Από τη Τόνια Τσαμούρη 

                Το 2008 έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη του σύγχρονου δυτικού κόσμου, και στις δύο μεριές του Ατλαντικού. Αποτελεί ημερομηνία ορόσημο, καθώς η κατάρρευση της Lehman Brothers, μιας από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές τράπεζες στον κόσμο, οδήγησε σε ένα οικονομικό τσουνάμι. Αναπόφευκτα συνεπώς το όνομα Lehman Brothers συνδέεται με την κατάρρευση μέρους της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομίας, που παρόμοιο είχαν να βιώσουν τα κράτη από την εποχή του μεγάλου Κραχ του αμερικανικού χρηματιστηρίου, το 1929.

Ομολογώ ότι αυτές ήταν οι σκέψεις μου, προτού βρεθώ στο θέατρο «Ιλίσσια» για να παρακολουθήσω την Τριλογία των Lehman Brothers του Ιταλού, Στέφανο Μασίνι, που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Το έργο, γραμμένο το 2013, αντλεί από την δεξαμενή των γεγονότων του 2008, αλλά μόνον ως αφορμή για να διηγηθεί μια ιστορία. Στην ουσία, πρόκειται για ένα έργο, το οποίο μας συστήνει τους ιδρυτές και κεφαλές αυτής της εταιρείας κολοσσού, ενώ παράλληλα διατρέχει την ιστορία του Αμερικανικού κράτους από το 1844 έως και το 2008.

Τρία αδέλφια εβραϊκής καταγωγής, ο Χένρι, ο Εμάνουελ και αργότερα ο Μάγιερ, φεύγουν από τη Βαυαρία, το 1844 και εγκαθίστανται στην Αλαμπάμα των Η.Π.Α. Εκεί ανοίγουν το δικό τους μαγαζί, στο οποίο αρχικά πωλούν σχεδόν τα πάντα, προτού στραφούν στην μεταπώληση ακατέργαστου βάμβακος. Ο θάνατος του μεγάλου αδελφού και η σταδιακή μεταφορά των επιχειρήσεων και της ζωής τους στην Νέα Υόρκη θα οδηγήσουν στη δημιουργία μιας οικονομικής αυτοκρατορίας. Οι προσωπικές τους ιστορίες, οι οικογενειακές τραγωδίες, αλλά και οι χαρές, σε συνδυασμό με το κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο της εκάστοτε περιόδου, θα διαμορφώσει τις τύχες αυτής της οικογένειας, η οποία επρόκειτο να επηρεάσει τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων στη χαραυγή του 21^ου αιώνα. Η πορεία των αδελφών Lehman από το εμπόριο και την μεταπώληση μέχρι τα τραπεζικά και επενδυτικά λόμπι θα είναι μακρά, τολμηρή και επώδυνη, κινούμενη παράλληλα με μεγάλες εθνικές τραγωδίες (όπως λόγου χάρη, ο αμερικανικός εμφύλιος, το Χρηματιστηριακό κραχ κτλ).

Την ατμόσφαιρα του έργου, το οποίο αποτελεί μάθημα σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας, καταφέρνει να μεταφέρει με απόλυτη επιτυχία η σκηνοθεσία του Β. Θεοδωρόπουλου. Ο σκηνοθέτης ξεπερνάει τις εγγενείς δυσκολίες του κειμένου και στήνει έναν θεματικό πυρήνα εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Έτσι, ούτε η μεγάλη διάρκεια της παράστασης (διαρκεί σχεδόν 2½ ώρες), αλλά ούτε και η σύμμεικτη δραματουργική του φόρμα (στο κείμενο συναντώνται το θέατρο, η αφήγηση και ο μονόλογος) δυσκόλεψαν τον έμπειρο σκηνοθέτη. Ίσως μάλιστα να ήταν ενδιαφέρον να αποδοθεί το σύνολο του κειμένου (το αρχικό κείμενο διαρκεί κοντά στις 5 ώρες) κάποια στιγμή, ενδεχομένως όταν θα έχουμε απαλλαγεί από τους επιδημιολογικούς περιορισμούς που ισχύουν στη χώρα μας.

Εξαιρετικά δυνατό χαρτί οι τρεις ηθοποιοί, οι οποίοι κρατούν στα χέρια τους όλη την παράσταση με μοναδική μαεστρία. Εκκινώντας από τη δυσκολία απομνημόνευσης όλου αυτού του ιδιαίτερα πυκνογραμμένου και πολυεπίπεδου κειμένου, μέχρι την ικανότητα απόδοσης όλων των ρόλων. Ο Μάκης Παπαδημητρίου είναι απλά απολαυστικός στα κωμικά μέρη, και βαθιά συναισθηματικός στα δραματικά, αποδεικνύοντας το ταλέντο του για ακόμα μια φορά. Ο Αργύρης Ξάφης είναι λυρικός και στιβαρός ξεδιπλώνοντας το εύρος των υποκριτικών του δυνατοτήτων. Τέλος, ο Μιχάλης Οικονόμου καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στους δύο συμπρωταγωνιστές του, κινούμενος από την ξεκαρδιστική κωμωδία στην απλότητα του δράματος με παροιμιώδη άνεση και ευκολία.

Η ατμόσφαιρα την οποία δημιουργεί επί σκηνής ο σκηνοθέτης καταφέρνει να μεταφέρει τον θεατή στην Αμερική του 19^ου, αλλά και του 20^ού αιώνα. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει, αρχικά, η ζωντανή μουσική από το πιάνο που βρίσκεται στη σκηνή. Καταπληκτικός ο μουσικός, ο οποίος αποτελεί τον τέταρτο επάξιο πρωταγωνιστή της παράστασης (Θοδωρής Οικονόμου/εναλλάσσεται με τον Δημήτρη Βεντουράκη). Πολύ σημαντική η τόσο φροντισμένη κινησιολογία των τριών ηθοποιών, οι οποίοι μεταμορφώνονται σε όλα τα πρόσωπα που βρέθηκαν στη ζωή των αδελφών Lehman (Επιμέλεια κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου). Πολύ ενδιαφέρον το σκηνικό (Ευαγγελία Θεριανού), το οποίο σε συνδυασμό με τις καταπληκτικές βιντεοπροβολές (Αποστόλης Κουτσιανικούλης) και τους τόσο προσεγμένους φωτισμούς (Σάκης Μπιρμπίλης) δημιουργούν μια ιδιαίτερη, κάποιες φορές νοσταλγική, αποτύπωση της Αμερικής του προηγούμενου αιώνα. Λειτουργικά τέλος τα κοστούμια εποχής των τριών ηρώων (Κλαιρ Μπρέισγουελ).

                Η Τριλογία των Lehman Brothers αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τα κλειστά θέατρα που λειτουργούν και πάλι, μετά από περισσότερο από έναν χρόνο. Η μεγάλη του διάρκεια δεν θα πρέπει να λειτουργήσει ανασταλτικά, αφού η παράσταση κυλάει σαν γάργαρο νερό! Πρωτότυπο θέμα, καλή σκηνοθεσία και υπέροχοι ηθοποιοί στις καλύτερες ερμηνείες τους είναι τα εχέγγυα για μια παράσταση η οποία θα αφήσει τη σφραγίδα της στο φετινό θεατρικό χειμώνα.

Από τη Γιώτα Δημητριάδη 

φωτογραφίες: Θωμάς Δασκαλάκης 

 Οι Πέρσες, το «δράμα νόστου» του Αισχύλου, που σώζεται έως τις μέρες μας, αποτελεί το φετινό σκηνοθετικό εγχείρημα του Δημήτρη Λιγνάδη. Η τραγωδία είναι η πρώτη από τις τρεις που θα παρακολουθήσουμε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο στο ιαματικό Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Ακολουθούν χοές στον τάφο του βασιλιά Δαρείου, ενώ λίγα λεπτά αργότερα εμφανίζεται το φάντασμα του βασιλιά, που αν και ερμηνεύει τα γεγονότα σε σχέση με το παρελθόν, συνάμα προοικονομεί και το μέλλον. Το έργο ολοκληρώνεται με τον ρακένδυτο Ξέρξη να φτάνει ταπεινωμένος.

Πρόκειται για μια τραγωδία, από την οποία απουσιάζουν τόσο η δράση όσο και η πληθώρα των δραματικών προσώπων. Τα χαρακτηριστικά αυτά ενδεχομένως αποτέλεσαν και τον λόγο, για τον οποίο οι σκηνοθέτες καταπιάστηκαν με την τραγωδία, μετά την παρέλευση 15 ετών από την έναρξη του«Φεστιβάλ Επιδαύρου», το 1954.

Ωστόσο, το κείμενο του Αισχύλου, ακόμη κι αν γράφτηκε 2.500 χιλιάδες χρόνια πριν, θίγει ζητήματα αμιγώς διαχρονικά. Ίσως γιατί η αλαζονεία της εξουσίας δεν θα πάψει ποτέ να κατευθύνει τους κυβερνώντες αυτού του κόσμου.

Ο Δημήτρης Λιγνάδης στο δεύτερο σκηνοθετικό εγχείρημα ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, κατάφερε ν’ αναδείξει έναπαραγνωρισμένο χαρακτηριστικό του αρχαίου δράματος, ήτοι τη μουσική/έμμετρη φύση του, η οποία υπό τη μουσική διδασκαλία τηςΜελίνας Παιονίδου, και σε συνδυασμό με την εμπνευσμένη δουλειά του Κωνσταντίνου Ρήγου, που επιμελήθηκε την κίνηση, μας χάρισε έναν από τους καλύτερους χορούς αρχαίας τραγωδίας.

Ο Βασίλης Αθανασόπουλος, ο Κωνσταντίνος Γαβαλάς, ο Μιχάλης Θεοφάνους, ο Σπύρος Κυριαζόπουλος, ο Αλκιβιάδης Μαγγόνας, ο Λαέρτης Μαλκότσης, ο Γιώργος Μαυρίδης, ο Δημήτρης Παπανικολάου, ο Γιάννος Περλέγκας και ο Αλμπέρτο Φάις λειτούργησαν εξαιρετικά, οι οποίοι άλλοτε σαν ένα σώμα και άλλοτε μεμονωμένα, εντυπωσίασαν με τον λόγο και τη σκηνική τους παρουσία.

Η εικόνα του χορού, ακόμα και από ψηλά, μαγνήτιζε τα βλέμματα. Το εύρημα με τα κοντάρια, που γίνονταν στα χέρια των ηθοποιών από κουπιά, μέχρι πλοία και αντικείμενα μάχης, λειτούργησε εξαιρετικά.

Συγχαρητήρια αξίζουν και στον Γιώργο Πούλιο, ο οποίος αναλαμβάνοντας τη μουσική επιμέλεια της παράστασης, κατάφερε να συγκεράσει τη σύγχρονη ελληνική παράδοση με την αρχαιότητα, χρησιμοποιώντας την ποντιακή και κρητική παράδοση και το μπουζούκι, αλλά και το θρησκευτικό στοιχείο. Η παράσταση ξεκινάει με μια λύρα και ένα παραδοσιακό τραγούδι.

Όσον αφορά στη μετάφραση του Θεόδωρου Κ. Στεφανόπουλου, φαίνεται πως έχει γίνει καλή δουλειά, αν και εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την επιλογή τόσο πολλών στίχων στα αρχαία ελληνικά και μάλιστα με την ερασμιακή προφορά. Γεγονός που όχι μόνο δεν αξιολογήθηκε με θετικό πρόσημο στις ερμηνείες των ηθοποιών, αλλά μάλλον αποπροσανατόλισε και έθετε, τόσο εκείνους όσο και το κοινό, εκτός συνθήκης. Ομολογώ ότι δεν κατάλαβα για ποιο λόγο ακόμη και οινεοελληνικοί υπέρτιτλοι ήταν γραμμένοι στο πολυτονικό σύστημα.

Η Λυδία Κονιόρδου στον ρόλο της Άτοσσας, επιδόθηκε σε μια δυνατή ερμηνεία και απεικόνιση του προσωπείου της μητέρας-βασίλισσας, καταγράφοντας ένα αισθητικό πρότυπο καλλιτεχνικής θεατρικής έκφρασης μελετημένων κωδίκων της αρχαίας τραγωδίας, την οποία η ηθοποιός γνωρίζει άριστα. Η κίνηση και η άρθρωση του λόγου, υπέδειξαν την έντεχνη αναγωγή του ρόλου σε σύμβολο.

Η βασίλισσά της ανήκει σ’ ένα ανδροκρατούμενο σύστημα και η συμπεριφορά της είναι ανάλογη της προσπάθειας στην οποία πρέπει να επιδοθεί, για να επιβιώσει μέσα σ’ αυτό. Είναι, βέβαια, φανερό πως όλα αυτά έχουν αναπτυχθεί σε βάρος της αληθινής της φύσης. Κάποια στιγμή, όμως, το προσωπείο ραγίζει και η μητέρα-Άτοσσα λυγίζει, μαθαίνοντας πως ο γιος της, ο Ξέρξης, ζει. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν έγινε αισθητό από την ερμηνεία της Λυδίας Κονίορδου, αποκλείοντας έτσι κάθε τι ανθρώπινο από την ηρωίδα.

Συνοδοιπόρος της σ' όλο αυτό το ταξίδι, το εντυπωσιακό φόρεμα της Εύας Νάθενα, που μετουσιώνεται σε «συμπρωταγωνιστή» της Κονιόρδου, όταν αφαιρείται ένα μέρος του και η ηθοποιός το σέρνει σαν άλλη «Μάνα Κουράγιο». Μια από τις πιο δυνατές εικόνες της παράστασης.

Ο Αργύρης Πανταζάρας ως αγγελιοφόρος, κερδίζει τις εντυπώσεις άμα τη εμφανίσει. Η συγκλονιστική περιγραφή της ναυμαχίας αλλά και όλων των επακόλουθων, αλυσιδωτών συμφορών του περσικού στρατεύματος, ζωντανεύει με απαράμιλλη οξύτητα και οδύνη μέσα από την αγγελική ρήση. Η κίνηση και ο λόγος του ηθοποιού καθηλώνουν. Αξιοσημείωτη και η έξοδός του, μια εντυπωσιακή εικόνα μέσα στην απλότητά της.

Ο Δαρείος του Νίκου Καραθάνου, θυμίζει το φάντασμα του πατέρα του Άμλετ και είναι σαν να έρχεται από άλλον κόσμο. Η παρουσία του στην αρχή ξενίζει, γίνεται όμως άμεσα αντιληπτό γιατί επιλέγεται η συγκεκριμένη ερμηνευτική γραμμή. Ο Δαρείος του έχει έρθει από έναν άλλο κόσμο μ’ έναν ξεχωριστό κώδικα: άλλοτε σαν μια άλλη Κασσάνδρα προοικονομεί το μέλλον και άλλοτε σαν σοφός τυφλός Τειρεσίας δίνει οδηγίες στην βασίλισσα για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Ο Ξέρξης τουΑργύρη Ξάφη είναι επιβλητικός, ανθρώπινος και σπαρακτικά αληθινός. Μοναδικό αγκάθι και εδώ η ερασμιακή προφορά. Παρ' όλα αυτά, η σκηνική εμπειρία του ηθοποιού δείχνει να ξεπερνά και αυτόν τον σκόπελο.

Μια μικρή φωτεινή Ακρόπολη επιλέγει η Αλέγια Παπαγεωργίου για βασικό σκηνικό αντικείμενο, και με αυτό τον τρόπο καταφέρνει να ικανοποιήσει εκπληκτικά τόσο τους εικαστικούς όσο και τους συμβολικούς της στόχους. Οι επιβλητικές μορφές των Περσών φαίνεται να κατατροπώθηκαν από μια μικρή αλλά φωτεινή πόλη. Το φως νίκησε το σκοτάδι και η αλαζονεία της εξουσίας «συνάντησε» την πιο σκληρή της τιμωρία.

Λιτό και πρακτικό το υπόλοιπο σκηνικό, με τα στασίδια της εκκλησίας κάποια στιγμή να χρησιμοποιούνται και ως μέσα παραγωγής ήχου.

Εν κατακλείδι, οι «Πέρσες» του Εθνικού Θεάτρου είναι μια παράσταση που αξίζει να παρακολουθήσετε για να συνειδητοποιήσετε μέσω της Τέχνης πως κάποια πράγματα παραμένουν οικουμενικά και σύγχρονα, ακόμη και 2.500 χρόνια μετά. Σας θυμίζει κάτι ένας βασιλιάς - ηγέτης που στέλνει στον θάνατο χιλιάδες ανθρώπους, χωρίς η πράξη του αυτή να σηματοδοτεί την τιμωρία του μέσω της απώλειας της εξουσίας του;

Δυστυχώς σήμερα, είτε κοιτάξουμε τη γείτονα Τουρκία είτε τις μακρινές Η.Π.Α., η τυραννία των ηγετών και οι άστοχοι χειρισμοί εξακολουθούν να μένουν στο απυρόβλητο.

3 Υστερόγραφα:

1ον Ένα μεγάλο μπράβο στους εργαζομένους του Φεστιβάλ για την εξαιρετική οργάνωση. Ως θεατής ένιωσα ασφαλής.

2ον Η παράσταση του Σαββάτου έγινε παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Θεωρώ πολύ ενθαρρυντική την παρουσία της και το ενδιαφέρον της για το θέατρο.

3ον Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρης Λιγνάδης μέσα στον ενθουσιασμό του χειροκροτήματος, πήρε στα χέρια του τη μικρογραφία του Παρθενώνα, έσκυψε και τη φίλησε... Μιλάμε για αρχαιολαγνία και κρίση πατριωτισμού ή μια αυθόρμητη κίνηση ενθουσιασμού; Νομίζω πώς αξίζει να απαντηθεί γιατί η παράσταση προβλήθηκε και σε live streaming σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι άδικο για την ελληνική θεατρική παραγωγή να ταυτίζεται μόνο με το "Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατον" σε μια εποχή που η Επιδαύρος έφτασε στις οθόνες τόσων θεατών σ' όλόκληρο τον πλανήτη. 

Διαβάστε επίσης:

«Πέρσες»: Λίγο Πριν Την Πρεμιέρα Του Εθνικού Θεάτρου Κάνουμε Μια Αναδρομή Στις Παραστάσεις Που Είδαμε Τα Τελευταία 50 Χρόνια

Μια εβδομάδα πριν την πρεμιέρα του «Hotel Éternité», ο Αργύρης Ξάφης μιλά και φωτογραφίζεται για το texnes-plus.

Συνέντευξη: Γιώτα Δημητριάδη

Φωτογραφίες: Κοσμάς Ινιωτάκης 

 Το ραντεβού μας είναι στο φουαγιέ του Εθνικού Θεάτρου, λίγο μετά την πρόβα για τη νέα παράσταση του Γιάννη Καλαβρινού, στην οποία και πρωταγωνιστεί, το «Hotel Éternité».

Ο Αργύρης Ξάφης έχει απαχθεί και στη θέση του εμφανίζεται ένας πολύ νεότερος κι εντυπωσιακά, πιο αδύνατος άνδρας, το ίδιο χαρισματικός με εκείνον και πολύ πιο ήρεμος, όπως μου αποκαλύπτει.

Εντυπωσιασμένη, ακόμα, από την ερμηνεία του στην παράσταση «Ρίττερ, Ντένε, Φος» σε σκηνοθεσία Μαρίας Πρωτόπαππα στο Θεάτρο Τέχνης, του λέω πως για μένα ήταν, ίσως, η καλύτερη ερμηνεία του μέχρι σήμερα.

Χαμογελάει και μου απαντάει: «Οφείλεται στο έδαφος που προετοιμάζουν τα κορίτσια (Στεφανία Γουλιώτη και Λουκία Μιχαλοπούλου). Όταν τις παρακολουθείς μέσα από την κουίντα, δεν έχεις επιλογή. Λες ή θα βγω ή δεν θα βγω! Προετοιμάζουν το γήπεδο για έναν ωραίο αγώνα».

Σε λίγες μέρες, μετά το ψυχιατρείο, όπου πέρασε μεγάλο μέρος της ζωή του, ως Φος, στον ρόλο του Τόμας Μπέρνχαρντ, θα γίνει υπάλληλος σ’ ένα φανταστικό ξενοδοχείο στη μέση του πουθενά και θα παλεύει με τους δαίμονες που προκαλεί ο ανελέητος χρόνος στους ανθρώπους.

Μείον 30 κιλά!

Αδυνάτισα με τη νηστειοθεραπεία. Είναι ένας διαφορετικός τρόπος διατροφής, που σε μαθαίνει πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι με το φαγητό. Για παράδειγμα σε μαθαίνει ότι πρέπει να μασάς πολλές φορές την τροφή σου. Για να φάω κρέας θα πρέπει να μασήσω την κάθε μπουκιά 50 φορές, γι’αυτό και πλέον τρώω μια φορά την εβδομάδα. Φτάνεις στο σημείο να τρως όπως έτρωγαν παλιά οι άνθρωποι.

«Ρίττερ, Ντένε, Φος» ...για τόσο λίγο;

Όταν βρεθήκαμε με τα κορίτσια (Στεφανία Γουλιώτη, Λουκία Μιχαλοπούλου και Μαρία Πρωτόπαππα) θέλαμε να πάμε το «Ρίττερ, Ντένε, Φος» όλη τη χρονιά, αλλά η παραγωγή θεωρούσε ότι ήταν δύσκολο να πάει για ολόκληρη τη σεζόν.

Τώρα, βέβαια με την επιτυχία που σημείωσε έχουν αλλάξει γνώμη, αλλά δυστυχώς όλοι μας έχουμε κλείσει για την άλλη μισή χρονιά δουλειές.

Πρώτη συνεργασία με τον Γιάννη Καλαβριανό

Με τον Γιάννη (Καλαβριανό) προσπαθούμε 4-5 χρόνια να συνεργαστούμε. Όταν του έγινε η πρόταση από το Εθνικό Θέατρο να γράψει και να σκηνοθετήσει ένα έργο, πριν καν το γράψει είπαμε ότι θα δουλέψουμε μαζί! Το μόνο που μου είχε πει είναι ότι σκέφτεται κάτι σχετικά με τον χρόνο και τη φθορά που επιφέρει.

«Hotel Éternité»

Είναι ένα πάρα πολύ ωραίο κείμενο, με τη γνωστή ευαισθησία της γραφής του Γιάννη, αλλά διαφορετικό από όλα τα υπόλοιπα, καθώς μοιάζει με θρίλερ.

Είναι ένα ξενοδοχείο στη μέση του πουθενά, στόχος του είναι να βοηθάει όσους ανθρώπους έχουν θέμα με τον χρόνο. Είτε για παράδειγμα αυτούς που θέλουν να παγώσουν τον χρόνο, γιατί είναι μια καλή περίοδος της ζωής τους, είτε εκείνους που για κάποιο λόγο έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής (π.χ λόγω μιας αρρώστιας) θέλουν στον χρόνο που τους απομένει να ζήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα. Όλοι οι ρόλοι αφορούν τους ανθρώπους, οι οποίοι δουλεύουν σ’ αυτό το ξενοδοχείο και που προσπαθούν με διάφορους τρόπους να τιθασεύουν τον χρόνο, που άλλοτε τρέχει κι άλλοτε δεν κυλάει καθόλου.

Ο ρόλος μου

Εγώ είμαι ο εραστής και το δεξί χέρι της διευθύντριας κι ιδιοκτήτριας, η οποία έχει κληρονομήσει την επιχείρηση από τους γονείς της και τη συνεχίζει η ίδια. Ο δικός μου ρόλος είναι αυτός που φέρνει ένα κομμάτι τεχνογνωσίας στην επιχείρηση. Προσπαθεί να στηθεί όλο αυτό πιο πειστικά.

Σκέψου ότι αλλάζουμε την ημέρα με τη νύχτα, αλλάζουμε το εικοσιτετράωρο σε δωδεκάωρο, τους δημιουργούμε εμπειρίες συμπυκνωμένης ζωής κ.λ.π ανάλογα με την περίπτωσή τους. Στην παράσταση δεν βλέπουμε κανέναν από τους επισκέπτες του ξενοδοχείου. Παρακολουθούμε μόνο τους ανθρώπους, οι οποίοι εργάζονται εκεί κι όλα όσα κάνουν για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες. Κανείς τους δεν έχει πάει να εργαστεί εκεί μόνο για βιοποριστικούς λόγους, όλοι έχουν κάτι πιο σημαντικό που τους ενώνει μ’ αυτή τη δουλειά.

Η σχέση μου με τον χρόνο

Νομίζω, ότι όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, θέλω να είναι πολύς και πολύτιμος! Τον σπαταλάω, όμως, γιατί συνεχώς όλο κάτι προκύπτει και παίρνει τη θέση κάποιου σημαντικού πράγματος. Όσο μεγαλώνεις και πατάς περισσότερο στα πόδια σου, στο κομμάτι των απαιτήσεων που μπορείς να έχεις, τόσο περισσότερο κερδίζεις χρόνο, έχοντας παράλληλα όμως έντονα την αίσθηση ότι είναι λιγότερος.

Θα ήθελα περισσότερο χρόνο για...

Διακοπές! Αυτό νιώθω ότι έχω στερηθεί κι όσο περνά ο χρόνος είναι σαν να μου το στερούν περισσότερο ή εγώ να το στερώ από τον εαυτό μου.

Δεν έχω το περιθώριο να πω ότι «Δεν θα δουλέψω μια σεζόν!»

Δεν προέρχομαι από πλούσια οικογένεια, ούτε έχω κάποια έξτρα εισοδήματα. Ζω από τη δουλειά μου. Μπορώ να μην δουλέψω κάποιους μήνες, αν μου τύχει ένα θέμα υγείας αλλά δεν μπορώ μην δουλέψω κι έτσι απλά να κάτσω να κάνω διακοπές.

Αν μπορούσα να παγώσω τον χρόνο σε μια περίοδο...

Αν ήξερα ότι έχω παγώσει σε μια εποχή και δεν θα μπορούσα να φύγω από αυτή δεν θα ήθελα να το κάνω! Πιστεύω ότι αν γνώριζα κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσα ποτέ να το χαρώ!

Αυτή την περίοδο...

Χαίρομαι που έχω μια τάση μεγάλης αλλαγής στη ζωή μου. Έχω ανάγκη από πράγματα που δεν τα έχω δοκιμάσει και με προκαλούν πολύ να τα κάνω. Από καινούργια κείμενα και συνεργασίες ή στις υπάρχουσες πράγματα που δεν έχουμε ξανακάνει, όπως τώρα με τους ΠΥΡ, που ετοιμάζουμε ένα καινούργιο εκπληκτικό έργο, το «Μάκιναλ» της Σόφι Τρέντγουελ. Τελείωσα τη μετάφραση, η οποία ήταν ιδιαίτερα απαιτητική. Σκέψου, ότι πέρσι με τις επιχορηγήσεις είχα μεταφράσει ένα-δύο κομμάτια και μου πήρε τόσους μήνες να την ολοκληρώσω! Είναι ένα έργο με εννέα σκηνές στο σύνολό του. Μπορεί να υπάρχει μια σκηνή δικαστηρίου, η οποία να είναι 15 σελίδες, να παίζουν είκοσι άτομα κι ο καθένας να πετάει μια λέξη και εσύ να πρέπει να το μεταφράσεις μ’ έναν τρόπο, ώστε να μην είναι τεχνική μετάφραση, αλλά θεατρική!

ΠΥΡ, η ομάδα μου

Πέρσι κάναμε την «Ορέστεια», που δεν ήταν στα πλάνα μας, αλλά επιλέχθηκε η Ιώ Βουλγαράκη να σκηνοθετήσει και δουλέψαμε όλοι σαν ομάδα. Η τελευταία παράσταση «Μόλλυ Σουήνη» έγινε πριν δύο χρόνια, απλά πήγε για 2η χρονιά επανάληψη. Η προηγούμενη ήταν η «Άφιξις» πριν ενάμιση χρόνο κι η «Μισσαλοδοξία» πριν δύο χρόνια. Ουσιαστικά έχουμε κάνει πέντε δουλειές από το 2012 μέχρι σήμερα.

Είχαμε πει από την αρχή ότι είναι ζητούμενο αυτής της ομάδας να μην υπάρχει η αίσθηση της εξάρτησης μεταξύ μας, ώστε όσο είμαστε να είμαστε, επειδή θέλουμε να είμαστε ομάδα και όχι επειδή δεν έχουμε άλλη πρόταση, που και αυτό είναι πολύ ανθρώπινο και το καταλαβαίνω, αλλά πρέπει να το ξεπεράσεις για να είσαι ενεργός καλλιτεχνικά. Δεν μπορείς να βασίσεις μια μακροχρόνια συνεργασία στην εξάρτηση, γιατί δημιουργεί προβλήματα.

Το κριτήριό μου για να πω «ναι» σε μια συνεργασία είναι...

Το ένστικτό μου! Σκέψου ότι και τώρα με το «Hotel Éternité» δεν υπήρχε έργο όταν μου έκανε την πρόταση ο Γιάννης (Καλαβριανός).

Μας κυνηγούν οι «Άγριες Μέλισσες»...

Είναι απλοικό να πούμε ότι ο κόσμος δεν πάει θέατρο, γιατί παρακολουθεί τη σειρά. Ο κόσμος βλέπει τις «Άγριες Μέλισσες» αλλά το κάνει για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, γιατί δεν έχει χρήματα για να βγει κι η σειρά είναι δωρεάν, τις βλέπει γιατί είναι σίγουρα καλύτερες από το μηδέν που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια κι επειδή, επιτέλους, βλέπει πολύ καλούς ηθοποιούς! Όλοι λένε «Πού ήταν αυτοί οι ηθοποιοί τόσα χρόνια!» κι εμείς λέμε ότι «Εδώ, είμαστε και δουλεύουμε τόσα χρόνια!». Δεν είναι μόνο ότι είναι πλούσια παραγωγή, είναι ότι και το κοινό δεν είναι πλούσιο και πολλές φορές δεν έχει και διάθεση να βγει έξω. Το είδαμε αυτό και στην αγορά την άσχετη με το θέατρο που έπεσε 20-30%...Οι άνθρωποι δεν βγήκαν να ψωνίσουν! Θέατρο θα πάνε; Αν και θέατρο θα έπρεπε να πάνε...Παρ’ όλα αυτά, καταλαβαίνω πολύ καλά αυτό που συμβαίνει. Το βλέπω και με την οικογένειά μου και τους γύρω μου, ζορίζονται οι άνθρωποι και χρειάζονται εμψύχωση!

Υπερπληθώρα ηθοποιών

Το πρόβλημα ξεκινάει από το ίδιο το σύστημα, που έχει δημιουργήσει μια παραγωγή 600-700 ηθοποιών κάθε χρόνο κι όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να εργαστούν. Οι αντίστοιχες πληθυσμιακά χώρες του πλανήτη βγάζουν, το πολύ, 60 ηθοποιούς κάθε χρόνο. Όσο καλλιτεχνικός λαός και να είμαστε, που είμαστε, υπάρχει ένας μηχανισμός εκμετάλλευσης των ανθρώπων που λέει: «Εφόσον μπορείς να κάνεις τον άλλον να γελάει μ’ ένα ανέκδοτο μπορείς να γίνεις ηθοποιός και δεν χρειάζεται να σπουδάσεις κάτι ιδιαίτερο. Θα βγεις και θα έχεις δουλειά».

Έτσι έχουμε φτάσει τις 1.800 με 2.000 παραστάσεις τον χρόνο και το κοινό έχει σαστίσει και δεν ξέρει που να κατευθυνθεί. Αυτό είναι ένα ντόμινο πολλών πραγμάτων κι η ευθύνη των καλλιτεχνών αφορά στη διεκδίκηση της αξίας της δουλειάς τους. Οι ηθοποιοί, σήμερα, πληρώνουν για να παίξουν, αυτό δεν εκτιμάται από το κοινό. Αντίθετα θα πρέπει να διεκδικήσουν αμειβόμενοι να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους.

ΣΕΗ

Ήμουν τέσσερα χρόνια στο ΣΕΗ και μάλιστα πολύ ενεργό μέλος. Επειδή, όμως, δεν υπάρχει κατά τη γνώμη μου κλάδος, απογοητεύτηκα και τα παράτησα. Ασχολήθηκα με τις διεθνείς σχέσεις και προσπάθησα να καταλάβω, γιατί σ’ αντίθεση με το εξωτερικό, δεν έχουμε μηχανισμούς που να δουλεύουν έτσι, ώστε κι όλοι να πληρώνονται και το κοινό να απολαμβάνει γεμάτες παραγωγές. Δυστυχώς, το πρόβλημα ξεκινάει από τις δραματικές σχολές κι από το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένα φίλτρο για το ποιος μπορεί να ανοίξει μια σχολή και ποιος μπορεί να διδάξει σ’ αυτήν.

Οι μαθητές μου

Αυτό που ξεκίνησα εγώ στην σχολή, γεγονός που συμβαίνει χρόνια στις σχολές του εξωτερικού, είναι ότι αναλαμβάνω ένα έτος από την αρχή, από τις εισαγωγικές εξετάσεις. Διαλέγω, δηλαδή, την ομάδα που θα περάσει στη σχολή και δουλεύω με τα παιδιά, μέχρι να αποφοιτήσουν στο τέταρτο έτος.

Επιπλέον, είμαι υπεύθυνος για όλο το πρόγραμμα σπουδών τους: από τη δραματουργία μέχρι την ξιφασκία. Μ’ αυτόν τον τρόπο έχουν κάπου να «λογοδοτήσουν» για την πρόοδό τους, αλλά και τον φόβο ότι θα κοπούν. Γιατί κόβονται οι μαθητές στο Ωδείο, δεν τελειώνουν όλοι όσοι ξεκινάνε. Σ’ αντίθεση με πολλές άλλες δραματικές σχολές, όπου οι καθηγητές αλλάζουν κάθε εξάμηνο και τα παιδιά ακούνε άλλα από τον έναν και άλλα από τον άλλον κι αποπροσανατολίζονται.

Μέχρι σήμερα έχω βγάλει δύο φουρνιές ηθοποιών κι είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτά τα παιδιά! Όλοι τους δουλεύουν.

Το Ωδείο είναι η μοναδική ελληνική δραματική σχολή που έχει μπει στον παγκόσμιο οργανισμό δραματικών σχολών. Είμαστε στις 15 καλύτερες σχολές στον κόσμο και, σήμερα, διαθέτουμε και την καλύτερα εξοπλισμένη αίθουσα black box στην Ελλάδα.

Μόνο μια οπτική του ρόλου μπορείς να κατακτήσεις....

Ούτε καν μια μεριά! Μόνο την οπτική του κάθε ηθοποιού κι αυτό είναι και το ωραίο στο θέατρο, γιατί η κάθε οπτική είναι ιδιωτική κι αποκαλύπτει στους άλλους κάτι που δεν γνώριζαν. Αν δεν υπάρχει η προσωπική οπτική του καλλιτέχνη, όλες οι ερμηνείες θα ήταν ίδιες.

Σκηνοθετώ...

Μόνο όταν ξέρω ότι αυτό το έργο δεν θα ενδιέφερε κανέναν άλλο, γι’ αυτό κι έχω σκηνοθετήσει μόνο 4 φορές στη ζωή μου. Γεγονός που θα ξανακάνω μ’ ένα εκπληκτικό κείμενο του Κρίστοφερ Μπρετ Μπέιλι, την Άνοιξη στο Skrow. Σε μια παράσταση που θα παίζουν αγαπημένοι μαθητές μου, οι οποίοι σήμερα, ήδη, ξεχωρίζουν στον χώρο κι είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτούς.

Διαφορετικά, πιστεύω ότι υπάρχουν σκηνοθέτες, οι οποίοι είναι καταπληκτικοί επαγγελματίες και ξέρουν να οργανώσουν τα πράγματα πολύ καλύτερα. Προτιμώ να δουλεύω ως ηθοποιός και να δίνω στον εαυτό μου την ελευθερία να κάνει ακόμη και λάθη.

Στην Ελλάδα έχουμε εξαιρετικούς σκηνοθέτες και σπουδαίους ηθοποιούς, όποιος δεν το βλέπει αυτό είναι μάλλον νοσταλγός του Rock and Roll....των παλιών εποχών!

Νοσταλγώ...

Δεν γίνεται να μην νοσταλγώ το «Αμόρε», ήταν μια μοναδική συγκυρία. Ξέρω ότι είναι ανεπιστρεπτί κι αυτό έχει γραφτεί βαθιά μέσα μου. Παρ’ όλα αυτά, θα ήμουν αχάριστος να μην πω ότι ήταν μια πολύ λαμπερή εποχή για όλους μας. Υπήρξε υπόδειγμα συνεργασίας πολλών ανθρώπων: ο τρόπος που στήριζε η μια παράσταση την άλλη ήταν μοναδικός. Ήταν όλοι για όλους, έπαιζαν δεν έπαιζαν, υπήρχε η λογική ότι όλοι έκαναν τα πάντα για να βοηθοήσουν. Υπήρχε μια μεγάλη αίσθηση ισοτιμίας, ανεξαρτήτως από τα πόσα χρόνια είχες ξεκινήσει κι αυτό οφειλόταν στον Γιάννη (Χουβαρδά), που είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια τρομερή ισορροπία μεταξύ μας.

Η νέα χρονιά σε προσωπικό επίπεδο....

Θα ήθελα επειδή είμαι σε φάση που μετακομίζω, να έχω καταφέρει να μπω στο σπίτι, που έχω σημαδέψει κι έχω βρει και μέχρι να τελειώσει η χρονιά να έχω καταφέρει να είμαι χαρούμενος μέσα σ’ αυτό το σπίτι, έχοντας καταφέρει να το στήσω όπως το φαντάζομαι.

Ακούω πάρα πολύ...

Μουσική, ατελείωτη μουσική....Ένα κλάσμα του δευτερολέπτου να έχω ελεύθερο αυτό κάνω.

Μέλος μια διαφορετικής αναρχίας....με κώδικες και bitcoins

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ασχολούμαι με το bitcoin και με την έννοια της αποκέντρωσης της εξουσίας και πώς αυτό επιτυγχάνεται μέσω της τεχνολογίας. Βλέπεις τι γράφει εδώ; (μου δείχνει την μπλούζα του) Paralelni Polis, αυτό είναι μια κολλεκτίβα, που ξεκίνησε από την Πράγα και υπάρχει πίσω της μια ιδεολογία κρυπτοαναρχίας, καμία σχέση με την αναρχία που έχουμε στην Ελλάδα, γιατί το «κρύπτο» αναφέρεται στην κρυπτογραφία και πως αυτή μέσω της ιδιωτηκότητας και του κώδικα μπορούν να συμβαίνουν πράγματα, χωρίς να χρειάζονται την παρέμβαση της κεντρικής εξουσίας ή κάποιου άλλου μεσάζοντα. Υπάρχει, πλέον, κώδικας που δεν χρειάζεται την τράπεζα για τις συναλλαγές μας ή όποιον άλλον μεσάζοντα, όπως για παράδειγμα έναν δικηγόρο.

*Ακολουθεί αναλυτικό παράδειγμα συναλλαγής με bitcoins για να κατανοήσει η ανίδεη δημοσιογράφος. Τελικά ο Αργύρης είναι καλός δάσκαλος.

«Hotel Éternité» του Γιάννη Καλαβριανού από 18/1/2020 στη σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού Θεάτρου.

Σκηνθεσία: Γιάννης Καλαβριάνος

Παίζουν οι: Δέσποινα Γιαννοπούλου , Γιώργος Γλάστρας, Μαρία Κατσιαδάκη, Χρήστος Κραγιόπουλος, Νίκος Λεκάκης, Χριστίνα Μαξούρη, Αλεξία Μπεζίκη, Αργύρης Ξάφης.

«Έτσι πεθαίνουμε» του Κρίστοφερ Μπρετ Μπέιλι από 24/4/2020 στο Skrow

Σκηνοθεσία: Αργύρης Ξάφης

Παίζουν: Κωνσταντίνος Γιουρνάς, Μαρία Δαμασιώτη, Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης, Γιώργος Δικαίος, Μαίρη Μηνά,Βασίλης Ντάρμας, Ανδρέας Παπανικόλας

«Μάκιναλ» της Σόφι Τρέντγουελ από την Ομάδα ΠΥΡ από 27/4/2020 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη

Παίζουν: Δέσποινα Κούρτη, Αργύρης Ξάφης, Κώστας Κορωναίος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Αμαλία Καβάλη, Μάνος Κοντός

Διαβάστε επίσης:

Στεφανία Γουλιώτη: «Στις Πρόβες Διαλύομαι Γνωρίζοντας Τον Εαυτό Μου»

Η Μαρία Πρωτόπαππα Δεν Έγινε Γιατρός Και Υπήρξαν Φορές Που Το Μετάνιωσε (Συνέντευξη)

Η Λουκία Μιχαλοπούλου Έγινε Ηθοποιός, Γιατί Ονειρευόταν Να Παίξει Στην Επίδαυρο (Συνέντευξη) 

Από τον Αναστάση Πινακουλάκη 

Το δημοφιλέστερο έργο του Ζενέ, ανεβάζει φέτος το Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις με αντρική διανομή σε μία απολαυστική παράσταση.

Γραμμένο το 1947 με τίτλο Les Bonnes, στις φυλακές της γαλλικής παροικίας, οι «Δούλες»έμελε να γίνουν όχι μόνο ένα δημοφιλές έργο, αλλά ένα έργο που συνδέθηκε με την Αριστερά και τα εκάστοτε αναρχικά κινήματα κι ο ίδιος ο Ζενέ να γίνει ένα πρόσωπο-σύμβολο. Ο συγγραφέας που γνώρισε από νωρίς την παραβατικότητα και την κοινωνική περιθωριοποίηση ως ορφανό παιδί που παραστράτησε και ως ομοφυλόφιλος, μετουσίωσε τη νιτσεϊκή θεωρία διαμορφώνοντας μια δική του κοινωνική ιεράρχηση, εμφανής περισσότερο στα έργα «Μπαλκόνι», «Υψηλή Εποπτεία» και «Παραβάν».

Μια συνήθεια που μετατράπηκε σε αισθητική εμμονή, ήταν η ανάγνωση των φυλλάδων που αναφέρονταν στα εγκλήματα της εποχής, που έδειχναν τους μεγάλους εγκληματίες ως είδωλα της λαϊκής μάζας. Ομοίως, η διαδεδομένη ακόμα και στις μέρες μας, υπόθεση των αδερφών Christina και Lea Papin που κατακρεούργησαν την κυρία τους και την κόρη της το 1933 αποτέλεσε τη δραματουργική βάση για την συγγραφή του έργου Δούλες. Στο δικαστήριο δεν ζήτησαν κανένα ελαφρυντικό. Ν’ αναφέρουμε την σχετική δραματουργία της Ανδρονίκης Αβδελιώτη με τίτλο «Αδελφές Papin», που παρουσιάζεται στο Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της ίδιας.

Στο έργο του Ζενέ, έχουμε τις δούλες Κλαιρ και Σολάνζ που υποδύονται εναλλάξ την Κυρία και η μία την άλλη, σ’ ένα παιχνίδι ρόλων που καταλύει και επανα-ορίζει τα κοινωνικά στερεότυπα και τη φαντασιακή τους εκπλήρωση. Βασικό δραματικό γεγονός του έργου, είναι η φυλάκιση του Κυρίου μετά από ανώνυμο τηλεφώνημα που έκαναν οι αυτές και η διαχείριση του γεγονότος από την Κυρία. Πόσο αθώο όμως μπορεί να είναι ένα παιχνίδι ρόλων, που επιτρέπει για λίγο στον εξουσιαζόμενο να γίνει εξουσιαστής και αντιστρόφως, που επιτρέπει στον δούλο να γίνει αφεντικό; Αυτή την αναρχική σκέψη μπορούμε φυσικά να την προεκτείνουμε και με την συνήθως παραμελημένη σκηνική οδηγία του Ζενέ, που υποδεικνύει τους ρόλους των δούλων να τις υποδύονται ανήλικα αγόρια και να υπάρχουν δεξιά και αριστερά δύο πανό που θα δηλώνουν πως οι ρόλοι είναι γυναικείοι. Έχουμε λοιπόν και μία ακόμα αναστροφή των κοινωνικών στερεοτύπων και μια ακόμα πιο ελεύθερη φαντασιακή απόδοση του μύθου του έργου.

Η παράδοση του έργου στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, οι Δούλες, είναι αναμφισβήτητα το πιο πολυπαιγμένο έργο του Ζενέ, που επανέρχεται σχεδόν κάθε χρόνο μ’ ένα διαφορετικό ανέβασμα. Συνήθως επιλέγεται η μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη που μετρά ήδη μισό αιώνα ζωής και έχει επικυρωθεί από τ’ ανεβάσματα της από το Θέατρο Τέχνης και πιο πρόσφατα από το Εθνικό Θέατρο. Την αναγνώριση του ζενε-όφιλου κοινού ασφαλώς έχει ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης Δημητριάδης που έχει γαλουχήσει το αναγνωστικό κοινό με τη μετάφραση της εργογραφίας του Ζενέ. Όσο μου το επιτρέπουν οι πηγές μου, μόνο ο Βογιατζής ήταν αυτός που ανέβασε το έργο σε μετάφραση Δημητριάδη. Είδαμε βέβαια και μεταφράσεις από αξιόλογες μεταφράστριες, με πιο πρόσφατη αυτή της Έλσας Ανδριανού για την παράσταση του Γκραουζίνις. Όσον αφορά την παραστασιογραφία του έργου, το πρώτο ανέβασμα στην Ελλάδα ήταν από το Θέατρο Τέχνης στη σεζόν 1967-1968, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη και σκηνοθεσία Δημήτρη Χατζημάρκου με τους ρόλους να ερμήνευαν η Ρένη Πιττακή, η Μαρίνα Γεωργίου και η Εκάλη Σώκου. Από το 2010 έως σήμερα, αν μετράω σωστά έχουμε δει ήδη δέκα ανεβάσματα του έργου, δείχνοντας μια σαφή προτίμηση στην πρόσληψη του έργου, από γυναικείο θίασο. Η λίστα των ηθοποιών που καταπιάστηκαν με τους εμβληματικούς ρόλους του έργου –από τους ελάχιστους γυναικείους ρόλους του Ζενέ και το μοναδικό έργο που έχει αποκλειστικά γυναικείους ρόλους- είναι μεγάλη και πολύ αξιόλογη. Ενδεικτικά ν’ αναφέρουμε τις ηθοποιούς Μάγια Λυμπεροπούλου, Ρένη Πιττακή, Μπέτυ Αρβανίτη, Κατερίνα Παπουτσάκη, Λένα Παπαληγούρα, Μαρία Κίτσου, Κωνσταντίνα Τάκαλου και Μαριάννα Κάλμπαρη. Οι σκηνοθέτες προτιμούν συχνά αυτό το έργο, αλλά νιώθω ή τουλάχιστον ένιωθα μέχρι να δω την παράσταση του Γκραουζίνις πως δεν είναι ιδιαίτερα δημιουργικοί στη διαχείριση του έργου.

Η παράσταση του Γκραουζίνις

Ο Τσεζαρις Γκραουζίνις επιλέγει ν’ ανεβάσει τις Δούλες (μετάφραση Έλσας Ανδριανού) με αντρικό θίασο και μ’ έναν σκηνικό οικοδόμημα που σημειωτικά κλείνει το μάτι στις αισθητικές προτιμήσεις του Ζενέ. Καταρχάς, η επιλογή και μόνο να έχουμε άντρες ηθοποιούς να ερμηνεύουν γυναικείους ρόλους στο συγκεκριμένο έργο, ανοίγουν το πεδίο διερεύνησης τόσο του ίδιου του έργου, όσο και της ανάπτυξης και της έκφρασης των κοινωνικών φύλων εν γένει. Είναι ελκυστικό και στην σκέψη και στο αισθητικό κομμάτι, να βλέπεις άντρες να υποδύονται τις γυναίκες που υποδύονται τις δούλες που υποδύονται τις κυρίες. Αυτό το σχήμα ενισχύεται και από δύο ακόμη στοιχεία, ένα πρακτικό και ένα προνόμιο. Το πρακτικό είναι ότι ο Γκραουζίνις δεν επιλέγει ανήλικα αγόρια ή έστω πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς όπως υποδήλωνε ο Ζενέ, αλλά τρεις ηθοποιούς που κουβαλούν την εμπειρία ζωής και σκηνικής πρακτικής στο σώμα τους. Αυτό σημαίνει –όχι αυτονόητα και σε κάθε περίπτωση- πως οι ηθοποιοί είναι σε θέση να κινηθούν με μεγαλύτερη ευκολία ανάμεσα στους ρόλους που υποδύονται αλλά και να σαρκάσουν τις μετακινήσεις αυτές. Το προνόμιο της διανομής είναι και το ατού της παράστασης.

Η πρωτότυπη μουσική του Μαρτύνας Μπιαλομπζέσκις είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην σύνθεση ενός φαντασιακού κόσμου που μεταλλάσσεται συνεχώς, αλλά επιστρέφει σχεδόν αυτιστικά στα ίδια του τα σχήματα.

Ο σκηνικός χώρος του, αν και είναι η Κεντρική Σκηνή, θυμίζει φυσιογνωμικά ένα black box κι αυτό μας επιτρέπει να κάνουμε παραστάσεις ενός κελιού φυλακής, στο οποίο οι ηθοποιοί είναι «εγκλωβισμένοι». Κυριαρχεί το μαύρο στο φόντο, με τα έντονα χρώματα να βρίσκονται στα ευτελή φορέματα της Κυρίας. Δεσπόζει στο βάθος της σκηνής, η ανθοστολισμένη κλίνη, χαρακτηριστικό αντικείμενο τόσο στη δραματουργία όσο και στην λογοτεχνία του Ζενέ. Το ασφυκτικά ανθοστολισμένο περιβάλλον, θυμίζει επιτάφιο αλλά και την ωραιότητα της νιότης. Για τον Ζενέ, οι νεαροί εγκληματίες, είναι κοινωνικά εμβλήματα και αυτό το διάβασα στο σκηνικό του Kenny McKellan.

Οι ηθοποιοί της παράστασης είναι σε θέση να διαβάσουν τις λεπτές αποχρώσεις των ρόλων και των ακυρώσεων αυτών, και να μεταφέρουν στην σκηνή, ένα ευρύ πεδίο του πολυσχιδούς δραματουργικού έργου. Είναι ιδιαιτέρως απολαυστικό να παρακολουθείς την άνεση που φαίνεται να έχουν, και το αποτέλεσμα δείχνει πηγαίο και χωρίς προσπάθεια.

Ο Αργύρης Ξάφης και ο Δημήτρης Ήμελλος υποδύονται τις δούλες. Εμφανίζονται αρχικά με μαύρες ποδιές που αναφέρονται στην επαγγελματική τους ιδιότητα ως υπηρέτριες αλλά σ’ ένα δεύτερο επίπεδο θα μπορούσαμε να τις δούμε και ως στολές φυλακής. Φαίνεται ν’ αποφεύγεται η ταύτιση με τον ρόλο τους, σε μια ερμηνευτική γραμμή που φωνάζει τη θεατρικότητά της, η οποία επιτρέπει αυτή την ελευθερία στη μετακίνηση από ρόλο σε ρόλο που αναφέραμε παραπάνω αλλά και δίνει στους ηθοποιούς την ευκαιρία να φωτίσουν τις φυσιογνωμίες πίσω από τα παιχνίδια τους. Σε ορισμένα σημεία, φαίνεται να υπερ-παίζουν και να παρωδούν τη γυναικεία φύση, αλλά όσο προχωράει η παράσταση καταφέρνουν ν’ αποδομήσουν το ίδιο τους το ερμηνευτικό παιχνίδι, και να ξεδιπλώσουν την βαθειά τραγικότητα του έργου. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ραθυμία που δείχνει ο Ξάφης με το σώμα του, όταν υποδύεται την δούλα που υποδύεται την Κυρία, σαρκάζοντας την αστική τάξη που αυτή εκπροσωπεί και σε δεύτερο επίπεδο, την δική του φυσιογνωμία.

Την κοινωνική σάτιρα της παράστασης, εκτοξεύει με την παρουσία του ο Κώστας Μπερικόπουλος σ’ ένα queer ρεσιτάλ, που θυμίζει τις μεγάλες μαντάμες των περασμένων δεκαετιών.

Στο σημείο που στάθηκα ως θεατής, ήταν το συγκλονιστικό φινάλε του Δημήτρη Ήμελλου, που το εξέλαβα ως έναν ύμνο προς όλες τις δούλες του κόσμου, και ένα κοινωνικό-αταξικό μανιφέστο του Ζενέ. Σε καμία παράσταση του έργου –κι έχω δει αρκετά- δεν είχα διαβάσει την πολιτική διάσταση του έργου που είναι υπερκείμενη και ορμητική. Στον τελευταίο του μονόλογο ο Ήμελλος, όχι μόνο δικαιολόγησε την σατυρίζουσα υφή της παράστασης, σπάζοντάς την, αλλά και κατάφερε να ξεφύγει από τις ευκολίες στις οποίες είχε ο ίδιος βάλει τον εαυτό του παίζοντας, για να ρίξει στην παράσταση την ακμάζουσα προβληματική στην πλήρη της υπόσταση.

Αξίζει λοιπόν να δείτε την παράσταση Δούλες σε σκηνοθεσία Τσεζαρις Γκραουζίνις στο Θέατρο του Νέου Κόσμου γιατί αφενός φωτίζει μ’ έναν εξαιρετικό τρόπο το έργο κι αφετέρου γιατί θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε τρεις δεινούς ηθοποιούς. Κι αν ήταν ενδιαφέρουσα και φρέσκια η επιλογή ανδρών ηθοποιών, ανοίγει ο δρόμος για να δούμε και στο μέλλον τέτοιες επιλογές, παραμένοντας αισθητικό ζητούμενο η σύνθεση ενός θιάσου από νεαρούς ηθοποιούς ή ακόμα και από μη ηθοποιούς, για να δούμε πως θα ήταν ένα ανέβασμα χωρίς τις ευκολίες έμπειρων πρωταγωνιστών.

Εστιάζοντας στην 22η ραψωδία της “Οδύσσειας” – γνωστή και ως Μνηστηροφονία – η Ιώ Βουλγαράκη και η ομάδα ΠΥΡ φώτισαν μοναδικά μέσα από την παράσταση “Άφιξις”, που παρουσιάστηκε την Παρασκευή και το Σάββατο στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, μία από τις πιο αιματηρές σκηνές της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο Δημήτρης Μαρωνίτης, την εξαιρετική μετάφραση του οποίου χρησιμοποίησε η Ιώ Βουλγαράκη στην παράσταση, σε αυτό το σημείο του ομηρικού έπους “ο πολύτλας Οδυσσέας αντιστρέφεται σε πολύφονον”. Στο πέρασμά του σαρώνει τα πάντα. 108 άνδρες που διεκδικούν τη γυναίκα του και τον θρόνο θα πέσουν νεκροί από το σπαθί του και τα βέλη του σε μία ανελέητη σφαγή χωρίς προηγούμενο που συντελείται στο παλάτι. Μία αντίστοιχης βιαιότητας σκηνή έχουμε δει και στο πρώτο ομηρικό έπος, την Ιλιάδα, με τον Αχιλλέα να σκοτώνει αδιακρίτως σε κατάσταση ξέφρενης μανίας και αφόρητου πόνου εξαιτίας του θανάτου του Πάτροκλου.

Όμως εδώ ο Οδυσσέας δεν μοιάζει να παρασύρεται από κανένα πάθος του. Δρα ψυχρά και υπολογιστικά βάσει σχεδίου. Αρνείται να δεχτεί τις ικεσίες των μνηστήρων να τους χαρίσει τη ζωή με αντάλλαγμα την παραίτηση τους από τη διεκδίκηση του θρόνου του νησιού. Θέλει αίμα και μόνο αίμα, κάτι που μάλλον δεν συμβαδίζει με οποιαδήποτε έννοια ηθικής.

Επιστρέφοντας στην Ιθάκη μετά από είκοσι χρόνια απουσίας ο Οδυσσέας βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα “φάντασμα ονείρου”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Όμηρος. Η μνήμη τον έχει προδώσει. Τίποτα δεν τον θυμίζει στο νησί του. Νιώθει ξένος στην ίδια του την πατρίδα. Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ξανά στον τόπο του είναι να καταφέρει να ενώσει το νήμα της βασιλικής του διαδρομής. Να συνδέσει το “τώρα” με αυτό το χαμένο στον χρόνο “τότε”, που ψελλίζει ο Αργύρης Ξάφης ως Οδυσσέας στο τέλος της παράστασης. Έτσι μόνο θα ξαναβρεί την ταυτότητά του, θα θυμηθεί και ο ίδιος ποιος πραγματικά είναι. Όμως για να συμβεί αυτό πρέπει να σβήσει κυριολεκτικά είκοσι χρόνια ιστορίας μαζί με όσους και όσα τη συναποτελούν. Αυτό ουσιαστικά πράττει με τη μνηστηροφονία. Η ίδια του η συνέχεια της ύπαρξης προϋποθέτει το μακελειό και όχι κάποιος κανόνας δικαίου. Το τέλος της “Οδύσσειας” είναι πολύ πιο σκοτεινό απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Ο Όμηρος, μέσω της Μνηστηροφονίας, αποκαλύπτει έναν Οδυσσέα, που πέρα από “πολυμήχανος” είναι και αδίστακτος. Ξεκάθαρα θύτης και καθόλου θύμα.

Όλα τα παραπάνω τα φώτισε συναρπαστικά η παράσταση της Ιούς Βουλγαράκη με όχημα την πραγματικά σπουδαία μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη, που συνιστά ουσιαστικά ένα νέο λογοτεχνικό επίτευγμα. Η σκηνοθετική προσέγγιση που δομήθηκε πάνω σε μία πάλλουσα αφήγηση διανθισμένη από μία έντονη σωματικότητα – στο μεγαλύτερο τουλάχιστον μέρος της παράστασης - και μία εγγενή μουσικότητα ανέδειξε την υπέροχη γλώσσα του κειμένου επιτρέποντας στον θεατή να κατανοήσει στο έπακρο την ιστορία, κάτι στο οποίο συνέβαλε θεωρώ καθοριστικά και η καίρια δραματουργική επεξεργασία της ίδιας της Βουλγαράκη.

Η παράσταση δεν επένδυσε στον ρεαλισμό, αλλά σε αυτή την ατμόσφαιρα ονείρου, έναν κόσμο σχεδόν στοιχειωμένο, που επικαλείται ο ίδιος ο Όμηρος. Μέσα σε ένα πολύ έξυπνο σκηνικό, που υπέγραψε η Άννα Φιοντόροβα και αποτελούνταν μόνο από φωτεινούς ράβδους με led παραπέμποντας ουσιαστικά στον σκελετό του παλατιού της Ιθάκης, σε ό,τι δηλαδή είχε διασωθεί από αυτό στη μνήμη του Οδυσσέα, η αφήγηση της ιστορίας από τους ηθοποιούς βαλλόταν συνεχώς από θραύσματα ονείρου, μέσα στα οποία φώλιαζαν μοναδικά οι μουσικοί πειραματισμοί της Σαβίνας Γιαννάτου μαζί με τους απόκοσμους ήχους τους και τους χαρακτηριστικούς λαρυγγισμούς τους. Μία μάλιστα από αυτές, που θέλει τον Οδυσσέα βουτηγμένο ήδη στο αίμα των μνηστήρων και χαμένο σε έναν εφιάλτη δίχως τέλος μέσα στα “ερείπια” της μνήμης του, μπορεί να θεωρηθεί, κατά τη γνώμη μου, σκηνή ανθολογίας που θα θυμόμαστε για καιρό.

Η σκηνοθετική ανάγνωση της Βουλγαράκη όμως θα έμοιαζε ελλιπής αν δεν υποστηρίζονταν σθεναρά από δύο άλλους βασικούς πυλώνες της παράστασης. Ο πρώτος ήταν η κίνηση των ηθοποιών που επιμελήθηκε η Σοφία Πάσχου. Είναι πραγματικά συναρπαστικό πώς μία σκηνή, όπως αυτή της μνηστηροφονίας, που για να αποτυπωθεί ρεαλιστικά χρειάζονται κανονικά περίπου 120 ηθοποιοί επί σκηνής ζωντάνεψε τόσο αποτελεσματικά με μόλις επτά ηθοποιούς! Με ευφυείς λύσεις και μία μοναδική αισθητική όσον αφορά την κίνηση των σωμάτων η Σοφία Πάσχου ουσιαστικά συν-σκηνοθέτησε με την Ιώ Βουλγαράκη τη μισή και πλέον παράσταση, υπακούοντας φυσικά στο σκηνοθετικό όραμα της δεύτερης. Χωρίς την καθοριστική της συμβολή το αποτέλεσμα πολύ εύκολα θα μπορούσε να καταστεί μονότονο. Μαζί φτιάξανε ένα σύμπαν, που ακροβατούσε ανάμεσα στον ρεαλισμό και την ψευδαίσθηση, την αλήθεια και το όνειρο, αφήνοντας παράλληλα να διαφανεί ενίοτε ένα υποδόριο χιούμορ, επιλογή που οφείλω να πω ότι πολύ εκτίμησα αφού κράτησε την παράσταση μακριά από μία σοβαροφάνεια που πολλές φορές φέρουν αντίστοιχοι πειραματισμοί.

Ο άλλος βασικός πυλώνας της παράστασης ήταν η μουσική της Σαβίνας Γιαννάτου. Νομίζω ότι στη δική της δουλειά οφείλει η παράσταση, σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, την ονειρικά σκοτεινή της ατμόσφαιρα. Ο τρόπος που η Γιαννάτου επεξεργάζεται και νοηματοδοτεί εκ νέου τους ήχους του περιβάλλοντος και τους λαρυγγισμούς της ανθρώπινης φωνής είναι μοναδικός. Ειδικά στο τελευταίο μέρος της παράστασης, κατά το οποίο οι ηθοποιοί αφηγούνται την ιστορία στατικά γύρω από ένα μικρόφωνο που κρέμεται από πάνω τους, η συμβολή της Γιαννάτου στη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας ήταν κάτι παραπάνω από καθοριστική, αφού με βάση τις φωνές των ηθοποιών και τους ηχητικούς αυτοσχεδιασμούς του μουσικού Γιάννη Δεσποτάκη, που βρισκόταν στο βάθος της σκηνής, δημιούργησε ένα υποβλητικό μουσικό χαλί που συνόδευε μοναδικά την αφήγηση.

Και οι επτά ηθοποιοί της παράστασης υπηρέτησαν υποδειγματικά τη σκηνοθετική γραμμή αφήνοντας πραγματικά τις καλύτερες εντυπώσεις σε μία ουσιαστικά ομαδική δουλειά. Ο Αργύρης Ξάφης σκιαγράφησε εύστοχα στο πρόσωπο του Οδυσσέα του το κύρος, την αποφασιστικότητα, αλλά και την ορμή του ήρωά του όντας καθηλωτικός ανά στιγμές. Η Δέσποινα Κούρτη, σαγηνευτική Πηνελόπη μέσα στο φόρεμα της Μαγδαληνής Αυγερινού, που έντυσε προσεγμένα όλους τους ηθοποιούς, έμοιαζε λες και βγήκε από τις σελίδες του ομηρικού έπους, κερδίζοντας τις εντυπώσεις τόσο στον μονόλογό της, όσο και με τους λαρυγγισμούς της στη σκηνή του ονείρου. Ο Γιώργος Παπαγεωργίου και ο Αλέξανδρος Λογοθέτης ήταν πραγματικά απολαυστικοί υποδυόμενοι τους πάμπολλους μνηστήρες και όχι μόνο. Απέδειξαν για ακόμα μία φορά το πολύπλευρο ταλέντο τους. Ο Γιώργος Μπινιάρης έφερε στον Εύμαιο την εμπειρία των πολλών χρόνων του στο θέατρο, αλλά και μία εσωτερική ορμή που του χάριζε μία αναπάντεχη νεανικότητα επί σκηνής κυρίως στα ομαδικά μέρη. Τέλος, οι δύο νεότεροι ηθοποιοί, ο Γιώργος Δικαίος και η Μαίρη Μηνά ανταποκρίθηκαν εξαιρετικά στις απαιτήσεις των ρόλων τους ως Τηλέμαχος και Αθηνά αντίστοιχα. Με φωνή που στάθηκε υποδειγματικά στο μικρό θέατρο της Επιδαύρου, πολύ καλή κίνηση και αξιόλογες ερμηνευτικές επιδόσεις μοιάζουν να έχουν μέλλον.

Η “Άφιξις” ήταν ένα στοίχημα που κερδήθηκε. Ήταν ένας άλλος τρόπος για το πώς μπορεί να προσεγγιστεί με έμπνευση ένα κλασικό κείμενο της αρχαιότητας, που νομίζουμε ότι ξέρουμε, αν και στην πραγματικότητα το μόνο που ξέρουμε είναι ο μύθος. Θα ήθελα πραγματικά να δω την ίδια δημιουργική ομάδα να επιχειρεί σύντομα στη μικρή ή και στη μεγάλη Επίδαυρο την παρουσίαση μίας αρχαίας τραγωδίας. Με την ίδια τόλμη και την ίδια έμπνευση. 

Η «Λαμπεντούζα» του Άντερς Λουστγκάρτεν, με τον Αργύρη Ξάφη και τη Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη και πιο συγκεκριμένα στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, για 4 μόνο παραστάσεις, στις 18, 19, 20 και 21 Μαΐου 2017.

Λίγα λόγια για το έργο: Το παραδείσιο νησί της Λαμπεντούζα. Εκεί που η βόρεια Αφρική συναντά την Ιταλία. Γραφικά χωριά, ονειρεμένες παραλίες, και παράξενα σκουπίδια που ξεβράζει η θάλασσα. Η οικογένεια του Στέφανου είναι ψαράδες πάππου προς πάππου. Όμως στις αρχές του 21ου αιώνα η ψαριά του είναι πολύ διαφορετική. Δουλειά του είναι τώρα να περισυλλέγει σώματα μεταναστών από τα κρύα νερά της Μεσογείου.

Πιο βόρεια, στις σκοτεινές γωνιές της Αγγλίας, η Ντενίζ, μια κινεζοεγγλέζα εργαζόμενη φοιτήτρια, πηγαίνει πόρτα πόρτα για να μαζέψει δόσεις καταναλωτικών δανείων για λογαριασμό μιας εισπρακτικής εταιρείας. Είναι μιγάδα, είναι διαφορετική και εισπράττει διακρίσεις από εκείνους που θέλουν να την ξεφορτωθούν.

Άβολες δουλειές, για ανθρώπους που η φτώχεια, η κρίση, η ανεργία τους έχουν ρίξει στο περιθώριο. Κι όμως υπάρχει ελπίδα και ζεστασιά, που θα τη βρουν εκεί που καθόλου δεν το περιμένουν.Ο Άντερς Λουστγκάρτεν είναι βραβευμένος βρετανός θεατρικός συγγραφέας. Η Λαμπεντούζα γράφτηκε το 2015 ύστερα από παραγγελία του Θεάτρου Σόχο του Λονδίνου.

Εμείς είδαμε την παράσταση. Διαβάστε τη γνώμη μας εδώ.

Συντελεστές: Μετάφραση: Αγγελική Κοκκώνη. Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Σκηνικά - Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος. Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης. Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Τζάθας. Παίζουν οι ηθοποιοί: Αργύρης Ξάφης, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου. Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών

18 Μαΐου- 21 Μαΐου 2017. Πέμπτη 18/5/2017, 21:00. Παρασκευή 19/5/2017, 21:00. Σάββατο 20/5/2017, 21:00. Κυριακή 21/5/2017, 19:00. Τιμές εισιτηρίων: Πέμπτη-Παρασκευή- Θέσεις πλατείας: Κανονικό 13€, Φοιτητικό / Ανέργων 10€. Θέσεις εξώστη: 10€. Σάββατο-Κυριακή: Θέσεις πλατείας: Κανονικό 15€, Φοιτητικό / Ανέργων 12€. Θέσεις εξώστη: 12€

«Τα νεκρά παιδιά είναι πανάλαφρα• αυτό έμαθα σήμερα».

«Εδώ ξεκίνησαν όλα. Από τη θάλασσα ξεκινήσαμε και εκεί θα καταλήξουμε». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια που λέει ο Αργύρης Ξάφης ως ψαράς στο παραδείσιο νησί της Λαμπεντούζα. Εκεί όπου η βόρεια Αφρική συναντά την Ιταλία και η μοίρα τον έχει μετατρέψει σε ψαρά ψυχών, να μεταφέρει 350 πτώματα στην παραλία του λαγού.

Σύμφωνα με τη φόρμα του αφηγηματικού θεάτρου που έχει επιλεγεί από τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο για την απόδοση του έργου του Βρετανού Άντερς Λουστγκάρτεν, μας απευθύνει την ιστορία του άλλοτε καθισμένος πάνω στον κορμό του δέντρου και άλλοτε περιπλανώμενος στο κατάλευκο σκηνικό. Έχοντας πάντα κατά νου την απεύθυνση. Λόγος μεστός, ουσιαστικός, ειλικρινής και άμεσος, που προσδίδει στην αφήγησή του μια άκρως ενδιαφέρουσα πνοή. 

Μπορεί ο Στέφανος να μη συναντιέται ποτέ με την Ντενίζ, μια Κινεζοεγγλέζα φοιτήτρια που εργάζεται ως εισπράκτορας δανείων στο Λονδίνο για να εξασφαλίσει τα χρήματα τα οποία χρειάζεται για τις μεταπτυχιακές της σπουδές, ωστόσο ο Αργύρης Ξάφης και η Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, αν και ερμηνεύουν δύο παράλληλους μονολόγους και έχουν μία μόνο βλεμματική επαφή στο φινάλε του έργου, ουσιαστικά επικοινωνούν καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Σαν να τους συνδέει ένα αόρατο νήμα. 

Η Χαρά-Μάτα Γιαννάτου είναι απόλυτα αφοσιωμένη στο μονόλογό της, με εντυπωσιακές λεπτές κλιμακώσεις που δύσκολα σε αφήνουν ασυγκίνητο.

Δύο ήρωες που προσπαθούν να κρατήσουν απόσταση από την πραγματικότητα της δουλειάς τους, αλλά έρχεται μια στιγμή που αυτό είναι πλέον αδύνατο. Η προσωπική τους εμπλοκή με κάποια άτομα δρα καταλυτικά στη σχέση με την εργασία τους και τον κόσμο που τους περιβάλλει. Έναν κόσμο σκληρό, άγριο, σε όποια χώρα και αν παλεύει κανείς, με έναν κοινό παρονομαστή, το «Ζητείται Ελπίς». 

Υπάρχει όμως; Όπως υποστηρίζει ο Λουστγκάρτεν, μάλλον ναι, γιατί όσο και αν η «Απαισιοδοξία είναι το εθνικό μας σπορ» –και των Ιταλών σύμφωνα με το έργο–, όσο και αν η θάλασσα ξεβράζει άψυχα σώματα, τετραπλάσια στον αριθμό από την περσινή χρονιά, όσο και αν υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν δουλειές τις οποίες κανένας άλλος δεν θέλει, κάπου εκεί έξω υπάρχει μια καλοσύνη που ξαφνιάζει.

Η εικαστική παρέμβαση της Μαγδαληνής Αυγερινού με το λευκό σκηνικό και τους κορμούς των δέντρων συνδιαλέγεται μοναδικά με το κείμενο σε πολλά σημεία, όπως, για παράδειγμα, όταν ο ήρωας μιλά για πνεύμονες και τόσο το σχήμα όσο και οι μικρές αιχμές του ξύλου συνιστούν μια σαφή υπόμνηση στο ανθρώπινο όργανο.

Παράλληλα ολόκληρη η δημιουργία, με την επιλογή τόσο του δέντρου που αποτελεί σαφή αναφορά στις ρίζες μας όσο και των άψυχων κουφαριών που παραπέμπουν στα επιπλέοντα πτώματα, αναδεικνύει την αισθητική της παράστασης.

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, που μαζί με τους φωτισμούς του Σάκη Μπιρμπίλη αξιοποιείται  εξαιρετικά από το σκηνοθέτη για τις ομαλές μεταβάσεις και τη συνένωση των δύο ιστοριών.