Από την Μυρτώ Παπαϊωάννου

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Το βραβευμένο με Πούλιτζερ έργο του Άρθουρ Μίλλερ, «Ο Θάνατος του Εμποράκου», παίζεται φέτος στο θέατρο Εμπορικόν και είναι μια από τις πιο πετυχημένες παραστάσεις της χρονιάς. Πρόκειται για την ιστορία του εμποράκου Γούιλι, του οποίου τη ζωή συνθλίβει το αμερικανικό όνειρο, μια ιστορία για τις οικογενειακές σχέσεις, την ανθρώπινη απαξίωση απέναντι σε μια άτεγκτη καπιταλιστική κοινωνία, τον πλουτισμό και το κυνήγι της επιτυχίας ως αυτοσκοπό μιας ολόκληρης ζωής. Λίγο πριν ανέβει στην σκηνή, συναντήσαμε και μιλήσαμε έναν από τους ηθοποιούς της παράστασης, τον ταλαντούχο Γιώργο Νούση, ο οποίος υποδύεται τον Μπιφ, τον πρωτότοκο γιό του Γουίλι, που ενσαρκώνει ο Δημήτρης Καταλειφός, έναν πολύ σημαντικό ρόλο- σταθμό που μας δίνει αφορμή για πολλές κοινωνικές και υπαρξιακές προεκτάσεις. Η συζήτηση που κάναμε ήταν άκρως ενδιαφέρουσα, και τον ευχαριστούμε πολύ που μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις του για το έργο, κι όχι μόνο.

 

 

Φέτος παίζεις στην  παράσταση «Ο Θάνατος του Εμποράκου». Τι σκέφτηκες όταν σου έγινε η πρόταση ;

Είναι ένα έργο που μου αρέσει πολύ. Έχει περάσει παραπάνω από μισός αιώνας από τότε που γράφτηκε αλλά τα θέματα που θίγει συνεχίζουν να αφορούν. Οι συντελεστές δεν χρειάζονται συστάσεις. Οπότε σκέφτηκα ότι μπορεί να γίνει κάτι ενδιαφέρον και ήθελα να είμαι μέρος αυτού.

Που οφείλεται η τόσο μεγάλη απήχηση της παράστασης ;

Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι αγγίζει τους θεατές, είτε αυτοί ανήκουν στο θεατρόφιλο κοινό, είτε όχι. Πέραν του συνόλου των συντελεστών και των ικανοτήτων τους, νομίζω ότι έχει παίξει ρόλο και το γεγονός ότι η παράσταση έχει δομηθεί με μια λιτότητα και αναδεικνύει χωρίς περισπασμούς τα θέματα που πραγματεύεται το έργο. 

Συμπαθείς τον Μπιφ ;

Ναι, τον συμπαθώ. Τα ερωτήματα κι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Μπιφ είναι ζητήματα που έχουν αντιμετωπίσει όλοι οι άνθρωποι οδεύοντας προς την ενηλικίωση. Το πώς ο καθένας και η καθεμιά αντιμετώπισε τα αντίστοιχα δικά του είναι μια άλλη υπόθεση, όμως στον ρόλο του Μπιφ σχεδόν όλοι μπορούν να βρουν κάτι δικό τους. 

Ο Μπιφ στο έργο ανησυχεί «μην χαραμίσει τη ζωή του».  Έχεις σκεφτεί κι εσύ κάτι παρόμοιο ;

Δε νομίζω ότι υπάρχει ζωή που χαραμίζεται.  Προφανώς έρχονται κάποιες στιγμές για όλους που κάνουμε επιλογές οι οποίες μας καθορίζουν και μας επηρεάζουν αν όχι για πάντα, για σημαντικές περιόδους της ζωής μας, αλλά ακόμα και την επιμονή σε αυτοκαταστροφικές επιλογές για κάποιες περιόδους τη βρίσκω εν δυνάμει χρήσιμη. Στην ουσία, πιστεύω ότι χαραμίζεις τη ζωή σου όταν αποφεύγεις να έρθεις αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον  Μπιφ όταν αρχίζει το έργο. Ενώ φοβάται μην σπαταλήσει τη ζωή του, τελικά ούτε ακολουθεί αυτό που του υπαγορεύουν τα κοινωνικά πρότυπα και ο πατέρας του, αλλά ούτε κι επιτρέπει στον εαυτό του να επιλέξει οριστικά κάτι άλλο και να διαφοροποιηθεί από τις προσδοκίες του πατέρα του. Μένει μετέωρος.

Η παράσταση πραγματεύεται το ζήτημα της επιβίωσης των ανθρώπων  μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία του ’50 και το αμερικανικό όνειρο. Ταυτόχρονα όμως αναδεικνύει και το θεσμό της οικογένειας διαχρονικά και τους πολλούς συσχετισμούς ανάμεσα στα μέλη της. 

Ακριβώς αυτοί είναι οι δύο άξονες του έργου και αυτοί είναι και οι λόγοι που το έργο αφορά στο σήμερα. Ο Μίλλερ παρουσιάζει στο έργο μία πυρηνική οικογένεια, κι έπειτα μας δείχνει πως το σύστημα και η ελπίδα του αμερικάνικου ονείρου μπορούν να τη συνθλίψουν και ψυχικά και οικονομικά. Την εποχή που γράφτηκε το έργο, η ψυχανάλυση ήταν, ας πούμε, “στη μόδα” στην Αμερική και αυτό είναι φανερό ότι επηρέασε τον συγγραφέα, καθώς το έργο εμπεριέχει τέτοιου είδους συμβολισμούς. Στη σχέση του Μπιφ με τον Γουίλι (Δημήτρης Καταλειφός), ο πατέρας βλέπει στον γιό του ό,τι δεν μπόρεσε να γίνει και να καταφέρει ο ίδιος. Οι φιλοδοξίες του πατέρα όμως είναι “φορετές”, εκφράζουν το αμερικάνικο όνειρο. Το ταλέντο και το πραγματικό μεράκι του πατέρα όπως και του γιού, βρίσκονται αλλού. Δεν είναι καθόλου απλό και εύκολο για έναν γονιό να μην φορτώσει το παιδί του με δικά του απωθημένα. Όπως επίσης δεν είναι απλό για ένα  παιδί να αναμετρηθεί με μια φιλοδοξία που είναι κληρονομιά κι όχι επιλογή του.  Κυρίως όμως δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση για κανέναν να βρει την ταυτότητά του σε μια κοινωνία που ζει σε ρυθμούς  σκληρού καπιταλισμού. 

 

Συνήθως βέβαια οι ηθοποιοί ,ακόμα και σήμερα κάνουν μια δική τους «επανάσταση»  έτσι ώστε να ακολουθήσουν αυτό το επάγγελμα. Ήταν και για σένα κάτι τέτοιο ;

Αυτό ισχύει για τους περισσότερους που ασχολούνται με την τέχνη στην Ελλάδα. Ισχύει και για μένα σ ένα βαθμό σίγουρα. Είναι πολλοί και σύνθετοι οι λόγοι που εξηγούν τις επιλογές μας και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα έχουμε ποτέ ολόκληρη την απάντηση, μονάχα “μερικές εξηγήσεις”. Το πιο επαναστατικό που νιώθω είναι ότι μ’ αρέσει όταν η τέχνη λειτουργεί αντιστικτικά στην σκληρότητα της εποχής μας, ανασκαλεύοντας απομεινάρια αξιών που απειλούνται με εξαφάνιση.

Η μητέρα στο έργο του Μίλλερ παρουσιάζεται ως αποδυναμωμένη, σε δεύτερο ρόλο. Πώς βλέπεις τον ρόλο αυτό της γυναίκας σε σχέση με το σήμερα ;

Δεν είμαι σίγουρος ότι συμφωνώ στο πρώτο σκέλος. Ότι δηλαδή η μητέρα στο έργο παρουσιάζεται αποδυναμωμένη ή σε δεύτερο ρόλο. Είναι βασικός ο ρόλος της στην οικογένεια και παίρνει πολύ σημαντικές και δυναμικές πρωτοβουλίες. Είναι η γέφυρα ανάμεσα σε πατέρα και γιο, Δεν υπάρχει το έργο χωρίς αυτήν. Όσον αφορά την ερώτησή σου, σίγουρα τη δεκαετία του ‘50 οι γυναίκες συνήθως δεν είχαν τις ελευθερίες που μπορεί να έχουν στις μέρες μας σε κάποια μέρη του κόσμου. Ωστόσο ακόμη και σήμερα, στις αναπτυγμένες χώρες, υπάρχουν οικογένειες με αντίστοιχο καταμερισμό ρόλων, ο άντρας δηλαδή φροντίζει για τα έσοδα της οικογένειας, και η γυναίκα αναλαμβάνει κυρίως τις ευθύνες εντός της οικείας, το μεγάλωμα των παιδιών και λοιπά - ασχέτως αν έχει τίτλους ανώτατης εκπαίδευσης. Ή ακόμη χειρότερα δουλεύουν και οι δύο γονείς το ίδιο αλλά οι γυναίκες αναλαμβάνουν επιπλέον και τα του σπιτιού και των παιδιών. Αν και έχουν γίνει προφανώς πολλά βήματα από τότε ως προς την ισοτιμία των φύλων, νομίζω ότι υπάρχει ακόμη δρόμος. 

 

Ηθοποιός χωρίς τίτλους ή πτυχίο. Ποια η γνώμη σου ; 

Το πτυχίο μας νοιάζει αλλά και δε μας νοιάζει. Ούτως ή άλλως οι ηθοποιοί δοκιμάζονται μονίμως στις πρόβες, στη συνεργασία τους με τους άλλους, στην ερμηνεία τους στην κάθε παράσταση. Παρόλα αυτά όμως, αν με κάποιον τρόπο αρχίσει να πιστοποιείται η ιδιότητα, το επάγγελμα του ηθοποιού, και αν αυτό γίνει με σωστό τρόπο, μπορεί και να γίνει μία σημαντική προστασία για τους ηθοποιούς.

Είναι η ομορφιά όπλο στην δουλειά αυτή;

Μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Μπορεί εξίσου να λειτουργήσει και ως μειονέκτημα. 

Σε ενδιαφέρει η εικόνα σου ;

Σε υγιή βαθμό νομίζω. Με ενδιαφέρει δηλαδή στον βαθμό που με αναγκάζει η πραγματικότητα. 

Ονειρεύεσαι να ερμηνεύσεις κάποιον συγκεκριμένο ρόλο ; Να παίξεις κάπου συγκεκριμένα;

Ονειρεύομαι ωραίες, δημιουργικές συναντήσεις και συνεργασίες. Ονειρεύομαι και καλύτερες συνθήκες εργασίας στο θέατρο γενικότερα - όχι κάτι τρελό, τα αυτονόητα.

 

ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ

Άρθουρ Μίλλερ

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΑΚΟΥ

Ημέρες – ώρες παραστάσεων: Τρίτη: 20:30, Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο : 20:30, Τετάρτη & Κυριακή : 19:00

 

 

Διαβάστε επίσης:

Δ. Καταλειφός: «Πολλά Από Αυτά Που Θεωρούνται Μοντέρνα, Εμένα Μου Φαίνονται Απλά Ανόητα»

Το texnes-plus σας πάει θέατρο!

Κερδίστε διπλές προσκλήσεις για την παράσταση «Ο θάνατος του εμποράκου», την Τρίτη 17/12 στις 20:30, στο θέατρο Εμπορικόν 

Για να λάβετε μέρος στο διαγωνισμό, κάντε like στη  σελίδα του texnes-plus στο facebook,  σχολιάστε το όνομά σας κάτω από το άρθρο και μοιραστείτε το άρθρο στο προφίλ σας.

Ο διαγωνισμός λήγει την Κυριακή 15/12  και οι νικητές θα ενημερωθούν μέσω της σελίδας μας στο facebook.

Το αριστούργημα του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ ανεβαίνει στο Θέατρο Εμπορικόν σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα, με τον Δημήτρη Καταλειφό στον εμβληματικό ρόλο του Γουίλυ Λόμαν, εβδομήντα χρόνια μετά από την πρώτη παρουσίαση του έργου, το 1949, στη Νέα Υόρκη.

“Ο Θάνατος του εμποράκου” είναι η ιστορία του Γουίλλυ Λόμαν, ενός ηλικιωμένου πωλητή, ενός περιοδεύοντος πλασιέ, που έφαγε τα πόδια του στο δρόμο και τώρα αισθάνεται ότι είναι άχρηστος. Πάντα υπήρχε κάτι το “ ασταθές ” στον χαρακτήρα του και τη δουλειά του. Αλλά ξαφνικά αυτή η “αστάθεια“ γίνεται καθολική και τον συντρίβει. Όταν ήταν νέος, φαινόταν ορμητικός, ευχαριστιόταν την συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους – το αστείο, το πείραγμα, τη δουλειά.

Στις αρχές των εξήντα του χρόνων, ο Γουίλλυ βλέπει τη δουλειά του να πηγαίνει χειρότερα από ποτέ. Το ζωηρό βήμα έφυγε και μαζί το χαμόγελο από το πρόσωπό του και η εγκάρδια ζεστασιά από την προσωπικότητά του. Είναι τελειωμένος. Η ζωή του στοίχειωσε και τον πρόλαβε. Ξαφνικά δεν είναι τίποτα. Κανένας δεν τον ξέρει πια. Στήριξε όλη του την πορεία πάνω στην άποψη ότι αν οι άλλοι σε συμπαθούν, είναι σίγουρο ότι θα πετύχεις. Το να είσαι αρεστός, σου εξασφαλίζει την επιτυχία και μπορεί να σε κάνει σπουδαίο. Τις ίδιες ιδέες εμφύσησε και στους δυο γιους του και τώρα περιμένει απ’ αυτούς να εκπληρώσουν όλα όσα ο ίδιος δεν κατάφερε να κάνει στη ζωή του.

Στα όρια της νευρικής κατάπτωσης, αγωνίζεται να αποδείξει στον εαυτό του και στους άλλους πως είχε δίκιο, πως οι αρχές του και όλα όσα πίστευε στη ζωή του ήταν σωστά. Πασχίζοντας να συλλάβει την αιτία που τα πράγματα πήγαν στραβά, βυθίζεται στο παρελθόν. Τα παιχνιδίσματα του νου - οι αναμνήσεις, οι φαντασιώσεις, η ονειροπόληση, οι παραισθήσεις - προσφέρουν ένα απατηλό καταφύγιο από την σκληρή αλήθεια της πραγματικότητας που του είναι αβάσταχτη.

"Ο θάνατος του εμποράκου" θεωρείται το κορυφαίο έργο του συγγραφέα και χάρισε στον Άρθουρ Μίλλερ το βραβείο Πούλιτζερ. Το Αμερικάνικο όνειρο, το κυνήγι του χρήματος, ο καταναλωτισμός και τα υλικά αγαθά, η οικογένεια και οι σχέσεις πατέρα- γιου, ο μύθος της φυγής με στόχο τον γρήγορο πλουτισμό, είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται το έργο, καθιστώντας το συγκλονιστικά επίκαιρο στην εποχή μας.

Πρωταγωνιστούν : Δημήτρης Καταλειφός, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Νούσης, Γιώργος Ζιόβας, Χρήστος Ευθυμίου, Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Τάσος Λέκκας, Δημήτρης Αποστολόπουλος, Γιώργος Πατεράκης, Χρύσα Γκινίκη, Ιοκάστη-Αγαύη Παπανικολάου

Θέατρο Εμπορικόν

Σαρρή 11, Αθήνα

Τηλέφωνο : 210-3211750

Το κλασικό έργο του μεγάλου Αμερικάνου συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ,ο «Θάνατος του Εμποράκου» θα ανέβει  στο θέατρο Εμπορικόν από τις 18 Οκτωβρίου, τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιώργος Σκεύας.

Τα έργα του οποίου είναι πολύ αγαπητά στη χώρα μας. Μάλιστα ο "Θάνατος του Εμποράκου" είχε ανέβει πριν τρία χρόνια από το Εθνικό Θέατρο με τον Πέτρο Φιλιππίδη στον ομώνυμο ρόλο και σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή. 

Διαβάστε επίσης:

Δ. Καταλειφός: «Πολλά Από Αυτά Που Θεωρούνται Μοντέρνα, Εμένα Μου Φαίνονται Απλά Ανόητα»

Χαρά-Μάτα Γιαννάτου : «Πέρασα Μια Φάση Στην Πρόβα Που Ήθελα Να Γίνω Σερβιτόρα»

Μαρία Καλλιμάνη: «Η Ματαιοδοξία Είναι Κινητήρια Δύναμη, Το Θέμα Είναι Προς Τα Πού Τη Στρέφεις»

Ποιες ξεχωριστές παραστάσεις, οι οποίες έχουν, ήδη, κάνει πρεμιέρα ή αναμένεται να κάνουν κι έχουν γίνει talk of the town στο Λονδίνο;

Η Αλεξάνδρα Μίτσουρα μας κάνει μια βόλτα στη βρετανική πρωτεύουσα, επιλέγοντας μεταξύ άλλων: νουβέλες, δράματα, μονολόγους, καθώς και μιούζικαλ, που κρύβουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς σε κάθε γωνιά της πόλης.

Οι ΤΟΠ 5 παραστάσεις του 2019 στο Λονδίνο:

1. «Προδοσία», του Χάρολντ Πίντερ, Θέατρο «Χαρολντ Πίντερ», 5 Mαρ. – 1 Ιουν. 2019

    Η «Προδοσία» βασίζεται σε βιβλίο του Χάρολντ Πίντερ, όπου γνωρίζουμε ένα ερωτικό τρίγωνο μεταξύ ενός ζευγαριού. Με τον γνωστό ηθοποιό Tom Hiddleston,απ΄την ταινία Thor, η ιστορία ξεδιπλώνεται σε ένα αντίστροφο ρομαντικό δράμα, δείχνοντάς μας την εμβέλεια, αλλά και τις αραχνοΰφαντες μορφές μιας προδοσίας.

2) «Όλα για την Εύα», του Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς, Θέατρο “Noel Coward” , 2 Φεβ. – 11 Μαΐου 2019

     Το έργο περιστρέφεται γύρω από τη Μάργκο Τσάνινγκ (Gillian Anderson – X-Files), μια γνωστή ηθοποιός του θεάτρου, μέσης ηλικίας, με όλα τα φώτα στραμμένα επάνω της, η οποία υποδέχεται στη ζωή της τη νεαρή κι όμορφη Εύα (Lily James –Mama mia! Here I go again), τη μεγαλύτερή της θαυμάστρια.

3) «Ο θάνατος του εμποράκου», του Άρθουρ Μίλερ, Θέατρο “Young Vic”, 2 Μαΐου -  29 Ιουν. 2019

    Η γνωστή νουβέλα του Μίλερ παίρνει σάρκα κι οστά με τον Κίλιαν Μέρφι (Peaky Blinders, 28days later) να ενσαρκώνει έναν πατέρα που ανατρέφει 2 ορφανά από μητέρα παιδιά. Το έργο μεταφέρει με απόλυτη επιτυχία το πένθος, τη δυστυχία αλλά και τα βήματα των ζωντανών, οι οποίοι ζουν μέσα σε αναμνήσεις, πασχίζοντας να προχωρήσουν στη ζωή. Την απελπισία ενός πατέρα στην προσπάθειά του να γίνει αυτό το οποίο έχασε.

4) “Mary Poppins”,τουΓουώλτ Ντίσνεϊ, Θέατρο“Prince Edward”, 1 Αυγ. 2019 – 1 Αυγ. 2020

    Ένα από τα κλασσικότερα μιούζικαλ της Ντίσνεϊ και σε πολλούς αγαπημένο “Mary Poppins” επιστρέφει, μετά από 15 χρόνια, στην αρχική του σκηνή στο θέατρο “Prince Edward”.  Στην παράσταση θα πρωταγωνιστήσει η αγαπημένη ηθοποιός του West End, Zizi Strallen (Strictly Ballroom, Cats) όπου θα τη συνοδέψει το ανερχόμενο αστέρι της μιούζικαλ σκηνής, Charlie Stemp, σε μια φαντασμαγορική παράσταση, που υπόσχεται να μας ταξιδέψει σε έναν κόσμο ονειρικό.

5) « Όνειρο θερινής νυκτός», του Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Bridge Theatre, 3 Ιουν. - 31 Αυγ. 2019

  Στη σκηνή ανεβαίνει το κλασικό έργο του Σαίξπηρ «Όνειρο θερινής νυκτός», σε σκηνοθεσία του Νίκολας Χίτνερ. Γνωστός για την παράσταση «Ιούλιος Καίσαρας», ο σκηνοθέτης καλεί, για άλλη μια φορά, το κοινό να συμμετέχει με τον δικό του τρόπο μέσω της ιδιαίτερης διαρρύθμισης των σκηνικών και των καθισμάτων, να γίνουν κι εκείνοι κομμάτι του δάσους του Όμπερον και της Τιτάνιας. Αναμένεται να είναι μια από τις πιο καλλιτεχνικές κι εντυπωσιακές παραστάσεις του 2019.