Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Πάει ένας μήνας που είδα την παράσταση αυτή. Μου άρεσε πάρα πολύ αλλά συνέχεια κάτι άλλο έπρεπε να γίνει κι έτσι έμενε μισοτελειωμένο το κείμενο. Σήμερα όμως θυμήθηκα την πρώτη σκηνή της παράστασης. Ξεκινά με τον Όλιβερ να γιορτάζει τα γενέθλιά του. Κι ενώ όλοι είμαστε τόσο χαρούμενοι, όλα αλλάζουν. Ήταν ένα όνειρο που έσβησε. Ο Όλιβερ είναι στο ορφανοτροφείο και στα ορφανοτροφεία δε γιορτάζουν γενέθλια. Και κάπως έτσι, σήμερα ειδικά, σκέφτηκα να τελειώσω το κείμενο για τον Όλιβερ.

Η πολυδιαβασμένη ιστορία του Όλιβερ Τουίστ ανέβηκε στο θέατρο του Ελληνικού κόσμου. Ο Όλιβερ Τουίστ, ο ήρωας που όλοι συμπονέσαμε και αγαπήσαμε, το παιδί που παρόλες τις δυσκολίες της ζωής του κράτησε τον ακέραιο και έντιμο χαρακτήρα του μας συγκίνησε και μας προβλημάτισε. Άραγε οι δύσκολες καταστάσεις αλλοιώνουν τον χαρακτήρα μας; Μπορούμε να μείνουμε αλώβητοι από όσα μας έχει γράψει η μοίρα και να έχουμε εμπιστοσύνη ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά;

Είναι αλήθεια ότι πολλά παιδιά στο κοινό συγκινήθηκαν και στενοχωρήθηκαν με όσα υπέφερε ο Όλιβερ. Ο γιος μου (όχι πολύ διαχυτικός συνήθως) κόλλησε πάνω μου. Όμως το χαμόγελο του γιου μου, όταν τελικά η δικαιοσύνη αποκαθίσταται και ο Όλιβερ βρίσκει μια οικογένεια, ήταν η τρανή απόδειξη ότι τελικά τα παιδιά πρέπει να έρχονται σε επαφή με τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ήταν το χαμόγελο της κάθαρσης, της ηθικής αποκατάστασης του ήρωα, που κάνει τον θεατή να λυτρώνεται. Ήταν το χαμόγελο της ενσυναίσθησης, όταν έχεις συμπάσχει με τον ήρωα και τελικά χαίρεσαι με την χαρά του. Ήταν το χαμόγελο που εύχομαι σύντομα να δούμε όλοι γύρω μας.

Η διασκευή και σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαϊδη μας μετέφερε στην Αγγλία του 19^ου αιώνα. Ορφανοτροφείο, μικροσυμμορίες, δικαστήριο, το σπίτι του κυρίου Μπράουνλόου, όλα ζωντάνεψαν μπροστά μας μέσα από τα σκηνικά και τα κουστούμια της Μαρίας Φιλίππου, καθώς και με τη βοήθεια των video art της Ερατούς Τζαβάρα. Η πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Οικονόμου απόλυτα σύμφωνη με το πνεύμα της εποχής και της παράστασης. Υπέροχη όλη η ομάδα των ηθοποιών με τον Ρένο Χαραλαμπίδη, τον Διονύση Πιφέα, τον Τάσο Κωστή και τη Μαρία Αντουλινάκη να κλέβουν τις εντυπώσεις.

Κι αυτή τη φορά τα παιχνίδια που προτείνουμε έχουν ως αφορμή την παράσταση του Όλιβερ Τουίστ αλλά αναγκαστικά εμπνευσμένα από μια πραγματικότητα υπαρκτή και διαφορετική…

ΠΡΙΝ KAI META…

• Διαβάζουμε. Ακόμα κι αν τα παιδιά σας είναι πολύ μικρά για να διαβάσουν τον Όλιβερ Τουίστ του Κάρολου Ντίκενς, μπορείτε να τους διαβάσετε κάποια από τις διασκευές που κυκλοφορούν. Ή να δείτε μαζί τους την ομώνυμη ταινία σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιν.

• Αλλάζουμε το τέλος. Στον Όλιβερ Τουίστ το τέλος είναι αυτό που μας προσφέρει ανακούφιση. Το γεγονός ότι όλα τελικά πήγαν καλά, ότι βρήκε αυτό που του άξιζε. Έτσι αγαλλιάζουν οι παιδικές ψυχές και αποκτούν πίστη ότι ο κόσμος αυτός είναι δίκαιος και στο τέλος οι καλοί θα ανταμειφθούν. Υπάρχουν κάποια παραμύθια που δεν σας ικανοποιεί το τέλος; Ας το αλλάξουμε και μέσα από αυτή την αλλαγή τα παιδιά θα νιώσουν ότι παρεμβαίνουν, ότι έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη ροή της ιστορίας και να γίνουν κυρίαρχοι των καταστάσεων.

• Ένα όνειρο: Το θεατρικό έργο ξεκινά με τον Όλιβερ να γιορτάζει τα γενέθλιά του. Τούρτες, δώρα, καπελάκια, όμορφα ρούχα και χαμόγελα. Σύντομα όμως όλα σβήνουν κι ο Όλιβερ συνηδειτοποιεί ότι είναι ακόμα στο ορφανοτροφείο. Τα όνειρα φαίνεται να ήταν αυτά που κρατούσαν τον Όλιβερ. Άλλωστε τα όνειρα δε μας κρατάνε όλους; Ας σκεφτούμε λοιπόν το πιο όμορφό μας όνειρο. Να το σκεφτούμε όμως με κάθε λεπομέρεια! Τι φοράμε τη μέρα που το όνειρό μας πραγματοποιείται, ποιος είναι δίπλα μας, τι ακούγεται, πώς μυρίζει ο άερας; Κι αφού κλείσουμε τα μάτια και «ζήσουμε το όνειρό μας» ας το ζωγραφίσουμε! Ή ας το γράψουμε!

Δεν υπάρχει πιο ταιριαστός επίλογος αυτήν τη στιγμή από το σημείωμα της ίδιας της σκηνοθέτιδος Κωνσταντίνας Νικολαϊδη…

Σκληρό έργο σε πολλά σημεία, βαθιά συγκινητικό σε άλλα, πολύ κωμικό επίσης και με έντονο σασπένς! Όπως είναι και η ίδια η ζωή, που μέσα από τα καλά και τα κακά της, μας ξεδιπλώνει τη μαγεία της και μας φέρνει κάθε φορά ένα βήμα πιο κοντά στην Αγάπη και στην Αγκαλιά. Μια Αγκαλιά που μας ψιθυρίζει γλυκά «Κράτα γερά. Όλα θα πάνε καλά.». Μια Αγκαλιά που, όπως κι ο μικρός Όλιβερ, όλοι βαθιά μέσα μας επιζητούμε.

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Το άρθρο αυτό θα είναι λιγάκι διαφορετικό, γιατί διαφορετικές είναι και οι μέρες που ζούμε…Ο Μινώταυρος έμελλε να είναι η τελευταία παράσταση που είδαμε μαζί με τα παιδιά μου τέσσερις ημέρες πριν τα θέατρα κλείσουν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τότε βέβαια δεν το ξέραμε. Αρχικά σκέφτηκα να μην γράψω κάτι για την παράσταση. Τι νόημα θα είχε τώρα πια; Μετά το μούδιασμα των πρώτων ημερών όμως σήμερα ξαναέφερα στο μυαλό μου τον Μινώταυρο. Κι έκανα κάποιες σκέψεις που σκέφτηκα να μοιραστώ.

Ο Θησέας, ένα παλικάρι 16 χρονών ξεκινά να νικήσει τον Μινώταυρο, ένα τέρας που σκοτώνει. Ο πατέρας του, μεγαλύτερος σε ηλικία, μένει πίσω. Ο Μινώταυρος είναι κλεισμένος σε ένα λαβύρινθο, δύσκολο να τον βρεις πριν σε βρει εκείνος κι αν τελικά τον βρεις είναι αδύνατο να τον σκοτώσεις. Ο Θησέας όμως τον βρίσκει και τον εξολοθρεύει. Και τελικά επιστρέφει νικητής χάρη στη βοήθεια του έξω κόσμου, της Αριάδνης που του έδειξε πώς θα βρει τον δρόμο. Ο καθένας βοηθά με τον τρόπο του.

Οι μύθοι είναι ο αρχέγονος λόγος, αυτός ο λόγος που πάντα κάτι έχει να μας πει ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες. Δεν αξιώνω τον λόγο του αναλυτή, απλώς καταγράφω τι λέει σε μένα ο μύθος του Μινώταυρου, τη δεδομένη στιγμή με τις δεδομένες συνθήκες. Ο Μινώταυρος όσο φοβερό τέρας κι αν είναι, κι όσο καλά κι αν κρύβεται στο τέλος θα νικηθεί! Και θα νικηθεί από έναν άνθρωπο. Στη νίκη θα συμβάλλουν κι όσοι δεν θα έρθουν σώμα με σώμα με το θηρίο, αλλά θα προσφέρουν τη βοήθειά τους από μακριά με τρόπους διαφορετικούς. Όταν πια το τέρας εκλείψει θα πρέπει να βγάλουμε τα μαύρα πανιά από το πλοίο μας. Να επιστρέψουμε στην χαρά της ζωής. Κι ο μύθος μου λέει και κάτι άλλο. Όσοι περιμένουμε σκαρφαλωμένοι στον βράχο τα νέα, καλό είναι να μην βιαζόμαστε να βγάζουμε συμπεράσματα και να μην γκρεμοτσακιστούμε από τα βράχια βλέποντας μαύρα πανιά. Ας έχουμε την υπομονή και την φρόνηση να ελέγξουμε τα γεγονότα πριν βγάλουμε συμπεράσματα. Ίσως τα χαρμόσυνα νέα να είναι τελικά ήδη εδώ απλώς να ξέχασαν να αλλάξουν τα πανιά…

Θα ήταν άδικο ίσως να μην αναφερθώ έστω κι ονομαστικά στους συντελεστές μιας παράστασης που μου έδωσαν τροφή για σκέψη και προβληματισμό. Άλλωστε ο Μινώταυρος που με έκανε να σκεφτώ όλα τα παραπάνω είχε τη μορφή που του έδωσε η Χριστίνα Κουλουμπή (σκηνικά και κουστούμια) και τον δικό της λαβύρινθο έχω στο μυαλό μου όταν σκέφτομαι τη μάχη. Η σκηνοθετική ιδέα της Κάρμεν Ρουγγέρη και της Χριστίνας Κουλουμπή να παρουσιάσουν με αστείο τρόπο τους άθλους του Θησέα ώστε να μην φοβίσουν τα παιδιά ας μας καθοδηγεί τις μέρες αυτές στο πως παρουσιάζουμε τα γεγονότα και στο τι αφήνουμε να ακουστεί. Και φυσικά ένα μεγάλο μπράβο σε όλο τον θίασο (Κατερίνα Γεωργάκη, Μάιρα Γεωργάρου, Άρης Δελαγραμμάτικας, Χριστίνα Κουλουμπή, Μανώλης Κλωνάρης, Γιώργος Μπανταδάκης, Σταύρος Νίνης, Σωτήρης Σουριανός, Βασίλης Τσιγκριστάρης). Με κρητική λύρα, μαντινάδες, παραδοσιακά κρητικά τραγούδια και στίχους του Ανδρέα Κουλουμπή ειδικά προσαρμοσμένους στην παράσταση, ζήσαμε την περιπέτεια του Θησέα και μας συνεπήρε το θάρρος του και η αγωνιστικότητά του.

Τα παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ δείτε τα ως προτάσεις για παιχνίδι άσχετα αν έχετε δει ή όχι την παράσταση

ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ…

• Διαβάζουμε. Διαβάστε το μύθο του Μινώταυρου και συζητείστε με τα παιδιά σας. Ποιο είναι αυτό το φοβερό τέρας; Το φοβούνται; Μπορεί να νικηθεί; Ίσως σας αποκαλυφθούν πράγματα που σκέφτονται αλλά δεν μπορούν να εκφράσουν. Ένα ανέμελο πρωινό, πάνω από δυο εβδομάδες πριν, η πεντάχρονη κόρη μου είχε ρωτήσει «μπαμπά αυτός ο κορονομιός είναι τέρας;». Στα παιδικά μάτια κάθε τι κακό έχει τη μορφή τέρατος κι έχουν ανάγκη να ακούσουν ότι τα τέρατα μπορούν να νικηθούν και στο τέλος πάντα έτσι συμβαίνει.

• Οδηγώντας τον τυφλό. Ένας είναι ο «τυφλός» κι ο άλλος ο οδηγός. Ο οδηγός πρέπει να οδηγήσει τον «τυφλό» του με φωνητικές οδηγίες για να φτάσει από το ένα μέρος στο άλλο. Στον χώρο μπορείτε να βάλετε τεχνητά εμπόδια ώστε η διαδρομή να είναι δαιδαλώδης. Ένα σκαμπό, μια τσάντα, ένα τετράδιο ή βιβλίο. Ο οδηγός είναι υπεύθυνος για τον «τυφλό» του και πρέπει να τον οδηγήσει στο τέρμα με ασφάλεια χωρίς να σκουντουφλήσει στα εμπόδια.

• Κατασκευή: Ό,τι έχει μορφή είναι πιο εύκολο να νικηθεί. Μπορείτε να κατασκευάσετε την μάσκα με χαρτοσακούλα του μπακάλη και προσθέτοντας κέρατα από χαρτί. Ζωγραφείστε την και γίνετε για λίγο Μινώταυροι.

• Παιχνίδι: Το παιχνίδι αυτό ονομάζεται Θησέας και Προκρούστης και υπάρχει στο βιβλίο των Φωτεινής Τσάμπρα και Ζωής Σκαλίδη «10 Παιχνίδια με Θεούς, Ημίθεους και Νύμφες» (εκδ. Ελληικά Γράμματα). Χρειαζόμαστε έναν Προκρούστη και υποψήφιους για τον τίτλο του Θησέα. Η Α’ δοκιμασία είναι να ξαπλώσουν οι υποψήφιοι στο έδαφος με γυμνές πατούσες. Ο «Προκρούστης» προσπαθεί να γράψει με μαρκαδόρο το όνομά τους πάνω στις πατούσες των παικτών. Οι παίκτες που θα αντέξουν τη δοκιμασία αυτή (ενώ γαργαλιούνται) περνούν στη δεύτερη φάση του παιχνιδιού. Στη Β’ δοκιμασία ο «Προκρούστης» γαργαλά στις γυμνές πατούσες τους ξαπλωμένους παίκτες με ένα φτερό για μισό λεπτό. Οι παίκτες που δε θα κινηθούν καθόλου για τριάντα δευτερόλεπτα περνάνε στην τρίτη φάση του παιχνιδιού. Στην Γ’ δοκιμασία ο «Προκρούστης» δένει και τα δύο πόδια των παικτών με ένα λάστιχο. Με το σύνθημα οι παίκτες προσπαθούν ανοίγοντας τα πόδια τους να τεντώσουν το λάστιχο όσο πιο πολύ μπορούν. Κατόπιν ο «Προκρούστης» μετρά με το μέτρο το άνοιγμα του κάθε λάστιχου. Θησέας ανακηρύσσεται ο παίκτης που έχει τεντώσει πιο πολύ το λάστιχό του.

Ας παίξουμε όλοι μαζί, ας ξορκίσουμε έτσι το κακό με γέλιο και παιχνίδι. Κι ας ήμαστε όλοι σίγουροι ότι όσο δυνατός κι αν είναι ο «Μινώταυρος», ο θνητός Θησέας είναι πιο δυνατός και πιο έξυπνος. Και στο τέλος θα τον νικήσει….

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Ο Ηλίας Καρελλάς είναι πάντοτε εγγύηση, είτε πρόκειται για θέατρο σκιών, είτε για παιδικό θέατρο. Αλλά αυτήν την φορά το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες! Η ζωντανή μουσική των String demons απογείωσε την παράσταση στο Θέατρο Κάππα με την θεσπέσια φωνή της Λυδίας Μπουντούνη να αφήνει άφωνο το κοινό. Ήχοι παραδοσιακοί, κλασσικοί, ρεμπέτικο, heavy metal, όλα εναρμονισμένα στις ανάγκες της παράστασης!

Για άλλη μια φορά το παιχνίδι με τις σκιές ενσωματώνεται άψογα στη σκηνοθεσία ενώ ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η σκηνή του πολέμου. Μια χορογραφία με σύρματα έδωσε όλη τον παραλογισμό του πολέμου. Σύρματα που υψώνουμε ανάμεσα σε χώρες, ανάμεσα σε ανθρώπους, ανάμεσά μας. Για να κλειστούμε τελικά εμείς οι ίδιοι μέσα σε αυτά τα συρματοπλέγματα.

Ο Λευτέρης Ελευθερίου υπέροχος Συρανό ντε Μπερζεράκ!

Άψογοι επίσης και οι υπόλοιποι ηθοποιοί, Κατερίνα Αθανασιάδη, Χρήστος Καπενής, Φάνης Παυλόπουλος. Πολλά μπράβο και στους χορευτές Κατερίνα Γεβετζή και Ναπολέων Μανάτο.

Η ομορφιά και πώς αυτή ορίζεται και το αιώνιο θέμα της αγάπης και της αποδοχής αποτελούν την βαθύτερη ουσία του Συρανό. Του Συρανό που η αγάπη του για την Ρωξάνη είναι τόσο μεγάλη ώστε να θυσιάσει την δική του ευτυχία για την δική της. Χαίρεται να την βλέπει χαρούμενη και όταν ο ανταγωνιστής του πεθαίνει δεν σπεύδει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία αλλά αντίθετα πονά για την απώλεια μαζί με την Ρωξάνη. Η αγάπη είναι πολύπλοκη στα δικά μας μάτια αλλά τόσο ξεκάθαρη στα μάτια ενός ποιητή κι ενός παιδιού.

Κρατάω σαν πολύτιμο θησαυρό τα λόγια του 6χρονου γιου μου μετά την παράσταση «Μαμά αφού ο ντε Γκις αγαπούσε την Ρωξάνη γιατί έστειλε τον άντρα της στον πόλεμο;». Γιατί για ένα παιδί κι έναν ποιητή, όπως ο Συρανό όταν αγαπάς σκέφτεσαι πρώτα αυτόν που αγαπάς και μετά τον εαυτό σου.

Παιχνίδια με σκιές κατά τη διάρκεια της παράστασης και παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε. Συρανό ντε Μπερζεράκ του Εντμόν Ροστάν. Υπάρχει μια πολύ όμορφη διασκευή του έργου για παιδιά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με υπέροχη εικονογράφηση!

ΜΕΤΑ…

• Από δω ο καλύτερός μου φίλος: Μπορεί να παιχτεί με έναν ή πολλούς παίχτες. Αν παίζει μόνο ένας τότε ζωγραφίζει τον φανταστικό καλύτερό του φίλο, ενώ αν παίζουν περισσότεροι, ο παρουσιαστής μας δείχνει τον καλύτερό του φίλο (τον άλλο παίκτη) τον οποίο φροντίζει να καθοδηγήσει- ντύσει ανάλογα. Γιατί το μυστικό σε αυτό το παιχνίδι είναι ότι ο καλύτερος φίλος έχει μια ιδομορφία. Μπορεί να εχει μεγάλη μύτη (σαν τον Συρανό), τεράστια αυτιά, να περπατά ανάποδα, να φτερνίζεται αντί να μιλά, να είναι από έναν μακρινό πλανήτη όπου είναι σύνηθες να τρως σύννεφα και άλλα πολλά. Ο παρουσιαστής εκθειάζει τον καλύτερό του φίλο και μας εξηγεί γιατί αυτό το διαφορετικό στοιχείο πάνω του τον κάνει τόσο ξεχωριστό!

• Ο διπλός εαυτός μου: Η σκηνή κάτω από το μπαλκόνι όπου φαίνεται ο Κριστιάν ενώ μιλά ο Συρανό στάθηκε αφορμή να θυμηθώ αυτό το παιχνίδι. Για το παιχνίδι αυτό χρειάζονται οπωσδήποτε δύο. Τα δυο παιδιά στέκονται το ένα πίσω από το άλλο και χρησιμοποιώντας ένα πανί ή ένα τεράστιο μπουφάν/ ζακέτα/ πανωφόρι κρύβουμε το παιδί που στέκεται μπροστά. Αφήνουμε να φαίνονται τα χέρια του παιδιού που στέκεται μπροστά και το κεφάλι του παιδιού που στέκεται πίσω. Έτσι ενώ μιλά το «κεφάλι» οι κινήσεις γίνονται από τα «χέρια». Ο συντονισμός δεν είναι εύκολος καθώς οι δυο παίκτες δεν έχουν συννενοηθεί για το τι θα μιλήσουν και το αποτέλεσμα ξεκαρδιστικό!

Τι κοιτάς; Ε τι κοιτάς; Πώς πρέπει να ‘μαι για να μ’ αγαπάς;

Η μεγαλύτερη αλήθεια κρύβεται στους τελευταίους στίχους που ακούγονται από όλο τον θίασο και ξεσηκώνουν το κοινό. Έχει τελικά σημασία η μύτη μας, τα αυτιά μας και τα ρούχα μας; Αυτά καθορίζσουν το κατά πόσο είμαστε αποδεκτοί; Αυτά εξασφαλίζουν την αγάπη των άλλων; Ή μήπως τελικά η ουσία βρίσκεται αλλού; Σε έναν κόσμο όπου η εξωτερική εμφάνιση έχει φτάσει να καταπιέζει αυτούς που αναλώνονται στο κυνήγι της, ο Συρανό δίνει μια άλλη διάσταση της αγάπης!

Από τη Σπυριδούλα Μπιρμπίλη

Σε μια εποχή που οι αξίες περνούν κρίση και ο καθένας τρέχει να προλάβει υποχρεώσεις, επιθυμίες και ανάγκες το παραμύθι της Παπλωματούς μας θυμίζει ότι τα «τέρατα» της καθημερινότητας μπορούν να καταπολεμηθούν μόνο αν αποφασίσουμε να συμπαρασταθούμε στον συνάνθρωπο που έχει ανάγκη.

Η Μαριάνα Τόλη άφησε σπουδαίο έργο πίσω της και τιμώντας την απουσία της, οι συνεργάτες της αναβιώνουν το έργο που διασκεύασε και σκηνοθέτησε η ίδια. Στο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου ο εννιαμελής θίασος* κατορθώνει με τα τραγούδια και τον χορό να μας κάνει να ταξιδέψουμε μαζί με την παπλωματού και να γίνουμε κι εμείς κοινωνοί του έργου της και της προσφοράς της. Υπέροχες οι ερμηνείες όλων, αλλά πιο αγαπημένος των παιδιών είναι νομίζω ο Σωκράτης Μαιδώνης που μας κάνει να σκάσουμε από τα γέλια στον ρόλο του κακού βασιλιά.

Τα κουστούμια του Μιχάλη Σδούγκου μαγεύουν τα παιδιά. Και σε ένα μιούζικαλ δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στις εξαιρετικές χορογραφίες του Αλέξανδρου Κουζίτσκιν.

Βλέπουμε την παπλωματού να αλλάζει μετά το ταξίδι της και να καταλαβαίνει ότι αυτό που έχει αξία είναι η προσφορά. Ας ζήσουμε λοιπόν κι εμείς το ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση με παιχνίδια.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε. «Το δώρο της Παπλωματούς» και «Το ταξίδι της Παπλωματούς» του Jeff Brumbeau (εκδόσεις Άγκυρα) Αν δεν τα έχετε ήδη διαβάσει κάντε το οπωσδήποτε. Δυο υπέροχα παραμύθια που μιλάνε για την αξία της προσφοράς. Γιατί τελικά η ευτυχία βρίσκεται σε αυτά που δίνεις κι όχι σε αυτά που παίρνεις.

• Το δώρο: Μέρες που έρχονται όλοι προσπαθούμε να μάθουμε στα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να προσφέρεις σε όσους έχουν ανάγκη. Εδώ εμείς θα σας προτείνουμε ένα παιχνίδι για «εικονικά δώρα». Παίξτε αυτό το παιχνίδι μαζί με το παιδί, αλλάζοντας ρόλους. Την μια φορά είστε εσείς ο δωρητής και το παιδί ο αποδέκτης και μετά αντίστροφα. Ο δωρητής δημιουργεί ένα φανταστικό αντικείμενο και το προσφέρει στον αποδέκτη. Ο αποδέκτης παίρνει το αντικείμενο κι αντιδρά ανάλογα. Μπορείτε να χαρίσετε βιβλία, μπάλες, ξυλομπογιές, πατίνια αλλά και σκύλους, λιοντάρια και αεροπλάνα!

ΜΕΤΑ…

• Σωματική- συναισθηματική έκφραση: (Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς). Η παπλωματού άλλεξε στάση όταν πέρασε το τείχος που την χώριζε/ προστάτευε από τον έξω κόσμο. ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΚΟΣΜΟΙ. Χωρίζουμε τον χώρο στα δύο. Το ένα μισό αντιπροσωπεύει τον κόσμο της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ευημερίας. Το άλλο μισό τον κόσμο της καταπίεσης, της ανασφάλειας, του πολέμου, των ξεριζωμών και της φτώχιας. Ζητάμε από κάθε μέλος της ομάδας να αισθανθεί με όλο του το σώμα κάθε κόσμο και στη συνέχεια να περάσουν όλοι αργά τα σύνορα του ενός κόσμου και να μπουν στον άλλο. Τι αλλαγές γίνονται, στο σώμα, πώς αλλάζει η έκφραση του προσώπου σταδιακά, πώς αισθανόμαστε.
• Ζωγραφίζω: Κι αφού η Παπλωματού τελειώσει και ο βασιλιάς πάρει το «πάπλωμα», για να κρατήσετε λίγο ακόμα τη μαγεία της παράστασης μπορείτε να φτιάξετε στο σπίτι σας το μαγικό «πάπλωμα». Ζωγραφίστε σε χαρτί τα διαφορετικά κομμάτια του παπλώματος κι ίσως κάποια από αυτά να περιέχουν λέξεις αγάπης και συμπόνοιας αντί για χρώματα. Μπορείτε ακόμα να ενώσετε μικρά κομμάτια υφάσματος ή να κολλήσετε διάφορα υλικά σε χαρτί του μέτρου. Υλικά που θα καταπολεμούσαν την φτώχεια. Μην βάζετε όρια στην φαντασία. Ίσως το δικό σας «πάπλωμα» να έχει πάνω κολλημένα όσπρια, κομμάτια ζεστού υφάσματος, φράσεις παρμένες από τα παραμύθια, συννεφάκια ονείρων και λίγη κορδέλα από το μπαλόνι της ελπίδας που αφήσαμε ελεύθερο στον ουρανό.

Μακάρι τα λόγια της παπλωματούς να ηχούν στα αυτιά μας για χρόνια και να τα ακολουθούμε πάντα· «Κάνε το καλό».

 *Παίζουν και τραγουδούν οι ηθοποιοί: Παπλωματού : Λητώ Αμπατζή, Άπληστος Βασιλιάς : Σωκράτης Μαιδώνης, Μοδίστρα-Νεράιδα: Δήμητρα-Ιόλη Εξάρχου Αρκούδα-Ένορκος-Παλιατζής: Σταύρος Μπέκας Πουλί –Πλούσια κυρία: Ελεάννα Κόλλια Δικαστής-Αυλικός: Αντώνης Παπαδάκης Κυρία της αυλής-Κορίτσι: Πηνελόπη Σκαλκώτου Αγοράκι-Αυλικός-Ένορκος: Στέφανος Λούρος Γριούλα-Κυρία της αυλής: Ντόρα Γκέγκα

Ιστορίες αγαπάμε, ιστορίες ξεκινάμε,

Αλλά μια συγκεκριμένη την αγαπάμε πιο πολύ…

Πιο αληθινή εισαγωγή δεν θα μπορούσα να γράψω. Με αυτά τα λόγια ξεκινά η ομάδα «Μικρός Νότος» την παράσταση και αυτή είναι και η δική μου αλήθεια. Αν έπρεπε κάποτε να διαλέξω ένα μόνο παραμύθι θα ήταν «Ο ραφτάκος των λέξεων» του Αντώνη Παπαθεοδούλου. Κι είναι τεράστια η χαρά μου που είδα την ομάδα «Μικρός Νότος» να μεταφέρουν στην σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη, όχι μόνο το παραμύθι, αλλά και τα νοήματά του, την ατμόσφαιρά του, την μαγεία του και την αλληλεπίδραση του παραμυθιού με το κοινό.

Και για να πιάσουμε το νήμα από την αρχή ας ξεκινήσουμε με τα όργανα! Καχόν, μελλόντικα, μεταλλόφωνο, κουίκα, κιθάρα, αυγά, ζίλιες, καστανιέτα, αφρικανικό σέικερ, βροντή, βροχή και μουσική γαβάθα. Με αυτά το παραμύθι ζωντανεύει και εμείς ταξιδεύουμε στο μικρό χωριό του ραφτάκου και στην πόλη αργότερα. Η ζωντανή μουσική είναι ένα από τα μεγάλα ατού της παράστασης και θα το διαπιστώσετε όταν τα μικρά σας ανέβουν στην σκηνή μετά το τέλος για να γνωρίσουν τα μουσικά όργανα.

Ο Νίκος Αξιώτης, ο Δημήτρης Γιαννής και η Γιούλη Καρναχωρίτη είναι μια ομάδα γεμάτη κέφι και αγάπη για τα παιδιά. Πριν ακόμα ξεκινήσει η παράσταση είναι εκεί για να μας καλοσωρίσουν, να αστειευτούν με τα παιδιά και να δημιουργήσουν ένα κλίμα θετικό, εγκάρδιο και φιλικό. Η παρουσία τους στην σκηνή πληθωρική μεταφέρει τους θεατές στην πόλη του ραφτάκου και μας κάνουν κοινωνούς της αλήθειας του. Μαζί με το κοινό κατορθώνουν το ακατόρθωτο (ξεπαγώνουν ακόμα και την Σμαρώ!), γιατί οι λέξεις ενώνουν τους ανθρώπους. Όπως τα υλικά του ραφάκου που ήταν απλά, έτσι κι οι συντελεστές της παράστασης με υλικά απλά, χωρίς περιττά φτιασίδια, με το σώμα, την φωνή, το χιούμορ τους και την αγάπη τους για τα παιδιά δημιουργούν μια παράσταση «χειροποίητη» που ζεσταίνει τις καρδιές μας.

Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου ξέρει το μυστικό του ραφτάκου. «Οι λέξεις είναι αυτές που ζεσταίνουνε, δροσίζουν κι ομορφαίνουν πιο πολύ από όλα τα υλικά του κόσμου». Παιχνίδια με λέξεις λοιπόν για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση!

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε. Αν δεν έχετε ήδη διαβάσει το ομώνυμο παραμύθι του Ανώνη Παπαθεοδούλου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο μην χάνετε καιρό! Διαβάστε το όχι μία, αλλά χίλιες μία φορές. Και σαν έξτρα «εργασία» διαβάστε και το βιβλίο «Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουμε» της ElizabethVerdickαπό τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που μιλά για τη δύναμη των λέξεων.

• Ζωγραφίζω: Πριν πάτε στην παράσταση, αναλόγως του καιρού σκεφτείτε τι θα χρειαστείτε από ρουχισμό και φτιάχτε το με λέξεις. Αν είναι μια κρύα μέρα με τι θα πλέκατε το πουλόβερ σας; βρείτε τις πιο ζστές σας λέξεις και «φτιάχτε το». Αν βρέχει πώς θα φτιάχνατε την ομπρέλα σας; Κι αν φυσά ποιες λέξεις είναι οι πιο «αντιανεμικές»;

ΜΕΤΑ…

• Οι λέξεις στην καθημερινότητα: ΠΡΟΣΟΧΗ! Αυτό είναι παιχνίδι για μεγάλους J Μια μικρή «σκανταλιά» για να φτιάξουμε το κέφι των μικρών μας. Οι λέξεις ζεσταίνουν, δροσίζουν, αγαπάνε και φροντίζουν. Οι λέξεις φέρνουν κοντά ή πληγώνουν, έχουν συναισθήματα ή αδιαφορούν. Κι αν πιστεύετε στη δύναμη των λέξεων χρησιμοποιείστε τες. Ένα μήνυμα μέσα στο κολατσιό του παιδιού σας, μια μικρή λεξούλα τυλιγμένη γύρω από το μολύβι που γράφει την ορθογραφία του, ένα μικρό σημείωμα στην τσέπη του μπουφάν, μια λέξη ζωγραφισμένη ανάμεσα στις πιτζάμες. Και θα νιώθουν πώς είστε πάντα εκεί κοντά τους. Που ξέρετε ίσως τους παρασύρετε στο παιχνίδι κι αρχίσετε να βρίσκετε μικρές λεξούλες παντού. Μια επικοινωνία μυστική που θα έχει δημιουργηθεί λέξη λέξη!
• Κυνηγητό με τις λέξεις: (Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς). Τα παιδιά διαλέγουν μια λέξη και την βάζουν επάνω τους ή την κρατάνε σε ένα χαρτάκι στην τσέπη τους. Μπορεί να δοθεί οδηγία , π.χ. λέξεις που ζεσταίνουν, λέξεις μακρινές, λέξεις που γελάνε, ή να αφεθούν ελεύθερα τα παιδιά να γράψουν ό,τι θέλουν. Ένα παιδί γίνεται συγγραφέας και κυνηγά τις λέξεις που διαρκώς του φεύγουν. Όποια παιδιά πιάσει, αντιπροσωπεύουν μια λέξη. Στο τέλος όσες λέξεις έχει «συλλάβει», προσπαθεί να τις βάλει σε τέτοια σειρά, ώστε να σχηματίζουν μια πρόταση, να βγάζουν κάποιο νόημα. Μπορεί να προκύψει μια πολύ όμορφη συλλογική ιστορία στο τέλος.

Στις πόλεις αυτές τις μεγάλες που ζούμε, «που τα σπίτια είναι τόσο κοντά κι οι καρδιές μακριά» ο ραφτάκος τραγουδά συνταγή πανάρχαιη και μαγική!

Λεξιπλέκω, λεξιράβω της αγάπη ράμματα

Ένα ένα γραμματάκι, λέξεις, πλέξεις, γράμματα.

Οι κλωστές του λέξη λέξη περασμένες στην κλωστή.

Και τελικά καταλήγουμε να τραγουδάμε κάτω από μια τεράστια κουβέρτα

Μι και άλφα, ζήτα, γιώτα

Φτιάχνουν όλα το ΜΑΖΙ!

Ας φτιάξουμε επιτέλους το ΜΑΖΙ γιατί όλοι έχουμε να προσφέρουμε αν μη τι άλλο τις λέξεις μας!

Έβαλα μέλι, ζάχαρη και μεταξένια χτένια

Και παραμύθι έφτιαξα για να το πω σε σένα.

Μήλο μου και μανταρίνι κείνο που παμε θα γίνει.

Η Βίκυ Θαλασσινού μας ετοίμασε ένα παραμύθι σε δεκαπεντασσύλαβο στίχο με ζωντανή μουσική και συμμετοχή των παιδιών στη σκηνή του θεάτρου« Βαφείο- Λάκης Καραλής»

Ένα παραμύθι που μιλά για την κακία, το μίσος, την ζήλια και όλα όσα μας δηλητηριάζουν. Πώς κατάφεραν όλα αυτά και πέρασαν από τα παραμύθια στη μυθολογία και μετά να φωλιάσανε στην ιστορία; Το μήλο της Χιονάτης γλίστρησε από το παραμύθι, πέρασε κάμπους και βουνά και να! Αν για όλα φταίει αυτό το μήλο τότε μπορούμε να το νικήσουμε! Κι είναι αυτό το σπουδαιότερο μήνυμα του έργου κατά τη γνώμη μου. Εμείς έχουμε τη δύναμη να διαλέξουμε αν θα δαγκώσουμε ή όχι το δηλητηριασμένο μήλο…

Η Λήδα Γρηγοριάδου με το λαούτο και την υπέροχη φωνή, η Βίκυ Θαλασσινού και η Δώρα Θωμοπούλου μας ταξίδεψαν με ένα μήλο σε χρόνους και τόπους διαφορετικούς. Μας προσκάλεσαν να χορέψουμε σε γάμους, να κάνουμε παρελάσεις, μας δίδαξαν πώς να φερόμαστε μπροστά σε ένα μαγικό καθρέφτη και τελικά μας έμαθαν να τραγουδάμε τραγούδια μαγικά που αλλάζουνε τον κόσμο. Κι αν δεν αλλάξει το θέατρο τον κόσμο, αν δε σου δώσει την σπίθα της θέλησης να τον αλλάξεις, ποιος άλλος μπορεί να το κάνει καλύτερα;

«Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα», ολόσωστη παροιμία για την σωματική μας υγεία. Εμείς εδώ θα παραφράσουμε λίγο και θα πούμε «Ένα παιχνίδι την ημέρα την λύπη κάνει πέρα». Παινχίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση για να κρατήσουμε μακριά τα «δηλητηριασμένα μήλα»!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση και μήλα. Ας ξεκινήσουμε με τη Χιονάτη. Και μετά όπου βρείτε μήλο πείτε την ιστορία του! Ο Αδάμ κι η Εύα. Το μήλον της Έριδας στους γάμους του Πηλέα. Τα μήλα των Εσπερίδων κι ο Ηρακλής. Το μήλο που έπεσε στο κεφάλι του Νεύτωνα. Αλλά έχει και τραγούδια και παροιμίες το μενού. Τραγουδείστε Το «Μήλο μου κόκκινο», και πείτε μετά και καμιά παροιμία: «Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα», «Το μήλο κάτω από την μηλιά θα πέσει». Αν δεν σας φτάνουν αυτά θυμηθείτε και την Μηλίτσα από την Ντενεκεδούπολη και τον Αιμίλιο το Μήλο από την Φρουτοπία. Ας μην ξεχνάμε ότι κατάγεται και από το μήλο που έπεσε στο κεφάλι του Νεύτωνα.
• Ζωγραφίζω: Προτείνουμε να ζωγραφίσετε το δηλητηριασμένο μήλο της Χιονάτης. Μπορείτε να ετοιμάσετε δυο ζωγραφιές. Μία το μήλο της Χιονάτης εξωτερικά και μία πώς μοιάζει εσωτερικά. Ο εξάχρονος γιος μου ζωγραφίζοντας το εσωτερικό του μήλου μονολογούσε: Το μαύρο σκουλήκι της κακίας με γλώσσα κοφτερή και αγκάθια αιχμηρή. Μαύρο και κακία, ζήλια και απογοήτευση, θυμός και θλίψη.

ΜΕΤΑ…

• Τι συνέβη μετά... (Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς). «Κι όλοι ζήσαν καλά κι εμείς καλύτερα» και μετά; Τι έγινε το μήλο της Χιονάτης που προκάλεσε τόσο κακό; Εκείνο το μπιζέλι από την πριγκίπισσα και το μπιζέλι που ήταν η αιτία να καταλάβουν την βασιλική της καταγωγή που βρίσκεται; Και μιας και μιλάμε για λαχανικά τι έγινε η φασολιά του Τζακ; Οι μπότες του γίγαντα που κατέληξαν αφού τις φόρεσε ο παπουτσωμένος γάτος και ο Κοντορεβιθούλης; Διαβάστε το αγαπημένο σας παραμύθι, βρείτε ένα μικρό στοιχεία που κανείς μέχρι τώρα δεν το είχε προσέξει, πάρτε το και φτιάχτε το δικό σας παραμύθι. Κι αν ανακατέψετε και πολλά παραμύθια, μύθους, ιστορίες και τραγούδια ακόμα καλύτερα!

Δηλητηριασμένα μήλα υπάρχουν πάντα και παντού. Στα παραμύθια, στους μύθους, στην ιστορία και στην καθημερινότητά μας. Ας επιλέξουμε να μην τα δαγκώσουμε κι ας τραγουδήσουμε όλοι μαζί ενωμένοι τραγούδια μαγικά που διώχνουν την κακία μακριά!

Η Κέλλυ Σταμουλάκη μας παρουσιάζει φέτος την μεγάλη της επιτυχία «Ως την άκρη του ονείρου». Σε πρωτότυπη μουσική του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα (στον οποίο είναι κι αφιερωμένη η παράσταση) και με τον ερμηνευτή Βασίλη Λέκκα στο ρόλο του φύλακα άγγελου θα συγκινηθούμε, θα γελάσουμε και θα ταξιδέψουμε μαζί με την μικρή Πετρίνα…ως την άκρη του ονείρου!

Ακολουθώντας την δομή παραμυθιού, η Κέλλυ Σταμουλάκη μας παρουσιάζει ένα ταξίδι ενηλικίωσης όπου βοηθοί του ήρωα, (της ηρωίδας στην συγκεριμένη περίπτωση), είναι η αγάπη, η υπομονή και η πίστη. Πίστη στο ότι υπάρχουν φύλακες άγγελοι, πίστη στους ανθρώπους, πίστη ότι όλα τελικά θα πάνε καλά. Και πηγαίνουν καλά! Γιατί τα παιδιά, κι εμείς οι μεγάλοι, έχουμε ανάγκη να μας πει κάποιος ότι όλα θα πάνε καλά. Έχουμε ανάγκη να μας διαβάσουν παραμύθια κι αυτό κάνει η Κέλλυ Σταμουλάκη.

Παραμυθένια και τα κουστούμια του Μάριου Καραβασίλη, όπως επίσης και τα σκηνικά του Γιώργου Λυντζέρη. Τα σκηνικά πλαισιώνουν με αριστοτεχνικό τρόπο η ζωντανή μουσική με τα δεκάδες μουσικά όργανα. Πνευστά και κρουστά, αρμόνιο και βιολεντσέλο, ακόμα και άρπα (!) μας ταξιδεύουν σε δάση και σε λίμνες με βατράχια κι αγριόκοτες, σε βροχή και σε φωτιά.

Ο δεκαμελής θίασος συνεργάζεται άψογα και ανταποκρίνεται τόσο στο υποκριτικό μέρος όσο και στο μουσικό, αφού οι ηθοποιοί παίζουν μουσικά όργανα και τραγουδούν ζωντανά. Πέρα από την Νέλλη Γκίνη και τον Βασίλη Λέκκα, ξεχώρισαν ο Νικόλας Μπράβος (υποκριτικά και μουσικά) και η Έλενα Δελακούρα. Και φυσικά ακόμα γελάμε με τα παιδιά μου με τις ατάκες του Τζερόμ Καλούτα και την ξεκαρδιστική ερμηνεία του!

Η μικρή Πετρίνα παρόλες τις ατυχίες και τις δυσκολίες δεν χάνει την πίστη της και την αισιοδοξία της. Ξεκινά το ταξίδι της για να βρει τον παππού της, τις ρίζες της και τη οικογένειά της. Σε έναν κόσμο παιδικό, που μπορείς να σβήσεις μια φωτιά με κουβαδάκια, εμείς προτείνουμε παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση ώστε η μαγεία και το όνειρο να κρατήσουν λίγο ακόμα!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση. Το θεατρικό έργο «Ως την άκρη του ονείρου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάπλαση μαζί με το cd με την πρωτότυπη μουσική του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Αν δεν θέλετε να χαλάσετε την έκπληξη μπορείτε απλώς να το ξεφυλίσσετε και να φανταστείτε την δική σας ιστορία βλέποντας τι εικόνες. Ή μπορείτε ακόμα να διαβάσετε την ιστορία μέχρι τη μέση και μετά να φανταστείτε το δικό σας τέλος!

• Ζωγραφίζω: Ο τίτλος του έργου μας δίνει αφορμή να παίξουμε με όνειρα. Ας ζωγραφίσουμε το πιο τρελό μας όνειρο, την πιο μεγάλη μας επιθυμία κι ας σκεφτούμε μετά τρόπους να κάνουμε το όνειρό μας πραγματικότητα!

ΜΕΤΑ…

• Φτιάχνω τα δικό μου παραμύθι. Στο εμπόριο και στο διαδίκτυο κυκλοφορούν πολλά παινχίδια με παραμυθοκάρτες οι οποίες βασίζονται σις καρτέλες του Προπ. Διαλέχτε λοιπόν τον δικό σας ήρωα- ηρωίδα, σκεφτείτε το πρόβλημα που τον αναγκάζει να μετακινηθεί, βρείτε έναν βοηθό και αφού κάνει το ταξίδι του και ζήσει τις περιπέτειές του, δώστε το δικό σας τέλος. Το παραμύθι σας είναι κιόλας έτοιμο!
• Ηχοϊστορία. Στην παράσταση η μουσική κυριαρχεί. Το δάσος το οποίο διασχίζει η Πετρίνα ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας χάρη στα μουσικά όργανα που παίζονται επί σκηνής. Γιατί να μην φτιάξουμε λοιπόν την δική μας ηχοϊστορία; Αρχικά σκεφτείτε μαζί με τα παιδιά μια τοποθεσία. Ένα δάσος, μια σπηλιά, μια παραλία, ή ένα σχολείο. Τί ήχοι ακούγονται συνήθως εκεί; Αντικείμενα του σπιτιού και το σώμα μας μπορούν να γίνουν τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα που θα ντύσουν μουσικά αυτές τις τοποθεσίες.

Η Πετρίνα αντιλαμβάνεται μέσα από το ταξίδι της ότι η ζωή έχει αξία όταν προσπαθείς για όσα επιθυμείς. Όταν όλα εμφανίζονται «μαγικά» μπροστά σου η ζωή μοιάζει πιο σύντομη, «δεν ζεις»! Θα καταλάβει ότι η αγάπη είναι η κινητήριος δύναμη της ζωής και ότι όλοι, ξένοι και ντόπιοι, είμαστε άνθρωποι. Η Πετρίνα θα μας μάθει ότι ζωή σημαίνει να προσπαθείς, να αγαπάς, να πιστεύεις και να συνεχίζεις ως την άκρη του κόσμου για να κατακτήσεις το όνειρό σου!

Η μαγεία ξεκινά μπαίνοντας στην αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής. Μια τεράστια πολύχρωμη σκηνή (σκηνικά Θάλεια Μέλισσα), κίτρινος φωτισμός (στους φωτισμούς η Στέλλα Κάλτσου) και μαξιλάρες που σε κάνουν να νιώσεις σαν βεδουίνος στην έρημο. Η 4χρονη κόρη μου είπε διασχίζοντας τον διάδρομο για να μπούμε στην αίθουσα ‘’Μαμά από εδώ ξεκινά ο παραμυθένιος κόσμος;’’.

Και πράγματι πρόκειται για έναν παραμυθένιο κόσμο. Ένα παραμύθι, που οι ηθοποιοί υπηρετούν λιτά και απέριττα όπως πρέπει να υπηρετούνται τα παραμύθια. Χωρίς πολλά φτιασίδια, με μόνο σύμμαχο το σώμα και την φωνή μας παραδίδουν το παραμύθι για να το κάνουμε δικό μας και στη συνέχεια να το αφηγηθούμε κι εμείς. Και δεν είναι παράδοξο που διάλεξαν ένα ανέκδοτο παραμύθι για να μας παρουσιάσουν. Γιατί στην ουσία τους τα παραμύθια έτσι μεταδίδονται. Από στόμα σε στόμα. Έτσι ζουν και αναπνέουν. Μέσα από τις αφηγήσεις του καθενός μας. Μοναδική συνοδοιπόρος του παραμυθιού η μουσική (Νίκος Κυπουργός), αλλά αυτή, σαν πανάρχαιη τέχνη και του λόγου της, έχει το δικαίωμα να βρίσκεται εκεί και να γίνεται ένα με το παραμύθι.

Άριστη η σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου μας μεταφέρει με το διασκευασμένο από την Άνδρη Θεοδότου παραμύθι του Νίκου Καζαντζάκη στη μακρινή Ανατολή, εκεί που πάντα συμβαίνουν θαύματα. Ο δωδεκαμελής θίασος συνεργάζεται για να αποδώσει όλους τους ρόλους και αυτό που εισπράττει ο θεατής είναι η συνεργασία και ένα αρμονικό αποτέλεσμα. Το γεγονός ότι ο χώρος της σκηνής που παίζουν οι ηθοποιοί είναι τόσο μεγάλος σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι μέσα στον κόσμο του παραμυθιού κι όχι ότι παρακολουθείς παράσταση.

Πολύ πολύ παλιά, πριν ακόμα οι άνθρωποι γίνουν σοφοί όπως σήμερα, οι αλήθειες βρίσκονταν στα παραμύθια και μέσω αυτών μεταδίδονταν η γνώση του κόσμου. Αυτά ήταν η διασκέδαση και η παρηγοριά των ανθρώπων. Με παιχνίδια απλά, όπως ταιριάζει στην τέχνη του παραμυθά, προτείνουμε να συνοδεύσουμε το ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ της παράστασης.

ΠΡΙΝ…

• Το φτερωτό άλογο: Μεγάλη αναστάτωση προκάλεσε στην οικογένεια ο τίτλος της παράστασης. Θα υπήρχε φτερωτό άλογο; Κι αν ναι πώς θα το έδειχναν; Μήπως θα υπήρχε ένα ψεύτικο άλογο κρεμασμένο με σκοινιά από το ταβάνι; Αυτές τις κουβέντες είχαμε εμείς πριν την παράσταση. Θα μπορούσατε με αφορμή τον τίτλο να γίνετε για λίγο σκηνοθέτες- σκηνογράφοι και να σκεφτείτε μαζί με τα παιδιά σας τρόπους για να παρουσιαστεί ένα «φτερωτό άλογο» στη σκηνή.

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός: Το φτερωτό άλογο που χάρισε ο Ινδός στον βασιλιά της Περσίας έγινε αφορμή για μια απίστευτη περιπέτεια του διαδόχου. Μετά κάπου το έκρυψαν και εντελώς τυχαία το βρήκαμε εμείς! Που ήταν κρυμμένο και πώς το ανακαλύψαμε; Και σε ποια καινούρια περιπέτεια μας ταξίδεψε; Μήπως σε μια μακρινή κι εξωτική χώρα ή κάπου στο διάστημα; Μήπως τα φτερωτά άλογα σε ταξιδεύουν σε χώρες παραμυθιών; Μπορείτε να απλώς να γράψετε την ιστορία σας ή ακόμα καλύτερα να την παρουσιάσετε. Όπως είδατε δεν χρειάζονται πολλά πράγματα. Το σώμα σας και η μουσική είναι αρκετά για να αφηγηθούμε/ παρουσιάσουμε το παραμύθι μας.

Σαν όλα τα παραμύθια έτσι κι αυτό τελειώνει με το θρίαμβο της αγάπης. Γιατί τα παραμύθια ασχολούνται με τα σοβαρά του κόσμου με τρόπο απλό. Και τι πιο σοβαρό και πιο σημαντικό από την αγάπη! «Είναι μάγος; Είναι άγγελος;» ρωτάνε όλοι στο τέλος. «Τίποτε από αυτά. Είναι ο άντρας της».

Γη και αέρας και φωτιά

Δε με σταματάνε,

Την αγάπη μου θα βρω

Κρυμμένη όπου και να ‘ναι.

Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη

Η θεατρική ομάδα Μποέμ παρουσιάζει στο Θέατρο Σταθμός, το παραμύθι της Γεωργίας Παρασκευά ‘’Η επιστροφή των παραμυθιών’’ (εκδόσεις Δωδώνη). Οι ήρωες των παραμυθιών, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά πολίτες της ίδια ‘’χώρας’’ ενώνονται μπροστά στον κίνδυνο της εξαφάνισής τους από την τεχνολογία. Ενωμένοι νικούν και τελικά καταφέρνουν να κάνουν την τεχνολογία σύμμαχό τους. Γιατί ο ‘’κακός’’ στα παραμύθια (εδώ η τεχνολογία) δεν είναι ποτέ ένας μονοδιάστατος ήρωας και πάντα είναι η κινητήριος δύναμη για να ενεργοποιήσει τον ήρωα.

Από την πενταμελή ομάδα των ηθοποιών ξεχωρίζω τον Πάνο Καλατζή για τις υποκριτικές του ικανότητες. Σε ρόλο κακού, αλλά και καλού κατορθώνει να μας πείσει και ταυτόχρονα μας κάνει να γελάσουμε πολύ.

Η σκηνοθεσία της Κατερίνας Πολυχρονοπούλου προσιτή στους νεαρούς θεατές. Προσωπικά μου φάνηκε κάπως ελλιπής η μουσική επένδυση και θα ήθελα μάλλον κάτι παραπάνω σε αυτό το κομμάτι της παράστασης.

Ευχάριστη έκπληξη η εμφάνιση των ηθοποιών μετά το τέλος της παράστασης για να μιλήσουν με τα παιδιά. Άμεσοι και με χιούμορ προσεγγίζουν τα παιδιά με αγάπη και είναι εκεί για να ακούσουν τα πάντα.

Η συγγραφέας Γεωργία Παρασκευά παίζει με τα παραμύθια και τελικά μας χαρίζει ένα καινούριο παραμύθι. Ας παίξουμε κι εμείς παιχνίδια ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Παραμύθια: Η παράσταση βασίζεται στα παραμύθια. Αν δεν έχετε διαβάσει ήδη αρκετά τουλάχιστον μην πάτε απροετοίμαστοι. Έγκυρες πηγές λένε ότι πρέπει να γνωρίζετε τα παραμύθια της Ωραίας Κοιμωμένης, της Αλίκης στην χώρα των θαυμάτων, του Πήτερ Παν κι αν έχετε χρόνο θυμηθείτε και το τζίνι του Αλλαντίν και τον Κακό Λύκο. Μια καλή ιδέα για να τεστάρετε τις γνώσεις σας είναι το γνωστο παιχνίδι brainbox που κυκλοφορεί σε έκδοση ‘’Μια φορά κι έναν καιρό’’. Κι αν ήδη ξέρετε πολλά παραμύθια μπορείτε να διαβάσετε μια διαφορετική εκδοχή τους. ‘’Τα παραμύθια ανάποδα’’ του Ρόαλν Νταλ (εκδ.Ποταμός) θα κινήσουν το ενδιαφέρον μεγαλύτερων παιδιών που θεωρούν τα παραμύθια ‘’παιδικό ανάγνωσμα’’

• Παντομίμα: Αινίγματα με παραμύθια. Κάποιος κάνει μια χαρακτηριστική κίνηση/ σκηνή από ένα παραμύθι μόνο με κίνηση χωρίς λόγο και οι υπόλοιποι μαντεύουν για ποιο παραμύθι πρόκειται. Είναι επιτυχημένη η παντομίμα όταν το ‘’κοινό’’ βρει το παραμύθι. Π.χ. Η Κοκκινοσκουφίτσα κόβει λουλούδια, η Χιονάτη τρώει το δηλητηριασμένο μήλο και πεθαίνει, η Ωραία Κοιμωμένη τρυπιέται με το αδράχτι, ο Κοντορεβιθούλης ρίχνει ψίχουλα για να βρει το δρόμο.

ΜΕΤΑ…

• Παραμυθοσαλάτα: Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα βιβλία παραμυθοσαλάτας. Η λογική τους είναι να ανακατέψουμε ήρωες, καταστάσεις και φινάλε και να προκύψουν έτσι διαφορετικά παραμύθια. Τι θα λέγατε να προσπαθήστε να φτιάξετε την δική σας παραμυθοσαλάτα; Ιδέες πολλές. Ένας ήρωας παραμυθιού βρίσκεται σε ένα άλλο παραμύθι κατά λάθος ή ως επισκέπτης, βλέπουμε τι γίνεται μετά το τέλος ενός παραμυθιού (πού πήγε η Σταχτοπούτα αφού παντρεύτηκε τον πρίγκηπα;), ένας δευτεροήρωας (τα αδέρφια του Κοντορεβιθούλη) αποκτούν ξαφνικά πρωταγωνιστικό ρόλο ή ακόμα και συνέντευξη με έναν ήρωα παραμυθιού.

(‘’Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα’’, εκδ. Άμμος. ‘’Παρα-μύθοι στο μίξερ’’, εκδ.Νίκας, ‘’Με ένα ΦΙ και ένα ΠΙ φτιάχνω παραμύθια’’, εκδ.Ελληνικά Γράμματα)

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εμψυχωτές: ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ. Ο εμψυχωτής λέει στα παιδιά να φτιάξουν ένα παραμυθένιο δελτίο ειδήσεων που να έχει είτε όλους, είτε κάποιους από τους τομείς των δελτίων ειδήσεων (πολιτικά, ειδήσεις απ’ όλο τον κόσμο, κοσμικά, πολιτιστικά, καιρός, αθλητικά, χρηματιστήριο και γιατί όχι; Διαφημίσεις!). Μπορούννα χρησιμοποιήσουν παραμύθια (κλασικά και μη), μύθους και ό,τι άλλο φανταστούν. Στη συνέχεια θα παρουσιάσουν το δελτίο ειδήσεων. Ένας παίκτης θα είναι ο κύριος παρουσιαστής, ένας άλλος θα είναι ειδικός τον οποίο έφεραν στο δελτίο για να δώσει τη γνώμη του, και ένας τρίτος παίκτης είναι ο ρεπόρτερ στη σκηνή των γεγονότων. Ο ρεπόρτερ πρέπει να πάρει συνέντευξη από διάφορους μάρτυρες ή από χαρακτήρες που εμπλέκονται στην ιστορία, και όλοι αυτοί οι ρόλοι θα παίζονται από άλλα παιδιά της ομάδας. (Εάν έχουμε μικρή ομάδα ένας παίκτης μπορεί να έχει όλους τους ρόλους των συνεντευξιαζόμενων). Ίσως οι συνεντευξιαζόμενοι να είναι απλώς μάρτυρες που είδαν το γεγονός (όπως π.χ. η περίεργη γειτόνισσα της Κοκκινοσκουφίτσας), ή παλιοί φίλοι/ αγαπημένοι των κεντρικών χαρακτήρων ή οι δάσκαλοί τους στο δημοτικό σχολείο.Έτσι στα αθλητικά έχουμε το μύθο του Λαγού και της Χελώνας, στον καιρό τον μύθο του Ανέμου και του Ήλιου, στα πολιτικά την αντιδικία Σταχτοπούτας-μητριάς για την εξουσία και στα κοσμικά την ανακύρηξη της Χιονάτης ως ομορφότερης στον κόσμο.

            Ο 5,5 ετών γιος μου μερικές μέρες μετά την παράσταση ξύπνησε ένα πρωινό και μου αφηγήθηκε ένα τέλειο όνειρο (όπως είπε χαρακτηριστικά) που είδε. ‘’Όλοι οι ήρωες των παραμυθιών ήταν λέει μαμά μαζεμένοι σε ένα σταθμό τρένου’’. Εμπρός λοιπόν ας ανεβούμε στο τρένο των παραμυθιών κι ας έχουμε την τεχνολογία αρωγό. Κι όπως λέει και το τζίνι: ‘’Να θυμάστε ότι όλοι έχουμε ανάγκη από λίγο παραμύθι’’…

Θέατρο Σταθμός
(Βίκτωρος Ουγκώ 55, Αθήνα, στάση ΜΕΤΡΟ-Μεταξουργείο

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 3.00μ.μ.

Είσαι τα δέντρα που σκαρφάλωσες, είσαι οι θάλασσες που πέρασες,

Είσαι οι δρόμοι που περπάτησες, είσαι εκείνα που ονειρεύτηκες.

Πάντα η καρδιά θα χτυπά, θα ‘σαι εκείνος που κρύβεις

Κάπου εκεί βαθιά…

Χριστούγεννα χωρίς ‘’Χριστουγεννιάτικη ιστορία’’ και Σκρουτζ είναι σαν Χριστούγεννα χωρίς…αγάπη! Αυτός είναι ο ένας λόγος που πρέπει να παρακολουθήσετε την παράσταση του Εθνικού θεάτρου. Ο δεύτερος λόγος είναι η όμορφη σκηνοθεσία, συνδυασμένη με υποκριτικό ταλέντο, εξαιρετικούς φωτισμούς και αστραφτερά κουστούμια.

Η ιστορία του Εμπενέζερ Σκρουτζ, του πασίγνωστου τσιγκούνη που απεχθάνεται τα Χριστούγεννα, έρχεται για να μιλήσει στις καρδιές όλης της οικογένειας. Μας μιλά για την αγάπη στον συνάνθρωπο αλλά και για την πορεία μας ως άνθρωποι. Που έχουμε φτάσει; Γιατί είμαστε αυτό που είμαστε; Μπορούμε να αλλάξουμε αν θέλουμε και πώς τελικά φτάνουμε να θέλουμε να αλλάξουμε; Ο Γιάννης Μόσχος επιτυγχάνει με την διασκευή και την σκηνοθεσία του να μας παρουσιάσει ένα έργο για όλη την οικογένεια. Ο καθένας θα πάρει αυτό που χρειάζεται και αυτό που μπορεί να αντιληφθεί, αλλά όλη η οικογένεια θα φύγει σίγουρα μαγεμένη από την Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα.

Το σκηνικό της Τίνας Τζόκα, λειτουργικό και μαγικό, παραπέμπει σε Χριστούγεννα μιας άλλης εποχής της Αγγλίας. Η περιστρεφόμενη σκηνή μου θύμισε τον ‘’κύκλο’’ που κάνει η ζωή μας πολλές φορές, κι ακόμα κι αν δεν ηταν αυτή η πρόθεση της σκηνογράφου, θεωρώ ότι ένα σκηνικό που ‘’μιλάει’’ στην καρδιά του θεατή είναι ένα επιτυχημένο σκηνικό. Όσον αφορά τα κουστούμια, θα μιλήσω ως μαμά που εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι τα παιδιά δεν φοβήθηκαν τα φαντάσματα. Αν και υπήρχε η ανησυχία από μέρους των παιδιών μου για τα ‘’φαντάσματα’’ τελικά μέσα από τα εντυπωσιακά αλλά ανθρώπινα κουστούμια τους, εστιάσαμε στον ρόλο τους και όχι στην όψη τους κι αυτό θεωρώ ότι ήταν ένα μεγάλο στοίχημα που κερδήθηκε.

Μιλώντας για φαντάσματα να υπογραμμίσω ότι ήταν εξαιρετικό το σκηνοθετικκό εύρημα του τρίτου φαντάσματος. Δεν ξέρω αν τελικά οι άνθρωποι αλλάζουν. Αν όμως αυτό μπορεί να συμβεί, είμαι πεπεισμένη ότι θα συμβεί από αγάπη κι όχι από φόβο. Κι ίσως τελικά οι μεγάλες αλλαγές στην ζωή μας να οφείλονται σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο. Θεωρώ πιο πιθανό ο Σκρουτζ να άλλαξε επειδή θυμήθηκε πώς ήταν να αγαπά κάποιον παρά επειδή τρόμαξε από ένα απόκοσμο πλάσμα.

Όλη η ομάδα των ηθοποιών είναι άψογη και άριστα συγχρονισμένη.Θα ξεχώριζα τον Χρήστο Στέργιογλου (Μπομπ Μάρλευ), τον Αλέξανδρο Μυλωνά (Σκρουτζ), τον Λαέρτη Μαλκότση (αφηγητής) και τον Παναγιώτη Παναγόπουλο (φάντασμα τωρινών Χριστουγέννων).

Θα ήταν παράλειψη σε ένα μιούζικαλ να μην αναφερθώ στην πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Οικονόμου και στους υπέροχους στίχους του Σταύρου Σταύρου. Τέλος, οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου πρόσθεσαν ένα λιθαράκι ακόμα στη μαγευτική ατμόσφαιρα του έργου, ειδικά στην εμφάνιση του φαντάσματος των φετινών Χριστουγέννων.

Και για να κρατήσει η μαγεία των Χριστουγέννων πιο πολύ προτείνουμε παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Διαβάζουμε: ‘’Χριστουγεννιάτικη Ιστορία’’ του Ντίκενς στην αυθεντική της μορφή, σε διασκευή, κόμικ, ή ό,τι άλλο θέλετε. Μην αφήνετε τα χριστουγεννιάτικα βράδια σας χωρίς την μαγεία του Εμπενέζερ Σκρουτζ!

• Φανταζόμαστε: Ο Σκρουτζ είναι ένας άνθρωπος που κατά βάση τσιγκουνεύεται τα συναισθήματά του. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Τα παιδιά έχουν το χάρισμα της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης. Μπορείτε λοιπόν να σκεφτείτε και να γράψετε μια μικρή ιστοριούλα από το παρελθόν του Σκρουτζ. Κάτι που δεν υπάρχει στο έργο. Πώς ήταν ο Σκρουτζ παιδί, τι του είχε συμβεί κι έγινε έτσι μετά; Ένας μικρός Ντίκενς ίσως να βρίσκεται κάπου ανάμεσά μας.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες- εκπαιδευτικούς.: Μετά ην επίσκεψη του τρίτου φαντάσματος ο Σκρουτζ, κατά κόσμον Αλέξανδρος Μυλωνάς, τρέχει να ‘’προλάβει’’ τα Χριστούγεννα. Δεν είναι πια ο ηλικιωμένος Εμπενέζερ Σκρουτζ, είναι ένας άνθρωπος ελεύθερος από έννοιες, γεμάτος αγάπη. Ο εμψυχωτής χωρίζει τον χώρο σε τέσσερα τεταρτημόρια και ορίζει πώς περπατάμε σε καθένα από αυτά. Στο 1^ο τετράγωνο περπατάμε σαν παιδιά χαρούμενα κι ανέμελα (όπως ήταν ο Σκρουτζ ως παιδί). Στο 2^ο τετράγωνο σαν στενοχωρημένοι (όπως ο Σκρουτζ όταν ήταν μόνος στο σχολείο). Στο 3^ο σαν ένας ενήλικος με έννοιες και προβλήματα (ο Σκρουτζ στην ενήλικη ζωή του) και στο 4^ο σαν κάποιος που μόλις ξύπνησε από ένα όνειρο (καλό ή κακό;). Βάζουμε μουσική και σε όποιο τετράγωνο είμαστε περπατάμε ανάλογα.
• Ζωγραφική: Ο Εμπενέζερ Σκρουτζ παιδί, ο Εμπενέζερ Σκρουτζ ερωτευμένος νέος, ο Εμπενέζερ Σκρουτζ τσιγκούνης μεσήλικας και ο Εμπενέζερ Σκρουτζ το πρωινό των Χριστουγέννων μετά την επίσκεψη των φαντασμάτων. Πώς θα ζωγράφιζαν τα παιδιά τον Σκρουτζ σε καθεμιά από αυτές τις 4 στιγμές του;

            Το εργο του Ντίκενς είναι διαχρονικό γιατί οι βαθύτερες αλήθειες του μας αφορούν ακόμα. Αν έπρεπε να επιλέξω ένα από τα νοήματά του θα ήταν αυτό που το πνεύμα του παρόντος είπε στον Σκρουτζ: ‘’Αρνήθηκες κάθε ευθύνη για τον κόσμο γύρω σου, αλλά έβγαλες όσα περισσότερα μπορούσες από αυτόν’’. Φοβάμαι ότι ο Σκρουτζ δεν είναι παρά η προσωποποίηση του κόσμου μας. Ίσως αν ο καθένας μας ξεχωριστά παίρναμε την ευθύνη που μας αναλογεί, τα φετινά Χριστούγεννα να ήταν ομορφότερα για πολλούς συνανθρώπους μας. Γιατί…

Κάπου εκεί που ζει η αγάπη, έλα και κράτα μου το χέρι εκεί να με πας.

Διαβάστε επίσης:Είδα Τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» Σε Σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρμπίλη

…κι εμείς καλύτερα! Έτσι τελειώνουν τα παραμύθια γιατί μετά αρχίζουν τα καλύτερα. Η δική μας ζωή είναι καλύτερη από των παραμυθιών γιατί την επιλέγουμε εμείς, γιατί την ζούμε όπως θέλουμε γιατί ακόμα κι αν στα παραμύθια υπάρχει ‘’η καλύτερη πολιτεία του κόσμου’’ εμείς θέλουμε να εξερευνήσουμε τον δικό μας κόσμο.

Ο Τζιμ ζει στην καλύτερη πολιτεία του κόσμου, με τα καλύτερα παγωτά και τα καλύτερα παπούτσια, αλλά είναι λιγάκι ανικανοποίητος. Του αρέσουν όλα αυτά αλλά θα ήθελε να γίνει ξερευνητής και να δει κι άλλα πράγματα, να εξερευνήσει κι άλλους τόπους. Κανείς δε συμμεριζεται τις ανησυχίες του αλλά όλα αλλάζουν όταν ένας παράξενος ταξιδιώτηςεπιβεβαιώνει τις υποψίες του ότι εκεί έξω, μακριά από την καλύτερη πολιτεία του κόσμου, υπάρχει το διαφορετικό! Κάπου αλλού το γιουκαλίλι κι όχι το πιάνο είναι το καλύτερο όργανο του κόσμου, κάπου μακριά υπάρχει το παγωτό σοκολάτα και σε κάποια χώρα υπάρχουν παπούτσια χωρίς κορδόνια! Ο Τζιμ θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο για να βρει το χαμένο βιβλίο της γνώσης. Θα τα καταφέρει ή τελικά ο αρχηγός της πολιτείας θα το βρει πρώτος και θα το καταστρέψει;

Το πρωτότυπο κείμενο της ομάδας Ντουθ μιλά στις καρδιές παιδιών και μεγάλων. Μιλά για την ανάγκη μας να ‘’φύγουμε’’ και να ψάξουμε τις δικές μας αλήθειες. Να ταξιδέψουμε, να εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε καινούρια πράγματα. Μιλά για το διαφορετικό και κατά πόσο το αποδεχόμαστε, αλλά και για την εξουσία (γονεϊκή, πολιτική, διδασκαλικη;) που διεκδικεί το αλάθητο. Πού βρίσκει τελικά ο Τζιμ την σοφία; Μα φυσικά σε ένα βιβλίο, δηλαδή στη γνώση. Για να φτάσει σε αυτό χρειάζεται να επιστρατεύσει την φαντασία του και φυσικά χρειάζεται και…χρόνος. Γιατί όλα τα σπουδαία επιτεύγματα χρειάζονται χρόνο!

Οι τρεις ηθοποιοί, Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου και Δημήτρης Αποστολακίδης, ενσαρκώνουν αριστοτεχνικά και τους δέκα ρόλους του έργου. Με όρους θεατρικού παιχνιδιού και με ελάχιστα υλικά μέσα κατορθώνουν με την φωνή, το σώμα και την κίνηση να μας μεταφέρουν στο σχολείο, τα μαγαζιά, την πλατεία και την βιβλιοθήκη της πολιτείας. Τα κουστούμια τα και τα σκηνικά της Αλεξίας Χρυσοχοϊδου είναι πράγματι μαγικά παραπέμποντας σε εικόνες βιβλίου. Έχεις την αίσθηση ότι είναι ήρωες παραμυθιού που μόλις ξεπήδησαν από τις σελίδες του βιβλίου για να συνεχίσουν μετά το ‘’..κι εμείς καλύτερα’’. Η μουσική και τα τραγούδια που ακούγονται επί σκηνής παρασύρουν μικρούς και μεγάλους. Εκπληκτική η σκηνοθεσία των Βάσια Ατταριάν και Μυρτώ Μακρίδη, καθηλώνει στη θέση τους παιδιά από 3 ετών χωρίς να τα υποτιμά ως θεατές.

…κι εμείς καλύτερα, λοιπόν αλλά τι μπορεί να συμβεί ΠΡΙΝ από αυτό και τι ΜΕΤΑ;

ΠΡΙΝ…

• Φανταζόμαστε και ζωγραφίζουμε: Πριν την παράσταση μπορούμε να μιλήσουμε με τα παιδιά για το πώς φαντάζονται την καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Τι μαγαζιά θα είχε; Πώς θα ήταν οι άνθρωποι; Τι θα μαθαίνανε τα παιδιά στο σχολείο; Τι χρώμα θα είχε ο ουρανός εκεί; Κι αφού φτιάξετε την καλύτερη πολιτεία στον κόσμο, μπορείτε να σπείρετε τον σπόρο της αμφιβολίας. Θα μπορούσες να μείνεις για πάντα εκεί;
• Γρίφοι: Για να καταφέρει ο Τζιμ να βρει το βιβλίο της γνώσης θα πρέπει να λύσει ένα γρίφο. Τι είναι ο γρίφος; Πόσους ξέρουμε και πόσους μπορούμε να λύσουμε; Μπορούμε στη συνέχεια να φτιάξουμε και τον δικό μας γρίφο, μόνοι ή με βοήθεια, και να τον δώσουμε στον μπαμπά, στη γιαγιά ή ακόμα και στη δασκάλα για να τον λύσουν.

ΜΕΤΑ…

• Παράσταση: Οι τρεις ηθοποιοί παίζουν όλους τους ρόλους του έργου, εξηγώντας στους μικρούς θεατές πώς θα το πετύχουν αυτό. Γίνονται αρκετές αναφορές, ενταγμένες με μαεστρία μέσα στο έργο, για το πώς συγκεκριμένα αντικείμενα ή κινήσεις θα είναι το σύνθημα ότι ένας ρόλος αλλάζει. Τα παιδιά βλέπουν πώς με τα λίγα μπορείς να κάνεις πολλά. Άλλωστε το θέατρο είναι μια τέχνη ''φτωχή'’ που μπορεί να γίνει και με ελάχιστα μέσα. Αρκεί ένας ηθοποιός κι ένας θεατής. Ας δοκιμάσουμε στο σπίτι να παίξουμε ένα πολυπρόσωπο έργο έχοντας μόνο δυο ηθοποιούς και φυσικά τουλάχιστον έναν θεατή (ακόμα κι αν αυτός είναι μια κούκλα!). Τα παιδιά επιστρατεύουν την φαντασία και ο λύκος με τα τρία γουρουνάκια μπορεί να παιχτεί από ένα θίασο δύο ατόμων!

Βραβευμένη ζωγραφία Σοφίας Φάσσου από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων με θέμα "Πώς φαντάζομαι το μέλλον"

• Σχεδιάζοντας το μέλλον: Πριν μερικές εβοδμάδες άκουσα τον 5χρονο γιο μου να λέει στην 3χρονη κόρη μου: ‘’Ξέρεις όταν μεγαλώσουμε κι η μαμά κι ο μπαμπάς θα είναι γέροι, τίποτα δε θα είναι όπως τώρα. Δηλαδή εννοώ ότι ίσως εμείς να μπορούμε να περπατάμε στο ταβάνι’’. Κάπως έτσι φαντάζομαι ξεκίνησαν οι μεγάλες εφευρέσεις. Κάπως έτσι φτάσαμε στο φεγγάρι μερικά χρόνια μετά το ‘’από τη Γη στη Σελήνη’’ του Ιουλίου Βερν. Από μια τρελή ιδέα! Ο Τζιμ στο έργο προσπαθεί να πείσει τον παγωτατζή Χαχα Χανς να φτιάξει μια άλλη γεύση παγωτού και την Στέφανι την αρωματοποιό να φτιάξει κι άλλα αρώματα εκτός της λεβάντας. Τι θα ήθελαν να εφεύρουν τα δικά σας παιδιά; Παπούτσια που μας βοηθούν να περπατάμε στο ταβάνι; Μήπως μπρόκολο με γεύση σοκολάτα; Ή ίσως ένα τρένο που αντί για καπνό βγάζει ουράνια τόξα; Ζωγραφίστε τις ιδέες σας, κάντε κατασκευές, ψάξτε στο διαδίκτυο για παράξενες εφευρέσεις και αρχίστε να δημιουργείτε μαζί τον καινούριο δικό του κόσμο. Έναν κόσμο διαφορετικό.

            Μια φορά κι ένα καιρό ήταν η καλύτερη πολιτεία του κόσμου. Αλλά υπάρχουν κι άλλες πολιτείες εκτός από αυτή, υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα εκεί έξω, πολύ διαφορετικοί άνθρωποι. Ο Τζιμ που ήθελε να γίνει εξερευνητής έχει ξεκινήσει το ταξίδι του, ας ξεκινήσουμε κι εμείς τη δική μας διαδρομή και ίσως έτσι να ζήσουμε όλοι καλύτερα…..

Μουσικοθεατρική παράσταση για παιδιά 3-9 ετών

ΚΕΙΜΕΝΟ - ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ: Ομάδα ΝΤΟΥΘ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βάσια Ατταριάν - Μυρτώ Μακρίδη

ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - στίχοι: Δημήτρης Τάσαινας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ - Χορογραφίες: Έλενα Γεροδήμου

ΣΚΗΝΙΚΑ - ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Αλεξία Χρυσοχοΐδου

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Τάσος Παλαιορούτας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: Ευτυχία Βλάχου

ΑΦΙΣΑ: Δήμητρα Αδαμοπούλου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Γιάννης Λατουσάκης, Γωγώ Παπαϊωάννου.

ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ: Δημήτρης Αποστολακίδης

Κάθε Κυριακή στις 11:30 στη βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής

Διάρκεια: 70 λεπτά

Εισιτήρια: € 8 (παιδικό), € 10

Υπάρχει τίποτα αληθινότερο από την αλήθεια; Ναι, το παραμύθι. Αυτό δίνει νόημα αθάνατο στην εφήμερη αλήθεια

Νίκος Καζαντζάκης

Ο Ναζ είναι ένα αγόρι με μια βαλίτσα. Η ζωή τα φέρνει έτσι που σαν τον Σεβάχ κι αυτός αναγκάζεται να φύγει. Στη βαλίτσα του πρέπει να χωρέσουν μόνο τα απαραίτητα. Για το αυτοκινητάκι που έφτιαξε μικρός δυστυχώς δεν υπάρχει χώρος. Ευτυχώς όμως υπάρχει αρκετός χώρος για την ζωγραφιά της οικογένειας από την μικρή του αδερφή και για τις ιστορίες του μπαμπά του. Μέσα από τις ιστορίες του ακούγονται οι πιο μεγάλες αλήθειες με τον πιο φυσικό τρόπο. Και έτσι ο Ναζ γίνεται Σεβάχ και στην πορεία θα αλλάξει και πάλι όνομα για να επιβιώσει. Ο Ναζ, ο κάθε Ναζ, που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Έναν κόσμο που μεταβάλλεται όπως και το σκηνικό της παράστασης. Κουτιά που γίνονται βουνά, λεωφορεία, σπίτια και καράβια. Άνθρωποι που γίνονται από νοικοκύρηδες πρόσφυγες, από ευτυχισμένοι κυνηγημένοι, από άνθρωποι δυνάστες και εκμεταλλευτές.

Ο Δημήτρης Μακαλιάς καταφέρνει να αποδώσει αριστοτεχνικά το ρόλο του Ναζ. Βλέποντάς τον βλέπεις μπροστά σου ένα παιδί κι όχι έναν ενήλικα. Όλοι οι συντελεστές της παράστασης δένουν αρμονικά μεταξύ τους, ενώ η φωνή και το σαντούρι τη Αρετής Κετιμέ απογειώνουν την παράσταση. Οι παραλληλισμοί της πραγματικότητας του Ναζ με τις ιστορίες του Σεβάχ δίνονται στον μπερντέ με τις σκιές, μια σύμβαση που ενσωματώνεται υπέροχα στο κείμενο και την παράσταση.

Από τον Οδυσσέα και τον Σεβάχ στον Ναζ. Όλοι οι ήρωες των μύθων και των παραμυθιών ταξιδεύουν και το ταξίδι τους δεν είναι άλλο από μια αλληγορία του ‘’ταξιδιού’ προς την ενηλικίωση. Τα τέρατα είναι τα εμπόδια που συνταντούν για να φτάσουν τελικά στην πολυπόθητο προορισμό όπου από δω και πέρα ‘’θα ζήσουν καλά κι εμείς καλύτερα’’. Για τα παιδιά ο Ναζ είναι ένας ακόμα ήρωας που ταξιδεύει και υπερνικά τα εμπόδια. Η αλληγορική γλώσσα του παραμυθιού μιλά στις καρδιές τους και τους καθησυχάζει.

Ήταν η μοναδική φορά ως θεατής παιδικών παραστάσεων που ευχήθηκα να είχα δει την παράσταση με τα μάτια των μαθητών μου. Να μην γνώριζα πώς τα τέρατα του παραμυθιού και τα εμπόδια είναι αληθινά. Να μην ήξερα πώς τα δημιουργήσαμε εμείς τα τέρατα αυτά. Να παρηγοριόμουν ότι στο τέλος όλα τελείωσαν καλά. Και ότι η Κρίσια πράγματι σώθηκε. Να μην ήξερα πώς υπάρχουν παιδιά που συναντούν ‘’τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα’’…Μα ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για παρηγοριά. Και ξέρει πως ποτέ δεν πρέπει να κοιτάζεις πίσω γιατί μπορεί τα δάκρυα που είναι αλμυρά να σε μεταμορφώσουν σε στήλη άλατος. Ποτέ πίσω λοιπόν, μόνο μπροστά. Γι’ αυτό ίσως το έργο τελειώνει με τραγούδι και χορό. Γιατί τα παιδιά πρέπει να κοιτάζουν μπροστά. Γιατί τα παιδιά έχουν περισσότερο μέλλον και λιγότερο παρελθόν. ‘’Αυτή είναι η ιστορία. Η δική σου ιστορία’’, λέει ο Ναζ. Εμείς φτιάχνουμε την ιστορία μας. Ας την φτιάξουμε λοιπόν όσο ομορφότερη μπορούμε. Κι αν άδειασε η βαλίτσα του, κι αν τα έχαε όλα στον δρόμο, έχει ακόμα τις ιστορίες του. Θυμάται τι έγραφε η κάρτα κι ας σβήστηκε. Τα κουβαλά στην καρδιά του όλα κι έτσι κανείς δεν μπορεί να του τα πάρει.

Ας βάλουμε μέσα στη βαλίτσα του Ναζ παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση. Και με αυτόν τον τρόπο να κάνουμε τον Ναζ δικό μας, φίλο μας, συνοδοιπόρο μας και οδηγό.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση. ‘’Το αγόρι με τη βαλίτσα’’ σε μετάφραση- διασκευή της Ξένιας Καλογεροπούλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Πριν την παράσταση μπορείτε να γνωρίσετε τον μικρό Ναζ και να μιλήσετε μαζι με τα παιδιά σας για εκείνα τα παιδιά που ζουν τόσο διαφορεικές ζωές από τη δική μας. Εάν πάλι δε θέλετε να ξέρετε εκ των προτέρων την ιστορία μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο ‘’Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους’’ του Νικόλα Ανδρικόπουλου, εκδόσεις Καλέντη. Ένα εξαιρετικό παραμύθι που με συντομία και αλληγορικό λόγο θίγει τα προβλήματα της προσφυγιάς και της διφορετικότητας.
• Παιχνίδι: ‘’Τι θα έπαιρνες μαζί σου αν ναυαγούσες σε ένα νησί;’’. Μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι αυτό πριν την παράσταση. Τι θα διαλέγατε να πάρετε αν έπρεπε να φύγετε γρήγορα και να πάρετε μόνο ένα πράγμα; Ίσως μετά την παράσταση οι προτεραιότητες να έχουν αλλάξει.
• Ζωγραφική: Ο Ναζ παίρνει μαζί τους μια ζωγραφιά της αδερφής του που είχε ζωγραφίσει ολόκληρη την οικογένεια. Αυτή η ζωγραφιά γίνεται κεντρικό στοιχείο της βαλίτσας του και φτάνει να αντιπροσωπεύει όλη του την παλιά ζωή. Τα δικά σας παιδιά πώς θα ζωγράφιζαν την οικογένειά σας; Σε ποιο μέρος θα στεκόσασταν; Μέσα στο σπίτι; Έξω από αυτό; Ποιοι θα βρίσκονταν στην ζωγραφιά αυτή και πώς;
• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Αυτοσχεδιασμός. ‘’Η βαλίτσα’’. Μέσα σε μια βαλίτσα τοποθετούμε τα αντικείμενα του Ναζ. Μια ζωγραφιά με μια οικογένεια, μια κάρτα από τον αδερφό του στο Βερολίνο, ένα ρολόι κι ίσως δυο τρία ακόμα πράγματα. Ο εμψυχωτής ενημερώνει τα παιδιά ότι η βαλίτσα αυτή βρέθηκε το πρωί στο λιμάνι κι ακόμα δεν την έχει αναζητήσει κανείς. Τα παιδιά την ανοίγουν και σε μικρές ομάδες προσπαθούν να βρουν σε ποιον ανήκει, πού πήγαινε ο κάτοχός της, πώς βρέθηκε η βαλίτσα στο λιμάνι. Ετοιμάζουν έναν μικρό αυτοσχεδιασμό.

ΜΕΤΑ…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς.Παγωμένες εικόνες. Τα παιδιά διαλέγουν τρεις σκηνές από την ιστορία που τους έκαναν εντύπωση και τις παρουσιάζουν ως παγωμένες εικόνες. Στη συνέχεια με την τεχνική της ‘’ανίχνευσης της σκέψης’’ οι ρόλοι μπορούν να πουν τις βαθύτερες σκέψεις τους. Η παγωμένη εικόνα έχει την δυναμική και το πλεονέκτημα να σωματοποιεί τις καταστάσεις και τις εμπειρίες. Το σώμα και η φωνή στην παιδική ηλικία είναι ένα από τα σπουδαιότερα μέσα έκφρασης καθώς ο λόγος δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Στο τέλος της παρουσίασης μπορούν όλα τα παιδιά να δημιουργήσουν έναν διάδρομο αντικρυστά το ένα από το άλλο. Είναι ο διάδρομος της συνείδησης. Ανάμεσά τους περνά ο εμψυχωτής/ δάσκαλος ως Ναζ και τα παιδιά μιλώντας ένα ένα λένε τις σκέψεις του για το ταξίδι που ξεκινά. Φοβάται; Νομίζει πώς θα τα καταφέρει; Τι του λείπει; Τι νιώθει; Θέλει να φύγει χωρίς τους γονείς του;
• Αλαμπουρνέζικη μετάφραση: Όταν ο Ναζ ναυαγεί σε μια ακτή ένα γέρικο ζευγάρι τον μαζεύει και τον φροντίζει. Αν και στην σκηνή μιλούν την ίδια γλώσσα, όλη η σκηνή βασίζεται στη σύμβαση ότι ο καθένας μιλά άλλη γλώσσα και δεν συννενοούνται. Ένα ωραίο παιχνίδι είναι να μιλά ο ένας μια αλλαμπουρνέζικη γλώσσα κι ο άλλος να μεταφράζει σύμφωνα με αυτά που κατάλαβε από τον τόνο της φωνής, τις κινήσεις, κ.λπ.

Ο Φίλιππος, το ποντικάκι στο ομώνυμο παραμύθι του Λεό Λεόνε ‘’μαζεύει λέξεις, γιατί οι χειμωνιάτικες μέρες είναι μακριές κι ατελείωτες και δε θα ‘χουν τι να λένε’’. Ο ραφτάκος των λέξεων του Αντώνη Παπαθεδούλου σώζει μια ολόκληρη πόλη από την παγωνιά φτιάχνοντας τα πιο ζεστά ρούχα από ένα υλικό μοναδικό, τις λέξεις. Ο Ναζ έχει τις ιστορίες του για συντροφιά και παρηγοριά. Αυτές τον σώζουν στο ταξίδι του. Ο Ναζ είναι μια ιστορία έτσι κι αλλιώς. Μια ιστορία σύγχρονη. ‘’Υπάρχουν πολλές πληγές που μένει ακόμα να γιατρευτούν και πάρα πολλές ιστορίες που μένει ακόμα να ειπωθούν. Και δεν ξέρω καλύτερο μέρος να γίνει αυτό από το θέατρο’’. (περιοδικό ‘’Εκπαίδευση και Θέατρο’’, τευχος 18, σελ. 80, 2017, Sanja Kismanovic Tasic, ‘’Δοκίμιο εν κινήσει’’: Η εξέλιξη και η ουσία)

 Από τη Σπυριδούλα Μπιρπίλη 

«Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», Παραμυθοχώρα

Ήταν ένα Π όπως λέμε Παραμυθοχώρα ή παραμύθι ή πόλη ή πόλεμος… Ήταν ένα Π. Κάπως έτσι ξεκινά το παραμύθι… Ένα παραμύθι ντυμένο με τις απίστευτες κατασκευές των κουκλοπαικτριών Μαρίας και Σπυριδούλας. 

Εβδομάδα θεατρική αυτή που διανύουμε. Στις 20 Μαρτίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου για τα Παιδιά και τους Νέους όπως και η Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης. Στις 21 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Κουκλοθέατρου και στις 27 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Δεν υπάρχει επομένως καταλληλότερη παράσταση. «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» συνδυάζει όλες τις μορφές των παρασταστικών τεχνών: κουκλοθέατρο, θέατρο, θέατρο σκιών, μαύρο θέατρο και φυσικά… παραμύθι!

Οι κούκλες (κούκλες όλων των ειδών) είναι εντυπωσιακές όχι μόνο στην κατασκευή αλλά και στη σύλληψή τους. Το δε σκηνικό είναι τόσο πολυδιάστατο, που μεταμορφώνεται στα πάντα! Σε μουσείο, ταχυδρομείο, πόλη, ακόμα και σε τανκς!

Η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά απόλυτα ταιριαστή. Μάλιστα άκουσα μερικούς θεατές να μουρμουρίζουν τη μελωδία φεύγοντας, απόδειξη ότι η παράσταση τους συνόδευσε και στο σπίτι. Μια παράσταση που την κουβαλούν μαζί τους οι θεατές μερικές ώρες ή μέρες μετά είναι σίγουρα επιτυχημένη.

Ταξίδι λοιπόν στην «Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο». Ας δούμε τι θα πάρουμε μαζί μας. Τι μπορούμε να παίξουμε ΠΡΙΝ και τι ΜΕΤΑ την παράσταση!

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Αν δεν έχετε ήδη διαβάσει το εκπληκτικό βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη), μην καθυστερείτε άλλο! Είναι ένα από τα καταπληκτικότερα κείμενα που υπάρχουν και τελειώνοντάς το απορεί κανείς αν μπορεί μια παράσταση να αποδώσει την ατμόσφαιρα του έργου. Η Παραμυθοχώρα και τα κορίτσια της θα σας εκπλήξουν! Απογειώνουν το κείμενο σε τέτοιο βαθμό, που προσωπικά θεώρησα ότι θα έπρεπε να συνοδεύεται και από το CD της παράστασης. 

• Συζήτηση: «Τι είναι πόλεμος;» Ερώτηση ευθεία και αποστομωτική. Ίσως σας ρωτήσουν τα παιδιά σας πριν προλάβετε να τα ρωτήσετε εσείς. Όμως, αν δεν το κάνουν πρώτα, αδράξτε την ευκαιρία. Ο Πόλεμος στο παραμύθι είναι ένα πρόσωπο, ένας στρατηγός. Τι σημαίνει πόλεμος για τα παιδιά; Γράψτε ένα γράμμα στον Πόλεμο για να τον πείσετε να φύγει από τη Γη. Τι θα του λέγατε; Ίσως του γράφατε το τραγούδι «Αν όλα τα παιδιά της Γης», ίσως του ζωγραφίζατε κάτι, ίσως του στέλνατε ένα δώρο.

• Παιχνίδι κίνησης: «Απότομο ξεκίνημα, απότομο σταμάτημα». Χρωστάω την ιδέα του παιχνιδιού στην Ηλέκτρα και οφείλω να ομολογήσω ότι με όποιες ηλικίες και αν το έχω παίξει έχουν ενθουσιαστεί. Η ιδέα απλή. Βάζετε μουσική και, όταν σταματά, πρέπει τα παιδιά να μείνουν ακίνητα. Όποιος κουνηθεί χάνει και βγαίνει. Αν είστε «λίγοι» (μαμά και δύο παιδιά, ας πούμε), τότε δώστε ευκαιρίες. Στις τρεις φορές χάνετε. Όμως, μια και το παιχνίδι αποτελεί μέρος της προετοιμασίας για την παράσταση, φτιάξτε το κατάλληλο σενάριο. Κάθε φορά που σταματά η μουσική μείνετε ακίνητοι σαν να είστε αγάλματα σε πλατεία. Τι αγάλματα θα μπορούσαν να υπάρχουν σε μια πλατεία; Καβαλάρης στρατηγός, μπαλαρίνα, σκεφτικός κύριος και πολλά πολλά άλλα.

ΜΕΤΑ…

• Αυτοσχεδιασμός για δύο: «Άλλα λέω, άλλα εννοώ». Το παιχνίδι χρειάζεται δύο παίκτες που όμως θα δρουν σαν ένας! Ο ένας από τους δύο είναι το κεφάλι και ο άλλος που στέκεται πίσω του δανείζει τα χέρια του. Αποφασίζετε σε ποιον ανήκουν τα χέρια. Σε ένα στρατηγό που κάνει πολεμικά σχέδια και απειλεί τους εχθρούς του, σε ένα μάστορα που φτιάχνει ένα αυτοκίνητο ή σε μια μάγισσα που παρασκευάζει ένα μαγικό φίλτρο για να μεταμορφώνει τους πρίγκιπες σε βατράχους. Τα «κεφάλια» όμως σκέφτονται εντελώς διαφορετικά. Έτσι το «κεφάλι» του στρατηγού, παρ’ όλες τις απειλητικές κινήσεις των χεριών, καλεί τους εχθρούς να τους κάνει μασάζ και τους λέει ωραία μέρη για διακοπές όταν τα χέρια δείχνουν το χάρτη για πολεμικές επιχειρήσεις. Το «κεφάλι» του μάστορα δεν έχει ιδέα πώς φτιάχνεται ένα αυτοκίνητο και το μόνο που θέλει είναι να βρει μια χαμένη βίδα. Το «κεφάλι» της μάγισσας επιθυμεί να φτιάξει κοτόσουπα για τους άρρωστους πρίγκιπες και λέει τη συνταγή, με αποτέλεσμα τα «χέρια» να ανακατεύουν λάθος υλικά!

• Κατασκευή: Το Μουσείο της Πόλης είναι όπως όλα σε αυτή την πόλη… διαφορετικό! Τα πορτρέτα αλλάζουν ανάλογα με το πώς νιώθει αυτός που τα κοιτάζει. Μπορείτε μετά την παράσταση να ζωγραφίσετε στο σπίτι πορτρέτα για το μουσείο αυτό. Χωρίστε το χαρτί στη μέση και ζωγραφίστε πρόσωπα μισά μισά. Χρησιμοποιήστε τα ζευγάρια των συναισθημάτων, όπως λύπη- χαρά, θυμός- ηρεμία, ή να έχουν απλώς διαφορετικά χρώματα.

• Για μεγαλύτερες ομάδες/ εκπαιδευτικούς: «Εκπομπές ραδιοφώνου». Τα δέντρα του πάρκου της πόλης λένε παραμύθια! Πάτε κοντά σε ένα δέντρο και ακούτε το παραμύθι του. Ίσως πετύχετε την αρχή του παραμυθιού, ίσως τη μέση. Χωριστείτε σε ομάδες και προπονηθείτε. Κάθε ομάδα είναι ένας σταθμός στο ραδιόφωνο. Αθλητικά, πολιτιστικά νέα, τραγούδια, διαφημίσεις, ειδήσεις. Κάθε ομάδα εκπέμπει όταν ο δάσκαλος/εμψυχωτής δείχνει με τη «βελόνα» (μπορεί να είναι ένα μολύβι) την ομάδα. Όταν όμως δεν εκπέμπουν, η ροή της εκπομπής συνεχίζεται στη σιωπή. Την επόμενη φορά που ο ακροατής-δάσκαλος θα επιλέξει την ίδια ομάδα θα πρέπει να συνεχίσουν όχι από εκεί που σταμάτησαν, αλλά από εκεί που υποθετικά έχουν φτάσει έπειτα από κάποια ώρα. Δύσκολο παιχνίδι, που απαιτεί ετοιμότητα και αυτοσχεδιασμό!

Μια πόλη την οποία επισκέφτηκε ο Πόλεμος. Και αυτή τον έδιωξε χωρίς να πολεμήσει, χωρίς να χρησιμοποιήσει καθόλου βία. Με αγάπη, χιούμορ και φαντασία ο Πόλεμος δεν εξαφανίστηκε, απλώς άλλαξε προορισμό. Πήγε διακοπές με την αγαπημένη του γυναικούλα. Η πόλη αυτή ίσως υπάρχει μόνο στα παραμύθια, ίσως είναι κάπου κρυμμένη στη Γη, ίσως είναι η πόλη που ζουν τα παιδικά μας όνειρα και τα παιχνίδια, η πόλη των παιδιών…

«Σ’ εκείνη εκεί την πόλη μού πες σ’ αγαπώ όταν ήμουνα μικρή.Το θυμάμαι κι όλα τα αντέχω κι είμαι δυνατή».

Ήταν κάποτε μια πόλη, η Σαν Σουσί, και όσοι ζούσαν σε αυτή χαμογελούσαν και ήταν ευτυχισμένοι. Από φόβο μήπως τους επισκεπτόταν κάποιος που ήταν λυπημένος, είχαν φτιάξει ένα τείχος που τη χώριζε από τις άλλες πόλεις. Ήταν και μια άλλη πόλη, στην οποία επικρατούσε δυστυχία και ο δήμαρχος είχε αποφασίσει, για να γίνουν οι κάτοικοί της ευτυχισμένοι, να στήσει το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα στην πλατεία. Ενός πρίγκιπα που κάποτε ζούσε στη Σαν Σουσί και δεν είχε κλάψει ποτέ. Ήταν τέλος κάποτε ένα χελιδόνι που εξαιτίας μιας καλαμιάς είχε χάσει το σμήνος που ταξίδευε για την Αίγυπτο και γνωρίστηκε με το χρυσό άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα.

Όλα αυτά θα τα δείτε στο Εθνικό Θέατρο, στην πασίγνωστη ιστορία του «Ευτυχισμένου Πρίγκιπα» του Όσκαρ Ουάιλντ. Συνέβησαν κάποτε… Κάποτε; Ίσως όχι και τόσο παλιά, ίσως όχι και τόσο μακριά. Οι σκηνές δυστυχίας που αντικρίζει από το βάθρο του ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι σκηνές γνώριμες. Γιατί οι άνθρωποι χωρίζουν; Γιατί δεν αγοράζουν φαγητό αφού πεινάνε; Γιατί δεν παίρνουν κούτσουρα για το τζάκι αφού κρυώνουν; Γιατί αφού δουλεύουν τους διώχνουν από τη δουλειά τους; Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας ρωτά ό,τι θα ρωτούσε κάθε παιδί, ό,τι ρωτάμε κι εμείς όταν η δυστυχία φουσκώνει σαν ποτάμι και κατακλύζει την καρδιά και το μυαλό μας. Τότε αναρωτιόμαστε γιατί δεν μπορεί να συμβεί το αυτονόητο. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας θα δώσει στους ανθρώπους ό,τι νομίζουν πως θα τους κάνει ευτυχισμένους. Θα τους δώσει ακόμα και το ίδιο του το δέρμα, τα μάτια του, ό,τι έχει πάνω του. Θα γίνουν τελικά ευτυχισμένοι οι άνθρωποι;

Ένα παραμύθι για την ευτυχία και τη δυστυχία, για τα υλικά αγαθά, την αγάπη, την αξία της προσφοράς που φτάνει μέχρι την αυτοθυσία και τη φιλία ανάμεσα σε δύο ανόμοια όντα. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας λέει: «Ευτυχία είναι τελικά να υπάρχει κάποιος που να του μιλάς και να σε ακούει. Να έχεις και να θες να μοιράζεσαι. Ευτυχία είναι να έχεις ένα φίλο». Φεύγοντας κανείς από την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου είναι προβληματισμένος. Έχουμε συνειδητοποιήσει τι πραγματικά αξίζει στη ζωή; 

Η παράσταση, φροντισμένη και στην παραμικρή της  λεπτομέρεια, έχει κατακτήσει το νεανικό κοινό. Δύο μικροί θεατρόφιλοι στην πίσω σειρά είχαν την εξής στιχομυθία: «Είναι η τρίτη φορά που τη βλέπω; Εσύ;» «Εγώ ήρθα δεύτερη φορά». Αυτή είναι νομίζω η πιο αμερόληπτη και ουσιαστική «κριτική». Εξαιρετικά τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη, κερδίζουν τις εντυπώσεις από την αρχή με την είσοδο των ηθοποιών στη σκηνή. Χελιδόνια, πεταλούδες, ο άνεμος, ακόμα και καλάμια ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας χάρη στα υπέροχα κοστούμια του. Λειτουργικά και λιτά τα σκηνικά, προσφέρουν λύσεις στις αλλαγές του σκηνικού. Η σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη δίνει πνοή στο παραμύθι, αναδεικνύοντας όλα τα ζητήματα τα οποία θίγει. Και φυσικά ένα τεράστιο μπράβο και ένα δυνατό χειροκρότημα στους ηθοποιούς του θιάσου. Αν και την παράσταση κλέβει το χελιδόνι, όλοι ενσαρκώνουν εκπληκτικά τους ρόλους τους και μας ταξιδεύουν στο μαγικό κόσμο του παραμυθιού του Όσκαρ Ουάιλντ. 

Βαλίτσες για Σαν Σουσί και Αίγυπτο με παιχνίδια για ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την παράσταση.

ΠΡΙΝ…

• Αφήγηση: Το βιβλίο «Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας και άλλα παραμύθια» εκδόθηκε το 1888. Στην ίδια συλλογή ανήκουν και ο «Εγωιστής γίγαντας» και «Το αηδόνι και το τριαντάφυλλο». Δυόμισι αιώνες και αντέχουν στον χρόνο, όπως ακριβώς τα πολύτιμα πετράδια του αγάλματος. Παραμύθια πασίγνωστα, που κυκλοφορούν από πολλές εκδόσεις, σε διάφορες διασκευές, έχουν γίνει ταινία, θεατρικές παραστάσεις και μιούζικαλ. Διαβάστε ή αφηγηθείτε την ιστορία στα παιδιά σας πριν από την επίσκεψη στο θέατρο. 

• Κατασκευή: Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας είναι καλυμμένος με χρυσάφι και πολύτιμα πετράδια, γιατί αυτά θεωρούν οι συμπολίτες του σημαντικά. Αν φτιάχνατε εσείς με τα παιδιά σας το δικό σας άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα, ποιο «υλικό» θα χρησιμοποιούσατε για να το καλύψετε; Τι θεωρούν τα παιδιά σας ότι είναι πιο σπουδαίο και πολύτιμο; Τι τα κάνει ευτυχισμένα; Σε χαρτί του μέτρου φτιάξτε το περίγραμμα των παιδιών σας, κόψτε το και δημιουργήστε. Αν σας κάνουν ευτυχισμένους οι αγκαλιές, μπορείτε να ζωγραφίσετε παντού ανθρώπους που αγκαλιάζονται ή να κόψετε αντίστοιχες εικόνες από περιοδικά και να καλύψετε το άγαλμα. Μήπως οι φίλοι και η οικογένεια κάνουν τη ζωή σας πιο όμορφη; Θα μπορούσατε να καλύψετε το άγαλμα με φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων.

ΜΕΤΑ…

• Παιχνίδι εμπιστοσύνης: «Οδηγήστε τον τυφλό». Το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα δίνει οδηγίες στο χελιδόνι για να πάει τα πετράδια σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης που μπορείτε να παίξετε με τα παιδιά σας είναι να τους κλείσετε τα μάτια και να τα καθοδηγήσετε για να φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σπιτιού. Αν το θέλετε πιο δύσκολο, βάλτε εμπόδια στο δρόμο τους. Για παράδειγμα, μαξιλάρια και τσάντες στο δρόμο προς το τζάκι. Και τώρα η σειρά σας. Κλείστε τα μάτια σας και εμπιστευτείτε τις προφορικές οδηγίες των παιδιών σας. 

• Ηχητικός αυτοσχεδιασμός: Στην παράσταση υπάρχει ζωντανή μουσική και πολλές φορές οι ήχοι μουσικών οργάνων σε συνδυασμό με τις φωνές των ηθοποιών δημιουργούν ηχητικά περιβάλλοντα. Ταξιδεύετε στην Αίγυπτο ακούγοντας τους ήχους που κάνουν οι ηθοποιοί και τα μουσικά όργανα, μεταφέρεστε στο ποτάμι της πόλης μέσα από τους ήχους των πουλιών και καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης έχετε την αίσθηση ότι βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο με ήχους φυσικούς και όχι σε μια αίθουσα θεάτρου. Φτιάξτε μια ιστορία μόνο με ήχους και ηχογραφήστε την με το κινητό σας. Η ιστορία μπορεί να είναι πολύ απλή. Κάποιος που περπατά (ήχοι με τα χέρια), ξεκινά βροχή (ήχοι με δάχτυλα ή καλάμι βροχής), τρέχει και μετά; Είναι πιθανό να συναντήσει ένα άλογο, να σταματήσει ένα λεωφορείο, να γλιστρήσει και να πέσει…

• Για μεγαλύτερες ομάδες/εκπαιδευτικούς: «Ο γλύπτης». Μια ιστορία για αγάλματα δεν θα μπορούσε να μην ακολουθείται από ένα παιχνίδι με αγάλματα. Σε ζευγάρια το ένα παιδί είναι ο γλύπτης και το άλλο το υλικό που ο καλλιτέχνης θα μεταμορφώσει σε άγαλμα. Οι γλύπτες εργάζονται με μουσική υπόκρουση φτιάχνοντας τα αγάλματά τους (έχοντας βέβαια πάντα κατά νου ότι τα «υλικά» τους υπόκεινται σε φυσικούς περιορισμούς λόγω της ανθρώπινης φύσης τους ώστε να μην υπάρχουν ατυχήματα). Οι γλύπτες πλάθουν τα αγάλματά τους, δεν τους δίνουν οδηγίες πώς να φτιαχτούν μόνα τους. Μόλις τελειώσει η μουσική, οι γλύπτες σάς ξεναγούν στο μουσείο με τα έργα τους και στη συνέχεια τα ζευγάρια αλλάζουν ρόλους. Με μικρότερα παιδιά μπορείτε απλώς να έχετε μουσική και κάθε φορά που αυτή σταματά να «παγώνετε» σε μια στάση σαν να είστε αγάλματα. Μαθαίνετε έτσι βιωματικά τους περιορισμούς που έχει ένα άγαλμα και αντιλαμβάνεστε πόσο θα πρέπει να χάρηκε ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας όταν επιτέλους κατάφερε να κινηθεί. 

Κάθε φορά που το χελιδόνι επιστρέφει από μια πράξη αγάπης νιώθει σαν «να άλλαξε ο καιρός, σαν να ζεστάθηκε λίγο»… Όμως το χελιδόνι δεν είναι το μόνο που αισθάνεται την αλλαγή. Ο πλούτος με τον οποίο είναι καλυμμένο το άγαλμα του Ευτυχισμένου Πρίγκιπα τον καθιστά ανίκανο να κινηθεί. Μονάχα όταν σιγά σιγά απαλλάσσετα από τα πετράδια και τα φύλλα χρυσού με τα οποία είναι στολισμένος μπορεί να κινηθεί. Η κίνηση, απόδειξη ζωής, έρχεται αφού προσφέρει σε όσους έχουν ανάγκη. «Έγινε άνθρωπος;» ήταν μια παιδική ερώτηση. Ίσως η απάντηση σε μια τόσο σοφή ερώτηση να κρύβει την ουσία της ανθρώπινης υπόστασης: «Πότε τελικά κάποιος λέγεται άνθρωπος;»