Δύο βυζαντινά χρονογραφήματα, υψηλής λογοτεχνικής αξίας, αφηγηματικής παραστατικότητας και εσωτερικής έντασης, βρίσκονται στον πυρήνα της παράστασης/performance για τέσσερις ηθοποιούς και μια χορεύτρια με τίτλο «Eάλω Θεσσαλονίκη», που παρουσιάζεται σε δραματουργική διασκευή και σκηνοθεσία της Ρούλας Πατεράκη στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού – Θεσσαλονίκη (1 & 2 Σεπτεμβρίου 2021) στο πλαίσιο του θεσμού "Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός" του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στη συνέχεια (6 & 8 Σεπτεμβρίου) θα παρουσιαστεί στην Αθήνα, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Αντλώντας ελεύθερα υλικό από Τα χρονικά των αλώσεων της Θεσσαλονίκης (εκδ. Άγρα, Αθήνα 2010), η παράσταση δραματοποιεί επιλεγμένα αποσπάσματα από τις προσωπικές αυτοβιογραφικές ιστορικές αφηγήσεις του ιερέα Ιωάννη Καμινιάτη και του ιερέα Ιωάννη Αναγνώστη. Αυτόπτες μάρτυρες στις δύο από τις τρεις ιστορικές αλώσεις[1] της Μητέρας πόλης, αναζήτησαν καταφύγιο στη βάσανο της γραφής.

Το 904 μ.Χ. Σαρακηνοί πειρατές της Κρήτης εμφανίζονται ξαφνικά μπροστά στα τείχη, λεηλατούν την πόλη και αιχμαλωτίζουν τους κατοίκους της. Το 1430 μ.Χ. οι Τούρκοι του Μουράτ θα αλώσουν την πόλη. Έκτοτε η Θεσσαλονίκη θα παραμείνει υποδουλωμένη μέχρι το 1912, όταν, μετά από 782 χρόνια απελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό.

Οι συγκινητικές αφηγήσεις τους για τον παραλογισμό της καταστροφής και την ερήμωση του πολέμου, οι οποίες επαναλαμβάνουν, παρά τις διαφορές τους στον χρόνο, την ίδια εικόνα, χαρακτηρίζονται για την αμεσότητα της δράσης και τον ζωντανό στοχασμό τους, ιδρυτικές προϋποθέσεις του θεατρικού είδους. Ο Καμινιάτης και ο Αναγνώστης, αν και αναπνέουν, ζουν και κινούνται στον Βυζαντινό Μεσαίωνα ή στην πρώιμη Βυζαντινή Αναγέννηση, φαντάζουν σύγχρονοι. Τα βάσανά τους οικεία. Η ταυτότητά τους διαχρονική.

Αναμφισβήτητη η λογοτεχνική αξία των κειμένων, διαφορετικής υφής η «θεατρικότητά» τους -γι’ αυτό και η δραματουργία του κειμένου μετέρχεται ποικίλους τρόπους- δομείται πάνω στις τεχνοτροπίες των «αγγελικών ρήσεων» της αρχαίας ελληνικής Τραγωδίας, παίρνοντας τη μορφή δραματικών μονολόγων μεγάλης εξωστρέφειας με έμφαση στο σώμα και στη φωνή.

Μια συγκλονιστική παράσταση που αναδεικνύει την τραγική θεατρικότητα της ιστορικής αφήγησης και με ανθρωπολογικό ενδιαφέρον αντικρίζει κατάματα τη βία της Ιστορίας.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

«Eάλω Θεσσαλονίκη»

Δραματουργική διασκευή-σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη

Σκηνογραφική επιμέλεια αρχαιολογικού χώρου: Ρούλα Πατεράκη - Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη

Κοστούμια: Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη

Φωτισμοί: Ρούλα Πατεράκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Ευανθία Κουρμούλη

Ηθοποιοί: Θανάσης Δόβρης, Δήμητρα Χατούπη, Nάντια Μουρούζη, Ευανθία Κουρμούλη

Χορεύει η Μπέττυ Δραμισιώτη

Επικοινωνία: Δέσποινα Ερρίκου, Ράνια Παπαδοπούλου

Διεύθυνση Παραγωγής: Αλέξανδρος Νταβρής

Παραγωγή: The Grey-blue gap και μετα-Θέατρο

Ε-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1 & 2 Σεπτεμβρίου || Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης

Λεωφόρος Στρατού 2, ΤΚ 54640 Θεσσαλονίκη

Ώρα έναρξης: 20:00

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ προκράτηση θέσεων στο digitalculture.gov.gr

ΑΘΗΝΑ

6 & 8 Σεπτεμβρίου || Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Βασ. Σοφίας 22, 106 75 Αθήνα

Ώρα έναρξης: 20:00

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Χρήσιμες πληροφορίες:

Η παράσταση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης (1 & 2 Σεπτεμβρίου) προσφέρεται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και εντάσσεται στο πρόγραμμα 2021 του θεσμού "Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός". Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο στο χώρο (αν υπάρχει). Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης στο digitalculture.gov.gr

Οι θεατές θα πρέπει να τηρούν τις οδηγίες και συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων COVID-19 του Υπουργείου Υγείας για την ασφαλή προσέλευση στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, σύμφωνα με τις ισχύουσες Κ.Υ.Α..

Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού, συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 1 - 1,5 ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης. Μετά την έναρξη, η είσοδος δεν θα επιτρέπεται. Η χρήση μάσκας είναι απαραίτητη καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης.

Ο «Ίων» του Ευριπίδη. Η παράσταση σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη, με τους Κωνσταντίνο Μπιμπή, Δήμητρα Χατούπη και Νίκο Τουλιάτο επί σκηνής, που άνοιξε το 1 ο  Διεθνές Εργαστήρι Αρχαίου Δράματος στις Κρηνίδες σε παραγωγή του ΔηΠεΘε Καβάλας και του Φεστιβάλ Φιλίππων το 2017, έγινε δεκτή να ενταχθεί στο ρεπερτόριο του θεάτρου «THE TANK» στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης με σκοπό να παρουσιαστεί εκεί την άνοιξη του 2019 με αγγλικούς υπέρτιτλους. Οι παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 25, την Παρασκευή 26 και το Σάββατο 27 Απριλίου. Ώρα έναρξης 20.00.

Λίγα λόγια για την παράσταση
Ο νεαρός Ίωνας -ο μετέπειτα γενάρχης των Ιώνων, των Αθηναίων- καταφτάνει στο μέσο της σκηνής, ενώ η Κρέουσα, η μητέρα του, στέκεται στις θέσεις των θεατών και παραμονεύει. Ο ήρωας γοητεύεται από την παράξενη αυτή γυναίκα, νιώθοντας μαζί της μια απόκοσμη οικειότητα. Και για να κατακτήσει την αγάπη της, αποφασίζει να της εξιστορήσει όλα του τα πάθη.

Λίγα λόγια για το έργο
Ο Ίων του Ευριπίδη γράφτηκε γύρω στα 412 π.Χ. και αποτελείται από 1622 στίχους. Ο μύθος θέλει την Κρέουσα, κόρη του Βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, να μένει έγκυος χωρίς τη θέλησή της από το θεό Απόλλωνα και ύστερα από εννέα μήνες να φέρνει στον κόσμο ένα αγόρι, το οποίο γεννά μόνη και αβοήθητη, κρυφά από την οικογένειά της. Με φόβο προς τον πατέρα της και με σεβασμό προς τη βασιλική της γενιά, αποφασίζει, παρότι πονάει για αυτό, να εγκαταλείψει το παιδί με τα σπάργανά του μέσα στην ίδια τη σπηλιά που συνευρέθηκε με τον Φοίβο, ελπίζοντας στον θάνατο του βρέφους ή στην εξαφάνισή του. Με απόφαση του ίδιου του Απόλλωνα, ωστόσο, ο Ερμής μεταφέρει το νεογέννητο στους Δελφούς, στον ομφαλό της γης, για να το αναθρέψει η Πυθία μέσα στο μαντείο και να σωθεί. Ο μικρός μεγαλώνει τρεφόμενος από τις σπονδές και τα πρόσφορα των πιστών και ως έφηβος ορίζεται φύλακας του Μαντείου. Χρόνια μετά, η μητέρα του η Κρέουσα, θα επισκεφτεί το Μαντείο με τον σύζυγό της τον Ξούθο, με σκοπό να πάρει χρησμό, γιατί ο γάμος της παραμένει άκαρπος. Τη στιγμή που το ζεύγος καταφτάνει, από το ιερό βγαίνει ο Ίωνας.

Η σημασία του έργου
Είναι η τραγωδία αυτή κωμική; Είναι η τραγωδία αυτή μια προπαγάνδα; Μια προσπάθεια του ποιητή να επινοήσει τη θεϊκή προέλευση της ιωνικής φυλής και άρα των Αθηναίων, με σκοπό να δικαιολογηθεί η διεκδίκηση τους για την κυριαρχία του Αιγαίου; Στον Ίωνα αυτά που φαίνονται δεν είναι αυτά που είναι. Το πραγματικό δεν το βλέπεις, σου αποκαλύπτεται. H ορατοποίηση του αόρατου, η εμφάνιση των κρυμμένων, των απόκρυφων στοιχείων μέσα από το κείμενο (νυν οράς α χρη σε οράν, μοτίβο κοινό σε Οιδίποδα και Ίωνα) και τελικά η σύνθεση μιας σκηνικής ιστορίας η οποία φέρνει στο φως αυτά τα οποία υπονοούνται, αποσιωπώνται και αποκρύπτονται, είναι το κεντρικό ζητούμενο αυτής της παράστασης.

Μετάφραση - Σκηνοθεσία - Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Προσαρμογή για δύο πρόσωπα: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Ηχοτοπίο: Νίκος Τουλιάτος
Κατασκευές: Περικλής Πραβήτας
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αθηνά Μιτζάλη
Video trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ & Ηλίας Κοτσιρέας & Κική Παπαδοπούλου (join radio)

Ίων, Ερμής, Δύο γυναίκες του Χορού, Ξούθος, Παιδαγωγός, Υπηρέτης, Πυθία: Κωνσταντίνος Μπιμπής
Στον ρόλο της Κρέουσας η Δήμητρα Χατούπη.
Στην παράσταση συμμετέχει ζωντανά ο μουσικός Νίκος Τουλιάτος.

Η νέα μετάφραση του Ίωνα του Ευριπίδη από την Ιόλη Ανδρεάδη κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία από την Κάπα Εκδοτική. Η παράσταση ταξιδεύει για τη Νέα Υόρκη με την υγενική χορηγία του ΔΗΠΕΘΕ ΚΑΒΑΛΑΣ.

Λίγα λόγια για την Ιόλη Ανδρεάδη
Η Ιόλη Ανδρεάδη γεννήθηκε στην Κυψέλη. Σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London, στο οποίο ολοκλήρωσε το 2014 τη διδακτορική της διατριβή γύρω από το Θέατρο και την Τελετουργία, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Έζησε 7 χρόνια στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, σπουδάζοντας και δουλεύοντας πάνω στο θέατρο ως υπότροφος των ιδρυμάτων FULBRIGHT FOUNDATION GREECE​, Ίδρυμα Ωνάση / Onassis Foundation​, Stavros Niarchos Foundation​ και J. F. COSTOPOULOS FOUNDATION. Είναι απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Πολιτιστική Πολιτική στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει σκηνοθετήσει 28 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη. Έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος της διεθνούς πλατφόρμας σκηνοθετών «World Wide Lab», η οποία δημιουργήθηκε στο Watermill Center του Bob Wilson το 2011 και της οποίας διετέλεσε Καλλιτεχνική Διευθύντρια το 2013 και το 2015. Έκτοτε, η Ιόλη εργάζεται εντατικά στην Ελλάδα. Στη χώρα μας, τα τελευταία 4 χρόνια, έχει παρουσιάσει τις εξής 10 παραστάσεις: «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015, «Οικογένεια Τσέντσι» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τη σεζόν 2015-2016, «Διακόσιες δέκα χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο» στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς το 2016, «Young Lear» στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2016, «Φονικό στην Εκκλησιά» στο Φεστιβάλ Φιλίππων το 2016, «Το βασίλειο της γης» στο Olvio τη σεζόν 2016 – 2017, «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και στο Bob Festival (Φεστιβάλ Αθηνών), «Ένας άνθρωπος επιστρέφει στην πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης τη σεζόν 2017 – 2018, «Ο Μισάνθρωπος» στο Σύγχρονο Θέατρο την άνοιξη του 2018 και «Ίων» στο Φεστιβάλ Φιλίππων, το θέατρο Άλφα.Ιδέα, σε περιοδεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό τη διετία 2017-2019. Το ίδιο διάστημα δίδαξε Αρχαίο Δράμα και Devised Theater στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποίησε και σεμινάρια θεάτρου για άτομα σε απεξάρτηση και συμμετείχε στο «Caravan Project» μέσω του οποίου ταξίδεψε σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας για να διδάξει δημιουργική γραφή. Αυτή την περίοδο, διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή Δήλος. Είναι επίσης πιστοποιημένη Yoga Teacher και διδάσκει Acting Yoga.