσι κανείς δεν μπορεί να του τα πάρει.

Ας βάλουμε μέσα στη βαλίτσα του Ναζ παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση. Και με αυτόν τον τρόπο να κάνουμε τον Ναζ δικό μας, φίλο μας, συνοδοιπόρο μας και οδηγό.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση. ‘’Το αγόρι με τη βαλίτσα’’ σε μετάφραση- διασκευή της Ξένιας Καλογεροπούλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Πριν την παράσταση μπορείτε να γνωρίσετε τον μικρό Ναζ και να μιλήσετε μαζι με τα παιδιά σας για εκείνα τα παιδιά που ζουν τόσο διαφορεικές ζωές από τη δική μας. Εάν πάλι δε θέλετε να ξέρετε εκ των προτέρων την ιστορία μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο ‘’Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους’’ του Νικόλα Ανδρικόπουλου, εκδόσεις Καλέντη. Ένα εξαιρετικό παραμύθι που με συντομία και αλληγορικό λόγο θίγει τα προβλήματα της προσφυγιάς και της διφορετικότητας.
• Παιχνίδι: ‘’Τι θα έπαιρνες μαζί σου αν ναυαγούσες σε ένα νησί;’’. Μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι αυτό πριν την παράσταση. Τι θα διαλέγατε να πάρετε αν έπρεπε να φύγετε γρήγορα και να πάρετε μόνο ένα πράγμα; Ίσως μετά την παράσταση οι προτεραιότητες να έχουν αλλάξει.
• Ζωγραφική: Ο Ναζ παίρνει μαζί τους μια ζωγραφιά της αδερφής του που είχε ζωγραφίσει ολόκληρη την οικογένεια. Αυτή η ζωγραφιά γίνεται κεντρικό στοιχείο της βαλίτσας του και φτάνει να αντιπροσωπεύει όλη του την παλιά ζωή. Τα δικά σας παιδιά πώς θα ζωγράφιζαν την οικογένειά σας; Σε ποιο μέρος θα στεκόσασταν; Μέσα στο σπίτι; Έξω από αυτό; Ποιοι θα βρίσκονταν στην ζωγραφιά αυτή και πώς;
• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Αυτοσχεδιασμός. ‘’Η βαλίτσα’’. Μέσα σε μια βαλίτσα τοποθετούμε τα αντικείμενα του Ναζ. Μια ζωγραφιά με μια οικογένεια, μια κάρτα από τον αδερφό του στο Βερολίνο, ένα ρολόι κι ίσως δυο τρία ακόμα πράγματα. Ο εμψυχωτής ενημερώνει τα παιδιά ότι η βαλίτσα αυτή βρέθηκε το πρωί στο λιμάνι κι ακόμα δεν την έχει αναζητήσει κανείς. Τα παιδιά την ανοίγουν και σε μικρές ομάδες προσπαθούν να βρουν σε ποιον ανήκει, πού πήγαινε ο κάτοχός της, πώς βρέθηκε η βαλίτσα στο λιμάνι. Ετοιμάζουν έναν μικρό αυτοσχεδιασμό.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Παγωμένες εικόνες. Τα παιδιά διαλέγουν τρεις σκηνές από την ιστορία που τους έκαναν εντύπωση και τις παρουσιάζουν ως παγωμένες εικόνες. Στη συνέχεια με την τεχνική της ‘’ανίχνευσης της σκέψης’’ οι ρόλοι μπορούν να πουν τις βαθύτερες σκέψεις τους. Η παγωμένη εικόνα έχει την δυναμική και το πλεονέκτημα να σωματοποιεί τις καταστάσεις και τις εμπειρίες. Το σώμα και η φωνή στην παιδική ηλικία είναι ένα από τα σπουδαιότερα μέσα έκφρασης καθώς ο λόγος δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Στο τέλος της παρουσίασης μπορούν όλα τα παιδιά να δημιουργήσουν έναν διάδρομο αντικρυστά το ένα από το άλλο. Είναι ο διάδρομος της συνείδησης. Ανάμεσά τους περνά ο εμψυχωτής/ δάσκαλος ως Ναζ και τα παιδιά μιλώντας ένα ένα λένε τις σκέψεις του για το ταξίδι που ξεκινά. Φοβάται; Νομίζει πώς θα τα καταφέρει; Τι του λείπει; Τι νιώθει; Θέλει να φύγει χωρίς τους γονείς του;
• Αλαμπουρνέζικη μετάφραση: Όταν ο Ναζ ναυαγεί σε μια ακτή ένα γέρικο ζευγάρι τον μαζεύει και τον φροντίζει. Αν και στην σκηνή μιλούν την ίδια γλώσσα, όλη η σκηνή βασίζεται στη σύμβαση ότι ο καθένας μιλά άλλη γλώσσα και δεν συννενοούνται. Ένα ωραίο παιχνίδι είναι να μιλά ο ένας μια αλλαμπουρνέζικη γλώσσα κι ο άλλος να μεταφράζει σύμφωνα με αυτά που κατάλαβε από τον τόνο της φωνής, τις κινήσεις, κ.λπ.

Ο Φίλιππος, το ποντικάκι στο ομώνυμο παραμύθι του Λεό Λεόνε ‘’μαζεύει λέξεις, γιατί οι χειμωνιάτικες μέρες είναι μακριές κι ατελείωτες και δε θα ‘χουν τι να λένε’’. Ο ραφτάκος των λέξεων του Αντώνη Παπαθεδούλου σώζει μια ολόκληρη πόλη από την παγωνιά φτιάχνοντας τα πιο ζεστά ρούχα από ένα υλικό μοναδικό, τις λέξεις. Ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για συντροφιά και παρηγοριά. Αυτές τον σώζουν στο ταξίδι του. Ο Ναζ είναι μια ιστορία έτσι κι αλλιώς. Μια ιστορία σύγχρονη. ‘’Υπάρχουν πολλές πληγές που μένει ακόμα να γιατρευτούν και πάρα πολλές ιστορίες που μένει ακόμα να ειπωθούν. Και δεν ξέρω καλύτερο μέρος να γίνει αυτό από το θέατρο’’. (περιοδικό ‘’Εκπαίδευση και Θέατρο’’, τευχος 18, σελ. 80, 2017, Sanja Kismanovic Tasic, ‘’Δοκίμιο εν κινήσει’’: Η εξέλιξη και η ουσία)

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη 

«Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», Παραμυθοχώρα

Ήταν ένα Π όπως λέμε Παραμυθοχώρα ή παραμύθι ή πόλη ή πόλεμος… Ήταν ένα Π. Κάπως έτσι ξεκινά το παραμύθι… Ένα παραμύθι ντυμένο με τις απίστευτες κατασκευές των κουκλοπαικτριών Μαρίας και Σπυριδούλας. 

Εβδομάδα θεατρική αυτή που διανύουμε. Στις 20 Μαρτίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου για τα Παιδιά και τους Νέους όπως και η Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης. Στις 21 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Κουκλοθέατρου και στις 27 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Δεν υπάρχει επομένως καταλληλότερη παράσταση. «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» συνδυάζει όλες τις μορφές των παρασταστικών τεχνών: κουκλοθέατρο, θέατρο, θέατρο σκιών, μαύρο θέατρο και φυσικά… παραμύθι!

Οι κούκλες (κούκλες όλων των ειδών) είναι εντυπωσιακές όχι μόνο στην κατασκευή αλλά και στη σύλληψή τους. Το δε σκηνικό είναι τόσο πολυδιάστατο, που μεταμορφώνεται στα πάντα! Σε μουσείο, ταχυδρομείο, πόλη, ακόμα και σε τανκς!

Η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά απόλυτα ταιριαστή. Μάλιστα άκουσα μερικούς θεατές να μουρμουρίζουν τη μελωδία φεύγοντας, απόδειξη ότι η παράσταση τους συνόδευσε και στο σπίτι. Μια παράσταση που την κουβαλούν μαζί τους οι θεατές μερικές ώρες ή μέρες μετά είναι σίγουρα επιτυχημένη.

Ταξίδι λοιπόν στην «Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο». Ας δούμε τι θα πάρουμε μαζί μας. Τι μπορούμε να παίξουμε ΠΡΙΝ και τι ΜΕΤΑ την παράσταση!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Αν δεν έχετε ήδη διαβάσει το εκπληκτικό βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη), μην καθυστερείτε άλλο! Είναι ένα από τα καταπληκτικότερα κείμενα που υπάρχουν και τελειώνοντάς το απορεί κανείς αν μπορεί μια παράσταση να αποδώσει την ατμόσφαιρα του έργου. Η Παραμυθοχώρα και τα κορίτσια της θα σας εκπλήξουν! Απογειώνουν το κείμενο σε τέτοιο βαθμό, που προσωπικά θεώρησα ότι θα έπρεπε να συνοδεύεται και από το CD της παράστασης. 

• Συζήτηση: «Τι είναι πόλεμος;» Ερώτηση ευθεία και αποστομωτική. Ίσως σας ρωτήσουν τα παιδιά σας πριν προλάβετε να τα ρωτήσετε εσείς. Όμως, αν δεν το κάνουν πρώτα, αδράξτε την ευκαιρία. Ο Πόλεμος στο παραμύθι είναι ένα πρόσωπο, ένας στρατηγός. Τι σημαίνει πόλεμος για τα παιδιά; Γράψτε ένα γράμμα στον Πόλεμο για να τον πείσετε να φύγει από τη Γη. Τι θα του λέγατε; Ίσως του γράφατε το τραγούδι «Αν όλα τα παιδιά της Γης», ίσως του ζωγραφίζατε κάτι, ίσως του στέλνατε ένα δώρο.

• Παιχνίδι κίνησης: «Απότομο ξεκίνημα, απότομο σταμάτημα». Χρωστάω την ιδέα του παιχνιδιού στην Ηλέκτρα και οφείλω να ομολογήσω ότι με όποιες ηλικίες και αν το έχω παίξει έχουν ενθουσιαστεί. Η ιδέα απλή. Βάζετε μουσική και, όταν σταματά, πρέπει τα παιδιά να μείνουν ακίνητα. Όποιος κουνηθεί χάνει και βγαίνει. Αν είστε «λίγοι» (μαμά και δύο παιδιά, ας πούμε), τότε δώστε ευκαιρίες. Στις τρεις φορές χάνετε. Όμως, μια και το παιχνίδι αποτελεί μέρος της προετοιμασίας για την παράσταση, φτιάξτε το κατάλληλο σενάριο. Κάθε φορά που σταματά η μουσική μείνετε ακίνητοι σαν να είστε αγάλματα σε πλατεία. Τι αγάλματα θα μπορούσαν να υπάρχουν σε μια πλατεία; Καβαλάρης στρατηγός, μπαλαρίνα, σκεφτικός κύριος και πολλά πολλά άλλα.

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός για δύο: «Άλλα λέω, άλλα εννοώ». Το παιχνίδι χρειάζεται δύο παίκτες που όμως θα δρουν σαν ένας! Ο ένας από τους δύο είναι το κεφάλι και ο άλλος που στέκεται πίσω του δανείζει τα χέρια του. Αποφασίζετε σε ποιον ανήκουν τα χέρια. Σε ένα στρατηγό που κάνει πολεμικά σχέδια και απειλεί τους εχθρούς του, σε ένα μάστορα που φτιάχνει ένα αυτοκίνητο ή σε μια μάγισσα που παρασκευάζει ένα μαγικό φίλτρο για να μεταμορφώνει τους πρίγκιπες σε βατράχους. Τα «κεφάλια» όμως σκέφτονται εντελώς διαφορετικά. Έτσι το «κεφάλι» του στρατηγού, παρ’ όλες τις απειλητικές κινήσεις των χεριών, καλεί τους εχθρούς να τους κάνει μασάζ και τους λέει ωραία μέρη για διακοπές όταν τα χέρια δείχνουν το χάρτη για πολεμικές επιχειρήσεις. Το «κεφάλι» του μάστορα δεν έχει ιδέα πώς φτιάχνεται ένα αυτοκίνητο και το μόνο που θέλει είναι να βρει μια χαμένη βίδα. Το «κεφάλι» της μάγισσας επιθυμεί να φτιάξει κοτόσουπα για τους άρρωστους πρίγκιπες και λέει τη συνταγή, με αποτέλεσμα τα «χέρια» να ανακατεύουν λάθος υλικά!

• Κατασκευή: Το Μουσείο της Πόλης είναι όπως όλα σε αυτή την πόλη… διαφορετικό! Τα πορτρέτα αλλάζουν ανάλογα με το πώς νιώθει αυτός που τα κοιτάζει. Μπορείτε μετά την παράσταση να ζωγραφίσετε στο σπίτι πορτρέτα για το μουσείο αυτό. Χωρίστε το χαρτί στη μέση και ζωγραφίστε πρόσωπα μισά μισά. Χρησιμοποιήστε τα ζευγάρια των συναισθημάτων, όπως λύπη- χαρά, θυμός- ηρεμία, ή να έχουν απλώς διαφορετικά χρώματα.

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς: «Εκπομπές ραδιοφώνου». Τα δέντρα του πάρκου της πόλης λένε παραμύθια! Πάτε κοντά σε ένα δέντρο και ακούτε το παραμύθι του. Ίσως πετύχετε την αρχή του παραμυθιού, ίσως τη μέση. Χωριστείτε σε ομάδες και προπονηθείτε. Κάθε ομάδα είναι ένας σταθμός στο ραδιόφωνο. Αθλητικά, πολιτιστικά νέα, τραγούδια, διαφημίσεις, ειδήσεις. Κάθε ομάδα εκπέμπει όταν ο δάσκαλος/εμψυχωτής δείχνει με τη «βελόνα» (μπορεί να είναι ένα μολύβι) την ομάδα. Όταν όμως δεν εκπέμπουν, η ροή της εκπομπής συνεχίζεται στη σιωπή. Την επόμενη φορά που ο ακροατής-δάσκαλος θα επιλέξει την ίδια ομάδα θα πρέπει να συνεχίσουν όχι από εκεί που σταμάτησαν, αλλά από εκεί που υποθετικά έχουν φτάσει έπειτα από κάποια ώρα. Δύσκολο παιχνίδι, που απαιτεί ετοιμότητα και αυτοσχεδιασμό!

Μια πόλη την οποία επισκέφτηκε ο Πόλεμος. Και αυτή τον έδιωξε χωρίς να πολεμήσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει καθόλου βία. Με αγάπη, χιούμορ και φαντασία ο Πόλεμος δεν εξαφανίστηκε, απλώς άλλαξε προορισμό. Πήγε διακοπές με την αγαπημένη του γυναικούλα. Η πόλη αυτή ίσως υπάρχει μόνο στα παραμύθια, ίσως είναι κάπου κρυμμένη στη Γη, ίσως είναι η πόλη που ζουν τα παιδικά μας όνειρα και τα παιχνίδια, η πόλη των παιδιών…

«Σ’ εκείνη εκεί την πόλη μού πες σ’ αγαπώ όταν ήμουνα μικρή.Το θυμάμαι κι όλα τα αντέχω κι είμαι δυνατή».

Ήταν κάποτε μια πόλη, η Σαν Σουσί, και όσοι ζούσαν σε αυτή χαμογελούσαν και ήταν ευτυχισμένοι. Από φόβο μήπως τους επισκεπτόταν κάποιος που ήταν λυπημένος, είχαν φτιάξει ένα τείχος που τη χώριζε από τις άλλες πόλεις. Ήταν και μια άλλη πόλη, στην οποία επικρατούσε δυστυχία και ο δήμαρχος είχε αποφασίσει, για να γίνουν οι κάτοικοί της ευτυχισμένοι, να στήσει το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα στην πλατεία. Ενός πρίγκιπα που κάποτε ζούσε στη Σαν Σουσί και δεν είχε κλάψει ποτέ. Ήταν τέλος κάποτε ένα χελιδόνι που εξαιτίας μιας καλαμιάς είχε χάσει το σμήνος που ταξίδευε για την Αίγυπτο και γνωρίστηκε με το χρυσό άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα.

Όλα αυτά θα τα δείτε στο Εθνικό Θέατρο, στην πασίγνωστη ιστορία του «Ευτυχισμένου Πρίγκιπα» του Όσκαρ Ουάιλντ. Συνέβησαν κάποτε… Κάποτε; Ίσως όχι και τόσο παλιά, ίσως όχι και τόσο μακριά. Οι σκηνές δυστυχίας που αντικρίζει από το βάθρο του ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι σκηνές γνώριμες. Γιατί οι άνθρωποι χωρίζουν; Γιατί δεν αγοράζουν φαγητό αφού πεινάνε; Γιατί δεν παίρνουν κούτσουρα για το τζάκι αφού κρυώνουν; Γιατί αφού δουλεύουν τους διώχνουν από τη δουλειά τους; Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας ρωτά ό,τι θα ρωτούσε κάθε παιδί, ό,τι ρωτάμε κι εμείς όταν η δυστυχία φουσκώνει σαν ποτάμι και κατακλύζει την καρδιά και το μυαλό μας. Τότε αναρωτιόμαστε γιατί δεν μπορεί να συμβεί το αυτονόητο. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας θα δώσει στους ανθρώπους ό,τι νομίζουν πως θα τους κάνει ευτυχισμένους. Θα τους δώσει ακόμα και το ίδιο του το δέρμα, τα μάτια του, ό,τι έχει πάνω του. Θα γίνουν τελικά ευτυχισμένοι οι άνθρωποι;

Ένα παραμύθι για την ευτυχία και τη δυστυχία, για τα υλικά αγαθά, την αγάπη, την αξία της προσφοράς που φτάνει μέχρι την αυτοθυσία και τη φιλία ανάμεσα σε δύο ανόμοια όντα. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας λέει: «Ευτυχία είναι τελικά να υπάρχει κάποιος που να του μιλάς και να σε ακούει. Να έχεις και να θες να μοιράζεσαι. Ευτυχία είναι να έχεις ένα φίλο». Φεύγοντας κανείς από την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου είναι προβληματισμένος. Έχουμε συνειδητοποιήσει τι πραγματικά αξίζει στη ζωή; 

Η παράσταση, φροντισμένη και στην παραμικρή της  λεπτομέρεια, έχει κατακτήσει το νεανικό κοινό. Δύο μικροί θεατρόφιλοι στην πίσω σειρά είχαν την εξής στιχομυθία: «Είναι η τρίτη φορά που τη βλέπω; Εσύ;» «Εγώ ήρθα δεύτερη φορά». Αυτή είναι νομίζω η πιο αμερόληπτη και ουσιαστική «κριτική». Εξαιρετικά τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη, κερδίζουν τις εντυπώσεις από την αρχή με την είσοδο των ηθοποιών στη σκηνή. Χελιδόνια, πεταλούδες, ο άνεμος, ακόμα και καλάμια ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας χάρη στα υπέροχα κοστούμια του. Λειτουργικά και λιτά τα σκηνικά, προσφέρουν λύσεις στις αλλαγές του σκηνικού. Η σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη δίνει πνοή στο παραμύθι, αναδεικνύοντας όλα τα ζητήματα τα οποία θίγει. Και φυσικά ένα τεράστιο μπράβο και ένα δυνατό χειροκρότημα στους ηθοποιούς του θιάσου. Αν και την παράσταση κλέβει το χελιδόνι, όλοι ενσαρκώνουν εκπληκτικά τους ρόλους τους και μας ταξιδεύουν στο μαγικό κόσμο του παραμυθιού του Όσκαρ Ουάιλντ. 

Βαλίτσες για Σαν Σουσί και Αίγυπτο με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Το βιβλίο «Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας και άλλα παραμύθια» εκδόθηκε το 1888. Στην ίδια συλλογή ανήκουν και ο «Εγωιστής γίγαντας» και «Το αηδόνι και το τριαντάφυλλο». Δυόμισι αιώνες και αντέχουν στον χρόνο, όπως ακριβώς τα πολύτιμα πετράδια του αγάλματος. Παραμύθια πασίγνωστα, που κυκλοφορούν από πολλές εκδόσεις, σε διάφορες διασκευές, έχουν γίνει ταινία, θεατρικές παραστάσεις και μιούζικαλ. Διαβάστε ή αφηγηθείτε την ιστορία στα παιδιά σας πριν από την επίσκεψη στο θέατρο. 

• Κατασκευή: Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι καλυμμένος με χρυσάφι και πολύτιμα πετράδια, γιατί αυτά θεωρούν οι συμπολίτες του σημαντικά. Αν φτιάχνατε εσείς με τα παιδιά σας το δικό σας άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα, ποιο «υλικό» θα χρησιμοποιούσατε για να το καλύψετε; Τι θεωρούν τα παιδιά σας ότι είναι πιο σπουδαίο και πολύτιμο; Τι τα κάνει ευτυχισμένα; Σε χαρτί του μέτρου φτιάξτε το περίγραμμα των παιδιών σας, κόψτε το και δημιουργήστε. Αν σας κάνουν ευτυχισμένους οι αγκαλιές, μπορείτε να ζωγραφίσετε παντού ανθρώπους που αγκαλιάζονται ή να κόψετε αντίστοιχες εικόνες από περιοδικά και να καλύψετε το άγαλμα. Μήπως οι φίλοι και η οικογένεια κάνουν τη ζωή σας πιο όμορφη; Θα μπορούσατε να καλύψετε το άγαλμα με φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων.

ΜΕΤΑ…

• Παιχνίδι εμπιστοσύνης: «Οδηγήστε τον τυφλό». Το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα δίνει οδηγίες στο χελιδόνι για να πάει τα πετράδια σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης που μπορείτε να παίξετε με τα παιδιά σας είναι να τους κλείσετε τα μάτια και να τα καθοδηγήσετε για να φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σπιτιού. Αν το θέλετε πιο δύσκολο, βάλτε εμπόδια στο δρόμο τους. Για παράδειγμα, μαξιλάρια και τσάντες στο δρόμο προς το τζάκι. Και τώρα η σειρά σας. Κλείστε τα μάτια σας και εμπιστευτείτε τις προφορικές οδηγίες των παιδιών σας. 

• Ηχητικός αυτοσχεδιασμός: Στην παράσταση υπάρχει ζωντανή μουσική και πολλές φορές οι ήχοι μουσικών οργάνων σε συνδυασμό με τις φωνές των ηθοποιών δημιουργούν ηχητικά περιβάλλοντα. Ταξιδεύετε στην Αίγυπτο ακούγοντας τους ήχους που κάνουν οι ηθοποιοί και τα μουσικά όργανα, μεταφέρεστε στο ποτάμι της πόλης μέσα από τους ήχους των πουλιών και καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης έχετε την αίσθηση ότι βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο με ήχους φυσικούς και όχι σε μια αίθουσα θεάτρου. Φτιάξτε μια ιστορία μόνο με ήχους και ηχογραφήστε την με το κινητό σας. Η ιστορία μπορεί να είναι πολύ απλή. Κάποιος που περπατά (ήχοι με τα χέρια), ξεκινά βροχή (ήχοι με δάχτυλα ή καλάμι βροχής), τρέχει και μετά; Είναι πιθανό να συναντήσει ένα άλογο, να σταματήσει ένα λεωφορείο, να γλιστρήσει και να πέσει…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Ο γλύπτης». Μια ιστορία για αγάλματα δεν θα μπορούσε να μην ακολουθείται από ένα παιχνίδι με αγάλματα. Σε ζευγάρια το ένα παιδί είναι ο γλύπτης και το άλλο το υλικό που ο καλλιτέχνης θα μεταμορφώσει σε άγαλμα. Οι γλύπτες εργάζονται με μουσική υπόκρουση φτιάχνοντας τα αγάλματά τους (έχοντας βέβαια πάντα κατά νου ότι τα «υλικά» τους υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς λόγω της ανθρώπινης φύσης τους ώστε να μην υπάρχουν ατυχήματα). Οι γλύπτες πλάθουν τα αγάλματά τους, δεν τους δίνουν οδηγίες πώς να φτιαχτούν μόνα τους. Μόλις τελειώσει η μουσική, οι γλύπτες σάς ξεναγούν στο μουσείο με τα έργα τους και στη συνέχεια τα ζευγάρια αλλάζουν ρόλους. Με μικρότερα παιδιά μπορείτε απλώς να έχετε μουσική και κάθε φορά που αυτή σταματά να «παγώνετε» σε μια στάση σαν να είστε αγάλματα. Μαθαίνετε έτσι βιωματικά τους περιορισμούς που έχει ένα άγαλμα και αντιλαμβάνεστε πόσο θα πρέπει να χάρηκε ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας όταν επιτέλους κατάφερε να κινηθεί. 

Κάθε φορά που το χελιδόνι επιστρέφει από μια πράξη αγάπης νιώθει σαν «να άλλαξε ο καιρός, σαν να ζεστάθηκε λίγο»… Όμως το χελιδόνι δεν είναι το μόνο που αισθάνεται την αλλαγή. Ο πλούτος με τον οποίο είναι καλυμμένο το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα τον καθιστά ανίκανο να κινηθεί. Μονάχα όταν σιγά σιγά απαλλάσσετα από τα πετράδια και τα φύλλα χρυσού με τα οποία είναι στολισμένος μπορεί να κινηθεί. Η κίνηση, απόδειξη ζωής, έρχεται αφού προσφέρει σε όσους έχουν ανάγκη. «Έγινε άνθρωπος;» ήταν μια παιδική ερώτηση. Ίσως η απάντηση σε μια τόσο σοφή ερώτηση να κρύβει την ουσία της ανθρώπινης υπόστασης: «Πότε τελικά κάποιος λέγεται άνθρωπος;»